از سال ۲۰۰۶ تا ژانویه ۲۰۲۴، لاکهید مارتین بیش از ۱,۰۰۰ فرود از این جت جنگنده پنهانکار مشهور را تحویل داده است. در این مطلب فهرستی از حقایق قابل توجه در مورد اف -۳۵ لایتنینگ ۲ تهیه کرده ایم.
۱- سه شرکت اصلی درگیر پروژه
لاکهید مارتین، نورثروپ گرومن و BAE Systems همگی به روش خاص خود در این پروژه مشارکت داشته اند
اف -۳۵ لایتنینگ ۲ به عنوان یک جنگنده چندمنظوره پنهانکار با قابلیت انجام ماموریت های تهاجمی و برتری هوایی ساخته شد. لاکهید مارتین که در بتسدا، مریلند مستقر است، سازنده و پیمانکار اصلی اف -۳۵ لایتنینگ ۲ است. با این حال، لاکهید مارتین و دو شریک اصلی دیگر به نام های نورثروپ گرومن مستقر در دنور و BAE Systems مستقر در فارنبورو که هر کدام نقش مهمی در توسعه و تولید این جت و فناوری آن ایفا می کنند، به گسترده ترین برنامه دفاعی جهان پیوستند. هر شرکت مسئول ساخت بخش های مختلفی از هواپیما است، از جمله:
- پیمانکار اصلی – لاکهید مارتین: تکمیل محصول در خط مونتاژ نهایی، بدنه جلو، سیستم ماموریت، بال ها، سیستم کنترل پرواز هواپیما و یکپارچه سازی کلی سیستم
- شریک اصلی – نورثروپ گرومن: بدنه مرکزی، رادار کنترل آتش آرایه اسکن شده الکترونیکی فعال، سیستم دیافراگم توزیع شده، و بسته ارتباطات، ناوبری، و شناسایی آویونیک
- شریک اصلی- BAE Systems: بدنه عقب هواپیما، سیستم کنترل رهگیری فعال، کامپیوتر مدیریت هواپیما (VMC)و سیستم جنگ الکترونیک
لاکهید مارتین قرارداد هدایت تیم توسعه و ساخت اف ۳۵ لایتنینگ ۲ را از سوی وزارت دفاع ایالات متحده آمریکا دریافت کرد، در شرایطی که دفتر برنامه مشترک (JPO) زیر نظر وزارت دفاع مسئول مدیریت برنامه اف ۳۵ است. پیشنهاد برنده لاکهید مارتین شامل BAE Systems و Northrop Grumman به عنوان شرکای اصلی بود. در سال های بعد، شرکت سازنده موتور، Pratt & Whitney، که البته شریک اصلی رسمی در این پروژه نبود، موتور F۱۳۵ خود را به عنوان موتور انحصاری برای برنامه اف ۳۵ لایتنینگ ۲ ساخت.
۲- نامگذاری با الهام از Lockheed P-38 Lightning
نام صاعقه ۲ به هواپیمای صاعقه P – ۳۸ ساخت لاکهید و متعلق به دوران جنگ جهانی دوم اشاره دارد
- اولین پرواز: ۱۵ دسامبر ۲۰۰۶
- معرفی به سرویس: جولای ۲۰۱۵
مایکل موزلی، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ایالات متحده، از نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا (USAF) در ژوئیه ۲۰۰۶ رسماً نام این جنگنده را اعلام کرد. هنگامی که اولین F-35A برای اولین بار در فوریه ۲۰۰۶ از کارخانه لاکهید مارتین در فورت ورث خارج شد، نام در نظر گرفته شده برای آن AA-1 بود. آنطور که گفته می شود، پس از معرفی و بررسی گسترده اسامی ارائه شده توسط سایر کشورها و شاخه های نظامی ارتش ایالات متحده، ژنرال موزلی تصمیم نهایی را برای نام جت جدید گرفت. آنطور که ژنرال موزلی در این مراسم اعلام کرد:
«در سفرهایم، هوانوردان پیشنهادهای خوبی به من داده اند که در آینده نزدیک در سیستم های تسلیحاتی جدید نیروی هوایی خواهیم دید. نام اف -۳۵، صاعقه ۲، یک پیروزی برای میراث و فرهنگ هوانوردی بود».
