پایگاه هفتم شکاری ترابری در سال 1335 تحت عنوان گروه هوایی شیراز در محل فرودگاه قدیم شیراز در فاصله 15 کیلومتری جنوب غربی این شهر با مساحتی حدود27500000 متر مربع با دو فروند هواپیمای یک موتور ملخ دار ال-20 آغاز به کار نمود. در سال 1342 با ورود 5 فروند هواپیمای c130 به پایگاه حمل و نقل ترابری تغیر نام پیدا کرد.در سال1350 با ورود یک گردان هواپیمای اف4 به پایگاه شکاری- ترابری تبدیل شد.در نیمه دوم سال 1355 هواپیمای اف14 از پایگاه بوشهر جایگزین هواپیمای اف4 گردید. در سال 1365 هواپیما های اف 14 به اصفهان منتقل و دو گردان هواپیمای اف5 جایگزین آنها گردید.در سال 1383 بنا به ارج نهادن به رشادت ها و شجاعت های شهید سرلشکر خلبان عباس دوران،نام منطقه هوایی شیراز با نام آن شهید گرانقدر تغیر یافت.در حال حاضر با توجه به ورود5 نوع پرنده استراتژیک،تاکتیکی و آموزشی اورهال و تعمیرات اساسی این جنگنده ها در این پایگاه انجام می شود.
استقرار مرکز آموزش هوانوردی جت پیشرفته :
یکی از مهمترین کارهایی که بعد از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی در زمان فرماندهی وقت نیروی هوایی تیمسار شهید منصور ستاری انجام پذیرفت تاسیس فرماندهی دانشکده پرواز نهاجا در تهران بود در این راستا این فرماندهی به منظور آموزش خلبانان در داخل کشور شروع به کار کرد و چون در ابتدا این فرماندهی قادر نبود کلیه مراکز آموزش جهت خلبانان را در تهران به وجود بیاورد بنابراین چهار مرکز در سه شهر ایران برای این منظور در نظر گرفت و این مراکز عبارتند از :
- مرکز آموزش تخصص های هوانوردی : محل استقرار تهران و مدرسه ی آموزش خلبانان FIS.
- مرکز آموزش مقدماتی هوانوردی ( بونانزا ) : محل استقرار تهران پادگان قلعه مرغی
- مرکز آموزش پایه هوانوردی :PC-7 محل استقرار اصفهان منطقه هوایی شهید بابایی.
- مرکز آموزش پیشرفته ی هوانوردی جت : محل استقرار شیراز منطقه ی هوایی شیراز ( تیپ شکاری ).
در مرداد ماه سال 1371 دستورالعمل اجرایی تشکیل گروه آموزش هوانوردی جت پیشرفته تحویل این منطقه گردید و برابر دستورالعمل از تاریخ 1/7/1371 برابر شرح وظایف و سازمان مربوطه می بایست این مرکز شروع به کار می کرد.
فرماندهی وقت منطقه ی هوایی شیراز ( تیمسار شهید علیرضا یاسینی ) تمام امکانات پرسنلی و تاسیساتی و غیره را جهت عملی ساختن این منظور به کار گرفت و برابر سازمان ارسالی صد در صد پرسنل را از داخل منطقه تامین نمود البته سازمان مرکز پیش گفته به صورت نیمه مستقل بوده و قاعدتا پرسنل منفک و به سازمان فرماندهی دانشکده ی پرواز نهاجا اضافه می شوند.
بعد از ساختمان های تیپ شکاری که بلا استفاده بود برابر طرح ارسالی و با کمک تاسیسات و مهندسی منطقه به صورت قابل استفاده جهت اسکان دانشجویان و کلاس های درس و غیره در آورد و نهایتاپس از تلاش شبانه روزی پرسنل منطقه و فرمانده ی محترم وقت از تاریخ 1/7/1371 برابر طرح مرکز آموزش جت پیشرفته با استعداد 9 نفر دانشجو شروع به کار کرد .
استقرار چرخ بال های C-214 :
یکی از تجهیزات پرنده که در این منطقه در کنار هواپیماهای شکاری تاکتیکی و ترابری سنگین به خدمت گرفته شده چرخ بالهای C-214 است که این چرخ بال ها علاوه بر ماموریت های داخلی م.ه.ش پشتیبانی از پایگاه نهم و دهم را عهده دار می باشد . محل استقرار چرخ بال های فوق در تیپ شکاری و سازمان آن در قسمت عملیات تحت عنوان گروه تجسس و نجات و در قسمت نگهداری در گروه نگهداری سازماندهی شده است و پرسنل نگهداری علاوه بر کارهای مرتبط با تعمیر و نگهداری مسئولیت انجام اورهال چرخ بالهای مذکور را در منطقه عهده دار می باشد هر چند که انجام این کار خارج از حیطه شرح وظایف و سازمان آنان می باشد معهذا به منظور استفاده های ارزی و قطع وابستگی و خودکفایی ،اورهال را زیر نظر لوج و معاونت نهاجا انجام می دهند .
