تعداد اندکی از کشورها توانسته اند به اندازه روسیه بر تاریخ صنعت هوانوردی تاثیرگذار باشند و این شامل هلیکوپترها نیز می شود. قدیمی ، کنونی و آینده، نظامی، ترابری و غیر آن، این هلیکوپترها توانسته اند به صدر بهترین هلیکوپترهای روسی برسند. یکی از مهم ترین چیزهایی که در مورد انواع متنوع هلیکوپترهای روسی باید به یاد داشت این است که همانند هلیکوپترهای هر کشور دیگری، این هلیکوپترها برای اهداف متنوعی طراحی شده اند.
گزینه هایی در این فهرست وجود دارند که برای کارهای سنگین و شدیدترین جنگ ها طراحی شده اند. برخی از این هلیکوپترها تا دندان مسلح بوده و برخی دیگر تجهیزات جنگی سبک تری دارند و مناسب جنگ های سبک یا دفاع از خود در هنگام ترابری هستند. حالا که بحث هلیکوپترهای ترابری به میان آمد، باید گفت که برخی از این هلیکوپترهایی که در این فهرست به آن ها اشاره می شود از نوع ترابری هستند. این هلیکوپترها از لحاظ سایز با هم متفاوت هستند و برخی از آن ها آنقدر بزرگ هستند که ده ها سرباز یا خدمه پزشکی همراه با تجهیزات را به خط مقدم نبرد منتقل می کنند و برخی دیگر کوچکتر بوده و برای موقعیت های خاص تر طراحی شده اند.
در نهایت تعدادی از هلیکوپترهای روسی هستند که در هیچ یک از این دسته ها قرار نگرفته و برخی دیگر هنوز در حال توسعه هستند. همه این هلیکوپترها توانسته اند ناوگانی را برای روسیه تشکیل دهند که نه در داخل مرزهای این کشور، بلکه در خاورمیانه و دیگر نقاط جهان نیز برای این کشور کارآمد بوده اند.
در ادامه این مطلب قصد داریم شما را با ۱۴ فروند از بهترین هلیکوپترهای ساخت روسیه آشنا کنیم.
بهترین هلیکوپترهای نظامی روسیه
۱- Kamov Ka-27, 28, و ۲۹
این ها در واقع سه مدل هستند: مدل استاندارد Ka-27، مدل کم قدرت تر Ka-28 که برای صادرات ساخته شد و مدل Ka-29 که تهاجمی بوده و سلاح هایی برای نبرد روی آن نصب شده بود. نمونه تغییر یافته Ka-27/29 نیز در عملیات های دریایی متعددی در جریان جنگ داخلی سوریه دیده شده است. در سال ۲۰۱۳، روسیه شروع به تست توانمندی های رادار اسکن الکتریکی فعال روی Ka-27 کرد. در همان سال، نسخه صادراتی Ka-32 که یک نسخه غیرنظامی تغییر یافته از مدل استاندارد این هلیکوپتر بود در بریتیش کلمبیا، کانادا دچار مشک در موتور شد که مشخص گردید به دلیل ساخت ضعیف بوده است. مدل K-27 دارای ۱۱.۳ متر طول بوده و وزن آن در هنگام بلند شدن به حداکثر ۱۳ تن می رسد و خدمه آن از سه نفر تشکیل شده و دو متخصص اضافی نیز آن ها را همراهی می کنند. نسخه K-29 این هلیکوپتر می تواند به یک مسلسل متحرک نشانه رفته به سمت جلو از نوع GShG-7.62، یک توپ ۳۰ میلیمتری ۲A42 و انواع مختلفی از بمب ها مجهز شود.
