بارها بسیاری از شما در ویدیوها یا در فیلم های سینمایی نابود شدن یک تانک را توسط یک راکت یا موشک ضد تانکی که توسط قهرمان فیلم شلیک می شود را دیده اید . با دیدن این صحنه ها این سوال مطرح می شود که چه لزومی دارد دولت ها هزینه های سنگینی را صرف این وسایل ناکارآمد کنند ؟ در ادامه با حقیقت در مورد این سواره نظام سنگین زرهی بیشتر آشنا می شویم.
چرا تانک ها وارد نیروهای نظامی شدند؟
تانک ابزاری نظامی است که عمده نقش آن در خط مقدم نبرد می باشد. تانک ها سلاح هایی هستند که باید بیشترین آسیب را به خطوط دشمن بزنند و از سوی دیگر نیز در معرض بدترین حملات از سوی نیروهای مقابل قرار دارند ، به همین دلیل همواره زره های تانک ها در حال تکامل بوده و نسل به نسل پیشرفته تر می شود. تانک وسیله ای تهاجمی و خط شکن است و اگر به بررسی رویداد های مهم جنگ های مدرن بپردازیم ، مسلما یورش تعداد زیادی تانک نقش مهمی در برهم زدن خطوط دفاعی دشمن داشته است. از سوی دیگر نیاز به تحرک زیاد در این ابزار نظامی موجب شده که روز به روز سرعت تانک ها افزایش یابد و نسل به نسل سریع تر شوند. چرا که جهان امروز ، جهان سرعت است.
اگر می خواهید در جنگ پیروز شوید ، باید تعداد کافی تانک داشته باشید
همانطور که گفتیم ، تانک ها نقش تهاجمی را در نبرد ایفا می کنند. هیچ ارتشی بدون داشتن تعداد کافی تانک که از کیفیت مناسب بهره می برند و از سوی دیگر نیز خدمه آنها به اندازه کافی آموزش دیده اند ، قادر نخواهد بود در خطوط دشمن پیشروی کند. نیروی زمینی که فاقد تانک های یاد شده باشد ، اصلا توان تهاجم ندارد و برای حمله به خطوط دشمن و جابجایی نفراتش باید از خودروهای سبک یا نیمه سنگین استفاده کند که در این صورت تلفات فوق العاده زیادی خواهد داشت.
نیروی زمینی ، ستون فقرات ارتش ها
با وجود پیشرفت های زیادی که زمینه نیروهای دریایی و هوایی در دو قرن اخیر صورت گرفته ، هنوز هم نیروی زمینی وظایف اصلی را در نبردها به عهده دارد. نیروهای هوایی و دریایی هرچقدر هم که قدرتمند باشند ، نخواهند توانست وظیفه نیروی زمینی را برعهده بگیرند. در هنگام یورش به خطوط دشمن ، نیروی هوایی وظیفه دارد تا تاسیسات و اهداف مهم دشمن را نابود کرده و مقاومت دشمن را تضعیف کند. نیروهای دریایی نیز همانطور که بارها در تاریخ دیده شده ، از دور به گلوله باران خط ساحلی که در اختیار دشمن است می پردازند . اما وظیفه اصلی پیشروی بر عهده نیروی زمینی است و مهم ترین ابزار برای پیشروی نیروهای زمینی ، تانک ها هستند.
آیا تانک فقط ابزار تهاجمی است؟
پاسخ سوال فوق قطعا خیر خواهد بود. تانک ابزار دفاعی نیز هست و اگر نیروهای شما از تانک هایی با کیفیت مناسب و کمیت کافی برخوردار باشند ، قطعا سیل حملات دشمن را به عقب خواهند راند. اما در نظر داشته باشید تسلیحاتی همچون مین های کنار جاده ای یا مین های ضد تانک ، موشک های ضد تانک و موشک های ضد زره تنها تسلیحاتی دفاعی هستند و نمی توان از آنها به عنوان وسیله ای برای حمله به خطوط دشمن استفاده کرد.