استقرار چرخ بال های C-214 در کنار هواپیماهی شکاری در سال 1349 تشکیل و تا کنون ادامه دارد .
استقرار هواپیمای F-28 بونانزا
یکی دیگر از هواپیماهایی که در این منطقه انجام وظیفه می نماید هواپیماهای بونانزا می باشد، این هواپیماها در سال 70 کلا به تهران منتقل و سازمان آن از این دایره حذف شد معهذا مجددا به منظور استفاده های آموزشی و غیره یک فروند از این هواپیما در سال 1372 به منطقه واگذار و در حال حاضر (75) ماموریت های محوله را انجام می دهد .
عملکرد پایگاه شکاری ترابری شهید سرلشگر خلبان عباس دوران در هشت سال دفاع مقدس
در دوران جنگ تحمیلی پایگاه شکاری ترابری شهید دوران با داشتن جنگده اف14 و هدایت خلبانان شجاع و مقتدر نقش بسیار مهم و موثری در ماموریت های آلرت،گشت رزمی هوایی،پوشش هوایی دیگر جنگنده های بمب افکن و تامین ایمنی کشتی های نفت کش و تجاری در منطقه خلیج فارس ایفا نمود به طوری که در طول مدت زمان حضور هواپیمای اف14 در آسمان منطقه کلیه هواپیما های دشمن احساس ناامنی کرده و سعی داشتند به هر نحو ممکن خود را از گزند این هواپیما دور نگه دارند . بامداد اول مهر ماه یک روز پس از شروع جنگ ،آتش خشم مردم ایران در قالب عملیات غرور آفرین کمان 99 که یادآور حماسه آرش کمانگیر بود پرتاب شد.در این عملیات تاریخی و سرنوشت ساز نیروی هوایی با 140 فروند هواپیمای شکاری بمب افکن پایگاه های نظامی و تاسیسات مهم عراق را در هم کوبید که اف 14 وc130 این پایگاه نیز در عملیات موصوف شرکت داشتند.در حمله به پایگاه هوایی الولید در مرز مشترک عراق با اردن و سوریه هواپیماهای اف 14 نیروی هوایی که مقراصلی آنها در پایگاه هوایی شیراز بود،دفاع هوایی این عملیات را در تاریخ15/1/60 بر عهده داشتنداین عملیات هشداری به رژیم اشغلگر قدس بود تا فکر تعرض به ایران را در سر نداشته باشد. در اردیبهشت سال 1361 نیز این پایگاه به همراه سایر یگان های نیروی هوایی،پشتیبانی از عملیات بیت المقدس و آزاد سازی خرمشهر را بر عهده داشت در این پشتیبانی هواپیماهای عکس بردار هوایی جهت شناسایی وc130 کار حمل و نقل نیروها و مجروح ها را از اقصی نقاط ایران بر عهده داشت در پشتیبانی از این عملیات حدود6000 بسیجی از مشهد مقدس به منطقه منتقل شدند.در عملیات والفجر 8 که طی این عملیات شهر فاو آزاد گردید و ارتباط دریایی عراق با آب های آزاد قطع شد هواپیماهای شکاری و ترابری این پایگاه نقش موثری را ایفا نمود.هواپیمای p3f که یک هواپیمای شناسایی دور می باشد در طول دوران دفاع مقدس از این پایگاه پرواز های گشت و شناسایی بر فراز منطقه خلیج فارس،تنگه هرمز و دریای عمان را برعهده داشتند و تحرکات ناو ها و شناورها ی کشور های بیگانه را زیر نظر داشتندو به یگان های ذی نفع گزارش می دادند.در انجام عملیات های مهم و سرنوشت ساز پیش گفته و دفاع از حریم جمهوری اسلامی ایران این پایگاه از خطه پهناور فارس شهدای گرانقدری از جمله سرلشکر خلبان عباس دوران- ابراهیم بازرگان-اسداله محمدی-کاظم روستا و ابوالفضل اسد زاده و ...را تقدیم انقلاب اسلامی نموده و برگ زرینی از خاطرات جاودان و ارزشمند دفاع از میهن و ملت خویش در تاریخ به یادگار گذاشت . متخصصین فنی و نگهداری این پایگاه دوشادوش خلبانان کار تجهیز و تعمیر و آماده سازی هواپیماها را بر عهده داشتند و در سال 1361 قادر به تعمیر اساسی بخش های مهمی از جنگنده اف14 شدند.در سال 1364 برای اولین بار در نیروی هوایی اورهالp3f در این پایگاه انجام شد.این حرکات بی نظیر باعث جلوگیری خروج ارز از کشورو همچنین عملیاتی شدن هواپیما ها گردید.اکنون نیز سربازان امام زمان(عج) که دراین پایگاه مشغول خدمتگزاری می باشند به ملت شریف و همیشه در صحنه ایران اطمینان می دهند که با اتکا به خداوند متعال ودر سایه ولایت و دستورات مقام معظم رهبری هر گونه تجاوزی را به شدت پاسخ داده و امنیت پایدار کشور را تضمین نمایند.