نام صاعقه ۲ ادای احترامی به هواپیمای P-38 Lightning ساخت لاکهید دوران جنگ جهانی دوم است، چرا که هر دو جنگنده های تهاجمی هستند. علاوه بر این، نام F – ۳۵ لایتنینگ ۲ اشاره ای ضمنی به توانایی این جت در برخورد با یک هدف با قدرت و دقت مخرب همانند صاعقه است. به گفته نیروی هوایی ایالات متحده، این شباهت ها، F – ۳۵ Lighting II را به نامی مناسب برای این جت پنهانکار تبدیل کرده است. در واقع در جریان پیشنهاد نامگذاری، مقامات نیروی هوایی و نیروی دریایی ایالات متحده کسانی بودند که نام لایتنینگ را برای این هواپیما پیشنهاد کردند که در نهایت به نتیجه رسید.
۳- سه نسخه متفاوت
شامل F-35 A, B , C
- تاریخ تولید نسخه F-35A: سال ۲۰۰۶
- تاریخ تولید نسخه F-35B: سال ۲۰۰۸
- تاریخ تولید نسخه F-35C: سال ۲۰۱۰
اف -۳۵ لایتنینگ دارای سه نسخه اصلاح شده است. با این وجود، هر یک از انواع ویژگی های عملکردی مشابه و همچنین آویونیک های پیشرفته یکسانی دارند. نوع اول F – ۳۵ A است که برای برخاست و فرود معمولی (CTOL) در نظر گرفته شده است. اگرچه این نوع کوچک ترین نوع F – ۳۵ است، اما می تواند در برابر نیروهایی تا ۹ جی مقاومت کند که بیشترین میزان در میان تمام انواع این جنگنده است. نسخه دوم F-35B است. این نسخه برای عملیات برخاست کوتاه و فرود عمودی (STOVL) طراحی شده و برای عملیات های زمینی یا روی ناوهای هواپیمابر طراحی شده است؛ با این وجود، F – ۳۵ B علیرغم طراحی برای عملیات روی ناو هواپیمابر، قلاب فرود برای فرود روی ناو هواپیمابر ندارد. در عوض، به یک کنترل STOVL / HOOK برای سوئیچ بین حالت های پرواز عادی و عمودی مجهز شده است.
در نهایت، F – ۳۵ C منحصراً برای عملیات برخاستن و بازیابی به کمک منجنیق (CATOBAR) روی ناو هواپیمابر طراحی شده است. به این ترتیب، F – ۳۵ C دارای بال های بزرگ تر با بخش های نوک بال تاشو برای صرفه جویی در فضا و ارابه فرود محکم تری است که می تواند در برابر تنش های فرود روی ناو مقاومت کند. به دلیل مساحت بال بزرگ تر، F – ۳۵ C می تواند سرعت هنگام فرود را کاهش داده و همزمان ظرفیت محموله و برد خود را افزایش دهد.
۴- تنوع فوق العاده
طراحی شده برای انجام انواع ماموریت ها
- تاریخ تولید: ۲۰۰۶ تاکنون
- تعداد ساخته شده: بیش از ۱,۰۰۰ فروند
- تعداد فروندهای عملیاتی: بیش از ۱,۰۰۰ فروند
آنطور که لاکهید مارتین این جنگنده را طراحی کرد، توانایی های حمله و دفاع هوایی اف-۳۵ قابل توجه هستند. نسخه های F – ۳۵ A، B و C همگی به لطف موتور تک پرات اند ویتنی می توانند به نهایت سرعت ماخ ۱.۶ (۱,۹۲۰ کیلومتر بر ساعت) برسند؛ حتی در هنگام حمل محموله ای کامل از سلاح که می تواند تا ۸.۱۵ تن وزن داشته باشد. سرعت بالای اف-۳۵ به آن اجازه می دهد تا تهدیدات را رهگیری کند یا در زمانی رکوردشکن به هدف برسد، در حالی که سلاح های اف-۳۵ آن را قادر می سازد تا به اهدافی در هوا، زمین و دریا حمله کند. علاوه بر این، ردپای صوتی پایین جنگنده و عملکرد سریع، آن ها را در رادار دشمن غیرقابل تشخیص می کند.
