تنش های روزافزون در برخی مناطق ژئوپلیتیکی جهان به ویژه جنوب غرب آسیا که همواره مرکز تنش میان قدرت های منطقه ای و جهانی بوده است، برای بسیاری این سئوال را ایجاد می کند که اگر در آینده نزدیک جنگی نظام در جهان رخ بدهد، حمله نظامی به چه کشورهایی سخت و یا غیرممکن خواهد بود؟
به گزارش «تابناک»، هر چند به دلیل رشد شتابان تکنولوژی های نظامی و تحول شگرفی که در حوزه های امنیتی رخ داده است، به طور قطع نمی توان کشور و یا کشورهایی را از یک حمله نظامی در امان دانست، اما واقعیت این است که همچنان برخی عوامل ژئوپلیتیکی و نیز توانمندی های موجود حمله نظامی به برخی کشورها را بسیار سخت کرده است.
در ادامه به ده کشوری که حمله نظامی آنهم به شکل مرسوم حداقل در کوتاه مدت بسیار دشوار است، اشاره می شود.
۱- ایالات متحده امریکا
به لحاظ موقعیت جغرافیایی ایدهآل خوششانسترین مردم جهان امریکاییها هستند؛ چرا که از شمال و جنوب به همسایگی کشورهای ضعیفتر از خودشان در آمدهاند و از غرب و شرق هم با ماهیها همسایهاند.
آمریکا، از نظر وسعت هم کشوری نسبتاً وسیع است که از بیابانهای سوزان و جنگلهای متراکم و کوهستانهای مختلف پوشیده شده است. اما به ارتش نظامی قدرتمند و وسیع امریکا دقت کنید که بودجهای معادل ۵۸۲ میلیارد دلار دارد که معادل یک سوم تمام هزینههایی است که در جهان مصرف میشود. فقط تولیدات داخلی ۲۰ کشور است که از بودجه دفاعی امریکا بیشتر است، بقیه کشورها همگی کمتر از این بودجه هزینه میکنند. از ۱۰ درگیری و جنگ در جهان، آمریکا در ۹ بار آن نقش دارد. امریکا در نقاط مختلف جهان اعم از غرب تا شرق و از شمال تا جنوب پایگاههای نظامی دارد و در ۲۵ سال اخیر در اغلب جنگها نقش داشته است.
یکی از سیاستهای امریکا، بیثبات کردن کشورهای دیگر و دور نگه داشتن خویش از عواقب جنگ، برنامهریزی و مهندسی کودتاها، سرنگون کردن دولتهای دموکراتیک و آزادیخواه و جایگزین کردن دیکتاتوری نظامی در جهان است. این حالات مداخلهجویانه امریکا سبب میشود خودش از جنگ و درگیری به دور باشد و دیگران را تحریک کند. در نهایت اینکه تقریباً دسترسی اغلب مردم در امریکا به اسلحه آزاد است؛ بنابراین در تهاجم به امریکا کمترین اتفاقی که خواهد افتاد، روبرو شدن با یک لشکر از مردم مسلح خواهد بود. در حالی که در سوئیس از هر ۱۰۰ نفر تنها ۴۵ نفر دارنده اسلحهاند، ولی در امریکا این رقم به ۱۱۲ اسلحه نسبت به ۱۰۰ نفر میرسد و یعنی تعداد اسلحهها از تعداد نفرات بیشتر است.
۲- روسیه
تنها کشوری که تسخیر آن محال است، روسیه است. در قرن ۱۸ سوئد و همچنین ناپلئون فرانسوی ادعای هماوردی با روسیه را داشت؛ در جنگ جهانی دوم نازیها با تمام قدرت خود علیه روسیه تاختند؛ اما روسیه آنها را به طرز خشونتبار و عجیبی در زمستان سخت این کشور پهناور به زانو درآورد. در حقیقت روسیه در کل دنیا از اختلاف دمای عجیبی برخوردار است، به گونهای که در حداقل دما یعنی در سردترین حالت به ۹۰-درجه فارنهایت و در گرمترین حالت به ۱۱۳.۷درجه فارنهایت میرسد.
عامل دیگر عدم موفقیت در فتح روسیه وسعت این کشور است. این کشور وسیعترین کشور جهان است که سر تاسر آن از کوهستانها و بیابانها پوشیده شده است. این حالت جغرافیایی، پیداکردن انبارهای و پایگاههای نظامی را بسیار دشوار کرده است؛ همین طور کشف معادن. حتی اگر بر فرض محال کسی توانست این کشور را به تسخیر خود درآورد، به دلیل علتهایی که ذکر کردیم، نگهداری و حفظ این کشور کاری بس دشوار و نشدنی خواهد بود.
از سال ۲۰۰۸ به بعد هزینههای نظامی این کشور تا سه برابر افزایش پیدا کرده است، به طوری که این رقم به ۶۶ میلیارد دلار رسیده است. در حال حاضر بزرگترین دارنده تانک و منبع توپخانهای، کشور روسیه است. روسیه در تلاش است با تلفیق علوم دفاعی و دانش رباتیک، تسلیحاتی جدید با کارایی بالا تولید کند، تا اگر روزی کسی یا دولتی قصد حمله به روسیه را داشته باشد، او را در خاک خودش بدون اینکه ذرهای از جای خود حرکت کرده باشد، با خاک یکسان نماید.
