در طول جنگ ویتنام، اولین هواپیمای توپ دار نیروی هوایی ایالات متحده، AC-47، معرفی شد. اساساً این هواپیما برای این ساخته شد که بتواند جریان های آتش ثابت، دقیق و مداومی را بر روی اهداف زمینی در مناطقی که برای هواپیماهای دیگر بسیار چالش برانگیز بود، فراهم کند. برای این منظور، این هواپیما یک طرح بال ثابت بود و به مسلسل های سنگین، مدل های ۷.۶ میلی متری مجهز بود که می توانست در هر ثانیه ۱۰۰ گلوله شلیک کند. نام رمز آن شبح وار (Spooky) بود و به خاطر خشمی که می توانست در طول حملات شبانه بر سر دشمن بریزد، به پاف اژدهای جادویی (Puff the Magic Dragon) مشهور شده بود. نقش موفقیت‌آمیز AC-47 در جنگ منجر به توسعه هواپیماهای توپ دار دیگری شد که بر اساس این مفهوم ساخته شدند، که یکی از برجسته‌ترین آنها هیولای AC-130 است.
AC-130 اولین بار در اواخر جنگ ویتنام ظاهر شد و نسخه ای مشتق شده از C-130 Hercules، یک هواپیمای باربری نظامی سنگین با ظرفیت بالا بود. در این پیکربندی، C برای Cargo به معنای ترابری به AC برای Attack-Cargo به معنای ترابری-تهاجمی تغییر یافت، که به معنای فضای کافی برای انواع زیادی از سلاح ها و مهمات مربوط به آن ها بود.
AC-130 به شدت مسلح بود و نه تنها زرادخانه بزرگی از تسلیحات را حمل می کرد، بلکه برای اینکه بتواند بیشترین استفاده را از آن داشته باشد طراحی شده بود. حتی با ابهت تر از سلف شبح وار خود، و چندین برابر مرگبارتر، این هواپیما با عنوان فرشته مرگ شناخته می شد. بیایید زرادخانه تسلیحاتی هواپیماهای خانواده AC-130 را بررسی کنیم تا ببینیم این نام چقدر توجیه پذیر است.
مدل اولیه AC-130 نیرویی بود که از همان ابتدا بسیار ترسناک و قدرتمند به نظر می رسید
AC-130 برای اولین بار توسط North American Rockwell در سال ۱۹۸۷ از یک هواپیمای ترابری سنگین به یک هواپیمای توپ دار بسیار ترسناک تبدیل شد. نسخه اولیه آن در زمینه چابکی بسیار آسیب دید که یکی از نقاط ضعف اصلی AC-130 است. مدل اولیه این هواپیما AC-130A بود که در صورت بارگیری کامل می توانست تا ۵۶,۳۳۶ کیلوگرم وزن و تا ۷۶۸ کیلومتر در ساعت سرعت داشته باشد. این هواپیما با بیش از ۲۹.۵ متر طول و با طول بال ۴۰.۴ متر، هیبتی ترسناک در هر میدان جنگی بود. تسلیحات آن شامل چهار توپ در دو اندازه مختلف و دو مینی گان ۷.۶۲ میلیمتری بود.
با این حال، مشکل چنین زرادخانه‌ای این است که فاقد برد زیادی است، و هواپیمایی با جثه بزرگ خانواده AC-130 می‌تواند در هنگام پرواز در ارتفاع پایین بسیار آسیب‌پذیر بوده و در استفاده بهینه از توپ های خود قابل پیش بینی باشد. به همین دلیل، این هواپیما معمولاً پس از تاریکی هوا به کار گرفته می‌شود و مکان اهداف خود را با استفاده از یک سنسور تلویزیونی پیچیده مخصوص شرایط روشنایی اندک تعیین می‌کند.
موزه ملی نیروی هوایی ایالات متحده نمونه ای از اولین نوع از این هواپیمای ترسناک را به نمایش گذاشته است، هواپیمای خاصی که در اشاره ای به نام فرشته مرگ در دین اسلام به عزرائیل ملقب شده است. نکته قابل توجه و ترسناک این است که خانواده AC-130 با گذشت زمان قدرتمندتر می شوند.
نسخه های بعدی AC-130 قدرت آتش و قابلیت های فوق العاده ای داشتند
کلید مرگبار بودن مدلی مانند AC-130 اطمینان از بروز نگه داشتن تسلیحات آن است. به منظور تسهیل در این امر، با گذشت زمان، اعضای بیشتری از خانواده معرفی می شدند. AC-130H که فقط چند سال بعد در اوایل دهه ۱۹۷۰ به میدان وارد شد، هم در بخش موتور – به شکل چهار توربوپراپ Allison T56-A-15 – و هم در بخش مهم تسلیحات خود به قدرت بیشتری مجهز شده بود. نوع H به توپ های کالیبر بالاتر متشکل از توپ های ۴۰ میلی متری و ۱۰۵ میلی متری مجهز شد. به دنبال آن، AC-130U، از راه رسید که با یک هوویتزر ۱۰۵ میلیمتری برای پشتیبانی از توپ های ۲۵ میلیمتری و ۴۰ میلیمتری خود مسلح شده بود.
