با توجه به چالشهای اخیر میان روسیه و غرب، بحث مقایسه توان نظامی دوطرف دوباره مطرح شده است. در این میان توان نظامی دریایی یکی از بحث های مورد توجه است. نیروی دریایی آمریکا بدنبال بازنشسته کردن تعدادی از شناورهای دریایی است. همزمان نیروی دریایی آمریکا با معرفی کلاس جدید ناوشکن زوموالت که به منظور پشتیبانی نیروهای زمینی طراحی شده است، بدنبال گسترش و افزایش توان نظامی در این زمینه است.
در همین زمان هنوز نبردناوهای کلاس کیروف، برترین شناورهای جنگی کشور روسیه به حساب می آیند. این نبردناوهای غول پیکر نزدیک 30 سال عمر دارند. با اینکه زمان زیادی از ساخت آنها می گذرد، اما با توجه به تسلیحات موثری که دارند همچنان به خوبی از عهده حمله به کشتی های دشمن به ویژه ناوهای هواپیمابر بر می آیند. به طوری که به این نبردناوها لقب “قاتل ناو هواپیما بر” را داده اند.
در این مقاله به برخورد ناوشکن جدید و فوق مدرن کلاس زوموالت را با نبردناو کلاس کیروف می پردازیم.
کلاس زوموالت شامل 3 نبردناو به نامهای آدمیرال المو زوموالت (ناو سرکلاس)، مایکل مانسور و لیندون ب جانسون است که برای پشتیبانی از نیروهای طراحی و ساخته شده اند.
این ناوشکنها با طراحی ظاهری منحصر بفرد و با استفاده از سطوح و زاویه های ویژه که برگشت سیگنالهای رادار را کاهش می دهد، اولین کشتیهای رادار گریز هستند که به خدمت نیروی دریایی درآمده اند. ناوشکن های کلاس زوموالت با بیشتر از 14 هزار تن وزن، سنگینترین ناوشکن دنیا هستند که نیروی دریایی آمریکا به خدمت گرفته است. سایز بزرگ و وزن زیاد این ناوشکن می توانست آن را در برابر امواج رادار بی دفاع کند. اما طراحی منحصر بفردش موجب شده است که این ناوشکن 610 فوتی در رادار به اندازه یک قایق کوچک ماهیگیری به نظر آید. با این جثه می تواند با سرعت 30 گره دریایی حرکت کند.
رادار چند منظوره AN/SPY-3 با جستجوی ارتفاع متوسط تا خیلی بالا، کارایی بسیار بهتری نسبت به مدلهای قدیمی دارد. این رادار وظیفه هدایت موشکهای سطح به هوای Standard SM-2 را نیز به عهده دارد. کلاس زوموالت دارای 80 محفظه استوانه ای شکل است که در 20 ردیف آرایش یافته و هر ردیف دارای 4 محفظه استوانه ای شکل است. این محفظه ها قادر به شلیک موشکهای SM-2 و Evolved Sea Sparrow هستند.
اگرچه زوموالت قادر به محافظت از آسمان منطقه نیست، اما به اندازه کافی تسلیحات برای دفاع از خودش در برار حملات هوایی را دارد.اولین ناوشکن از این کلاس به موشک SM-2AUR مجهز شده است. همچنین در هر محفظه ای استوانه ای شکل نیز 4 موشک برد کوتاه Evolved Sea Sparrow جا می گیرد که در مجموع تعداد 320 موشک ESS می شود.
این ناوشکنها در زمینه تسلیحات ضد کشتی دچار ضعف هستند و به موشک ضد کشتی هارپون مسلح نشده اند. دو سیستم آتشبار پیشرفته 155 میلیمتری با برد بیشتر از 83 مایل و نواخت تیر 10 آتش در هر دقیقه، قابلیت بسیار بالایی برای از بین بردن اهداف زمینی به زوموالت می دهد. به علاوه از این آتشبارها می توان در مواجه با شناورهای دریایی سبک نیز استفاده کرد.