۳- انگلیس
در جنگ جهانی دوم علیرغم تلاشهای فراوانی که هیتلر و نازیها در تسخیر انگلستان داشتند، قادر نشدند حتی یک قدم از خاک آنان را تصرف کنند. موقعیت جغرافیایی انگلستان به بیانی شبیه یک جزیره است، چرا که توسط دو اقیانوس احاطه شده است و از سمت شمال به دریای شمال راه دارد و فقط قسمت جنوبی آن جزیره بریتانیاست که به آن کانال انگلستان هم میگویند. عبور از این راه بسیار دشوار است. سواحل جنوبی انگلستان دارای صخرههایی با شیبهای بسیار زیاد و به رنگ سفید است که به دیوار سفید شهرت دارد؛ بنابراین هر مهاجمی که بخواهد وارد انگلستان شود، بایستی نرسیده به سواحل لنگراندازی کرده و نیروهای خود را پایین بیاورد و این دقیقا مساوی است با روبرو شدن با نیروهای دریایی و هوایی بریتانیا که در چشم بههمزدنی شکست را بر او تحمیل خواهند کرد. در مباحث نظامی بایستی در ابتدا به تجهیزات و نحوه رویارویی دشمن فکر کرد و تجهیزات و برنامهها را توسعه و تعمیق داد. این شوخی نیست که بودجه دفاعی انگلستان ۵ برابر بودجه دفاعی دیگر کشورهای بزرگ جهان حدود ۵۵ میلیارد است.
در حال حاضر این کشور در تدارک و ساخت دو ناو هواپیمابر دیگر است که قرار است در سالهای ۲۰۲۰ و ۲۰۲۲ از آنها رونمایی شود. از نکات دیگر این است که انگلستان از اعضای مجمع ناتو است و یکی از متحدان قوی و به نام او ایالات متحده است که تحت هر شرایط و تهدیدی به کمک او خواهد آمد. البته این را هم به خاطر داشته باشید که تقریباً انگلستان با اغلب کشورهای جهان دارای روابطی هر چند کمرنگ است.
۴- کره شمالی
در دهه ۱۹۵۰ در جنگ کره جنوبی و امریکا با کره شمالی هر دو کشور تلاش به براندازی حکومت کره شمالی کردند، ولی موفق به انجام این کار نشدند. یادتان باشد کره شمالی سلاح هستهای دارد و این کشور، تحت فرمانروایی خانواده کیم (رهبر کره شمالی) است. متأسفانه ممکن است در آینده، شاهد جنگهای هستهای هستیم؛ چرا که ماهیت انسانها غیرقابلپیشبینی است. البته دلایل دیگری همچون جغرافیای سیاسی کره نیز به شکست ناپذیر بودن آن کمک کرده است. چون غالباً مردم نسبت به جنگهایی در مناطق کوهستانی تمایلی ندارند و صعود به کوههای مختلف در طی جنگ کاری بس دشوار است. کشور چین بزرگترین متحد کره شمالی است و در بسیاری از جنگها از او پشتیبانی کرده است. اگر به نقشه جغرافیایی نگاهی بیندازید، متوجه خواهید شد که علت حفظ کره شمالی برای چین حائل بودن این کشور بین چین و کره جنوبی است. درحال حاضر روابط بین چین و ایالات متحده به گونهای است که پایگاه چین در تایوان و پایگاه ایالات متحده در کره جنوبی است و این امر سبب شده است که این کشور تمایلی به دشمنی با دیگری نداشته باشد. در پایان این را هم باید به خاطر داشت که اگر برای کره شمالی تهاجمی بخواهد رخ دهد، بهترین حالت روی دادن یک کودتای داخلی است.
۵- کانادا
کانادا بعد از روسیه دومین کشور پهناور جهان است و به اندازه روسیه سرد است. از آنجایی که کانادا در حاشیه شمالی جهان واقع شده، حمله به آن دشوار است؛ به ویژه که حدود ۳۵ میلیون نفر در کانادا در مرز با ایالات متحده زندگی میکنند.
۶- ایران
خاورمیانه به دلیل افراطگرایی و بیثباتی اقتصادی و اجتماعی و یافتن منابع زیر زمینی بستری را برای جنگ فراهم کرده است. با اینکه تعدادی از کشورهای همسایه ایران خود را تسلیم نابسامانیهای جنگ کردهاند، ایران همچنان تأثیرگذار و اهرم ثبات منطقه است. بدون تردید بسیاری از دولتها اعم از ترکیه، عربستان سعودی، اسرائیل و امریکا خواهان دیدن تنش در ایران هستند. با این حال راهحل مسالمتآمیز راهی کمهزینه و بسیار بهتر برای همه است. چرا که ارتش ایران قویترین و بزرگترین ارتش در خاورمیانه است. علاوه بر این، ایران از نظر بافت جغرافیایی به معنی واقعی کلمه ازکوه پوشیده شده است که برای پناهگاههای زیرزمینی و امکانات دفاعی پنهان مناسب است. این نوع زمین و ارتش قدرتمند ایران میتواند در برابر هرنوع حمله، مقاومت کند و آن را به یک جنگ طولانی و فرسایشی تبدیل کند. در این میان، دولت ایران قادر به استفاده ترکیبی از معادن، زیر دریایی، موشکهای ضد کشتی، هواپیماهای بدون سرنشین و تمام انواع دیگر نیروهای تاکتیکی برای اخلال در اقتصاد جهان از طریق اخلال صادرات نفت در منطقه خلیج فارس خواهد بود.
