وقتی از سفر با هواپیما حرف میزنیم، انواع هواپیما در کیفیت سفر تاثیر فوقالعادهای دارند. حتما پیش آمده که قبل پرواز از خودتان بپرسید، کدام مدل هواپیما را انتخاب کنید، بوئینگ یا ایرباس چه تفاوتی دارند، انواع بوئینگ کدامها هستند و چگونه از میان انواع هواپیماهای مسافربری بهترین را انتخاب کنیم.
خب این مقاله دقیقا برای شما نوشته شده است. در این مطلب از مجله علی بابا به انواع هواپیماهای مسافربری ایران میپردازیم و انواع هواپیما را بررسی میکنیم، تا شما بهترین و مناسبترین پرواز را برای سفرهای خود پیدا کنید. سپس میگوییم که هر یک از ایرلاینها کدام یک از این هواپیماها را در ناوگان خود دارند.
معرفی انواع هواپیماهای مسافربری ایران
برای اینکه راحتتر بتوانید با انواع مدل هواپیما آشنا شوید، ابتدا به صورت تیتروار شرکتهای هواپیمایی:
- انواع ایرباس
- انواع بوئینگ
- هواپیمای فوکر
- مک دانل داگلاس
1- انواع ایرباس
ایرباس یکی از معروفترین انواع هواپیماهای مسافربری ایران است که تقریبا اکثر ایرلاینها از آن استفاده میکنند، در ادامه بیشتر با ایرباس آشنا میشویم. ایرباس از پرفروشترین و بهترین هواپیماهای مسافربری ایران است.
ایرباس A300
ایرباس A300 از هواپیماهای پهن پیکرِ ایرباس فرانسه است که طی سالهای 1972 تا 2007 میلادی ساخته میشد. هواپیماساز اروپایی طی این مدت 561 فروند ایرباس A300 به ایرلاینهایی از سراسر جهان تحویل داد و در حال حاضر ایرلاینهایی از امریکا، آلمان و ایران بیشترین استفاده را از این نوع ایرباس دارند.
طول مدل B4 هواپیماهای A300 که ایرانایر عمدتاً از آن استفاده میکند، 53.61 متر، ارتفاع آن 16.72 متر، فاصلهی نوک دو بالِ آن 44.83 متر و ظرفیتش نیز حداکثر 266 مسافر است. متوسط سرعت این هواپیمای دوموتوره (موتورهای توربوفن) حدود 895 کیلومتر بر ساعت برآورد میشود. بُرد پرواز ایرباس A300 نیز 7700 کیلومتر است.
ایرباس علاوه بر B4 که پروازهای طولانی از ویژگیهای اصلیاش است، مدلهای B1، B2، C4 و F4 و سری A300-600 را نیز به بازار هواپیمایی جهان عرضه کرده که امکاناتی نظیر ترابری و تغییر کاربری از خصوصیات متمایزکنندهی آنهاست.
ایرباس A310
ایرباس A310 نمونهی کوچکتری از A300 پهن پیکر است که شباهت زیادی به بوئینگ 767 هم دارد. ویژگی خاص A310 شعاع عمل آن است. در این زمینه A310 از تمام مدلهای A300 عملکرد بهتری دارد. برای نخستین بار، هواپیمایی لوفتهانزای آلمان و سوئیس ایر، سفارش ساخت A310 را به ایرباس دادند، اما تا سال 1998 که آخرین نمونههای این هواپیما تولید میشدند، ایرلاینهای امریکایی، کانادایی، ایرانی و پاکستانی از خریداران اصلی آن به شمار میآمدند. در حال حاضر نیز 113 فروند ایرباس A310 در سراسر جهان فعال است.
طول هواپیماهای ایرباس A310 معادل 46.66، ارتفاع آن 15.8 و فاصلهی نوک دو بالش 43.90 متر است. حداکثر برد این هواپیمای 144 تنی نیز 8050 کیلومتر برآورد شده است. بنابر دادههای شرکت ایرباس، این هواپیما گنجایش 220 مسافر را دارد.
