۳۴ روز مقاومت خونین شهری ها در برابر ارتش مسلح صدام حسین تکریتی که خود را سردار قادسیه خطاب می کرد در مهر ۱۳۵۹، بی شک مدیون وفاداری و تلاش تاریخی تکاوران ارتش است. دوره تکاوری، یکی از سخت ترین و طاقت فرسا ترین دوره های آموزشی است که یک نظامی منتخب در مدت استخدام در نیروهای مسلح می بایست آن را به طور موفقیت آمیزی طی کند تا به افتخار تکاوری و رده کلاه سبزی و رده SBS برسد که هر یک داستان های باور نکردنی و جالبی دارد. امروز ۲۹ فروردین ماه به مناسبت روز ارتش جمهوری اسلامی ایران و با یادآوری قهرمانی های ارتش دلاور ایران به خصوص در جنگ تحمیلی، شما را به خواندن واقعیت هایی از آموزش های دوره تکاوری در ارتش دعوت می کنیم.
داستان تیپ ۶۵ نوهد
در سال ۱۳۳۲ برای نخستین بار ده نفر از کارکنان نیروی زمینی ارتش برای گذراندن دوره چتربازی به فرانسه اعزام شدند و پس از طی دوره های مختلف به کشور برگشتند و واحد چتر بازی در سال ۱۳۳۴ توسط این افراد پایه گذاری و در سال ۱۳۳۸ گردان “چتربازی” نامیده شد. در سال ۱۳۴۹ تیپ ویژه هوابرد با نام تیپ ۲۳ نیروهای مخصوص با سازماندهی پنج گردان عملیاتی، یک گردان پشتیبانی، یک دسته مخابرات و گروهان قرارگاه و آموزشگاه جنگ های نامنظم ایجاد شد.
در سال ۱۳۵۰ با اعمال تغییراتی در ساختار تشکیلاتی تیپ و پیچیده شدن عملیات ها و جایگزینی تکنیک ها و تاکتیک های جدید، دو یگان دیگر به نام های «رهایی گروگان» و گروهان «عملیات روانی» نیز به ساختار تیپ ۲۳ اضافه شد. در نهایت در سال ۱۳۷۰ تیپ ۳ نوهد از لشکر ۲۳ جدا شد و با سه گردان عملیاتی نوهد (نیروهای ویژه هوابرد) و آموزشگاه جنگ های نامنظم، گروهان عملیات روانی، یگان رهایی گروگان، گردان پشتیبانی، دسته مخابرات و گروهان قرارگاه تشکیل و به عنوان تیپ ۶۵ شناخته شد.
“تیپ ۶۵ نوهد” ارتش جمهوری اسلامی، هم اکنون با عهده دار بودن مسئولیت انجام عملیات های سخت و حساس در کشور، ویژگی های منحصر به فردی دارد.
نیروها طی دوره نوهد، دوره های جنگل را در قالب آموزش هایی که به صورت تئوری دیده اند به صورت عملی با دشمن فرضی در جنگل های کلاردشت تمرین می کنند و در اردوگاه های جنگل و کوهستان علاوه بر آموزش ها، در کارگاه های اعتماد به نفس که همان کارگاه های کوهستان است جهت اجرای تمرین عملی اعزام میشوند. تعدادی از افسران نیز در اردوگاه تابستانی مثل سد کرج آموزش های عملی را می بینند و در فصل زمستان، نبرد در شرایط سرد را در نزدیکی امامزاده هاشم طی دوره های رزم و زنده ماندن در شرایط ویژه و اسکی در برف تجربه میکنند.
وظایفی که در رزمایش های “تیپ ۶۵” به صورت “عملیات هدف زنی” تعریف می شود به این صورت است که یک گروه ۱۲ نفره به منطقه ای که معمولا خارج از محدوده است، به منظور نابودی هدف اعزام میشود. سلاح هایی که در این تیم استفاده می شود از سلاح های سبک است و هر نفر در هر زمان و در هر مأموریتی با توجه به آموزش ها و تجربیات میتواند به بهترین نحو آن ماموریت را به پایان برساند. اما اوضاع تکاورها چگونه است؟
سفر به منجیل: شهر باد و تکاوران دلاور
منجیل، پایتخت باد ایران است. جایی که ایران و جهان آن را به خاطر مزارع سر سبز زیتون و کشتزارهای وسیع و هم چنین زلزله وحشتناکش می شناسند. کمتر مردمی هستند که بدانند تنها پایگاه آموزش تکاوران دریایی و یکی از بهترین مراکز آموزش تکاور دریایی در غرب آسیا در این منطقه خوش منظره قرار دارد.
