شرکت صنایع هوافضای رژیم صهیونیستی روز سه‌شنبه با انتشار خبری اعلام کرد (لینک (https://www.iai.co.il/about/press-release/iai-awarded-israel-defense-prize-development-and-production-shavit-eitam-and)) این شرکت به‌علت طراحی، توسعه و ساخت هواپیماهای مأموریت ویژه شاویت، ایتام و اورون جایزه دفاعی اسرائیل را دریافت کرده است. هواپیماهای مذکور فناوری‌های پیشرفته برای فرماندهی و کنترل، رایانه‌ها، جمع‌آوری و اشتراک‌گذاری اطلاعات، نظارت و شناسایی (C4ISR) را در حوزه عملیاتی به‌کار می‌گیرند.
⭕️قابلیت‌های این هواپیما در جریان عملیات شمشیرهای آهنین (7 اکتبر 2023) برجسته شد، جایی که اسکادران-122( با نام نهشون) با حفظ دسترسی بالا، ساعات عملیات گسترده‌ای را در دوره 22 ماهه برای انجام طیف وسیعی از مأموریت‌های اطلاعاتی، نظارت و شناسایی (ISR) به انجام رساندند (پیش از این به پروازهای مدام پرنده‌های این اسکادران و درجه اهمیت بالای این تجهیزات برای نیروی هوایی اسرائیل اشاره کرده بودیم (https://t.me/Projectmeshkat/9690)).
⭕️در طول عملیات شمشیرهای آهنین، صنایع هوافضای اسرائیل با پشتیبانی از ارتش اسرائیل، در استقرار سریع هواپیمای اورون اقدام کرد و الحاق آن به اسکادران-122 نهشون نیروی هوایی اسرائیل را تکمیل کرد. هواپیمای اورون به عنوان اولین هواپیمای نظارت مداوم گسترده (WAPS) محسوب می‌شود.
درحال‌حاضر صنایع هوافضای اسرائیل چهار خط تولید در زمینه پرنده‌های مأموریت ویژه در اختیار دارد، خط تولیدی که در سه مورد جایزه دفاعی اسرائیل را دریافت کرده است.
⭕️پرنده‌های هشدار زودهنگام و کنترل هوابرد (AEW&C): در این دسته از هواپیماها سیستم‌های مختلفی شامل تشخیص دوست از دشمن (IFF)، رادارهای آرایه فازی فعال (AESA)، اطلاعات سیگنالی، ارتباطات و حفاظتی، تجمیع شده است. صنایع هوافضای اسرائیل پرنده‌های آواکس را تحت نام ELW-2085 با استفاده از دو پلتفرم گلوبال-6000 (AEW&C) و G-550 گلف استریم (CAEW) توسعه داده. این هواپیماها یک تصویر جامع از محیط آسمان، زمین و دریا فراهم کرده و با قابلیت فرماندهی و کنترل، هدایت جنگنده‌ها را در مأموریت‌های تهاجمی در اختیار دارند. هواپیمای آواکس ایتام (نام رسمی: ELW-2085 CAEW / ورود به خدمت: 2006 / رجیستر سابق: 537 / رجیستر فعلی: 569) از این نوع است که با حمل رادارهای AESA، پوشش 360 درجه فراهم می‌کند.
⭕️هواپیماهای شنود الکترونیک (SIGINT): هواپیماهای شنود الکترونیک به‌عنوان یک هواپیمای اطلاعاتی برای نظارت و جمع‌آوری سیگنال‌های الکترومغناطیسی ساخته شده است که امکان تشخیص و موقعیت‌یابی دقیق فرستنده‌ها و شبکه‌های ارتباطی را فراهم و هم‌زمان یک نقشه الکترومغناطیسی چند دامنه‌ای از فضای نبرد ایجاد می‌کند. این شرکت هواپیمای SIGINT را در پیکربندی هواپیماهای گلف استریم با نام ELI-3001 توسعه می‌دهد. هواپیمای شاویت (ورود به خدمت: 2005 / رجیستر: 679) که بر پایه هواپیمای G-V گلف استریم توسعه پیدا کرده، از این دسته است. برد اعلامی برای سیستم SIGINT این پرنده 400 کیلومتر اعلام شده است.