در مقابل نبردناو کیروف، یادگار عصر دیگری است و برای خنثی کردن تهدید ناوهای هواپیمابر ساخته شده است. این نبردناو ویژه ماموریتهای تهاجمی طراحی شده است و قابلیت زیادی برای مواجه با حملات هوایی دارد.
نبردناوهای کلاس کیروف بزرگترین کشتی های جنگی غیر ناو هواپیما بر هستند. با طول 826 فوت که نزدیک به اندازه نبردناوهای آیووا و بیسمارک است تنها 24000هزار تن وزن دارند. این بدلیل استفاده از نیروی هسته ای به جای بویلر و توربین به عنوان نیروی محرکه است. دلیل دیگر استفاده از موشک به جای توپ است. سرعت کیروف و خواهر هم کلاسش به 32 گره دریایی می رسد.
کیروف برای تهاجم مسلح به 20 موشک ضد کشتی گرانیت P-700 است. طول حدود 33 فوت و وزنی بیشتر از 15000 پوند، عملا این موشکها را به یک هواپیمای بدون سرنشین تبدیل می کند.
موشک گرانیت با برد 300 مایل با سرعت 2.5 ماخ پرواز می کند و سر جنگی آن 1653 پوند وزن دارد. اطلاعات اولیه هدف می تواند توسط رادارهای کیروف، هلیکوپتر یا هواپیماهای گشتزنی که از پایگاه های زمینی برخواسته اند مانند Tu-95 Bear بدست بیاید. حتی این اطلاعات می تواند توسط سیستم هدف گذاری ماهواره ای Legenda تامین شود که مشخصا برای جمع آوری داده های هدفهای کیروف و موشک گرانیت طراحی شده است.
نبردناوهای کلاس کیروف از توان دفاع هوایی قابل توجهی نیز برخوردارند. 96 موشک سطح به هوای بلندبرد S-300F به همراه 192 موشک 3K95 و 40 موشک 4K33 که موشکهای های سطح به هوای کوتاه برد هستند لایه های دفاعی غیر قابل نفوذی در اطراف کیروف ایجاد کرده اند. به عنوان آخرین لایه دفاعی این نبردناوها مجهز به 6 عدد سامانه دفاع نزدیک AK-360 هستند که از مسلسلهای گاتلینگ 30 میلیمتری بهره می برند.
در نبرد بین نبردناو کیروف و ناوشکن زوموالت کدام یک پیروز خواهد شد؟
تصور کنید این دو کشتی در دریا در فاصله حداکثری برد موشکهایشان، یعنی 300 مایل که متعلق به گرانیت است، قرار دارند و در ابتدا این دو کشتی از حضور یکدیگر اطلاع ندارند. ناگهان از وجود یکدیگر اطلاع پیدا می کنند. کیروف از سیستم ماهوارهای Legenda استفاده می کند، اما زوموالت که یک ناوشکن پنهان از دید رادار است، به اندازه یک قایق ماهواره ای کوچک به نظر می آید.
دو کشتی خشمگینانه در جستجوی یکدیگر هستند، هلی کوپترهایی که از کشتیها برخواسته اند در حال اسکن کردن افق هستند. در این شرایط ناوشکن پنهان از دید رادار زوموالت بر رزومناو باشکوه روسی برتری دارد. ابتدا هلی کوپترهای زوموالت، نبردناو کیروف را شناسایی می کنند و موقعیتش را به ناوشکن زوموالت ارسال می کنند. کیروف، هلی کوپترها را شناسایی می کند، اما هنوز از موقعیت دقیق زوموالت اطلاع ندارد.
اگر زوموالت بتواند همچنان از دید رادار خودش را پنهان نگاه دارد می تواند به برد موشکهای کیروف نزدیک شود. از طرف دیگر نبردناو روسی تصمیم به نابودی دشمن با استفاده از موشکهای بلند برد گرانیت دارد. متاسفانه تمام سیستم های این نبردناو از هدف گذاری ماهواره ای گرفته تا سامانه موشکی گرانیت، همگی متکی به هدایت توسط رادار هستند. نبردناو کیروف می تواند موشک خود را به سمتی که مشکوک به حضور زوموالت است شلیک کند تا با فعال شدن رادار موشک، شاید بتواند زوموالت را که در رادار بسیار کوچک به نظر می رسد، انتخاب کرده و منهدم کند.
