هواپیمای
737 AEW&C یک نمونه دو موتوره و دارای نقش هشدار زودهنگام و کنترل
هوایی (AEW&C) ساخت کمپانی Boeing ایالات متحده میباشد. این هواپیما
بسیار سبکتر از B707 و نمونه هشدار زودهنگام E-3 Sentry میباشد و همچنین از
یک عدد آنتن ثابت به جای نمونه های چرخنده و متحرک بهره میبرد.این هواپیما در ابتدا تحت پروژه
Wedgetail و جهت خدمت در نیروی هوایی سلطنتی استرالیا (RAAF) طراحی گردید.
پس از معرفی رسمی هواپیمای B737 AEW&C , نیروی هوایی ترکیه این هواپیما
را تحت پروژه Peace Eagle برگزید و پس از آن نیز نوبت کره جنوبی بود تا
این هواپیمای توانا را تحت پروژه Peace Eye جهت خدمت در ناوگان هوایی خود
برگزیند. کشورهای ایتالیا و امارات متحده عربی نیز از جمله مشتریان و
متقاضیان خرید این هواپیما میباشند.طراحی و توسعه:
این هواپیما پس از درخواست استرالیا
مبنی بر طراحی AWACS جدید و بر اساس نمونه B737-700IGW از خانواده B737 ها
توسعه یافت و از لحاظ ظاهری تقریبا" مشابه نمونه مسافربری B737-700ER
میباشد. این هواپیما به یک عدد رادار آرابه فازی و چند منظوره (MESA و یا
همان Multi-role Electronically Scanned Array) ساخت واحد سامانه های
الکترونیکی کمپانی Northrop Grumman بهره میبرد. این رادار بر روی بخش
فوقانی بدنه و نزدیک به سازه دم نصب گردیده است و به همبن دلیل گاهی به آن
لقب Top Hat (کلاه بالا) را میدهند. این آنتن به گونه ای طراحی و نصب
گردیده است که کمترین میزان تاثیر مخرب بر آیرودینامیک و عملکرد پرواز را
به دنبال داشته باشد. این رادار پیشرفته قادر است بطور هم زمان به جستجوی
هوایی, دریایی و کنترل هواپیماهای حاضر در منطقه بپردازد.از جمله سایر تغییرات مهم میتوان به نصب
بالچه های تعادلی جهت حفظ پایداری رادار و همچنین تجهیزات اقدامات متقابل
الکترونیکی بر روی دماغه, انتهای بال ها و سکان عمودی هواپیما اشاره نمود.
در داخل کابین این هواپیما مجموعا" 8 جایگاه کنترل و استقرار اوپراتور به
همراه 4 جایگاه خالی (افراد متفرقه) وجود دارد. نمونه های مورد استفاده
توسط نیروی هوایی استرالیا بطور سفارشی دارای 10 جایگاه اوپراتور و 2
جایگاه خالی میباشند. رادار MESA ساخت Northrop Grumman در غالب پروژه
MP-RTIP (مخفف Multi-Platform Radar Technology Insertion Program) توسعه
یافته است و در ابتدا بنا بود بر روی هواپیمای E-10 MC2A نیروی هوایی
ایالات متحده نصب گردد.تاریخچه عملیات:
در سال 1997 میلادی, واحد سامانه های
دفاعی یکپارچه کمپانی Boeing از جانب نیروی هوایی استرالیا به عنوان
پیمانکار ساخت و تحویل 4 فروند هواپیما AEW&C (بر اساس خانواده B737 و
یا همان Boeing Business Jet 1) با امتیاز سفارش 3 فروند دیگر, انتخاب
گردید. پس از مدتی 2 فروند دیگر از مجموع امتیاز 3 فروند, بر تعداد سفارشات
افزوده گردید. تحویل اولین هواپماها در سال 2006 میلادی آغاز گردید. 2
فروند هواپیمای Wedgetail اولیه, در کارخانه مرکزی Boeing واقع در شهر
سیاتل ایالت واشنگتن مونتاژ و آزمایش گردیدند و 4 فروند باقی مانده در شعبه
استرالیایی کمپانی Boeing و در خاک این کشور مونتاژ گردیدند. جهت تولید هواپیماهای استرالیایی,
کمپانی Boeing و Northrop آمریکا به همراه کمپانی های Boeing و BAE Systems
استرالیا, اقدام به تشکیل تیم همکاری و تقسیم وظایف در خاک این کشور
نمودند. Boeing استرالیا وظبفه آموزش خدمه, تعمیر و نگهداری و همچنین
پشتیبانی فنی را بر عهده گرفت. در ادامه این روند کمپانی BAE Systems
مسئولیت تامین سامانه های حفاظت در برابر تسلیحات جنگ الکترونیک (EWSP و یا
همان Electronic Warfare Self Protection), سامانه پشتیبانی از اقدامات
الکترونیکی (ESM و یا همان Electronic Support Measures) و سامانه های
پشتیبانی زمینی را بر عهده گرفت. در تاریخ June 29 سال 2006 میلادی, آقای
Brendan Nelson وزیر دفاع استرالیا اعلام نمود: بر اساس آخرین اطلاعات
کمپانی Boeing , پروژه Wedgetail کمی از برنامه زمانبندی خود عقب میباشد.
