استنلی مک کریستال؛ ژنرالی که مافوق های خود را به تمسخر گرفت!

استنلی آلن مک‌کریستال، ژنرال چهارستاره بازنشسته ارتش آمریکا بود. مک‌کریستال از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۸ فرمانده عملیات‌های ویژه مشترک پنتاگون در عراق بوده و رهبری عملیاتی را بر عهده داشت که منجر به پیدا کردن و قتل ابومصعب زرقاوی شد. وی از سال ۲۰۰۹ به‌طور همزمان فرماندهی نیروهای بین‌المللی کمک به امنیت (آیساف) و نیروهای نظامی آمریکا در افغانستان را بر عهده گرفت. اظهارات جنجال‌برانگیز وی در مورد اعضای دولت اوباما و نیز درخواست اخیر وی برای اجباری شدن خدمت سربازی او را تبدیل به چهره‌ای خبرساز کرده است. در گزارش اخیر سعی می‌گردد تا خوانندگان مشرق با زندگی و برخی فعالیت‌های این ژنرال مستعفی ارتش آمریکا مطلع گردند. زندگی‌نامه و فعالیت‌های مک‌کریستال خانواده‌ای نظامی مک‌کریستال در 14 آگوست 1954 در یک خانواده نظامی متولد شد. هربرت، پدر وی، ژنرال دو ستاره ارتش آمریکا طی جنگ جهانی دوم در آلمان خدمت کرده بود. تمام خواهر و برادران استنلی یا به ارتش پیوسته یا با یک فرد نظامی ازدواج نمودند. استنلی نیز از این قاعده مستثنی نبود و در سال 1972 به دانشکده نظامی آمریکا وارد شد. وی در سال 1977 با آنی ازدواج نمود. وی فردی بسیار پر کار است و گفته می‌شود روزانه تنها یک وعده غذا مصرف کرده در حدود 20 کیلومتر دویده و اغلب روزانه کمتر از 4 ساعت می‌خوابد. وی بعدها تحصیلات خود را ادامه داده و متخصص جنگ‌های نامتقارن و تاکتیک‌های ضدتروریستی شد، تخصصی که بعدها باعث پیشرفت وی در ارتش آمریکا گشت. استنلی مک‌کریستال،‌ فرمانده سابق نیروهای آمریکایی در عراق و افغانستان مک‌کریستال پس از پایان دوره‌های آموزشی خود در فورت بنینگ (Fort Benning) در فوریه 1981، به کره جنوبی رفت تا به عنوان افسر اطلاعات و عملیات‌ها در "گروه پشتیبانی فرماندهی سازمان ملل" خدمت نماید. وی در سال 1991 در عملیات‌های سپر صحرا و طوفان صحرا طی جنگ خلیج فارس شرکت نمود.[1] فعالیت در حوزه‌های دانشگاهی و اندیشکده‌ها علاوه بر رهبری نظامی، مک‌کریستال حضور فعالی در فضای دانشگاهی نیز داشت. وی در سال 1996 به عنوان کارشناس در دانشکده حکومت‌گردانی جان‌اف کندی در دانشگاه هاروارد و همچنین به عنوان کارشناس امور نظامی در شورای روابط خارجی در سال 1999 فعالیت کرد. مک‌کریستال حضور فعالی در مراکزی چون شورای روابط خارجی یا دانشگاه هاروارد داشته است عملیات‌های پنهانی و مخفی اطلاعات کمی در مورد "قرارگاه عملیات‌های مشترک ویژه" که از سال 2003 تا 2008 زیر نظر مک‌کریستال هدایت می‌شد وجود دارد. این قرارگاه یکی از محرمانه‌ترین واحدهای ارتش آمریکا است. پنتاگون وجود این قرارگاه را برای چندین دهه انکار می‌کرد. اما گزارشات نشان می‌دهند ک این قرارگاه زیر نظر مک‌کریستل مسؤول دستگیری صدام حسین در دسامبر 2003 و نیز قتل ابومصعب زرقاوی، رهبر القاعده، در سال 2006 بود. نیروی مخفی تحت نظر وی بارها از سوی خود مقامات دولت آمریکا متهم به استفاده از شکنجه در بازجویی از زندانیان شد.[2] بر اساس گزارشات عملیات‌های دستگیری صدام و قتل زرقاوی تحت فرماندهی مک‌کریستال انجام گرفتند دوران پس از بازنشستگی مک‌کریستال متعاقب استعفاء از سمت فرماندهی نیروهای نظامی در افغانستان در سال از ارتش آمریکا نیز بازنشسته گردید. در 16 آگوست 2010، دانشگاه یل اعلام نمود که ژنرال مک‌کریستال را برای ارائه سمینار در حوزه رهبری مدرن استخدام نموده است.