۷- سوئیس
مردم جهان غالباً سوئیس را به عنوان کشوری بیطرف در جهان میشناسند. این کشور، به عنوان نماینده اروپا در جنگ جهانی دوم شرکت کرد و از یورش فوقالعاده جنگ نیز در امان ماند. این کشور برنامههای دفاعی خود را با توجه به موقعیت کوهستانی آن ابداع کرده که در دهه ۱۸۸۰ ببه عنوان برنامه استحکامات ملی سوئیس شناخته شده است. سوئیسیها در اطراف نقاط کلیدی کوهستانی با ایجاد یکسری قلعه و استحکامات، طرحی برای خنثی کردن حمله نیروهای متخاصم ابداع کردهاند. بعد از جنگ جهانی دوم و از ترس حمله احتمالی شوروی این طرح در تمام زیر ساختهای سوئیس گسترش یافت. علاوه بر این، پناهگاهها، تونلها، قلعههای ساخته شده در کوهها به گونهای است که به محض رخ دادن کوچکترین اعتصاب و تنشی نیروهای نظامی متوجه آن خواهند شد و خود را برای دفاع و سرکوب آشوبها آماده میکنند.
۸- ژاپن
علاوه بر بهرهمندی از یک موقعیت جزیرهای، ژاپن از یک اقتصاد قدرتمند و ارتش مجهز برخوردار است. بودجه دفاعی این کشور، نزدیک به ۵۰ میلیارد دلار است که از این حیث، ژاپن را در جایگاه ششم جهان قرار میدهد. در جنگ جهانی دوم، آمریکاییها مجبور شدند برای پایان بخشیدن به جنگ، دو بمب هستهای بر سر دو شهر ژاپن بریزند؛ چرا که معتقد بودند در ذهن ژاپنیها چیزی به نام «تسلیم» وجود ندارد. اگرچه جمعیت ۱۲۷ میلیونی ژاپن رو به پیری میرود، آنان همچنان نیروی آماده دفاع چشمگیری دارند. با توجه وضعیت آشفته دریای چین جنوبی، ژاپن مرتباً به تجهیز و توسعه ارتش خود میپردازد، اگرچه به میزان همسایه بزرگ و پرجمعیت خود یعنی چین نمیتواند هزینه کند. با این وجود، نیروی هوایی ژاپن، پنجمین نیروی هوایی در جهان محسوب میشود.
۹- نیوزیلند، ایسلند، بوتان
این سه کشور در یک دسته قرار میگیرند، نه به خاطر اینکه به شدت دفاع میکنند یا به خاطر نیروهای مسلح خود، بلکه به خاطر انزواطلبی و نداشتن هیچ گونه موقعیت استراتژیک و اقتصادی که سبب میشود مهاجم چیزی برای به دست آوردن نداشته باشد. حتی اگر نیوزیلند کشور توسعه یافتهای بود، در هیچکدام از درگیریهای در سراسر دنیا شرکت نداشت. این کشور رتبه چهارم صلح جهانی را در سال ۲۰۱۵ کسب کرد. تا امروز اقدام به جنگ و تاخت و تاز از این کشورها دیده نشده است.
۱۰- استرالیا
با اینکه استرالیا کشوری وسیع است و به خودی خود یک قاره به شمار میرود، این کشور دارای جمعیتی حدود ۲۳ میلیون نفر است. به غیر از مناطق ساحلی آن که حدود ۹۸ درصد مردم درآن زندگی میکنند، کشور استرالیا یک بیابان وسیع سوزان به وسعت ۳ مایل مربع دارد که منطقهای عالی جهت استقرار ارتش نظامی و جایی عجیب برای حملات ناگهانی یک مهاجم است. در جنگ جهانی دوم ژاپنیها مصمم به حمله به استرالیا بودند، ولی با توجه به وضعیت جغرافیایی آن از حمله صرف نظر کردند؛ چرا که مطمئناً با ازدست دادن نیروهای فراوان خود شکست میخوردند. در حال حاضر، نیروهای استرالیایی در اروپا و شمال آفریقا با آمادگی کامل مستقرند. استرالیاییها به خاطر مخفیگاههای پراکنده و مختلف قادرند هر جنگی را به یک جنگ چریکی تبدیل کنند. با توجه به شاخص صلح جهانی استرالیا در رتبه سوم در منطقه آسیا و نهم در کل جهان است.