آشنایی با جنگندهء اسرائیلیF-16I Sufa

 

F-16I Sufa

پس از انتظاری طولانی، جنگندهء اسرائیلی جدید F-16I Sufa که به معنی طوفان یا Storm می باشد، خط تولید کارخانجات لاکهید مارتین در تگزاس را به سمت دستان وزیر دفاع وقت اسرائیل، شائول موفاز، ترک می‏کند، کسی که منتظر دریافت اولین فروند از 102 فروند سفارش داده به سال 1997 می‏باشد.

نیروی هوایی اسرائیل (IAF)، آخرین سطح تکنولوژی مشهورترین جنگندهء لاکهید مارتین، یعنی F-16 را اندکی پس از خریداری 25 فروند از گران‏ترین جنگندهء ساخت بوئینگ یعنی F-15I به سال 1997 انتخاب کرد و سفارش داد.

 

قرارداد خرید 102 فروند F-16I به مبلغ 4.5 میلیارد دلار، یعنی برای هر فروند 45 میلیون دلار بوده است که مبلغ آن، به شکل کمکهای سالیانه ایالات متحده به اسرائیل تسویه خواهد شد. این بزرگترین معاملهء تسلیحاتی اسرائیل از سال 1948 محسوب می‏گردد. هر فروند F-15I به ارزش 84 میلیون دلار به اسرائیل واگذار شده بود.

F-16I نمونه‏ای از همان F-16D Block 50/52 نیروی هوایی ایالات متحده می‏باشد که با انجام تغییرات بسیار گسترده ساخته شده است. به جز این، یک موتور جدید و بسیار پرقدرت ساخت پرات اند ویتنی به نام F100-PW-229 نیز برای این هواپیما در نظر گرفته شده است، و بدین طریق است که F-16I تعداد بی‏شماری از تغییرات و بهسازی‏های بسیار پیشرفته را به رخ می‎کشد. برای مثال، در Sufa تعداد زیادی از تکنولوژی‎های نوین در طراحی سیستم‏های آویونیکی به کار گرفته شده است که از جملهء آنها سیستم داخل نصب شدهء FLIR (جستجوگر فرانگر حرارت: Forward Looking Infraraed)، سیستم سخت افزار جدید حمل سلاح ساخت کمپانی وزارت دفاع اسرائیل، Lahav می‏باشد. (لاهاو، شرکتی زیرمجموعهء صنایع هواپیمایی اسرائیل می‏باشد) تکنولوژی به کار گرفته شده توسط لاهاو، اجازهء درگیری همزمان با چند هدف هوایی را داده، ضمن اینکه توان بقاپذیری ذاتی هواپیما را افزایش می‏دهد.

 

در F-16I پیش‎بینی شده از موشکهای هوا به هوای بسیار توانمند Python 5 ساخت Rafael استفاده شود که از تسلیحات پیشرو و بسیار جدید ساخت اسرائیل محسوب می‏شود. هرچند اطلاعات چندانی در مورد Python 5 وجود ندارد، اما نسل قبلی این موشک یعنی Python 4 پیشرفته‏ترین موشک گرمایاب در سراسر جهان محسوب می‏شود، به طوری که توسط نیروی هوایی ایالات متحده نیز خریداری شده است. Python 5 از یک جستجوگر بسیار نوین حرارت بهره می‏برد که هیچ اقدام متقابلی نمی‏تواند این موشک را منحرف نماید. این موشک را می‏توان پس از پرتاب بر روی هدف قفل نمود که این امر، یک مزیت فوق‏العاده و بی‏نظیر به هنگام شلیک محسوب می‏شود.

 

به علاوه، رادار بسیار پیشرفتهء چندحالتهء AN/APG-68(V)9 ساخت نورثروپ – گرومن، عمق شناسایی اهداف را نسبت به رادار قدیمی APG-69، به میزان 30 درصد افزایش داده و موجب می‏شود که Sufa یک دید شبیه‏سازی شده ولی با کیفیت بسیار بالا از نقشهء سطح زمین بدست آورد.

