داستان جالبی از بمب افکن اتمی انگلیسی‌ها در شیراز/ یکی از عجیب‌ترین سوانح هوایی
در جریان تمرینات پیمان سنتو در ایران یک فروند بمب افکن اتمی ولکان بی ۲ نیروی هوایی انگلیس در آسمان ایران دچار سانحه و در فرودگاه شیراز فرود اضطراری کرد.
سال ۱۹۵۵ بود که انگلیس و آمریکا به منظور حفظ سیطره و تسلط خود روی خاورمیانه و صف آرایی مقابل شوروی، پیمان سنتو را بنیان گذاری کردند. از همان سال، سالانه تمرینات مشترک بین ۵ کشور عضو پیمان سنتو (ایران، ترکیه، پاکستان، عراق و انگلیس)-عراق رو شک دارم- برگزار شد تا هماهنگی میان این نیرو‌ها در مقابله با حملات احتمالی شوروی افزایش یابد.
انگلستان برای کنترل و فرماندهی عملیات‌های هوایی خود در منطقه تحت عملیات پیمان سنتو اقدام به توسعه یک پایگاه هوایی به نام آکروتیری در قبرس نمود و از همان سال این پایگاه محور عملیات نیروی هوایی انگلیس در خاورمیانه است.
از همان سال تا انقلاب اسلامی روزانه پرواز‌های نظامی متعددی از سوی انگلستان روی ایران انجام می‌شد و هواپیماهای نظامی مختلف اعم از ترابری، جاسوسی و بمب افکن در آسمان ایران پرواز می‌کردند و عملیات احتمالی خود در خاورمیانه را تمرین می‌کردند. درواقع در آن برهه مسله مورد توجه فرماندهان انگلیسی، افزایش آمادگی رزمی خلبانان در این منطقه بود و در جای جای کشورها و به بهانه افزایش آمادگی برای مقابله با روس‌ها اقدام به پرواز‌های عملیاتی می‌کردند.
در آن برهه گزینه اصلی نیروی هوایی انگلیس علیه شوروی بمب افکن اتمی ولکان بود که قابلیت حمل یک بمب اتمی را داشت.
پرواز متعدد در مرز‌های شوروی و تمرین تهاجم احتمالی به شوروی از خاک ایران و ترکیه تاکتیک همیشگی گردان پروازی ولکان بود. این بمب افکن توسط صنایع آورو ساخته شده بود. نمونه عملیاتی در منطقه در آن سال‌ها ولکان بی ۲ بود که طول آن ۳۰.۴۲ متر و ارتفاع آن ۸.۲۶ متر است. سرعت عملیاتی این بمب افکن ۹۱۲ کیلومتر بر ساعت بود که در شرایط خاص تا ۱۰۳۸ کیلومتر بر ساعت هم قابل افزایش بود. این بمب افکن تا سال ۱۹۸۴ در خدمت عملیاتی انگلیسی‌ها بود.
دوم خرداد سال ۵۲ یک فروند ولکان بی۲ نیروی هوایی انگلیس به منظور عملیات تمرینی روی خاک ایران، پرواز خود را از آکروتیری قبرس شروع می‌کند. پس از گذر از آسمان ترکیه و عراق - احتمالا عراق نبود و منبع مطلب اشتباه کرده - وارد آسمان ایران می‌شود.
پس از طی مسیر‌های مورد نظر طراحان عملیاتی انگلیس روی خاک ایران، بمب افکن انگلیسی قصد فرود در باند فرودگاه نظامی شیراز را داشت که دچار نقص فنی هنگام لندینگ می‌شود و با وجود تلاش‌های کادر فنی و کف پاشی باند فرودگاه بمب افکن انگلیسی از باند خارج می‌شود و پس از طی کردن مسافتی ارابه فرود جلویی این هواپیما درون چاله می‌افتد و بخش دماغه و سامانه‌های پروازی و بخش قابل توجهی از بدنه دچار آسیب شدید می‌شود.
خلبان پرواز، ستوان «جان دریک» با موفقیت با ولکان سانحه دیده لندینگ کرد. خوشبختانه بمب افکن اتمی سانحه دیده، مسلح نبود. در این پرواز کسی کشته نشد و صرفا یکی از ۵ کادر پرواز انگلیسی دچار آسیب جسمی محدود شد.
تصویر ستوان جان دریک و ولکان سانحه دیده در فرودگاه نظامی شیراز (پایگاه هفتم فعلی)
پس از حضور واحد‌های آتش نشانی و ایمنی و اطفای حریق محدود به وجود آمده و رفع خطرات احتمالی، دولت انگلستان سریعاً تیمی متشکل از کارشناسان فنی تعمیر و نگهداری را با یک فروند سی ۱۳۰ نیروی هوایی خود به فرودگاه شیراز اعزام کرد.
بنا به تشخیص این کارشناسان سطح آسیب بمب افکن بیش از حدی بود که تعمیر آن صرفه اقتصادی داشته باشد و با توجه به آسیب وارده بر سازه و قطعات اساسی تصمیم به اوراق لاشه بمب افکن سانحه دیده کردند. با تایید دولت انگلیس، تکنسین‌ها قطعات اصلی بمب افکن را باز کردند و بمب افکن تماماً اوراق شد.
پس از پایان عملیات تیم فنی، بدنه ولکان سانحه دیده در ایران باقی ماند و قطعات با ارزش اوراقی به همراه کادر پروازی با سی ۱۳۰ به انگلیس برگشتند.
بدنه مذکور تا چندین ماه در همان محل سقوط باقی ماند و پس از مدتی با اعمال نفوذ انگلیسی‌ها در دولت ایران، دستور به اوراق کردن باقی مانده‌های بمب افکن اتمی انگلیسی‌ها گرفته شد و پرونده یکی از خاص‌ترین سوانح هوایی بسته شد.
بعدها هم این بمب افکن تبدیل به هدف تمرینی تیراندازی و آموزش خلبانان ما شد.