[3] در ماه نوامبر، "شرکت هوایی جت‌بلو" اعلام کرد که مک‌کریستال به هیأت امنای این شرکت خواهد پیوست. ژنرال مک‌کریستال هم‌اکنون شریک و یکی از مؤسسین یک شرکت مشاوره‌ای به نام "گروه‌ مک‌کریستال" است.[4] رابرت گیتس در 23 جولای 2010 و طی مراسم تودیع مک‌کریستال مدال خدمات برجسته دفاعی را به وی اهداء نمود. رسوایی تیلمان، سربازی که نه دشمن بلکه نیروهای خودی او را کشتند. در 22 آوریل 2004، پاتریک دانیل تیلمان (Patrick Daniel Tillman)، سرباز آمریکایی طی حادثه‌ای در شرق افغانستان کشته شد. گزارشات اولیه بیان می‌داشتند که وی طی درگیری با نیروهای دشمن کشته شده است. در آن زمان سؤالات زیادی در مورد این حادثه بی‌پاسخ مانده بود اما یک هفته بعد مقامات رسمی نیز کشته شدن وی توسط دشمن را تأیید نموده و ژنرال مک‌کریستال وی را نامزد دریافت نشان نقره نمود. سناتور جان مک‌کین در یک مراسم یادبود که از تلویزیون نیز پخش گردید مدال وی را اهداء نمود. پاترک دانیل تیلمان با این حال، سؤالات بی‌پاسخ پیرامون مرگ تیلمان باعث گردید خانواده وی خواهان انجام تحقیقات بیشتر گردند. در پایان ماه می رسانه‌ها اعلام نمودند که تیلمان توسط آتش خودی کشته شده است. اسناد رسمی بعدها نشان دادند که ارتش آمریکا از احتمال آتش خودی در مورد مرگ تیلمان مطلع بوده است اما این امر را از رسانه‌ها و خانواده وی تا زمان خاکسپاری پنهان نگه داشت. خانواده تیلمان هنوز نمی‌دانند وی چگونه کشته شده است. پدر، مادر و همسر تیلمان تحقیقات پنتاگون در سال 2005 ابهامات بیشتری بدین پرونده افزود. ظاهرا افراد جوخه تیلمان در زمان درگیری وی را با نیروهای دشمن اشتباه گرفته و با سه گلوله او را کشته بودند. اسنادی که سالیان بعد منتشر شدند نشان می‌دهند که خود ژنرال مک‌کریستال 24 ساعت پس از حادثه از دلیل واقعی آن خبردار شده بود، اما آن را کتمان نمود. فرماندهان ارتش و مقامات دولت بوش با نابودسازی لباس‌ها و همچنین پنهان کردن بخش‌های از بدن تیلمان تلاش کرده بودند که دلیل واقعی کشته شدن وی را پنهان نگه دارند. در حقیقت هنوز هم خانواده تیلمان نمی‌دانند که دقیقا چه اتفاقی برای او افتاده است. پیشنهاد افزایش تعداد سربازان حاضر در افغانستان در سال 2009، مک‌کریستال گزارشی 66 صفحه‌‌ای به رابرت گیتس، وزیر وقت دفاع، ارائه نموده و در آن خواهان افزایش تعداد سربازان حاضر در افغانستان شد. این گزارش در 20 سپتامبر 2009 علنی گردید. مک‌کریستال هشدار داد که در صورت عدم اعزام سربازان بیشتر به افغانستان ممکن است آمریکا در این جنگ شکست بخورد.[5] ارائه این گزارش از جانب مک‌کریستال به رسانه‌ها، از جانب منتقدین با عنوان یک حرکت "بی‌سابقه" از جانب یک ژنرال برای در تنگنا قرار دادن رئیس‌جمهور محسوب گردید و برخی نمایندگان کنگره خواهان از اوباما درخواست نمودند که مک‌کریستال را به علت افشای گزارش اخراج نماید. دنیس کوچینیچ (Dennis Kucinich)، عضو کنگره آمریکا، اظهار داشت که ژنرال‌ها "تحت فرمان رئیس‌جمهور، فرماندهی کل قوا، قرار دارند... زمانی که ژنرال‌ها به صورت علنی آنچه که رئیس‌جمهور باید انجام دهد را بیان می‌کنند نباید دیگر ژنرال باشند."[6] مک‌کریستال در کنار اوباما و نیز ایکنبری، سفیر آمریکا در افغانستان – 2009 تیم مک‌کریستال شامل چهره‌های نئومحافظه‌کاری به مانند فرد کاگان (Fred Kagan)، و کیمبرلی کاگان (Kimberly Kagan) از "مؤسسه مطالعات جنگ" (ISW)، استفان بیدل (Stephen Biddle) از "شورای روابط خارجی"، آنتونی کوردسمن از "مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی"، اندرو اگزوم (Andrew Exum) از "مرکز قرن جدید آمریکایی" (CNAS) و جرمی شاپیرو (Jeremy Shapiro) از مؤسسه بروکینز.