مکمل سیستم‏های تسلیحاتی ارتقاء یافته، فضای اختصاص یافته در کابین عقب هواپیماست که شامل سیستم‏های آویونیک بهبود یافته و پخش کننده‏های Chaff و Flare می‏باشد که هم برای آموزش خلبانی و هم در نبرد واقعی کاربرد دارند.

به علاوه، مخازن قابل برداشتن سوخت تطبیقی یا Conformal Fuel Tanks که در اصطلاح به CFT مشهور هستند، در بالای محل ریشهء بالها، خودنمایی می‏کنند و باعث می‏شوند جایگاههای زیر بالها، جهت حمل مقدار بیشتر تسلیحات، آزاد بمانند. F-16I بدون سوختگیری هوایی، دارای شعاع عمل رزمی به میزان 500 مایل یا حدود 800 کیلومتر می‏باشد. برد پروازی افزایش یافته، به نیروی هوایی اسرائیل این امکان را می‏دهد تا به اهدافی در ایران و لیبی بدون نیاز به سوختگیری هوایی حمله‏ور شود. به علاوه، کابین این هواپیما جهت استقرار افسر کنترل تسلیحات در صندلی پشت خلبان، بسیار گسترش یافته است.

اسرائیل در ابتدا تعداد 50 فروند F-16I را در سال 2001 سفارش داده بود اما این سفارش را به دلیل عدم خریداری تعداد بیشتری از جنگنده های F-15I، به 102 فروند افزایش داد. با در اختیار گرفته شدن جنگنده‏های Sufa، استراتژی بازدارندگی اسرائیل افزایش یافته و قابلیت پاسخ‏دهی ضربتی به تهدیدات موجود در خاورمیانه تقویت می‏‏شود. این در حالی است که امکان بازنشسته شدن جنگنده‏های قدیمی نظیر A-4 Skyhawk و F-4E Phantom II که از دههء 1960 در حال خدمت هستند، فراهم می‏گردد.

 انتظار می‏رود سه اسکادران تا پایان سال 2008 از این جنگنده‏های جدید، در پایگاه هوایی رامون (Ramon) در عمق صحرای نقب (Negev) عملیاتی شوند. با ورود این 102 فروند F-16I، اسرائیل جمعن تعداد 362 جت جنگی F-16 در اختیار خواهد داشت که بزرگترین ناوگان F-16 در تمام کل جهان پس از ایالات متحده محسوب می‏شود. جنگنده‏های F-16 ستون فقرات نیروی هوایی اسرائیل را تشکیل می‏دهند، اما این مدل جدید I، توان ضربتی دوربرد نیروی هوایی را تقویت کرده و مکملی برای اسکادران F-15I که در اواخر دههء 1990 وارد خدمت شده‏اند، خواهند بود.

JINSA

 

F-16I، آخرین مدل توسعه یافتهء جنگندهء فوق پیشرفتهء F-16 Block 50/52 ساخت لاکهید مارتین می‏باشد، که تاکنون توسط شیلی، یونان، عمان و لهستان انتخاب شده است. این هواپیما به وسیلهء تانکهای قابل حذف سوخت موسوم به CFT که گنجایش 2271 لیتر حمل سوخت دارند، از سایر مدلهای F-16 قابل تمایز می‏باشد. این تانکهای سوخت، برد رزمی هواپیما را افزایش داده و از نیاز هواپیما به سوختگیری هوایی می‏کاهند. همچنین استفاده از این تانکهای سوخت، باعث آزاد ماندن دو جایگاه حمل تسلیخات در زیر بالها می‎شود که این باعث افزایش میزان بارگذاری تسلیحات هوا به میزان هواپیما می‎‏شود.