پیشرفت‌ها فقط به قدرت شلیک محدود نمی‌شد، بلکه قابلیت بقا و کاربرد نیز بهبود می یافت. به عنوان مثال، AC-130U دارای سقف عملیاتی پرواز بسیار بالاتری نسبت به مدل قبلی خود بود، به لطف اضافه شدن قابلیت فشرده سازی در کابین. با این حال، اول و مهمتر از همه، این خانواده در تمام طول تاریخ طولانی خدمت خود یک هواپیمای توپ دار برجسته و ترسناک بوده است. در مراسمی به مناسبت پایان خدمت آخرین AC-130U در سال ۲۰۱۵، پایگاه نیروی هوایی کانن گزارش داد که سروان آرون ماگر از اسکادران عملیات ویژه شانزدهم آرون اعلام کرد: «با پایان یافتن فصل تکامل هواپیمای توپ دار AC-130H، AC-130H مرگبارترین هواپیمای جنگی و اسکادران پرنده در جنگ با تروریسم است.» با این حال، مدل‌های نهایی AC-130 به سلاح‌های قدرتمندتری مجهز خواهند شد.
فرشته مرگ چقدر قدرتمند شد؟
تا جولای ۲۰۱۹، هواپیمای AC-130 به Ghostrider، اسم رمز برای نوع J این هواپیما تبدیل شد. بسته به اینکه ماموریتش چیست، می‌تواند به مجموعه‌ای از تسلیحات قابل توجه مجهز شود. بسته مهمات هدایت شونده دقیق دورایستای این هواپیما شامل موشک های AGM-176 Griffin و AGM-114 Hellfire و همچنین بمب های با قطر کوچک GBU-39 بود. این موشک ها هر کدام چیزی منحصر به فرد به ظرفیت های جنگنده می دهند. در حالی که Hellfire در برابر تسلیحات زرهی زمینی دشمن مانند تانک‌ها و استحکامات بسیار مؤثر است، موشک‌های گریفین بهترین کاربرد را در برابر اهداف سبک‌تر دارند. آنها برای محدود کردن تهدید برای نیروهای خودی مجاور در میدان جنگ طراحی شده اند.
واضح است که چرا این زرادخانه جدید، چنین اضافات ارزشمندی به دارایی های این هواپیمای توپ دار بود. به هر حال، این هواپیما نمی‌خواست برای متحدان و دوستانش فرشته مرگ باشد، بنابراین نابودی زره‌های سنگین دشمن و ارائه هرچه بیشتر قدرت آتش و در عین کاهش خطر برای خودشان، فقط باعث می‌شود این هواپیما حتی قدرتمندتر از قبل شود.
به طور خلاصه، AC-130 به دلیل قدرت آتش فوق العاده و متنوعش به فرشته مرگ معروف شده است. مظهر قدرت آن، شاید هوویتزر غول پیکرش باشد که نسل های مختلف AC-130 از آن استفاده کرده اند. این اسلحه ۱۰۵ میلی متری، به گفته سی ان ان، “بزرگترین توپی است که تا به حال بر روی هواپیمای بال ثابت نصب شده است.” به گفته این منبع، لگد ناشی از شلیک گلوله های سنگین آن که هر کدام ۲۰.۵ کیلوگرم وزن دارد – “آنقدر قوی است که دم هواپیمای ۸۰ تنی را ۱.۸ متر به سمت راست هل می دهد.”
تاریخچه عملیاتی AC-130
قدرت این هواپیمای توپ دار در صحبت های سرگرد جاش بورس با سی ان ان چنین توصیف شده است: “نکته منحصر به فرد در مورد AC-130 مقدار آتشی است که به همراه می آورد، مقدار مهمات … و مقدار زمان پرسه زنی که می توانیم فراهم کنیم.” سریال جنگجویان هوایی از کانال اسمیتسونیان آن را “بزرگترین توپخانه پرنده جهان” می داند. دشمنان ایالات متحده نیز از آن با عنوان جهنمی در آسمان یاد می کنند.
این هواپیما پر از سلاح است، اما شهرت آن به عنوان فرشته مرگ بر بیش از اینها استوار است. AC-130 یک نوع فرشته نگهبان برای نیروهای دوست است، و ژنرال مایکل کانلی، ژنرال نیروی هوایی ایالات متحده در دسامبر ۲۰۲۴ به The War Zone گفت: “آنچه که این هواپیمای توپ دار به آن معروف است… برای متحدان زمینی ما، فقط صدای آزادی است که بالای سر ماست و دانستن اینکه کسی آنجاست و مراقب آن هاست.”
AC-130 نقشی حیاتی در چندین درگیری داشته است. در جنگ ویتنام، AC-103 ها در دفاع از متحدان اهل ویتنام جنوبی و از بین بردن زره های سنگین دشمن نقش مهمی داشتند. در طول دهه ۱۹۸۰ ، عملیات خشم فوری و آرمان عدالت از AC-103 برای پشتیبانی هوایی و حملات دقیق به اهداف کلیدی عراق استفاده کردند و این نقش ارزشمند را تا سال ۲۰۰۴ ادامه دادند – زمانی که بخش مهمی از تصرف فلوجه توسط ایالات متحده بودند – و فراتر از آن. AC-130J Ghostrider همچنان در خدمت است، اما جایگاه آن در درگیری های آینده با علامت سوال های جدی همراه شد هاست. با این وجود، AC-130 و مشتقات آن مطمئناً خود را به عنوان یک فرشته مرگ شایسته ثابت کرده اند