حتی اگر موشک گرانیت بتواند بر روی زوموالت قفل کند، هنوز سامانه دفاع هوایی را پیش روی خود دارد. زوموالت برای دفاع هوایی به حداقل 18 موشک میان برد سطح به هوای SM-2 و چندین دوجین موشک کوتاه برد سطح به هوای Evolved Sea Sparrow مجهز است. با این تجهیزات، به احتمال زیاد زوموالت می تواند بیشتر موشکهای گرانیت را قبل از برخورد، منهدم کند.
آیا زوموالت می تواند نبردناو کیروف را مورد هدف تسلیحاتش قرار دهد؟ بستگی دارد. در فاصله حداکثری برد 83 مایلی سامانه تهاجمی بلند برد، که از Advanced Gun System بهره می برد، 161.89 ثانیه طول می کشد که گلوله به هدف برخورد کنند. حتی اگر زوموالت از محل دقیق کیروف اطلاع داشته باشد سرعت گلوله ها برای هدف قرار دادن کیروف در حال حرکت کافی نیستند. سیستم GPS سامانه AGS در این شرایط کارایی لازم را ندارد. مگر اینکه نبردناو کیروف با سرعت حرکت ثابت در دیدرس زوموالت باشد. در این حالت با محاسبه سرعت حرکت کیروف، سرعت باد و عوامل دیگر شاید بتواند نبردناو روسی را با سامانه AGS مورد هدف قرار داد. یا می تواند از سیستم آتشبار مسلسلی استفاده کند که با حرکت زیگزاگی کیروف، این روش نیز کارایی خود را از دست می دهد.
نتیجه پایانی نبرد این دو مساوی خواهد بود. هیچکدام نمی توانند دیگری را با دقت بالا مورد هدف قرار دهند. در آینده، تسلیحاتی از قبیل موشک بلند برد ضد کشتی می تواند برتری خوبی به زوموالت بدهد. همینطور، سامانه آتشبار 155 میلیمتری هدایت پذیر که توسط وسیله نقلیه هوایی بدون سرنشین کنترل می شود نیز می تواند کمک بزرگی به زوموالت باشد.
زوموالت برای استفاده از توپهایش قادر نیست به اندازه کافی به کیروف نزدیک شود و سیستم راداری کیروف نیز توانایی مورد هدف قرار دادن زوموالت را ندارد.
|
نبردناو کلاس کیروف
|
ناوشکن کلاس زاموالت | |
| کمپانی سازنده | کارخانه کشتی سازی بالتیک در لنینگراد | بث آیرون ورکز |
| کشورهای دارنده | نیروی دریای شوروی
نیروی دریای روسیه |
نیروی دریایی آمریکا |
| سال ساخت | 1998-1974 | 2016 |
| زمان خدمت | از 1980 تاکنون | اکتبر 2016 تا کنون |
| طرح شده | 5 نبردناو | 32 ناوشکن |
| تکمیل شده | 4 نبردناو | 2 ناوشکن |
| لغو شده | 1 نبردناو | 29 ناوشکن |
| در حال انجام عملیات | 1 نبردناو (یک نبردناو هم در مرحله مدرن سازی است) | 1 ناوشکن |
| بازنشسته شده | 2 نبردناو | – |
| نوع کشتی | نبردناو | ناوشکن با موشکهای هدایت شونده |
| وزن | 24300 تن و 28000 تن با تجهیزات کامل | 14798 تن |
| طول | 252 متر | 180 متر |
| پهنا | 28.5 متر | 24.6 متر |
| آبخور | 9.1 متر | 8.4 متر |