به این معنی که اگر یک ارتش چندین یگان از تانکهای پیشرفته و آماده به کار داشته باشد ، قادر خواهد بود تا هم در خاک دشمن پیشروی کند و سپس خطوط دفاعی خود را بنا کرده و از آنها دفاع کند تا موج دوم حمله خود را اجرایی کند. اما اگر ارتشی تنها مجهز به موشک ضد تانک ، مین ، خمپاره و راکت باشد ، هرگز قادر نخواهد بود به مرزهای دشمن نزدیک شود و تنها می تواند در خاک خود در مقابل حملات دشمن مقاومت کند. همین امر در مورد نیروهای هوایی نیز صدق می کند. اگر ارتش شما مجهز به بهترین تجهیزات پدافندی باشد اما از داشتن جنگنده های مدرن به تعداد کافی محروم باشد ، تنها قادر خواهید بود تا حملات دشمن را در خاک خود دفع نمایید و هرگز نخواهید توانست به تاسیسات زیربنایی دشمن حمله کنید.
نگاهی به تانک ها در جنگ های اخیر خاورمیانه
در طی دهه های گذشته ، خاورمیانه شاهد جنگ های بسیاری بوده است . جنگ های هند و پاکستان ، جنگ های اعراب و اسراییل ، جنگ ایران و عراق ، جنگ های اول و دوم خلیج فارس و در نهایت جنگ داخلی سوریه. تمامی این جنگ ها ادعای برخی تئوریسین های نظامی مبنی بر اینکه دفاعی بودن یک ارتش دلیل بی نیازی آن از تجهیزات تهاجمی مثل تانک است را رد می کنند.
به خصوص در جنگ هشت ساله عراق و ایران ، شاهد بودیم که عملیات هایی که مربوط به تصرف بصره بودند به دلیل فقدان تجهیزات سنگین زرهی ، نتوانستند به هدف نهایی خود برسند و در نهایت نیروها مجبور به عقب نشینی شدند. اگر در همان زمان ایران موفق به دریافت تانک های چلنجر یک که به سفارش ایران در سال های قبل ساخته شده بودند ، می شد ، فتح بصره حتمی بود و چه بسا پیشروی های دیگری نیز صورت می گرفت.
در جنگ داخلی سوریه نیز ، ارتش سوریه قادر به حمله به مواضع مخالفان نبود ، چرا که فاقد ابزار مناسب برای تهاجم بود . هنگامی که روسیه تانک های از رده خارج و قدیمی خود را به ارتش سوریه هدیه داد و پشتیبانی هوایی از ارتش سوریه را آغاز نمود ، پیشروی برای ارتش سوریه ممکن شد و توانستند از لاک دفاعی خود خارج شوند.
نبرد رو در رو ، تانک و موشک ضد تانک
بر خلاف آن چه در سینما می بینید ، مقابله با تانک کار ساده ای نیست. هر تانک علاوه بر توپ ، مجهز به چندین تیربار سنگین است که نزدیک شدن به آن را به یک کار غیر ممکن تبدیل می کند. هم چنین زره های تانک ها همگام با موشک های ضد تانک به روز می شوند و نابود سازی آنها روز به روز سخت تر می شود. یک واحد ضد تانک که در محلی مناسب استتار کرده یا سنگر گرفته باشند ، می توانند چندین تانک را شکار کنند ، اما مقاومت در برابر یک لشکر تانک زره پوش که تا شعاع چندین کیلومتری هیچ موجودی را زنده نمی گذارند با کمین و غافلگیری امکان پذیری نیست.
علاوه بر این ، اوضاع لشگر های زرهی با یک دهه پیش نیز متفاوت است. امروزه هر لشکر زرهی توسط انبوهی از پهپاد ها ، هلیکوپترهای سنگین و سبک و خودروهای سبک و نیمه سنگین پشتیبانی می شود که به راحتی قادر به ردیابی واحد های ضد تانک دشمن و نابود سازی آنها هستند. از سوی دیگر تانک های مدرن امروزی مجهز به سامانه های نزدیکی موشک هستند که می توانند جهت و مکان تقریبی دشمن را به خدمه تانک اطلاع دهند.
