چندی پیش و در رزمایش دریایی ولایت90 اعلام
شد موشک سطح به هوای میانبرد محراب با موفقیت آزمایش شد. با توجه به وجود
سوابقی از این موشک، به معرفی اون می پردازم. موشک محراب بر پایه بهسازی
موشک سطح به هوای استاندارد بوجود اومده. این سامانه قبلاً هم بازسازی و
بهسازی و با اسم فجر معرفی شده بود(حدوداً سال 1380 به بعد بود). در موشک
فجر سامانه های راداری و الکترونیکی مورد بازبینی و آزمایش قرار گرفته و به
طور کامل عملیایت شدند(همونطور که برای موشک راپییر این کار انجام شد) که
با توجه به گذشت سالها از حضور این موشک چنین کاری لازم بود. گویا برخی
زیرسامانه ها هم تعویض شدند. محراب در حالت آماده شلیک اینبار
علاوه بر بهسازی مجدد سامانه های راداری و الکترونیکی و افزایش مقاومت
نسبت به جنگ الکترونیک دشمن یک قابلیت بسیار مهم به این موشک افزوده شده و
اون توانمندی شناسایی منبع ایجاد اختلالات الکترونیکی و تغییر مسیر به سمت
اون هست بنابراین هواپیمای هدف یا هواپیمای پشتیبانی الکترونیکی موجود در
منطقه هم در امان نخواهند بود. قبلاً و در زمان جنگ تحمیلی هم از این
موشک برای اهداف ضدرادار، ضدکشتی و حتی زمین به هوا(با هماهنگ کردنش با
سامانه هاوک) استفاده شده بود. حالا این موشک بسیار کارامدتر از قبل شده و
در صورت استفاده گسترده روی ناوهای ما، هر چند تعداد زیادی روی هر ناو قابل
بکارگیری نخواهد بود(با توجه به کمبود فضای در دسترس روی ناوهامون) اما
باز هم آسمان رو برای دشمن بسیار ناامن می کنه و برتری هوایی اونها رو به
چالش جدی می کشونه. به خصوص تصاویری که از تغییرات در موشک های شاهین و
شلمچه نسبت به جدشون یعنی هاوک منتشر شده بسیار امیدوار کننده هست و نوید
پیشرفت در سامانه های راداری و استفاده از سامانه های تمام دیجیتال رو
میده. استاندارد اس-ام-1 این
موشک نیز جزء خریدهای پیش از انقلاب است که در ناوشکن های نیروی دریایی به
کار گرفته شده بود. با وقوع جنگ تحمیلی و شرایط خاص تحریم، علاوه بر
استفاده از آن به عنوان موشک هوا به هوا در جنگنده اف-4ئی فانتوم2 نیروی
هوایی ارتش (و احتمالاً به عنوان موشک هوا به سطح) اقدام به سازگارسازی
استاندارد با سامانه هاوک شد. در استفاده به عنوان موشک هوا به هوا
اقدام به درگری با هواپیمای بلندپرواز میگ-25 شد که موشک با فاصله از
اطراف هدف عبور کرده و به آن برخورد نکرده است. در ترکیب موشک استاندارد در
پرتابگرهای موشک هاوک نیز به صورت دوتایی از آن بهره گیری شد. علت این کار
توانایی دست یابی استاندارد به ارتفاعات بالاتر عنوان شده است. این طرح ها
چندان فراگیر نشد و اغلب به خاطر غلبه بر شرایط تحریم تسلیحاتی و نیازهای
جنگ صورت گرفت. البته گفته می شود بکارگیری استاندارد در سامانه
هاوک با نام پروژه شباهنگ منجر به سرنگونی حداقل یک فروند هواپیمای عراقی
شده است. ناگفته نماند که ایرباس ایرانی ساقط شده در سال 1367 نیز با نمونه
ای از همین موشکها مورد اصابت قرار گرفته است.موشک استاندارد(جلو) و موشک ضد کشتی هارپون(عقب)پس
از جنگ این موشک در رژه های نیروهای مسلح به نمایش در آمده و خبرهایی مبنی
بر بازسازی و بهینه سازی و حتی تولید آن در داخل کشور با نام فجر منتشر
شد. به جز ناوشکنها(که بعد از جنگ از خدمت خارج شدند) حداقل یکی از ناوچه
های کلاس پیکان نیز به این موشک مجهز شده و همچنین در پاشنه ناوشکن(ناو
محافظ) جماران نیز پرتابگرهای این موشک دیده می شود.پرتابگرهای جعبه ای موشک استاندارد در ناوچه ای از کلاس پیکاناز
جمله مشخصات نمونه پایه موشک استاندارد می توان به طول 4.41 متر، قطر 34.3
سانتیمتر، دهانه بال 1.08 متر، جرم 495 کیلوگرم، برد تا 37 کیلومتر،
ارتفاع پروازی تا حدود 19000 متر و سرعت دو برابر سرعت صوت(کمتر از 700 متر
بر ثانیه) اشاره نمود. این موشک از نوع راداری نیمه فعال است که در این
موشک گیرنده ای در دماغه، امواج بازتاب یافته از هدف را که توسط رادار خودی
ارسال شده دریافت کرده و موشک با آشیانه یابی امواج به سمت هدف هدایت می
شود. این موشک سوخت جامد دارای سرجنگی 62 کیلوگرم و فیوز مجاورتی است. با
توجه به اعلام اخباری مبنی بر تجهیز شناورهای نیروی دریایی به سامانه
پدافند هوایی و اینکه این سامانه ها حداقل باید شامل انواع کوتاه برد و
میانبرد باشد، احتمال بکارگیری گسترده موشک استاندارد را باید در نظر داشت.
البته با توجه به اینکه تمامی سامانه های پدافند هوایی کشور مورد بهینه
سازی قرار گرفته اند در صورت بکارگیری این موشک با سلاحی متفاوت از قبل
روبرو خواهیم شد هر چند تا زمان اعلام دقیق نوع سامانه و یا مشخصاتی از
موشک فجر نمی توان نظر خاصی ابراز نمود.پرتابگرهای جعبه ای موشک استاندارد پشت قایق در پاشنه ناوشکن جماران
۹۱/۱۲/۰۴
۰
۰
مصطفی نداف