مرکزی که با پیشینه‌ای حدود نیم قرن تا امروز توانسته صدها تکاور کلاه سبز رشید و زبده تربیت کند که در ردیف بهترین تکاوران دریایی دنیا باشند. دیدن تمرینات سخت و طاقت‌فرسای این عزیزان در کوه و دریا و انگیزه مثال‌زدنی این جوانان که رنج ماه‌ها دوری از خانواده و فرزند را تحمل کرده تا با کسب آمادگی کامل برای روز مبادایی که میهن عزیزمان نیاز به ایثار آن ها دارد وارد صحنه شوند، شور و شوق انسان را دوچندان می‌کند و امنیت خاطری می‌دهد که مثال‌زدنی است.
قطعاً دشمن این مرز و بوم که از وجود چنین فرزندانی آگاه است در هزینه – فایده خود برای دست‌اندازی به ایران عزیز محاسبه برخورد با این نیروهای زبده را کرده و هرگز چنین خطای محاسباتی را نخواهد داشت، چراکه می‌داند درصورت چنین حماقتی پاسخی سخت و تکرارنشدنی برایش رقم خواهد خورد.
ملاقات با فرمانده
پایگاه تفنگداران و تکاوران دریایی منجیل که به نام دلنشین «قمر بنی هاشم (ع)» مزین شده حدود نیم قرن است (از سال ۱۳۴۸) که در دامنه کوه های مشرف به منجیل جای خوش کرده و با منظره ای زیبا از جنگل های سرسبز درهم تنیده در شمال و دریاچه نیلگون سد سپیدرود در جنوب مکانی زیبا برای زندگی و شاید تحمل تمرینات سخت تکاوری است.
فشارهای جسمانی و آموزش‌های تئوریک در کنار فشارهای روانی مصنوعی
ناوسروان تکاور دریایی علیرضا زهدی جلال ۳۵ سال دارد و اهل همدان است. او از سال ۱۳۸۰ وارد دانشگاه علوم دریایی امام خمینی نوشهر در رسته تفنگدار دریایی شد و بعد از ۴ سال به عنوان نفر اول دوره فارغ‌التحصیل شد و آن‌چنان که خود می‌گوید به‌خاطر علاقه به رسته تکاور دریایی می‌پیوندد. در دوره تکاور دریایی هم نفر اول میشود و بعد از افتخار کسب کلاه سبزی به مرحله بعد تکاوری که SBS نام دارد وارد می شود ؛ در این مرحله نیز موفق بوده وهم کانون استاد دوره SBS است.
۶ ماه آموزش ۲۴ ساعته بدون مرخصی
زهدی جلال می‌گوید: از بین بچه‌های تفنگدار دریایی عده‌ای داوطلبِ ورود به رسته تکاوری میشوند البته باید یک سری ویژگی‌ها را داشته باشند و آزمون‌هایی بدهند و بعد از این آزمون‌ها نفرات برای یک دوره ۶ تا ۸ ماهه انتخاب میشوند. در دوره تکاوری به جز فشارهای جسمانی و آموزش‌های تئوریک، فشارهای روانی مصنوعی هم تحمیل میشود تا فرد در شرایط واقعی قرار بگیرد. این افراد، به مدت ۶ ماه ۲۴ ساعته اینجا هستند و مرخصی یا اجازه خروج از پادگان را ندارند.
آموزشِ زنده‌ماندن در کویر و کوهستان و جنگل و دریا
ساعت چهارونیم صبح زمان بیدارباش است و بقیه مدت هم در فشار سخت هستند. حتی ممکن است کاری از آن ها بخواهند و انجام دهند اما مربی به راحتی آن کار را ازبین ببرد؛ چراکه تلاش داریم تا مربی افراد تحت آموزش را به لحاظ روانی به هم بریزد و افرادی که به لحاظ روحی و روانی قوی نیستند مشخص شوند؛
زیرا این نیروها ماموریت‌های سنگینی دارند که بیشتر خارج از کشور بوده و حتی ممکن است اسیر شوند که ما رفتار زمان اسارت را هم آموزش می‌دهیم. همچنین آموزش زنده ماندن در کویر و کوهستان و جنگل و دریا را هم دارند. فرمانده تاکید دارد این یک دوره داوطلبی بوده و اجباری در کار نیست و به این جهت دانشجویان با علاقه سختی‌ها را تحمل میکنند. از او پرسیدم سختی این تمرین‌ها حساب شده و تحت استانداردهای خاصی است؟ که پاسخ داد این آموزش ها در دوره طاغوت در انگلستان انجام می‌شد و بعد از آن منجیل انتخاب شد تا همین‌جا آموزش‌ها داده شود. بعد از انقلاب همه این آموزش ها با تجربیات جنگ تحمیلی تلفیق و به‌روز شد و امروز نیز آموزش‌های تکاوران ما متناسب با تهدیدات است. شاید برخی آموزش‌ها کنار گذاشته و آموزش‌های جدید جایگزین شود اما در هر صورت همه آموزش‌ها بومی هستند.