سرلشکر خلبان شهید عباس دوران
سرلشکر خلبان شهید عباس دوران دلاور برهم زن کنفرانس اجلاس سران غیر متعهد ها در تاریخ20/7/1329 در یک خانواده مذهبی در شهر شیراز متولد گردید و در سال 1351 وارد دانشکده خلبانی نیروی هوایی گردید و از خلبانان شجاع و با انگیزه نیروی هوایی بود.شهید دوران در محله قدیم مسجد بغدادی شیراز همگام با جوانان محل خود هیئت عزاداران جوانان مسجد بغدادی را تشکیل داد که هنوز با همت سایر دوستان وی برقرار است.وی از شهامت و دلیری مقتدای خود حضرت امام حسین(ع)آموخته بود که حفظ و حراست از مرزهای کشور و دفاع از ناموس و آب و خاک ایران اسلامی را ازجمله واجبات دین مقدس خود بداند.سرلشکر شهید خلبان عباس دوران در 30 تیر ماه سال1361 در یک ماموریت برون مرزی و پروازی بیاد ماندنی پالایشگاه الدوره شهر بغداد را بمباران نمود به طوری که دود وآتشی عظیم فضای شهر بغداد را در هاله ای از سیاهی فرو برد و ترفند های سیاسی صدام را در مورد امنیت این شهر در مقابل کلیه کشور های استکبار بر هم زد و هواپیمای سانحه دیده خود را به ساختمان رافدین از تاسیسات مهم عراق که قرار بود کنفرانس غیر متعهد ها در آن برگزار شود کوبید و آن را منهدم نمود.سرگرد خلبان منصور کاظمیان کمک خلبان هواپیمای مذکور اعلام می دارد:شهید دوران به من گفت اگر خدای ناکرده سانحه ای برای هواپیما پیش آمد سعی کن از صندلی پران خودت استفاده کنی و اجازه نداد تا دستگیره صندلی پران او را هنگام وقوع سانحه بکشم.زمانی که موشک به هواپیما ما برخورد کرد هواپیما آتش گرفت از عباس خواستم آماده خارج شدن باشد اما او زودتر ضامن مربوط به صندلی پران مرا کشید و دیگر چیزی نفهمیدم بعد از این که به هوش آمدم خود رادر محاصره نیرو های امنیتی رژیم بعثی دیدم و نهایتا در اسارت فهمیدم که عباس هواپیمای سانحه دیده را به ساختمان رافدین که قرا بود کنفرانس غیر متعهدها در آنجا برگزار گردد کوبیده و آن را منهدم نموده است.پیکر شهید سرلشکر خلبان عباس دوران به همراه569 شهید سرافراز دیگر پس از 20 سال غربت و اسارت در تاریخ 30/4/81 با میهن اسلامی رجعت نمود.
خاطره هایی از شهید سرلشکر خلبان عباس دوران
از زبان امیر فرماندهی منطقه ی هوایی شهید دروان ( محمد مهدی نژاد ) :
سوال : با عرض سلام امیر با توجه به اینکه حضرتعالی از همرزمان شهید بودید اگر خاطره ای از ایشان دارید بفرمائید ؟
جواب : صحبت کردن درباره این شهید عالیقدر واقعا کار هرکسی نیست . البته افتخار میکنم که از ستواندومی در خدمت ایشان بودم ، در همدان و پروازهایی که قبل از انقلاب داشتند در بعد آموزشی و شجاعت الگویی مثال زدنی برای همه ما همکاران بود مخصوصا زمانی که جنگ شروع شد ، ایشان از همان روز اول بصورت داوطلب پای ثابت این ماموریتها بودند ، بدون هیچ گونه گلایه و شکایتی و حتی بدون در نظر گرفتن خطرات احتمالی و حتمی ، تمام ماموریت های سخت را می پذیرفت و بدون هیچ گونه دلهره ای پرواز می نمود و با موفقیت مراجعت می کرد .