۲- Kamov Ka-50 و ۵۲
یک مورد دیگر از تانک های روسی با نسخه ای متفاوت، Ka-50 نسخه استاندارد و Ka-52 نسخه متفاوت آن است. Ka-50 در جریان جنگ دوم چچن به کار گرفته شده و یک حمله در ۶ ژانویه ۲۰۰۱ اولین استفاده از این هلیکوپتر تهاجمی در میدان نبرد بود. Ka-50ها در جریان جنگ سوریه نیز به کار گرفته شدند و در آوریل ۲۰۱۷ بود که حمله هایی توسط این هلیکوپترها به مواضع داعش در منطقه پالمیرا صورت گرفت. این مدل در جریان نمایش هوایی پاریس ۲۰۱۳ نیز به نمایش درآمد و توجه مشتریان خارجی مانند مصر را جلب کرد. طول هلیکوپتر Ka-50 حدود ۱۶ متر بوده و حداکثر وزن آن در هنگام بلند شدن نیز به ۱۰.۸ تن می رسد. حداکثر سرعت این هلیکوپتر حداکثر به ۳۱۵ کیلومتر می رسد که به لطف دو موتور توربوشفت Klimov VK-2500 بدست آمده و می تواند به یک توپ نیمه سخت ۳۰ میلیمتری Shipunov 2A42، راکت های S-8 و S-13 و چندین نوع موشک و بمب دیگر مجهز شود.
۳- Mil Mi-24
القاب بسیاری برای این هلیکوپتر نظامی با عمر چند دهه وجود دارد، از جمله Galina، Crocodile و Drinking Glass. این هلیکوپتر در جنگ اوگدان در اتیوپی، توسط لیبی و در جریان مشارکت آن ها در جنگ داخلی چاد و حتی در حمله شوروی به افغانستان به صورت گسترده مورد استفاده قرار گرفت. حتی دولت بشار اسد در سوریه نیز در جریان جنگ داخلی این کشور از هلیکوپترهای Mil Mi-24 برای حمله به منطقه حلب استفاده کرد. در سال ۲۰۱۴ بود که نیروهای داعش در عراق، دستکم دو فروند از هلیکوپترهای Mil Mi-24 را ساقط کردند و در ۹ نوامبر ۲۰۲۰ در جریان حمله آرتساخ و جنگ ناگورنو قره باغ بود که آذربایجان یکی از این هلیکوپترها که متعلق به روسیه بود را ساقط کرد. M-24 حدود ۱۷.۵ متر طول داشته و حداکثر سرعت آن به لطف دو موتور توربوشفت Isotov TV3-117 به ۳۳۳ کیلومتر بر ساعت می رسد. این هلیکوپتر نظامی روسی می تواند هشت سرباز و چهار خدمه پزشکی حمل کرده و می تواند از انواع مختلفی از سلاح ها استفاده کند در شرایطی که بسته به کشور استفاده کننده، تعداد و نوع این سلاح ها متفاوت خواهد بود.
۴- Mil Mi-28
این هلیکوپتر تهاجمی قرار است طی یک قرارداد طولانی مدت دولتی تا سال ۲۰۲۷ در تعداد فراوان تولید شود، هلیکوپتری که اولین تجربه جنگی خود را در جریان جنگ داخلی سوریه کسب کرد و در عملیات تهاجمی پالمیرا به کار گرفته شد. در جریان این عملیات، هلیکوپترهای Mil Mi-28 با راکت های S-8 و موشک های هدایت شونده ضد تانک ۹M120 Ataka به مواضع داعش حمله کردند. استفاده از این هلیکوپتر در عراق مدتی قبل تر و در سال ۲۰۱۵ رخ داد، زمانی که این هلیکوپتر در نبرد رمادی برای از بین بردن نیروهای داعش مستقر در شهر به کار گرفته شد. Mi-28 دارای طول بیش از ۱۷.۲ متر بوده و با داشتن دو موتور توربوشفت Klimov TV3-117 می تواند به سرعت ۳۱۴ کیلومتر بر ساعت برسد. همچنین این هلیکوپتر به یک توپ ۳۰ میلیمتری Shipunov 2A42، موشک های ضد تانک Ataka-V و موشک های S-8 و S-10 مجهز است.