⭕️هواپیماهای گشت دریایی (MPA): این هواپیماها با حمل سیستم‌های راداری، جمع‌آوری سیگنال و EO/IR برای انجام مأموریت‌های دریایی شامل گشت دریایی، جست‌وجو و نجات، جنگ ضدسطحی (ASuW) و جنگ ضدزیرسطحی (ASW) توسعه داده شده.
⭕️هواپیماهای چندمنظوره اطلاعاتی، نظارت و شناسایی (ISTAR): هواپیماهای ISTAR را می‌توان ترکیبی از پرنده‌های CAEW و SIGINT دانست؛ این پرنده یک هواپیمای اطلاعاتی و نظارت هوایی و زمینی است و برای این مأموریت به رادار AESA با قابلیت ثبت تصاویر راداری (روزنه مصنوعی / SAR) و قابلیت مود کشف اهداف متحرک زمینی (GMTI)، سیستم‌های اطلاعات الکترونیکی (ELINT) و ارتباطی (COMINT) و حفاظتی تحت عنوان ELI-3150 مجهز شده و در قالب هواپیمای G-550 ادغام شده است. هواپیمای اورون (ورود به خدمت: 2021 / رجیستر: 452) به‌عنوان جدیدترین عضو اسکادران-122 از این نوع است.
شرکت صنایع هوافضای اسرائیل به واسطه دریافت جایزه دفاعی، در یک گزارش به نسل‌های فعلی و آینده پرنده‌های اطلاعاتی خود پرداخته است (لینک (https://www.iai.co.il/iai-action/introducing-oron-extraordinary-airborne-intelligence-advantage)) که جالب توجه است.
⭕️یکی از توسعه‌دهنگان این پرنده در واحد تحقیق و توسعه وزارت دفاع اسرائیل به نام سرهنگ.ب عنوان می‌کند: «هواپیمای اورون شامل هشت خدمه اطلاعاتی، ده‌ها رایانه و هزاران حسگر است که با سرعت 900 کیلومتر بر ساعت و با پرواز در ارتفاع 40000 پایی می‌تواند در تمام شرایط آب و هوایی با مداومت 10 ساعت پرواز کند. این قابلیت به اورون اجازه می‌دهد تا در تمام صحنه‌های نبرد - از ایران و یمن تا غزه - فعالیت کند».
⭕️اورون سومین پرنده مأموریت ویژه اسرائیل است. اولین فروند از این پرنده‌ها با نام شاویت در سال 2005، دومین فروند با نام ایتام در سال 2006 و سومین فروند با نام اورون در سال 2021 وارد خدمت شد. واحد 8200 ارتش اسرائیل در کنار نیروی دریایی، در توسعه هواپیمای اورون ایفای نقش داشته‌اند. اورون در جریان جنگ اخیر عملیاتی شد و به دلیل ترکیبی از پرنده‌های شاویت و ایتام، جز پیشرفته‌ترین‌ها در جهان است.
⭕️سرهنگ.ب در ادامه درباره روند توسعه پرنده‌های مأموریت ویژه بیان می‌کند: «این یک روند تکاملی است؛ ما درحال‌حاضر در نسل چهارم هستیم و اکنون روی توسعه نسل پنجم پرنده‌های مأموریت ویژه کار می‌کنیم. در نسل سوم و چهارم هر هواپیما به یک نوع مأموریت اختصاص داده شد، شاویت پرنده SIGINT و ایتام یک پرنده CAEW بود و در نسل چهارم اورون به ترکیبی از قابلیت‌های SIGINT و CAEW دست یافت. در نسل پنجم قرار است تا قابلیت‌های جنگ الکترونیک (EW)، حمله الکترونیکی (EA) و تسلط کامل بر SIGINT به پرنده اضافه شود».