ایرباس A319
A319 از خانواده ایرباس A320 و از هواپیماهای باریک پیکر و میان بُرد است. بیشترین ظرفیت A319 برای حمل مسافر 160 نفر در نظر گرفته شده است. این هواپیما که از سال 1995 تا به حال در پرواز بوده، در ایرلاینهایی نظیر «ایزی جت»، «امریکن ایرلاینز» و «دلتا ایرلاینز» خدمت کرده است.
طول این هواپیما 33.84 و فاصلهی بین بالهای آن 34 متر به ثبت رسیده است. متوسط برد پروازیاش نیز 6250 کیلومتر گزارش شده است. کارخانه ایرباس A319 را بهروز کرده و با برخی اصلاحات و پیشرفتها نمونه A319 neo را به صنایع هوانوردی عرضه کرده است.
ایرباس A320
یکی از محصولات شاخص ایرباس، خانوادهی A320 است. هواپیماهای A320، هواپیماهای باریک پیکری هستند که ساخت آن پس از سری A300 در دستور کار ایرباس قرار گرفت. A318، A319 و A321 سایر محصولات این خانوادهاند. از زمان پرواز نخستین A320 در سال 1987، سفارشهای متعددی به کارخانهی بزرگ ایرباس رسید. به این ترتیب، A320 بعد از بوئینگ 737 رکورد بیشترین فروش در میان انواع هواپیماها را از آن خود کرد.
این مدل از ایرباسها به طور متوسط 150 نفر ظرفیت مسافر دارد؛ فاصلهی نوک دو بالش 35.80 متر است و از این رو در میان هواپیماهای باریک پیکر طبقهبندی میشود. طول و ارتفاع ایرباس A320 به ترتیب 37.57 و 11.76 متر هستند. یکی از ویژگیهای این هواپیما، کاهش قابل توجه مسیر پیموده شده در زمان فرود است که کاهش مصرف سوخت و به دنبال آن افت تولید میزان دیاکسید کربن را با خود به دنبال خواهد داشت.
[irp posts=”8547″ name=”از نوشتههای روی بلیط هواپیما سر در میآورید؟”]
ایرباس A321
خانوادهی ایرباس A320 نئو
هم اکنون، خانواده ایرباس A320 نئو، به عنوان پرفروشترین مجموعه در میان انواع هواپیماها شناخته میشود. ایرباس از اواخر سال 2010 ساخت و توسعه A320 نئو را در دستور کار خود قرار دارد تا آن را جایگزین خانواده A320 کند. تغییرات در این مجموعه علاوه بر موتورهای جدید، برنامههای مدرنسازی را نیز در برمیگیرد که برخی از آنها عبارتند از: اصلاحات آیرودینامیک، بالچههای بزرگ و منحنی (موسوم به sharklets)، تغییر جنس بدنهی هواپیما از آلومینیوم به فیبر کربنی و سیستم تصفیهی هوای اصلاح شده.
یکی از مهمترین ویژگیهای ایرباس A320 نئو کاهش مصرف سوخت این مدل هواپیما نسبت به بقیه است. این کاهش سوخت به دلیل افزوده شدن بالچههای منحنی، به این مدل هواپیما انجام شده.
A320 نئو با 35.57 متر طول، ظرفیت 195 نفر مسافر در یک کلاس پروازی و 165 نفر در دو کلاس پروازی را دارد.
ایرباس A330 نئو
A330 نئو جدیدترین عضو خانواده A330 است و به اعتقاد تولیدکننده، نمایندهی خوبی برای معرفی ارزشهای مجموعه ایرباس یعنی بهرهوری بینظیر برای خطوط هوایی و آرامش فوقالعاده برای مسافران است.