 

در این هواپیمای F-16، همچنین یک کابین عقب درنظر گرفته شده است که درون آن، شامل تجهیزات آویونیک و پخش کننده‏های Chaff و Flare می‏باشد که این تجهیزات هم برای آموزش خلبان و هم در ماموریت رزمی حقیقی کاربرد دارند. هواپیماهای سری F-16I دو سرنشینه هستند و در آنها تکنولوژی‏های بسیار پیشرفتهء آویونیک تعبیه شده است، ضمن اینکه از یک موتور بهبود یافتهء ساخت پرات اند ویتنی به نام F100-PW-229 به عنوان پیشرانه استفاده می‏کنند که این موتور بسیار به نمونهء نصب شده در جنگنده‏های F-16D نیروی هوایی ایالات متحده شباهت دارد.

در این هواپیما همچنین یک سامانهء داخلی FLIR (سیستم فرانگر مادون قرمز = Forward-Looking Infrared) تعبیه شده است که جهت نشانه‏گذاری اهداف زمینی به کار می‏رود، ضمن اینکه سوخت اضافی ذخیره شده در تانکهای تطبیقی سوخت (CFT)، باعث افزایش شعاع رزمی این جنگنده تا میزان 800 مایل یا 1500 کیلومتر می‎شود.

این سامانه‏های جدید، به F-16I این امکان را می‏دهند تا قابلیتهای رزمی جدید را بدست آورد که از جملهء آنها می‏توان به توانایی درگیری با چند هدف به هنگام نبرد هوایی، دقت حملات ضربتی در هرگونه شرائط آب و هوایی و افزایش بقاپذیری ضربتی این هواپیما در برابر اهداف بسیار خطرناک اشاره کرد.

 ًتسلیحات هوا به هوا

 

انتظار می‏رود اسرائیل، جنگنده‏‎های F-16 خود را با موشکهای پیشرفتهء میان‏برد هوا به هوای Derby، و موشکهای کوتاه‏برد Python 4 و Python 5 ساخت RAFAEL مجهز کند. موشک Derby یک موشک بسیار پیشرفتهء هدایت راداری همانند موشک آمریکایی AIM-120 AMRAAM می‏باشد. سامانهء رادار بسیار پیشرفتهء تعبیه شده در این موشک، توانایی درگیری همزمان با چند هدف مختلف را در محدودهء فواصل نزدیک تا فواصل ماورای دید (BVR) امکان‏پذیر می‏‎سازد. اغلب کارشناسان اعتقاد دارند موشک Python 4، بهترین موشک گرمایاب در سراسر جهان می‏باشد، که قادر به درگیری همزمان با چند هدف در یک محدودهء بسیار وسیع‏تر از موشک آمریکایی AIM-9 Sidewinder می‏باشد.

 

بزرگترین معاملهء تسلیحاتی تاریخ اسرائیل

 

دولت اسرائیل، به تاریخ 19 جولای 1999 به طور رسمی تایید کرد که تعداد 50 فروند جنگندهء F-16 ساخت لاکهید مارتین را بلافاصله پس از معاملهء سخت و مشکل‏آفرین خریداری جتهای بوئینگ F-15I، از کارخانهء لاکهید مارتین خریداری نموده است.