کابین خلبان اف-۳۵ از پیشرفته ترین فناوری سنسوری برخوردار است که می تواند با استفاده از رادار آرایه اسکن شده الکترونیکی فعال، سیستم دیافراگم توزیع شده، سیستم هدف گیری الکترو نوری (EOTS) و قابلیت های پیشرفته جنگ الکترونیک، نیروهای دشمن را مکان یابی و ردیابی کند، رادارهای دشمن را با جمینگ از کار انداخته و حملات را مختل کند. علاوه بر این، ترکیب پیشرفته سنسورها به خلبان این امکان را می دهد تا تمام اطلاعات سنسورهای هواپیما را تجمیع کرده و آن ها را در یک نمای واحد از میدان نبرد ترکیب کند، که آگاهی موقعیتی را افزایش داده و شانس بقا را افزایش می دهد. باتوجه به محموله این جنگنده، قابلیت تطبیق پذیری قابل توجه این جت به آن اجازه می دهد تا طیف گسترده ای از محموله ها را با خود به آسمان ببرد. این آرایه از محموله ها، هواپیما را برای انجام ماموریت هایی با اهداف دقیق در خشکی یا دریا توانمند می سازد.
۵- در اختیار ۱۸ کشور
بیش از ۱,۰۰۰ فروند تا ژانویه ۲۰۲۴ تولید شده است
- حداکثر سرعت: ۱,۹۷۵ کیلومتر بر ساعت
- حداکثر برد: ۲,۲۲۲ کیلومتر
- خدمه: ۱ نفر
اف -۳۵ لایتنینگ ۲ به عنوان نهایت یک جنگنده تهاجمی با قابلیت های پنهانکاری در نظر گرفته شده است که این جت را قادر می سازد تا از رادار دشمن دور بماند. با توجه به قدرت و توانایی چشمگیر این جنگنده، برنامه F – ۳۵ به یک موفقیت چشمگیر تبدیل شده است. لاکهید مارتین تولید این جنگنده را از سال ۲۰۰۶ آغاز کرد و از آن زمان تاکنون ۱,۰۰۰ فروند از آن را در سراسر جهان ساخته و تحویل داده است. ایالات متحده بیشترین تعداد F – ۳۵ را با بیش از ۲,۴۰۰ فروند سفارش داده است که تا اواسط دهه ۲۰۴۰ تحویل داده خواهند شد. به گزارش لاکهید مارتین، امروزه ۱۸ نیروی هوایی مختلف از سراسر جهان، به ویژه نیروی هوایی اسرائیل، نیروی هوایی سلطنتی استرالیا، نیروی دفاع هوایی ژاپن، نیروی هوایی و نیروی دریایی سلطنتی بریتانیا و نیروی هوایی جمهوری کره، اف -۳۵ را در اختیار گرفته اند.
اف -۳۵ در چندین درگیری مهم مورد استفاده قرار گرفته و نقشی اساسی در حمایت و کمک به اقدامات نظامی ایفا کرده است. اف -۳۵ برای اولین بار در سال ۲۰۱۸ توسط نیروی هوایی اسرائیل در دو حمله در دو جبهه نبرد مورد استفاده قرار گرفت. در آوریل ۲۰۱۹، چندین فروند اف -۳۵ نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا ماموریت حمله هوایی به یک شبکه تونلی در شمال عراق متعلق به گروه تروریستی داعش را انجام دادند.