این هواپیمای پهنپیکر از آخرین نسل موتورهای Trent 7000 رولزرویس و اصلاحات آیرودینامیکی برخوردار شده است. علاوه بر این، A330 نئو از آخرین تکنولوژیهای استفاده شده برای A350 XWB نیز بهرهمند است که شامل خلاقیتهای هنری در کابین مانند نورپردازی فول ال. ای. دی، اتصال به وایفای، پنل پرواز به روز رسانیشده و کترینگ جدید میشود. ضمناً A330 نئو در نتیجهی تمام تغییراتی که روی آن اعمال شده، مصرف سوخت کمتری از نمونههای A330 خواهد داشت. ایرباس مدعی است که این پرنده کمهزینهترین هواپیمای میان برد تولیدشده در جهان است.
A330 نئو در دو نمونه ساخته میشود که هر یک از آنها ظرفیت 257 و 287 مسافر را خواهد داشت (که البته ممکن است این عدد، با توجه به کلاسهای پروازی و طراحی چینش صندلیهای ایرلاین مختلف، کمی متفاوت باشد). پیشبینی میشود که اولین پرواز این محصول جدید در تابستان 2017 انجام شود.
ایرباس A350
ایرباس 1000- A350 که پهنپیکرترین محصول ایرباس است، از سال 2017 میلادی وارد چرخه ایرلاینهای بینالمللی شد. این هواپیمای غول پیکر که فاصلهی میان دماغه تا دُمِ آن 74 متر است، یکی از محبوبترین هواپیماها در میان انواع مدل هواپیما است.، ایران ایر 16 فروند از این هواپیما را خریده است. ظرفیت مجاز A350 سریِ 1000 حداکثر 440 نفر است که ممکن است با طبقهبندی کلاس پروازهای مختلف، این تعداد کاهش پیدا کند.
موتور A350 سری 1000 از نوع Trent XWB است که رولزرویس بریتانیایی آن را میسازد و به واسطهی این موتور است که بزرگترین نمونه از خانواده A350 میتواند بالاترین سطح بهروهوری را داشته باشد.
[irp posts=”483″ name=” عوارض جسمانیِ سفر با هواپیما؛ پرواز با آدامس و آبنبات”]
ایرباس A380
A380 هواپیمایی پهنپیکر و بسیار بزرگ، از محصولات کم نظیر ایرباس است. در حال حاضر بسیاری از ایرلاینهای معتبر جهان از جمله امارات، لوفتهانزا و ایرفرانس از این غول چهار موتوره و دو طبقه در پروازهای خود بهره میبرند. چندین کشور از اعضای اتحادیه اروپا از جمله فرانسه، آلمان، اسپانیا و بریتانیا در ساخت این هتل پرنده که امکانات منحصر به فردی نظیر رستوران، فروشگاه و سالن تفریح برای مسافران را در خود جای داده، سهیم هستند.
ایرباس A380 بزرگترین هواپیمای مسافری جهان در طول تاریخ هوانوردی است؛ هم از لحاظ حجم و هم تعداد مسافران. طبق اطلاعات سایت ایرباس، طول آن 72.72 متر، ارتفاعش 24.09 و فاصلهی میان دو بالش 79.75 متر است. این هواپیما که به نام سوپر جامبو نیز شناخته میشود، گنجایش 544 مسافر را دارد البته این تعداد تا بیش از 850 نفر نیز قابل افزایش است. با این وضعیت 40 درصد بیشتر از بوئینگ 747 ظرفیت حمل مسافر دارد، دیگر مزیت سوپر جامبو به رقیب امریکاییاش این است که نصف صدای داخل کابین بوئینگ 747 را هنگام بلند شدن از زمین منعکس میکند. ضمن اینکه برد پروازیاش نیز به بیش از 15 هزار کیلومتر میرسد.
ایرباس A340-600
[irp posts=”8773″ name=”امکانات جالب فرودگاهها در سراسر دنیا”]
ایرباس A310-300
ایرباس A310 نمونه کوچکتری از A300 پهن پیکر است که شباهت زیادی به بوئینگ 767 هم دارد. ویژگی خاص A310 شعاع عمل آن است. در این زمینه A310 از تمام مدلهای A300 عملکرد بهتری دارد.