کلمهء معامله از زبان نخست وزیر وقت اسرائیل، ایهود باراک، حین گفتگو با وزیر دفاع ایالات متحده، ویلیام کوهن به تاریخ 16 جولای 1999 خارج شد. باراک، که همزمان وزیر دفاع نیز بوده است، هم به بیل کیلینتون و هم به کوهن اظهار داشت که تصمیم گرفته به توصیهء نظامیان اسرائیلی عمل کرده و اقدام به خریداری این جتهای جنگی نماید. وی همچنین افزود که حق انتخاب 50 فروند هواپیمای دیگر را برای سال آینده محفوظ می‏داند. کل این برنامه شامل هواپیما، تجهیزات رزمی و یک بستهء پشتیبانی بود که رقمی حدود 2.5 میلیارد دلار را جهت تهیه‏کنندگان مختلف این ادوات، بالغ می‏گشت. از این مبلغ، 2.5 میلیارد دلار متعلق به لاکهید مارتین بود. این بزرگترین معاملهء‌ تسلیحاتی تاریخ اسرائیل محسوب می‏گشت. تصمیم باراک برای خریداری این هواپیماها، پس از بررسی و سنجش‏های فراوان وزارت دفاع اسرائیل بین یک مدل ارزان‏قیمت، چابک، تک موتورهء F-16، که به وسیلهء کارخانجات لاکهید مارتین تولید شده بود با مدلی سنگین‏وزن، چندکاره، دو موتورهء F-15I که توسط بوئینگ ساخته می‏‎شد، انجام شد.

یک مقام رسمی پنتاگون، که خواستار ناشناس ماندن خود شده بود، در تاریخ 18 جولای 1999 به روزنامهء جروزالم پست چاپ بیت‏المقدس اظهار کرده بود که قرارداد خریداری 50 فروند F-16 با حق گزینش 50 تا 55 فروند دیگر، خیلی بیش از 2 میلیارد دلار بوده است، و این F-16 های جدید و دورپرواز، تنها جهت حمله به اهدافی در لیبی و ایران خریداری شده‏اند.

در یکی از یادداشت‏های رسمی کارخانجات لاکهید مارتین، نوشته شده است که تصمیم دولت اسرائیل جهت خریداری این جتهای جنگی، بنا به توصیهء وزیر دفاع، فرماندهی پشتیبانی وزارت دفاع و فرمانده نیروی هوایی اسرائیل به انجام رسیده است. این انتخاب، تعجب چندانی را موجب نشد، زیرا نیروی هوایی یک ماه پیش از آن به مسئولان وزارت دفاع اعلام کرده بود که جنگندهء F-16 سری + Block 50 ساخت لاکهید مارتین را بسیار به جنگندهء F-15I ساخت بوئینگ ترجیح می‏دهد.

موشه آرنز، وزیر دفاع پیشین:

 

«من قصد دارم این تصمیم را بگیرم، اما ایهود باراک از من خواسته است که این کار را انجام ندهم و من امروز از اینکه باراک به همان عقیدهء من رسیده است، بسیار خرسندم.»

 

در مصاحبه‏ای با بخش فارسی رادیو اسرائیل، آرنز اظهار کرد که جتهای جنگی جدید، باعث تحول تاریخی در نیروی هوایی اسرائیل نخواهند شد، زیرا اسرائیل پیش از این خرید، جنگنده – بمب‏افکن‏های دورپرواز F-15I را در اختیار گرفته بود که سال گذشته وارد خدمت شده بودند. آرنتز همچنین می‏گوید: «در این قرارداد، لاکهید مارتین برای همکاری با صنایع دفاعی ما ملزم شده است، بنابراین این خرید، دارای یک سود مضاعف برای ما بوده است.»

 

سخنگوی لاکهید مارتین، جو استوت:

 

«این قرارداد، حق انتخاب تا 60 فروند اضافی دیگر را تا 24 ماه آینده در اختیار اسرائیل قرار می‎‏دهد.» . . . «هرچند که ما به طور رسمی، چیزی را ننوشته‏ایم، اما به طور شفاهی، مسئولیت و تعهد خود را برای F-16 های انتخاب شده، می‏پذیریم.»

برخی سیستم‏های F-16I

 

* سیستم‎های آویونیک ارتقاء یافته، نمایشگرهای رنگی درون کابین و یک نمایشگر تعبیه شده درون کلاه خلبانی ساخت کمپانی اسرائیلی Elbit ؛

 

* سامانهء بسیار پیشرفتهء مخصوص نبرد ساخت کمپانی اسرائیلی Elisra ؛

 

* سیستم تسلیحاتی پیشرفته و سنسورهای مربوطه ساخت کمپانی اسرائیلی Rafael،

 

و سایر سیستم‏های بهبود یافته می‏‎باشد.