⭕️هواپیمای اورون به واسطه قابلیت‌های خود لازم نیست تا برای جمع‌آوری اطلاعات به هدف خود - چه در ایران و چه در لبنان - نزدیک شود؛ این پرنده با حمل رادارهای AESA می‌تواند هزاران کیلومتر مربع را پوشش دهد و اطلاعات جمع کند. حجم عظیم اطلاعات جمع‌آوری شده در این بخش بدون هوش مصنوعی پیشرفته قابل مدیریت نیست؛ به همین دلیل برخی از این تجزیه و تحلیل‌ها توسط سیستم‌های موجود در خود هواپیما انجام می‌شود.
⭕️اپراتور انسانی همیشه تصمیم نهایی را می‌گیرد اما ظرفیت شناختی محدود است. فراوانی حسگرها، حجم اطلاعات ورودی عظیمی را به همراه دارد اما اگر نتوانیم آن را دردسترس قرار دهیم، موفق نخواهیم شد. بدون هوش مصنوعی نمی‌توانیم به‌طور کامل از این قابلیت‌ها استفاده کنیم. داده‌ها آنقدر گسترده هستند که نه خدمه هواپیما و نه تحلیلگران روی زمین نمی‌توانند به تنهایی از عهده آنها برآیند. هوش مصنوعی نقاطی را که نیاز به توجه دارند شناسایی و به تفسیر مجموعه داده‌های عظیم کمک کرده و موارد مرتبط و متفاوت را برجسته می‌کند.
⭕️علارغم استفاده گسترده از پرنده‌های بدون سرنشین در عملیات شیر خیزان (جنگ تحمیلی 12 روزه)، پرنده‌هایی در کلاس اورون با پهپادها جایگزین نخواهند شد؛ چراکه در این پرنده نیاز به ادغام فناوری‌های مختلفی است که امکان انجام آن در پهپادها وجود ندارد. ماهواره‌ها نیز بخش دیگری از اکوسیستم اطلاعاتی اسرائیل هستند اما آنها نیز جای اورون را نخواهند گرفت. ماهواره‌ها محدودیت زمانی و مکانی دارند اما اورون می‌تواند دقیقاً در جایی که ماهواره‌ها پوشش نمی‌دهند، متمرکز شود. در جنگ مدرن هیچ راه‌حل واحدی برنده نیست؛ شما به ترکیبی از همه راه‌ها نیاز خواهید داشت.
⭕️پی‌نوشت اول: نقشه فوق محدوده تحت پوشش پرنده‌های مأموریت ویژه نیروی هوایی اسرائیل را نمایش می‌دهد. این پرنده‌ها پس از پرواز از پایگاه نواتیم و پس از طی کردن مسافت حدود 1000 کیلومتری، پس از 1~ ساعت پرواز به شرق آسمان عراق خواهند رسید و با حفظ فاصله ایمن 100~150 کیلومتری از مرز و کسر مدت زمان پرواز رفت/برگشت، می‌تواند به مدت 8~ ساعت تا عمق 300~400 کیلومتری حریم ایران را در محدوده‌ای به وسعت حدود 340 هزار کیلومتر مربع تحت پوشش خود داشته باشد!
⭕️پی‌نوشت دوم: هم‌زمان با گسترش علم و تکنولوژی، دشمنان نیز درحال توسعه تجهیزات، امکانات و تاکتیک‌های عملیاتی خود هستند؛ به این ترتیب هیچ ضمانتی وجود ندارد که در مواجهه‌های احتمالی بعدی، این رژیم از تاکتیک‌های مشابه آنچه که در جنگ 12 روزه با آن مواجه شدیم، بهره بگیرد! هرگونه غفلت، کوتاهی و عدم شناخت صحیح توان و امکانات دشمن، در آینده نتایج سهمگین و سخت‌تری به‌بار خواهد آورد!