برای نخستین بار، هواپیمایی لوفتهانزای آلمان و سوئیس ایر، سفارش ساخت A310 را به ایرباس دادند، اما تا سال 1998 که آخرین نمونههای این هواپیما تولید میشدند، ایرلاینهای امریکایی، کانادایی، ایرانی و پاکستانی از خریداران اصلی آن به شمار میآمدند. در حال حاضر نیز 113 فروند ایرباس A310 در سراسر جهان فعال است.
طول این مدل از هواپیماهای ایرباس A310 معادل 46.66 و فاصلهی نوک دو بالش 43.90 متر است؛ ظرفیت این نوع ایرباس بین 175 تا 193 نفر است.
ایرباس A300-600
ایرباس A300 از هواپیماهای پهن پیکرِ ایرباس فرانسه است که طی سالهای 1972 تا 2007 میلادی ساخته میشد. هواپیماساز اروپایی طی این مدت 561 فروند ایرباس A300 به ایرلاینهایی از سراسر جهان تحویل داد و در حال حاضر ایرلاینهایی از امریکا، آلمان و ایران بیشترین استفاده را از این نوع ایرباس دارند.
ایرباس علاوه بر B4 که پروازهای طولانی از ویژگیهای اصلیاش است، مدلهای B1، B2، C4 و F4 و سری A300-600 را نیز به بازار هواپیمایی جهان عرضه کرده است که امکاناتی نظیر ترابری و تغییر کاربری از خصوصیات متمایزکننده آنهاست.
این سری از A300 سوخت کمتری مصرف میکند و فاصلهی بین بالهای A300-600 به ترتیب 54 و 44.8 متر است. با اعمال کلاسهای پروازی متفاوت، در هر پرواز 224 تا 273 نفر میتوانند با این مدل از ایرباس سفر کنند.
ایرباس A340-300
از آنجایی که A340- 300 نسبت به سایر اعضای خانواده خود در هر سفر 5 درصد سوخت کمتر مصرف میکند، بیشتر مورد توجه قرار گرفته است.
[irp posts=”9542″ name=”7 نکته مهم در امنیت پرواز”]
2- انواع بوئینگ
خب از انواع ایرباس حرف زدیم حرف زدیم و حالا نوبت انواع بوئینگ رسیده. ببینیم که در آسمان بوئینگها چه خبر است و داستانشان چیست.
بوئینگ 727
727 که پس از 707 توسط کارخانه امریکایی بوئینگ به صنایع هوایی جهان عرضه شد، حداکثر سرعت 965 کیلومتر بر ساعت را به ثبت رسانده است. فاصلهی بین دو بال 200-727 معادل 32.92 متر و طول آن نیز 46.7 متر گزارش شده است.
بوئینگ 737
737 از اعضای خانوادهای است که ساخت آن از سال 1965 توسط کارخانه بوئینگ آغاز شده و تا به حال ادامه دارد. این هواپیمای تک راهرویی، مخصوص مسافتهای متوسط و دارای دو موتور توربوفن است. نخستین پرواز رسمی بوئینگ 737 در سال 1967 انجام شد، نخستین مشتری این هواپیما نیز مانند بسیاری از هواپیماهای دیگر، لوفتهانزا بوده است.
هم اکنون 4 نسل از انواع بوئینگ موجود است و به نظر میرسد اصلیترین رقیب این هواپیمای امریکایی، ایرباس A320 باشد.
این مدل از بوئینگ که طول آن 36.5 و فاصلهی بین دو بالش 28.88 متر است، میتواند 149 تا 189 مسافر را در خود جای دهد.737 که به بچه بوئینگ هم معروف است، ظاهراً طرفداران بسیاری در میان ایرلاینهای بینالمللی دارد به طوری که تا به حال 13 هزار فروند از آن سفارش و بیش از 9 هزار فروند از آن تحویل داده شده است.