 

* ضمن اینکه صنایع هواپیمایی اسرائیل (IAI)، به طور معمول، به ساخت بدنه و سایر اجزاء F-16 ادامه خواهد داد. میزان همکاری این شرکتها و سایر شرکتهای اسرائیلی، در حدود 25 درصد کل هواپیما می‏باشد.

 

غول‏های صنایع هوافضای ایالات متحده، یعنی لاکهید مارتین و بوئینگ، به طور شدید با یکدیگر بر سر ارائهء پیشنهاداتی در مورد همکاری مشترک با اسرائیل با یکدیگر به رقابت و نزاع برخاستند، اما این لاکهید مارتین بود که بر رقیب قدر خود چیره شد، چون ظاهرن از جریان باخت خود در جریان معاملهء مشابهی که به سال 1994 انجام شده بود، درس‏های فراوانی را آموخته بود. آن زمان، لاکهید مارتین بازنده شده بود، زیرا جتهای جنگی F-16 به اندازهء جنگنده‏های گران‏قیمت F-15I دورپرواز نبودند. اما این بار لاکهید برای این معامله با شگرد تانکهای تطبیقی سوخت (CFT) وارد شده بود که مخصوص نیروی هوایی اسرائیل و شاید امارات متحده عربی طراحی شده بودند و به F-16 این امکان را می‎دادند که از نظر برد پروازی با F-15I برابر نماید، در حالی که قیمت این F-16 در حدود نصف قیمت F-15I بود. همچنین لاکهید بر خلاف بوئینگ، بسیار باز عمل کرده بود و اجازه داده بود تا صنایع دفاعی بومی در ساخت هواپیما و متعلقات، شراکت داده شوند.

 

دین ام هنکوک، رئیس سیستم‏های تاکتیکی هواپیمای لاکهید مارتین در فورت ورث تگزاس این چنین می‏گوید:

 

«ما از دولت اسرائیل به دلیل ادامهء همکاری و اطمینان به F-16 و کمپانی‏مان، بسیار سپاسگزاریم. ما به سوی آینده می‏نگریم، تا بتوانیم منافع روابط متقابل سودمندانه را با اسرائیل در سالهای آینده توسعه دهیم.»

 

وی همچنین افزود: «اسرائیل یکی از مشتریان پرسابقهء F-16 محسوب می‏‎شود که شراکت و منافع دوطرفه از همکاری ما حاصل شده است که منجر شده تا تولید ما، تبدیل به بهترین جنگندهء چندکارهء جهان تبدیل شود.» . . . «این یکی از موارد نزاع و رقابت سختی بود که همواره بین لاکهید و بوئینگ در جریان بوده است و در نهایت منجر به تبدیل F-16 به یک جنگندهء چندکارهء بسیار پیشرفته شده است که مورد انتخاب اغلب نیروهای هوایی کشورهای مختلف در جهان است.»

 

تحویل این هواپیماهای جدید، حدود سه و نیم سال پس از امضاء توافق‏نامه آغاز شده است و انتظار می‏رود امسال (2007) به پایان برسد. نوع موتور منتخب دولت اسرائیل، اندکی پس از امضاء قرارداد مشخص گردید. در این هواپیما قرار بود یکی از موتورهای F100 ساخت پرات اند ویتنی و یا F110 ساخت جنرال الکتریک نصب شود.