مبارزه با تروریسم و جنگ‌های شهری و خانه به خانه
منظور از «متناسب با تهدید» یعنی چه؟ که وی پاسخ می‌دهد تهدید برای ما همیشه اسرائیل و آمریکا هستند و اینکه چگونه جزایر خود را حفظ کنیم. اینها به عنوان ماموریت ذاتی تفنگداران دریایی به شمار می روند اما در تازه ترین تهدید بحث داعش و نحوه مبارزه با تروریسم و جنگ های شهری را در دستور کار قرار داده ایم چون ممکن است به سوریه اعزام شویم و باید این آموزش های چریکی خانه به خانه و ضد تروریستی را فرا بگیریم که در این راستا آموزش‌های مربوط به جنگ‌های نامنظم و خانه به خانه را که به صورت محدود داشتیم، گسترش دادیم.
وقتی از فرمانده می‌پرسم شما آمادگی اعزام به سوریه و دفاع از حرم‌های شریف اهل بیت(ع) را دارید، با قوت و قدرت صد درصدی تایید می‌کند و ادامه می‌دهد: البته الان موافقت نکردند والا ما آمادگی و آموزش‌های مورد نیاز را داشته‌ایم و خیلی از بچه‌های همین مرکز می‌خواستند داوطلبانه به منطقه اعزام شوند چون خود را آماده می‌دیدند و حتی برخی تجربیات را از تکاوران نیروی زمینی و سپاه گرفته‌ایم.
آموزش‌های سطحی و زیرسطحی برای مقابله با دزدان دریایی در خلیج عدن
یکی از مأموریت‌هایی که در سال‌های اخیر بسیار شنیده‌ایم مبارزه با دزدان دریایی است. در این زمینه «زهدی جلال» معتقد است برای مبارزه با دزدان دریایی در دریا آموزش‌های متفاوتی دارند و کمین در دریا و ضد کمین، نفوذ و ضد نفوذ، ناوبری سطحی و زیرسطحی از آن جمله است. ضمن اینکه کسانی به خلیج عدن اعزام میشوند که این درس‌ها را گذرانده باشند. در واقع هر ناو و شناوری که به خلیج عدن می‌رود حتما افرادی از تکاوران دریایی همراهشان هستند.
پیشرفت‌های خارق‌العاده در حوزه شبیه‌سازها
وی امکانات مرکز منجیل را در میان مراکز آموزشی کشور مثال‌زدنی می‌داند و در این زمینه به پیشرفت‌های صورت گرفته در حوزه شبیه‌سازها اشاره می‌کند و می‌گوید: ما بسیاری از شبیه‌سازها را داریم، سالن تیراندازی فاتح ما شبیه‌سازی همه تفنگ‌ها را دارد و شبیه‌ساز تیراندازی روی شناور را خودمان ساخته‌ایم. همچنین سامانه شبیه‌ساز خروج از زیردریایی‌های کلاس سنگین و سبک را نیز داریم؛ ما جایی که آموزش‌های میدانی را نتوانیم به حالت جنگی مناسب انجام دهیم دنبال شبیه‌ساز می‌رویم زیرا آموزش با شبیه‌ساز بسیار راحت‌تر و کم‌هزینه‌تر است.
آزمون‌های سه‌ماهه از کلاه سبزها
دوره بعد از تکاوری و کلاه سبز شدن SBS نام دارد، از او که استاد این دوره نیز هست می‌خواهم در این زمینه بگوید و او توضیح می‌دهد: کسانی که دوره تکاور را گذرانده‌اند در ادامه الزاماتی دارند و هر جا که الزامات را نتوانند پاس کنند دیگر تکاور نیستند در واقع یک کلاه سبز دریایی باید هر ۳ ماه آزمونی در حوزه غواصی، چتربازی، دانش نظامی، تست ورزشی و چکاپ پزشکی انجام دهد و هر کسی که امتیاز لازم را کسب نکند دیگر نمی‌تواند تکاور باشد. از میان کسانی که تکاور شدند عده معدودی به عنوان SBS داوطلب میشوند. این دوره آموزش‌های بسیار سخت‌تری دارد زیرا آموزش های این ها ویژه‌تر هست، غواصی عمق زیاد دارند و بیشتر در بحث شناسایی برون مرزی و اطلاعاتی هستند.