با توجه به انتشار عمومی سخنان Nelson در مطبوعات, مشخص گردید این برنامه
از ابتدا بر اساس جدول زمانبندی پیش نرفته است.
کمپانی Boeing اعلام نمود به دلیل بروز
مشکلات فنی در یکپارچه سازی فرستنده ها, رادار و سایر سامانه های
الکترونیکی, این پروژه با 18 ماه تاخیر و در اوایل سال 2009 میلادی آماده
تحویل میگردد. علاوه بر مسائل فوق, کمپانی Boeing در سال 2006 میلادی بابت
بروز این تاخیر مبلغ 770 میلیون دلار جریمه به کشور استرالیا پرداخت نمود.
با اینحال در تاریخ June 20 سال 2008 میلادی, Boeing اعلام نمود بخش اعظم
تاخیر در برنامه استرالیا عمدتا" حاکی از مشکلات ادغام رادار و سامانه
پشتیبانی از اقدامات الکترونیکی (ESM) بوده است. نهایتا" در تاریخ November
26 سال 2009 میلادی, Boeing نخستین محموله 2 فروندی از هواپیماهای B 737
AEW&C را به نیروی هوایی سلطنتی استرالیا تحویل داد.در ابتدای امر, مدیریت و انجام
عملیات بر روی این 2 فروند بطور کامل در اختیار Boeing قرار داشت اما در
تاریخ May 5 سال 2010 میلادی, این 2 هواپیما بطور رسمی وارد ناوگان نیروی
هوایی سلطنتی استرالیا (RAAF) گردیدند. در اواخر سال 2010 کمپانی Boeing
مجموع 3 فروند B 737 AEW&C باقی مانده را بطور کامل در اختیار RAAF
قرار داد. کلیه هواپیماهای استرالیایی به اسکادران شماره 2 نیروی هوایی و
واقع در 2 پایگاه Williamtown و Tindal منتقل گردیدند. در تاریخ March 16
سال 2009 میلادی, کمپانی Boeing قابلیت کنترل 3 فروند هواپیمای بدون
سرنشین, مخرب و ارزان قیمت ScanEagle توسط B 737 AEW&C را بر روی
Wedgetail های استرالیایی افزود.ترکیه:
نیروی هوایی ترکیه مجموعا" 4 فروند
هواپیمای B 737 AEW&C را در غالب پروژه Peace Eagle (عقاب صلح) به
همراه تجهیزات پشتیبانی زمینی و امتیاز خرید 2 فروند دیگر به کمپانی Boeing
سفارش داد. صنایع هوافضای ترکیه (Turkish Aerospace Industries و یا همان
TAI) پیمانکار فرعی ساخت قطعات, اعمال تغییرات, مونتاژ و انجام آزمایشات
نهایی بر روی پروژه Peace Eagle میباشد. یکی دیگر از پیمانکاران فرعی ترکیه
در پروژه "عقاب صلح" کمپانی Havelsan واقع در شهر قونیه میباشد. این
کمپانی وظیفه تجزیه و تحلیل سامانه های الکترونیکی و پشتیبانی نرم افزاری
در تجهیزات زمینی را بر عهده دارد. Havelsan تنها کمپانی خارجی و تحت
لیسانس دولت ایالات متحده میباشد که اجازه دسترسی به کدهای الکترونیکی و
حیاتی را دارا است!