 

برد پروازی بالا جهت اهدافی در ایران و لیبی

 

جنگنده‏های Sufa دارای برد رزمی فراتر از 500 مایل می‏باشند. این برد پروازی افزایش یافته، نیروی هوایی اسرائیل را قادر می‏سازد به اهدافی در داخل ایران و لیبی بدون نیاز به سوختگیری هوایی، حمله کند. Sufa دارای پیشرانهء بهبود یافتهء ساخت پرات اند ویتنی به نام F100-PW-229 می‏باشد. این هواپیما طوری طراحی شده است تا بتواند با وزن خالصی به میزان 22.582 کیلوگرم (52000 پوند) از زمین بلند شود، یعنی این هواپیما قادر است میزان تسلیحاتی بیش از F-16 معمولی را حمل کند. مهندس تسلیحات این هواپیما، در مکان پشت خلبان می‏‎نشیند و بمب‏ها را تا رسیدن به هدف، هدایت می‏کند. همچنین سخت‏افزار توانایی درگیری همزمان با چند هدف هوایی، و سیستم FLIR به وسیلهء کمپانی اسرائیلی Lahav فراهم شده است.

 

صنایع هواپیمایی اسرائیل (IAI)، سازندهء بال، بدنه، دم، تانکهای داخلی سوخت، سیستم‏های ارتباطات ماهواره‏ای و سیستم‏های ارتباط تاکتیکی می‏باشد.

 

معرفی پیمانکاران

 

 

Elbit Systems

 

سازندهء نمایشگر سربالا (HUD)، نمایشگر داخل کلاه (HMS)، کامپیوتر ماموریت، کامپیوتر نقشهء دیجیتال، شهپرها، تثبیت کننده‏های بدنه و درها.

 

Rafael

 

سازندهء سامانه‏های آویونیکی، نرم افزار طراحی الگوریتمی از سطح زمین و تجهیزات مخابراتی.

 

Elisra Electronic Systems

 

سازندهء سامانه‎‏های دفاعی برای جلوگیری از قفل کردن رادار دشمن و موشکهای هدایت راداری و حرارت یاب.

 

BAE Systems Rokar International

 

سازندهء پخش‏کنندهء حرارت و Flare.

 

Rada Electronic Industries

 

سازندهء سیستم‏های کسب اطلاعات از زمین.

 

رادار: ساخت آمریکا

 

گزارش رسمی نیروی هوایی اسرائیل حاکی از این است که مذاکرهء آنها با وزارت دفاع اسرائیل برای عدم نصب رادار ساخت آمریکا بر روی F-16I بی‏نتیجه مانده است.

 

رادار AN/APG-68(V)9 ساخت شرکت آمریکایی نورثروپ – گرومن، یک رادار بسیار پیشرفتهء چند حالته است که خدمهء هواپیما را قادر می‏سازد تهدیدات هوایی را از فواصلی که برد آن 30 درصد نسبت به سیستم رادار موجود APG-69 افزایش یافته است، کشف کنند، ضمن اینکه یک نقشهء مصنوعی از عوارض و تجهیزات سطح زمین با کیفیت بسیار بالا تهیه می‏کند.

 

حضور سفیر و مقامات نظامی و سیاسی اسراییل و ایالات متحده در شرکت شرکت لاکهید مارتین و بازدید از خط تولید این هواپیما:

 

 شائول مفاض (= وزیر دفاع وقت اسراییل متولد شهر اصفهان ) و دن خلوتص (= فرمانده وقت ارتش اسراییل متولد شهر یزد) در حال درج نشان رسته خدمتی به روی اولین هواپیمای F_16I نیروی هوایی اسراییل:

 

اسراییل بعد از تحویل گرفتن نخستین هواپیمای F_16I اقدام به فروش تعدادی از هواپیماهای قدیمی اما بهینه سازی شده به کشور رومانی نمود و در حال حاضر با توجه به اینکه تعداد قابل توجهی از هواپیماهای شناسایی RF_4 اسراییل از خدمت خارج شده اند و تعداد دیگر در آستانه بازنشستگی قرار دارند تصمیم بر آن گرفته شده است تعدادی از هواپیماهای قدیمی F_16 با تغییر کاربری به هواپیماهایی با قابلیت انجام ماموریت های شناسایی و تجسسی تبدیل شوند