حقیقتا در ماموریت های جنگی که تعدادی شهید یا اسیر می شدند در بعضی مواقع روی روحیه شماری از ما اثر می گذاشت ولی در سخت ترین شرایط بیشترین ماموریت ها را شهید دوران با روحیه خاص وقار ویژه خودش می پذیرفت و اولین فردی بود که در اتاق هدف حاضر می گردید و عنوان لیدر گروه را بخود اختصاص می داد و جایی برای دیگران نمی گذاشت و هیچ گونه شک و تردیدی جهت پروازهای خطرناک بخود راه نمی داد .
ما اینچنین الگوی قهرمانی داشتیم و بایستی همواره متوجه باشیم که شهدا خصوصا این شهدا والامقام (شهید دوران ) نظاره گر اعمال و کارهای ما هستند و امروزه ما شاهدیم که سایر همکاران و خلبانان با تاثیر از این روحیه پروازهای اموزشی و عملیاتی خود را به نحو احسن انجام می دهند ، امیدوارم که روح شهدا و ایشان از ما راضی و خشنود باشد و بتوانیم تداوم دهنده راهشان باشیم .
خاطره هایی از شهید سرلشکر خلبان عباس دوران
از زبان همسرش:
همسرم عباس دوران در طول 2 سال اول جنگ بیش از 120 پرواز و عملیات برون مرزی داشت که کارشناسان مسائل پروازی اذعان داشتند اینچنین آماری حتی در جنگ 7 ساله ویتنام هم وجود نداشته است .
آخرین مرتبه ای که قرار شد عباس به عملیات بمباران پالایشگاه ( الدوره بغداد ) برود پسرمان امیررضا 8 ماه و نیم بیشتر نداشت و صحبتهای ما مثل همه موارد مشابهی بود که احتمالا این آخرین پرواز من است و می خواهم در صورتی که برنگشتم تو اولین کسی باشی که خبر شهادت مرا به خانواده ام می دهی . در زمان جنگ شهید ( عباس دوران ) در بوشهر بود از او دعوت نمودند که محل خدمت خود را تهران انتخاب نماید ولی ایشان به همدان رفت زیرا وی از پشت میز نشستن خوشش نمی آمد و دوست داشت همیشه در تکاپو باشد.
او معمولا کمتر صحبت می کرد و در عوض حرفهای دیگران را با دقت گوش می داد و فردی پرکار و محجوب بود . در میان خانواده و اقوام از محبوب ترین افراد بود .
شجاع و نترس بود شهید عباس دوران زبانزد عام و خاص بود و این باعث شده بود که دوستان شوخ طبعش به او بگویند ( عباس همیشه جوراب شانس می پوشد و بعد به عملیات میرود) .
خاطره هایی از شهید سرلشکر خلبان عباس دوران
از زبان تنها فرزندش امیررضا دوران :
من خاطره های زیادی شنیدم که تمام آنها با ارزش و به یادماندی است ، مثل نا امن نمودن شهر بغداد در شرایط خاص ( تشکیل اجلاس سران غیر متعهدها ) و یا زمانی که اسرائیل به لبنان حمله کرد شنیدیم پدرم اولین خلبانی بود که آمادگی خود را جهت نبرد با صهیونیست ها اعلام کرد و اخیرا در رسانه ها اشاره شده با 120 پرواز جنگی در دوران دفاع مقدس برگ زرینی در تاریخ رقم زده است .
ایشان در یکی از پروازها گفته اند که اگر هواپیما بال نداشته باشد خودم بال درآورده و بر سر دشمن فرود می آیم و هرگز تن به اسارت نخواهم داد ، عمویم میگفت وقتی پدرت از ماموریتی که در کشور سوئیس داشت و به ایران برگشته بود متوجه شدم با پای برهنه در خیابان قدم میزد تعجب کردم گفتم عباس این چه کاریست که میکنی ؟ با لبخند گفت : داداش دلم برای کشورم و مردم مملکتم تنگ شده بود ... و خاطرات زیادی که مجال آن نیست .
بهترین و فعالترین پایگاه نیروی هوائی ارتش جمهوری اسلامی ایران