بوئینگ 737 NG
نسل جدید بویئنگهای 737 که با نام 737 NG شناخته میشود، همان بوئینگهای 737 در نمونههای 600، 700، 800 و 900 هستند. این هواپیما نسبت به محصولات قدیمی این برتری را دارد که از موتورهای جدید LEAP-1B استفاده میکند.
از آوریل 2012 تا به حال بیش از 4000 فروند بوئینگ 737 NG به ایرلاینهای بینالمللی از جمله سات وست ایرلاینز، رایان ایر و یونایتد ایرلاینز تحویل داده شده است.
بوئینگ 737 MAX
بوئینگ 747
یکی از معروفترین هواپیماهای پهن پیکر جهان بوئینگ 747 است که بعد از ایرباس ای 380 بیشترین ظرفیت جابهجایی مسافر را دارد. این مدل از بوئینگ که به نام جامبوجت نیز شناخته میشود از سال 1977 (1356 هجری شمسی) در ایران به پرواز درآمده است. جامبوجت چهارموتوره با ظرفیت حداکثر 550 نفر، در زمان خود تحول عظیمی در صنعت هوایی جهان به شمار میرفت.
فاصله میان دو بال بوئینگ 747 بسته به نوع آن 59.6، 64.4 و 68.5 متر و سرعتش بین 895 تا 918 کیلومتر بر ساعت گزارش شده است. برد مدلهای مختلف این هواپیمای امریکایی متفاوت است و میتواند بین 9800 تا 14800 کیلومتر را در یک پرواز بپیماید.
آذر آبادگان به عنوان یکی از قدیمیترین هواپیماهای ایران ایر، یک بوئینگ 747 است.
بوئینگ 300-747
بُرد پروازی انواع مختلف بوئینگ 747 متفاوت است؛ اما بیشترین مسافتی که بوئینگ 300-747 در یک پرواز میتواند طی کند، 9800 کیلومتر است.
بوئینگ 757
757 یکی دیگر از محصولات هواپیماسازی بوئینگ است که در گروه هواپیماهای باریک پیکر طبقهبندی میشود. این هواپیمای دو موتوره برای نخستین بار در سال 1982 به پرواز درآمد و روند ساختش تا سال 2004 ادامه داشته است. این هواپیما که از خانواده بوئینگهای 757، 767 و 777 است، بزرگترین هواپیمای مسافربری تک راهروئه در میان محصولات این هواپیماساز امریکایی است.
طول این هواپیما 47.32 متر و فاصلهی میان دو بال آن 39 متر به ثبت رسیده و میتواند بین 200 تا 240 مسافر را در خود جای دهد.
بوئینگ 777
گاهی اوقات در برخی بلیطها یا برنامههای پروازی 300-777 با عنوان 773 و 777-300ER با عنوان 773B یا 773ER قید میشوند.
[irp posts=”1523″ name=”۵ راه برای خرید ارزان بلیط هواپیما”]
3- انواع فوکر
فوکر یکی دیگر از انواع هواپیماهای هلندی است که در ادامه یکی از مهمترین انواع این هواپیمای
فوکر 100
فوکر 100 هواپیمای میان سایز و دوموتوره توربوفان است. این هواپیما هزینهی اجرایی بسیار کمی دارد، همین ویژگی این هواپیمای هلندی را در دهه هشتاد میلادی به یکی از رقابتیترین محصولات در صنعت هوانوردی تبدیل کرد.
تا چهار سال قبل، 156 فوکر 100 در 30 ایرلاین در سراسر جهان فعال بود؛ جت ایرلاینز نیز بزرگترین کاربری به شمار میآمد که از سال 1996 این هواپیما را وارد ناوگان خود کرد. ایران ایر و هواپیمایی استرالیا، همچنان از این محصول به عنوان یکی از اصلیترین پرندههای خود استفاده میکنند.