بهترین هلیکوپترهای ترابری روسیه
۵- Kamov Ka-60 و ۶۲
Ka-60 مدل نظامی و Ka-62 مدل غیرنظامی این هلیکوپتر است که اولین بار در سال ۱۹۹۸ معرفی شد اما از آن زمان وارد یک دوره از برزخ توسعه شده است. توسعه این هلیکوپتر نظامی از اوایل سال ۹۸۴ آغاز شده و نمونه اولیه آن در سال ۲۰۰۷ به پرواز درآمد. از آن زمان تاکنون، توسعه این هلیکوپتر شدت چندانی نگرفته است. در طی یک دهه اخیر تست های زیادی روی آن صورت گرفته تا مشکلات آن در بخش موتور و دیگر قسمت ها را رفع کند و تا سال ۲۰۱۷ بود که مدل نهایی تایید نشد، مدلی که هنوز پرواز اولیه اش را انجام نداده است. Ka-60 دارای یک یا دو خدمه بوده، طول آن به ۱۵.۶ متر رسیده و حداکثر سرعت آن ۳۰۶ کیلومتر بر ساعت است. Ka-62 می تواند ۱۴ سرباز را حمل کرده و در صورت استفاده در قالب آمبولانس، توانایی حمل ۶ نیروی پزشکی با برانکارد و دیگر وسایل درمانی را داراست.
۶- Kamov Ka-226
در نقطه مقابل Ka-60، این هلیکوپتر ترابری که نسخه ای از هلیکوپتر سبک ترابری Ka-26 متعلق به دوران اتحاد جماهیر شوروی است، پذیرش و استفاده گسترده تری داشته است. این هلیکوپتر اولین بار در سال ۲۰۰۲ وارد سرویس شده و بعد از تولید چند ده فروند، به تعدادی از خریداران خارجی نیز فروخته شده است. آرژانتین سفارش خرید ۳ فروند هلیکوپتر Ka-226 را داده، هند سفارش خرید ۲۰۰ فروند (۱۲۵ فروند برای نیروی زمینی و ۶۵ فروند برای نیروی هوایی) را داده و اوکراین نیز ۱۰ فروند از این هلیکوپتر را خریداری کرده بود. نیروی هوایی خود روسیه نیز ۳۶ فروند از این هلیکوپتر را در اختیار دارد، در حالی که سرویس امنیتی فدرال ۶ فروند از این هلیکوپتر را به خدمت گرفته و نیروی پلیس این کشور نیز از تمایل خود به در اختیار گرفتن آن خبر داده است. Ka-226 دارای طول حدود ۸ متر بوده و یک یا دو خدمه دارد، در حالی که می تواند هفت مسافر حمل کرده و تا کمی بیش از یک تن بار را نیز حمل کند. حداکثر سرعت این هلیکوپتر با استفاده از دو موتور Turbomeca Arrius 2G1 به حدود ۲۵۰ کیلومتر بر ساعت می رسد.
۷- Kazan Ansat
یکی دیگر از مدل هایی که دوره توسعه طولانی داشت، این هلیکوپتر چند منظوره اولین بار در اواخر دهه ۹۰ توسعه یافت اما اولین بار در سال ۲۰۱۳ بود که وارد سوریس شد. نسخه های اولیه Kazan Ansat توسط وزارت دفاع روسیه، وزارت امور داخلی، وزارت شرایط اضطراری، اف اس بی، و دیگر ارگان های دولتی روسیه به کار گرفته شد. دولت بوسنی و هرزگوین نیز سفارش خرید سه فروند هلیکوپتر Kazan Ansat را داده است. Ansat دارای ۱۳.۷ متر طول بوده و یک یا دو خدمه دارد، در حالی که می تواند هفت تا هشت مسافر و دو یا سه خدمه پزشکی همراه با برانکارد را حمل کند. حداکثر وزن این هلیکوپتر روسی در هنگام بلند شدن ۳.۶ تن بوده و حداکثر سرعت آن به لطف دو موتور توربوشفت PW207K ساخت کمپانی کانادایی Pratt & Whitney به حدود ۲۷۴ کیلومتر بر ساعت می رسد.