(عقاب صلح 1) کلیه مراحل تغییرات و
آزمایشات خود را در مجتمع سامانه های دفاعی یکپارچه کمپانی Boeing واقع در
شهر سیاتل ایالت واشنگتن به اتمام رساند. در ادامه این روند (عقاب صلح) 2 و
3 و 4 کلیه تغییرات و آزمایشات خود را در تاسیسات TAI واقع در شهر آنکارا
پایتخت ترکیه, و با مشارکت Boeing و چند کمپانی ترکیه ای دیگر به انجام
رساندند. برنامه ریزی های انجام شده در سال 2006 بر روی پروژه (عقاب صلح)
حاکی از تحویل 4 فروند در سال 2008 بود. بر اساس این برنامه ریزی, در اواسط
سال 2007 میلادی, مراحل یکپارچه سازی سیستم ها و اخد گواهینامه صلاحیت
پرواز آغاز گردید. در ماه September سال 2007 کمپانی Boeing کلیه آزمایشات
زمینی و پروازی اولین فروند از هواپپیماهای B 737 AEW&C ترکیه را به
اتمام رساند.
صنایع هوافضای ترکیه (TAI) مراحل
بروزرسانی و تغییرات دومین هواپیمای B 737 AEW&C (عقاب صلح 2) را در
تاریخ June 4 سال 2008 میلادی در تاسیسات خود به اتمام رساند. مراحل نهایی
آزمایشات پروازی و بررسی عملکرد سامانه های ماموریتی نیز در سه ماهه سوم
سال 2008 به اتمام رسید.
کره جنوبی:
در تاریخ November 7 سال 2006 میلادی,
کمپانی Boeing موفق به اخذ قرارداری به ارزش 1.6 میلیارد دلار جهت تحویل 4
فروند B 737 AEW&C در سال 2012 به کشور کره جنوبی گردید. در آن سال
کمپانی اسرائیلی IAI Elta نیز با هواپیمای هشدار زودهنگام خود, بر پایه
GulfStream G550 در مناقصه کره جنوبی شرکت نمود اما نتیجه این رقابت در ماه
August سال 2006 به نفع رغیب آمریکایی تمام شد! اولین فروند از مجموع 4
فروند هواپیمای Peace Eye (چشم صلح) در ماه August سال 2011 به پایگاه
هوایی Gimhae واقع در شهر ساحلی و بسیار زیبای Busan تحویل داده شد و مجموع
3 هواپیمای باقی مانده, بر اساس جدول زمانبندی در هر 6 ماه و تا پایان سال
2012 بطور کامل تحویل میگردند.
سایر مشتریان (در انتظار تائید):
در سال 2004 میلادی, ایتالیا جهت خرید
14 فروند هواپیمای P-8 MMA و Wedgetail با پشتیبانی زمینی شرکت هواپیمایی
Alitalia تمایل نشان داد. همچنین امارات متحده عربی نیز یکی از مشتریان
بالقوه B 737 AEW&C میباشد.مشخصات:
خدمه: 6 الی 10 نفرظرفیت بارگیری: 19.830 کیلوگرمطول: 33.6 متردهانه بال: 35.8 مترارتفاع: 12.5 مترمساحت بال: 91 متر مربعنوع Airfoil (شکل ساختاری بال): B737Dوزن خالص: 46.606 کیلوگرمحداکثر وزن در هنگام برخاست: 77.564 کیلوگرم
موتورها: 2 عدد CFM56-7B27A ساخت CFM International با تکنولوژی Turbofan
کارایی:
سرعت پیمایش افقی: 853 کیلومتر در ساعتبرد: 6482 کیلومترسقف پرواز: 12.500 متر
۹۱/۰۱/۱۸
۰
۰
مصطفی نداف