[7] ژنرال و این مؤسسات راهبردی نئومحافظه‌کار تلاش زیادی انجام دادند تا به مردم آمریکا بقبولانند که باید نیروهای ارتش آمریکا در افغانستان افزایش چشمگیری یابند. اوباما و مک‌کریستال در دفتر بیضی کاخ سفید - 2009 جنجال مقاله نشریه رولینگ‌‌استون در مقاله‌ای به قلم "مایکل هاستینگز" (Michael Hastings) که در نشریه "رولینگ‌استون" منتشر گردید (جولای 2010)، ژنرال مک‌کریستال و کارکنان زیردست وی مقامات غیرنظامی دولت شامل جو بایدن، جیمز ال جونز (James L. Jones) مشاور امنیت ملی،‌ کارل ایکنبری (Karl W. Eikenberry)، سفیر آمریکا در افغانستان و ریچارد هالبروک، فرستاده ویژه اوباما به افغانستان و پاکستان را به باد استهزاء گرفتند. نقل‌قول‌های مستقیمی از مک‌کریستال در مورد انتقاد از اوباما و یا سیاست‌های وی وجود نداشت اما اظهارات دستیاران وی در مقاله نشان می‌دادند که مک‌کریستال طی دو دیداری که با اوباما داشته است از وی ناامید گشته. این ژنرال بازنشسته ارتش آمریکا که چندین بار با صراحت از شکست کشورش در برابر طالبان سخن گفته و نیز انتقادهای زیادی از ناتو به عمل آورده بود، در بخشی از گفتگوی خود با این مجله آمریکایی، بدبینی جو بایدن را در مورد راهبردهای واشنگتن در افغانستان به تمسخر گرفته و در پاسخ به پرسشی در مورد بایدن گفته بود: "شما از من درباره بایدن سوال می کنید، اصلا بگویید که بایدن کی هست؟" وی همچنین گفته بود کارل ایکنبری سفیر آمریکا در افغانستان در نشست سال گذشته در کاخ سفید در مورد راهبرد آمریکا در افغانستان به وی خیانت کرده است. مک‌کریستال و معاونین وی طی مقاله‌ای در رولینگ‌استون مقامات دولت اوباما را به باد استهزاء گرفتند قبل از انتشار مقاله، متن آن به کارکنان مک‌کریستال ارسال گردید اما آنها اعتبار اظهارات مندرج در آن را زیر سؤال نبردند در حالیکه مقامات ارشد پس از انتشار مقاله ادعا کردند که هاستینگز در مورد ارشدیت دستیاران اغراق کرده و نیز مکالمات خصوصی با آنها را نیز در مقاله‌اش درج نموده است. به دنبال این مسائل و علی‌رغم عذرخواهی کتبی و شفاهی مک‌کریستال، اوباما وی را برای ارائه توضیحات به واشنگتن فرا خواند تا در نشست امنیتی ماهیانه دولت آمریکا در مورد افغانستان و پاکستان شرکت نماید. این در حالی است که وی قبلا با استفاده از ویدئو کنفرانس در نشست مذکور شرکت می‌کرد. متعاقب فشارهای وارده از جانب دولت اوباما مک‌کریستال استعفاء داده و اوباما نیز ژنرال پطراوس را جایگزین وی نمود. انتقادهای مک‌کریستال از مقامات دولت اوباما عامل اصلی استعفای وی بود حمایت دولت کرزی از مک‌کریستال استعفای مک‌کریستال در حالی رقم خورد که مسؤولین دولت افغانستان از مواضع وی در افـغانستان حمایت می‌کردند. سخنگوی حامد کرزای در کنفرانسی مطبوعاتی گفت: "ژنرال مک‌کریستال بهترین فرماندهی است که ناتو طی 9 سال جنگ در افغانستان داشته است" و ابراز امیدواری کرد اوباما وی را برکنار نکند. سخنگوی کرزای افزود: "جانشینی مک‌کریستال به حل مناقشه در این کشور کمک نخواهد کرد." وحید عمر گفت: "رئیس جمهور افغانستان معتقد است ما در جنگ با تروریسم در وضعیت مطلوبی با شرکایمان به سر می بریم و ایجاد یک خلا به حل مناقشه جاری کمک نخواهد کرد." مک‌کریستال در کنار کرزی حامد کرزی، رئیس‌جمهور افغانستان، طی کنفرانس ویدئوی