گارد ریاست جمهوری عراق ( الحرس العراقی الجمهوری ) که به اختصار RG نامیده میشود ، هسته اصلی نیروی نظامی عراق قبل از اشغال بود . این نیرو در اساس به عنوان نیروی محافظ شخصی صدام حسین اعلام موجودیت کرد اما به تدریج به نیروی نظامی قابل توجهی در عراق تبدیل شد . گارد ریاست جمهوری بعد از جنگ دوم خلیج فارس برای همیشه منحل گشت . گارد ریاست جمهوری در دوران اوج خود چیزی در حدود هشتاد تا صد هزار نفر پرسنل داشت و علاوه بر آن پانزده تا بیست هزار نفر نیز گارد ریاست جمهوری مخصوص یا SRG خدمت میکردند . گارد ریاست جمهوری در مقابل شبه نظامیان فداییان صدام و ارتش عادی عراق ، نیروهای نخبه و کار کشته آن کشور محسوب میشدند . سربازان گارد را میشد به راحتی از سربازان عادی عراق بازشناخت و این به دلیل پوتین های قرمز رنگی بود که بر خلاف پوتینهای مشکی متداول استفاده میکردند . طی جنگ ایران و عراق ، گارد ریاست جمهوری از اولین نیروهای عراقی بود که به خاک ایران تجاوز کردند . بخش اعظم تجهیزات نیروی مذبور از شوروی و کشورهای بلوک شرق تامین میشد و علاوه براین مقدار اندکی نیز تسلیحات قدیمی آمریکایی در اختیار داشتند . در سال 2002 گزارش شد که نیروهای گارد ریاست جمهوری به همراه فداییان صدام در حال فراگیری فنون جنگهای شهری و پارتیزانی هستند . اعتقاد بر این است که بعضی از افسران سابق گارد ریاست جمهوری وفادار به صدام حسین هنوز مشغول نبردهای چریکی و عملیاتهای خرابکارانه بعد از تهاجم سال 2003 میباشند . ترتیب رزمی سپاه اول ( شمالی ) گارد ریاست جمهوری سپاه دوم ( جنوبی ) گارد ریاست جمهوری لشگر نیروهای ویژه الزیقا – متشکل از واحدهای مستقل زیر : گارد ریاست جمهوری مخصوص o لشگر دوم زرهی المدینه o لشگر پنجم مکانیزه بغداد : متشکل از چهار تیپ که قادر بود به دو لشگر کوچک تر تقسیم شود o لشگر هفتم پیاده عدنان o لشگر زرهی النجا o لشگر ششم مکانیزه نبوچادزر o لشگر یکم زرهی حمورابی o تیپ نیروهای ویژه o تیپ چترباز o تیپ تفنگدار دریایی o تعداد زیادی واحدهای تکاور o تیپ یکم ( امنیتی ) o تیپ دوم ( رزمی ) o تیپ سوم ( رزمی ) o تیپ چهارم ( زرهی ) o فرماندهی دفاع هوایی ( دو هنگ و سه آتشبار – باتری - ) o فرماندهی تانک ( دو هنگ ) روز دوم آپریل 2003 ، سرلشگر وینسنت بروک اعلام کرد که لشگر بغداد نیروهای گارد سیاست جمهوری کاملا از هم پاشیده شده است . محمد سعید الصحاف ، وزیر اطلاع رسانی عراق بلا فاصله اعلام میکند که این دروغی دیگر از آمریکاییهاست . نیروهای گارد ریاست جمهوری عراق در مقابل نیروهای در حال پیشروی آمریکایی و بریتانیایی به سختی ایستادگی کرد . دانستن سیر تکامل و ساختار این گارد ریاست جمهوری کمک خواهد کرد تا دلیل ایستادگی و مقاومت شدید آنها را دریابیم . گارد ریاست جمهوری عراق طی جنگ ایران و عراق با سرعت زیاد گسترش یافت ، اگرچه وظیفه اصلی این نیرو که منجر به تاسیسش شد محافظت از صدام حسین و دیگر شخصیتهای مهم عراق و همچنین محافظت از ساختمان های حساس دولتی ، از جمله دفاتر و اقامتگاههای شخصی صدام و همچنین اسکورت صدام حسین زمانی که در داخل عراق به سفر کردن می پرداخت ، بود . بعد از جنگ خلیج فارس در 1991 گارد ریاست جمهوری مخصوص عهده دار این وظایف شد . پرسنل گارد ریاست جمهوری مجهز ترین و زبده ترین نیرو در بین نیروهای نظامی رژیم صدام حسین بودند و حقوق و مزایای بیشتری نیز نسبت به همتایانشان در ارتش دریافت میکردند . اکثریت نیروهای گارد ریاست جمهوری عراق را عربهای مسلمان سنی مذهب تشکیل میدادند و در مقابل به ندرت از بین کرد ها و شیعیان سربازی استخدام میشد . همه نیروهای گارد ریاست جمهوری ترجیهاً داوطلب بودند تا وظیفه . وزیر دفاع عراق مستقیم بر روی گارد نظارت نداشت و در عوض قصی حسین ، رییس سازمان امینت این نیرو را اداره میکرد . با وجود اینکه گارد ریاست جمهوری و ارتش ( نیروهای ننظامی عادی ) سازمان های کاملا جداگانه بودند اما در عملیاتهای تدافعی به خوبی قادر بودند که در کنار هم نبرد کنند . گارد ریاست جمهوری به عنوان مانعی در میان ارتش و بغداد استفاده میشد تا مانع از هرگونه شورش و کودتا از جانب ارتش شود . با وجود اعتماد زیاد صدام حسین به گارد ریاست جمهوری ، این نیرو بنا به دلایل امنیتی بیشتر در خارج از بغداد مستقر میشدند تا از شورش احتمالی هر یک از واحدهای گارد ریاست جمهوری ممانعت به عمل آید