| نیروی پیشران | 2 شفت کناس، 2 راکتور هسته ای KN-3 به همراه 2 عدد توربین بخار GT3A-688 با توان 140000 نیروی اسب بخار یا 100000 کیلووات ساعت | 2 عدد توربین گازی رولزرویس، هر کدام با 47500 اسب بخار توان برای راه اندازی ژنراتور برقی کرتیس-رایت
دو عدد ژنراتور الکتریکی رولزرویس RR4500 هرکدام با 5100 اسب بخار توان 2 پروانه که با موتورهای الکتریکی کار می کنند در مجموع 105000 اسب بخار نیرو یا 78 مگاوات توان |
| سرعت | 32 گره دریایی معادل 59 کیلومتر در ساعت | 30 گره دریایی معادل 56 کیلومتر در ساعت |
| برد مسافتی | 1900 کیلومتر با سرعت 56 کیلومتر در ساعت با نیروی پیشران ترکیبی
به مقدار نامحدود با سرعت 20 گره دریایی با استفاده از نیروی هسته ای |
– |
| تعداد خدمه | 710 نفر | 140 نفر |
| حسگرها و سیستم های در حال پردازش | رادارها(با اسامی ناتو):
Voskhod MR-800 (Top Pair) 3D search radar رادار جلو Fregat MR-710 (Top Plate) 3D search radar رادار اصلی 2 × Palm Frond navigation radar سونار جلو Horse Jaw LF hull sonar Horse Tail VDS (Variable Depth Sonar) |
رادار چند منظوره AN/SPY-3
(X band active electronically scanned array) |
| جنگ الکترونیکی | 2 عدد PK-2 Decoy dispensers (400 راکت) | |
| جنگ افزارها | موشکها:
20 عدد گرانیتP700 (SS-N-19shipwreck) AShM 14 عدد موشک کروز SS-N-14 Silex ASW 48 موشک سطح به هوای S-300F Fort(SA-N-6 Grumble) 48 موشک سطح به هوای بلند برد S-300FM Fort-M (SA-N-9 Gragoyle) 128 عدد موشک سطح به هوای میان برد 9K95 Tor (SA-N-9 Gauntlet) سامانه دفاع نقطه ای نزدیک برد SAM 44 عدد موشک کوتاه برد OSA-MA (SA-N-9 Gecko) 1 عدد توپ دولول ضد هوایی و ضد شناورهای سطحی AK-130 130میلیمتری L70 در نبردناو کیروف 2 توپ AK-100 100 میلیمتری L60 8 عدد سامانه AK-630 ششلول مسلسل 30 میلیمتری L60 PD گاتلینگ 6 عدد سامانه موشکی ضدهوایی دفاع نزدیک CADS-N-1 Kashtan اژدرها و تسلیحات دیگر:
1 عدد پرتاب کننده راکت ضد زیر دریایی و ضد اژدر 305 میلیمتری RUB-1000 ده راکته دو عدد پرتاب کننده راکت ضدزیردریایی و ضد اژدر 254 میلیمتری RUB-12000 شش راکته 10 عدد سامانه پرتاب اژدرنوع 53 یا RPK-2 Vyuga (SS-N-15)
|
20 عدد محفظه MK57 VLS در مجموع 80 محفظه شلیک با 4 عدد موشک Evolved Sea Sparrow در هر محفظه
1 موشک تاماهاک در هر محفظه راکت ضدزیر دریایی عمودی ASROC در هر محفظه 1 عدد 2 عدد سامانه آتشبار 155 میلیمتری Advanced Gun System 2 عدد توپ 3 میلیمتری MK 46 Mod 2 Gun Weapon System
|
| زره مورد استفاده | 76 میلیمتر لایه محافظ دو راکتور | – |
| هواپیماهای حمل شده | 3 عدد بالگرد | 1 عدد بالگرد SH-60 LAMPS
یا MH-60R 3 عدد بالگرد MQ-8 Fire Scout VT-UAVs |
| امکانات هوایی | آشیانه در زیر عرشه قرار دارد | عرشه پرواز و آشیانه محصور برای تو بالگرد |