که با اوباما داشت از وی درخواست ابقای ژنرال مک‌کریستال را نموده بود. تحلیل مایکل هاستینگز از سخنان مک‌کریستال و یارانش مایکا هاستینگز نویسنده‏ مقاله جنجالی مجله "رولینگ‌استون"‌ گفت: "جنرال مک کریستال فرمانده نیروهای آمریکایی در افغانستان و ستاد وی با بیان علنی عقایدشان درصدد هستند تا با ارسال پیامی به باراک اوباما رئیس‌جمهوری آمریکا، ‌"سرخوردگی" خودشان را از سیاست کشورشان درقبال جنگ افغانستان به گوش وی برسانند. وی ‌در مصاحبه با شبکه خبری "ای‌بی‌سی" گفت، دراین مدتی که با مک‌کریستال و گروه وی بود پی برد که در بین رده‌های بالای ستاد وی تردیدهای جدی درمورد جنگ افغانستان وجود دارد. هاستینگز نویسنده مقاله جنجالی رولینگ‌استون هاستینگز به شبکه خبری "ای‌بی‌سس" گفت: فکر می‌کنم آنان از نحوه پیشبرد این سیاست سرخورده شده‌اند و قصد دارند تا به نوبه خود پیامی حاکی از این سرخوردگی بفرستند. وی گفت: مطلب عمده در اظهارات مک کریستال این است که جنگ از کنترل اوباما خارج شده است و اوباما هیچ کنترلی برجنگ در افغانستان و سیاست مرتبط با آن ندارد و این سیاست مشکلات جدی دارد. "اریک باتز"، دبیر اجرایی مجله "رولینگ استون" نیز ‌به شبکه "ای‌بی‌سی‌"‌ گفت این اظهارات نشانگر یک اختلاف عمیق و منازعه‌ای درون دولت برسر ماهیت جنگ درافعانستان و استراتژی آن است. وی گفت: این منازعه از همان آغاز جنگ افغانستان برسر افزایش نیروها و به وضوح بین طرف‌های نظامی و طرف‌های دیپلماتیک وجود داشته است و باوجود اختلافاتی که دربین ما وجود دارد، پیروزی در جنگ افغانستان کاری بس دشوار خواهد بود. این در حالی است که اوباما در ماه مه سال 2009 مک کریستال را به فرماندهی نیروهای آمریکایی در افغانستان منصوب کرد تا رویکرد تازه‌ای را پیش روی جنگ در افغانستان قرار دهد.[8] مک‌کریستال: خدمت سربازی باید اجباری گردد مک‌کریستال در ژوئن گذشته اعلام نمود که اگر آمریکا می‌خواهد بار دیگر وارد جنگ شود باید خدمت سربازی را اجباری نماید. وی در 29 ژوئن 2012 و طی همایش ایده‌های آسپن (Aspen Ideas Festival) گفت: "به نظر من بهتر است خدمت سربازی اجباری را احیاء نماییم. فکر می‌کنم زمانی که ملتی وارد جنگ می‌شود نباید تنها از نیروی حرفه‌ای استفاده نماید زیرا این نیرو بیانگر کل جمعت نیست. فکر می‌کنم اگر ملتی وارد جنگ شود باید هر شهر و هر روستایی ریسک این عمل را بپذیرد. شما تصمیم را می‌گیرید و همه سهمی در بازی خواهند داشت." مک‌کریستال خواهان اجباری شدن خدمت سربازی در آمریکا شده است وی اعلام داشت که بار جنگ‌های عراق و افغانستان به صورت مناسبی میان جمعیت آمریکا توزیع نشده است. وی همچنین تأکید نمود که ارتش آمریکا می‌تواند سربازان وظیفه را آموزش دهد تا در عملیات‌های جنگی شاهد افت کارآیی نباشیم. "جنگ‌های افغانستان و عراق باری سنگین و نامنصفانه بر دوش نیروهای نظامی، بالاخص نیروهای ذخیره و خانواده‌های آنها گذارد. ما هرگز این کار را در آمریکا انجام نداده‌ایم؛ ما هیچگاه با یک ارتش کاملا داوطلب وارد یک جنگ طولانی نشده‌ایم. شما یک جمعیت کوچک دارید که بارها و بارها بدان رجوع می‌کنید. این افراد کمتر از یک درصد کل جمعیت را تشکیل می‌دهند... مردم حمایت زیادی به عمل می‌آورند اما حس ارتباطی مشترکی با جنگ ندارند." وی طلاق و از هم پاشیدن خانواده‌ها را یکی از تبعات اعزام چند باره نیروها به میادین جنگ می‌داند.[9] ژنرال آمریکایی اعزام چند باره سربازان را یکی از دلایل افزایش طلاق بین خانواده‌های نظامیان می‌داند