هواپیمای فوکر 100 با حداکثر ظرفیت و در یک کلاس پذیرای 122 مسافر است. یک کلاس و شرایط معمول، این تعداد را به 107 و دو کلاس آن را به 97 میرساند. طول این هواپیما 35.53 متر و فاصلهی بین بالهایش 28.08 متر است. بیشترین سرعتی نیز که برای این هواپیما به ثبت رسیده 845 کیلومتر بر ساعت است.
4- انواع مک دانل داگلاس
مک دانل داگاس یکی از شرکتهای هوافضایی آمریکایی است که در پی ادغام شرکت مک دانل و شرکت هواپیماسازی داگلاس تاسیس شده. این شرکت یکی از مهمترین شرکتهای تولید تجهیزات نظامی در ایالات متحده است. در سال 1977 کمپانی بوئینگ، مک دانل داگاس را خریداری کرد و این دو شرکت با هم ادغام شدند. حالا در ادامه مهمترین مدل های هواپیما این شرکت را بررسی میکنیم.
مک دانل داگلاس ام- دی 80
مک دانل داگلاس ام- دی 82
MD-82 در یک کلاس پروازی ظرفیت جابهجایی 172 نفر و در دو کلاس 155 نفر را دارد. طول آن نیز 45.1 و فاصلهی میان دو بالش 32.82 به ثبت رسیده است. این مدل نسبت به مدلهای قبلی، کمی قویتر است، علاوه بر این، ظرفیت حمل سوخت بیشتری نیز دارد. 811 کیلومتر در ساعت به عنوان بیشترین سرعت، برای این هواپیما گزارش شده است. MD-82 در مقایسه با سایر مدلها، موتور قویتری دارد.
مک دانل داگلاس ام- دی 83
MD-83 از اعضای خانواده مک دانل داگلاس ام- دی 80 است. این هواپیما، در گروه هواپیماهای باریک پیکر و کوتاه تا میان برد طبقهبندی میشود.
MD-83 در یک کلاس پروازی ظرفیت جابهجایی 172 نفر و در دو کلاس 155 نفر را دارد. طول آن نیز 45.1 و فاصلهی میان دو بالش 32.82 به ثبت رسیده است. این مدل نسبت به مدلهای قبلی، کمی قویتر است، علاوه بر این، ظرفیت حمل سوخت بیشتری نیز دارد. 811 کیلومتر در ساعت به عنوان بیشترین سرعت، برای این هواپیما گزارش شده است.
مک دانل داگلاس ام- دی 88
MD-88 از اعضای خانواده مک دانل داگلاس ام- دی 80 است. این هواپیما، در گروه هواپیماهای باریک پیکر و کوتاه تا میان برد، طبقه بندی میشود. این مدل از مک دانل داگلاس، آخرین مدلی است که توسط این هواپیماسازی تولید شده است. بنابراین بیشتر سیستمها و امکانات آن تا حد امکان بهبود یافته اند.
ایتیآر 72
طول این هواپیما و فاصلهی بین دو بال آن تقریباً برابر و به ترتیب 27.17 و 27.05 متر هستند. سرعت آن نیز 509 کیلومتر بر ساعت گزارش شده است.
تولیدکنندهی اروپایی، علاوه بر کاربری مسافربری و تجاری، گشت دریایی را نیز از قابلیتهای ایتیآر 72 ذکر کرده است.
بیایئی 146
هواپیمایی های ایران
در بالا انواع هواپیماهایی را که در ناوگان ایرلاین های ایران وجود دارد، معرفی کردیم. آشنایی هر چند مختصر با این هواپیماها به شما کمک میکند تا هنگام خرید بلیط با آگاهی عمل کنید. در ادامه به این موضوع میپردازیم که هر یک از ایرلاین های داخلی چه هواپیماهایی و از هر کدام به چه تعداد دارند.