نگاهی به یک اقدام ابتکاری در عراق و افغانستان
کاربران این سیستم می توانند مواد منفجره را قبل از رسیدن نیروهای دشمن فعال کرده و این پرتابه فاصله ای در حدود 50 متر را به سمت هدف مورد نظر طی کرده و به هدف مورد نظر خود نفوذ کند. پس از وقوع حادثه 11 سپتامبر و لشگرکشی آمریکا و متحدانش به افغانستان و عراق، کارشناسان نسبت به وقوع یک جنگ فرسایشی هشدار دادند. در سالهای اول اشغال عراق و هم اکنون در کشور افغانستان، نیرو های چریک برای مقابله با اشغالگران از یک وسیله مرگبار استفاده می کنند. در نگاه اول کاملا مشخص است که نیروهای خارجی نسبت به نیروی های چریک از برتری آتش خرد کننده برخوردار هستند و این نیروها عمدتا نمی توانند به صورت رو در رو با این نظامیان مجهز درگیر شوند. این مسئله نیروهای مخالف را به استفاده از یک سلاح ارزان و مرگبار سوق داد؛ " improvised explosive device " که به اختصار " IED " خوانده می شود که به معنای " مواد انفجاری ارتقاء یافته " هستند و در سالهای اخیر حجم زیادی از تلفات را به نیروهای خارجی در عراق و افغانستان وارد کرده اند.
مواد منفجره مورد استفاده برای ساخت " IED "
اساس ساخت این مواد ، استفاده از انواع مواد منفجره مثل مین ، گلوله های توپ و خمپاره ، C-4 ، تی ان تی و ... است. یکی از ساده ترین راه های استفاده از این مواد منفجره، وصل کردن این گلوله ها به همدیگر است. در این روش برای نمونه 4 یا 5 گلوله توپ 155 میلی متری ، گلوله خمپاره یا بسته های انفجاری حاوی C-4 و تی ان تی به وسیله چند رشته سیم به یکدیگر متصل می شوند و در یک مسیر در چند نقطه نزدیک به هم قرار می گیرند و در لحظه مناسب توسط شخصی که در فاصله دور پنهان شده است با ارسال یک سیگنال الکترونیکی منفجر می شود.
تانک آمریکایی منهدم شده به وسیله " IED "
روش دیگر برای فعال کردن این مواد منفجره ، استفاده از تلفن های همراه است. بر روی این بسته های انفجاری گیرنده هایی نصب می شوند که با وسیله امواج تلفن همراه فعال می شوند و بسته انفجاری را منفجر می کنند. بعضی از گروها نیز برای منفجر کردن این بسته های انفجاری، از نفرات انتحاری به صورت پیاده و یا سوار بر وسایل نقلیه مثل اتومبیل و یا موتورسیکیلت استفاده می کنند. یکی دیگر از راه های فعال کردن این بمب ها استفاده از تشعشع فرو سرخ است. در این روش کاربران با تاباندن اشعه فروسرخ به گیرنده موجود بر روی بسته انفجاری، مکانیزم انفجاری را فعال می کنند. اما نوع دیگری از این " مواد منفجره ارتقاء یافته " که در عراق و افغانستان بسیار مرود استفاده قرار گرفته و بسیار نیز موثر بوده است " نفوذگرهای شکل گرفته انفجاری " با نام لاتین " Explosively form penetrator " یا " EFP " هستند. نحوه عملکرد این وسیله انفجاری عموما به این شکل است که در درون یک استوانه فلزی و یا پلاستیکی، مواد منفجره کار گذاشته شده و بر روی این مواد و در بالای استوانه یک صفحه فلزی که عموما از جنس مس است قرار می گیرد.
کارگاه ساخت " EFP " به سرهای مسی دقت کنید
پس از منفجر شدن مواد داخل سیلندر مورد نظر، صفحه فلزی قرار گرفته بر روی سطح استوانه با سرعت 6 برابر سرعت صوت یا به عبارتی 2000 متر بر ثانیه به سمت جلو رانده می شود. این چنین، پرتابه فلزی با سرعت مذکور می تواند به راحتی به بدنه بسیاری از خودروهای زرهی و حتی تانک ها نیز نفوذ کرده و ایجاد خسارت کند.
شمایه کلی نحوه عملکرد " EFP "نکته مورد نظر در مورد این مواد منفجره این است که کاربران این سیستم می توانند مواد منفجره را قبل از رسیدن نیروهای دشمن فعال کنند و این پرتابه می تواند تا فاصله ای در حدود 50 متر را طی کرده و به هدف مورد نظر خود نفوذ کند. بر اساس گزارشات رسیده خودروهای نظامی آمریکایی ملقب به " هاموی" از جمله اصلی ترین قربانیان این مواد منفجره هستند. حتی خودروهای زره پوش جدیدی نیز که به عراق و افغانستان اعزام شده اند نیز در برابر نفوذ گرهای انفجاری آسیب پذیر هستند و تاکنون چندین دستگاه از این نفربرهای زره پوش توسط این مواد منفجره منهدم شده است.
خودروی هاموی که با "EFP " مورد اصابت قرار گرفته است در حال حاضر و با توجه به خروج نیروهای اشغالگر از خاک عراق، عمده استفاده از این نوع مواد منفجره در افغانستان است. در هفته گذشته بود که انفجار یک عدد مین ارتقاء یافته در ولایت هلمند افغانستان باعث مرگ آنی 6 نظامی انگلیسی شد. اثر روانی و مشکلاتی که این سلاح جدید به نیروهای نظامی خارجی در افغانستان وارد کرده تا بدان حد زیاد است که این نیروها اعلام کرده اند که برای هر عدد از این مواد منفجره که توسط مردم محلی تحویل داده شود 100 دلار پرداخت خواهند کرد.
سرباز آمریکایی ؛مصدوم شده به وسیله "IED " البته باید توجه داشت که افغانستان سرزمین کوهستانی با راه هایی بسیار صعب العبور است که عملا امکان استفاده از خودروهای بزرگ ضد انفجار در آن وجود ندارد و نیروهای مستقر ناچار به استفاده از خودروهایی مثل سری " هاموی" هستند که در برابر این تهدید بسیار آسیب پذیر هستند
۹۰/۱۲/۲۷
۰
۰
مصطفی نداف