۸- Mil Mi-8
این هلیکوپترهای ترابری که در دهه ۱۹۶۰ طراحی شدند، در جریان حمله به افغانستان در دهه ۱۹۸۰ توسط ارتش شوروی به کار گرفته شدند. یکی از دلایل محبوبیت و استفاده گسترده از این هلیکوپتر نظامی این بود که ساختاری بسیار مستحکم و ضخیم داشته و به همین خاطر برای عوارض سخت زمین مناسب بودند، با این وجود برخی بر این باورند که تعدادی از این هلیکوپتر ساقط نیز شده اند. همچنین از هلیکوپتر Mil Mi-8 در جریان فاجعه هسته ای چرنوبیل نیز استفاده شد. اما یک بار دیگر شاهد فاجعه ای با حضور Mil Mi-8 بودیم، جایی که یک ویدیو از برخورد یکی از این هلیکوپترها در جریان حادثه چرنوبیل با یک جرثقیل و سقوط آن خبر می دهد در حالی که موفق نمی شود بورون جاذب نوترون را در داخل هسته نیروگاه هسته ای بیندازد. هلیکوپتر Mi-8 دارای ۱۸.۳ متر طول بوده و سه خدمه دارد و می تواند ۲۴ سرباز یا ۱۲ خدمه پزشکی با برانکارد و تجهیزات پزشکی حمل کند و البته سرعت حداکثر آن به ۲۵۶ کیلومتر بر ساعت می رسد.
۹- Mil Mi-17
این هلیکوپتر بخشی از دارایی ارتش های مختلفی در جهان است. این هلیکوپتر توسط ارتش کامبوج در دهه ۱۹۹۰ به کار گرفته شد و در همان دهه بود که یک هلیکوپتر Mil Mi-17 متعلق به هند در جریان عملیات سافد ساگار که یکی از عملیات های متعدد این کشور در طول جنگ با پاکستان بود ساقط شد. سریلانکا نیز در جریان مبارزه با تروریسم از این هلیکوپتر استفاده کرده و ایالات متحده نیز نسخه های سازمان سیا از این هلیکوپتر را در مراحل اولیه پس از جنگ ۲۰۰۱ در افغانستان به کار گرفت. نیروی دریایی مکزیک نیز این هلیکوپتر را در عملیات های ضد قاچاقچیان مواد مخدر استفاد می کند و دو طرف جنگ داخلی لیبی نیز بارها از Mil Mi-17 استفاده کردند. Mil Mi-17 حدود ۱۸.۵ متر طول داشته و سه خدمه دارد. این هلیکوپتر می تواند ۲۴ سرباز یا ۱۲ خدمه پزشکی با برانکارد یا ۴ تن بار را حمل کند. سرعت این هلیکوپتر به لطف دو موتور توربوشفت Klimov VK-2500PS-03 به ۲۸۰ کیلومتر بر ساعت می رسد.
۱۰- Mil Mi-26
این هلیکوپتر ترابری سنگین یکی از بزرگ ترین هلیکوپترهای عملیاتی کنونی جهان است و یکی دیگر از هلیکوپترهایی بود که در جریان فاجعه نیروگاه هسته ای چرنوبیل به کار گرفته شد، هلیکوپتری که جدایی طلبان چچنی در سال ۲۰۰۲ موفق به ساقط کردن یک فروند آن شدند. Mil Mi-26 در انتقال جسد به خوبی حفظ شده یک ماموت پشم دار در سیبری در سال ۱۹۹۹ نیز مشارکت داشت. در سال ۲۰۰۹ بود که شش اوکراینی که در جریان یک ماموریت غیرنظامی در افغانستان سوار بر یک هلیکوپتر Mil Mi-26 متعلق به مولداوی بودند، به دلیل سقوط هلیکوپتر خود کشته شدند. در ۱۴ دسامبر ۲۰۲۰، یک هلیکوپتر Mil Mi-26 متعلق به هند نیز در منطقه جامو سقوط کرد و مشخص شد که نقص فنی در این سقوط موثر بوده است. Mil Mi-26 دارای ۴۰ متر طول بوده و پنج خدمه دارد. این هلیکوپتر ترابری می تواند تا ۹۰ سرباز یا ۶۰ خدمه پزشکی یا ۲۰ تن محموله را حمل کند. حداکثر سرعت این هلیکوپتر ترابری به ۲۹۳ کیلومتر بر ساعت رسیده که به لطف دو موتور توربوشفت ZMKB Progress D-136 بدست می آید.
دیگر هلیکوپترهای نظامی روسیه
۱۱- Kamov Ka-31
هلیکوپتر Kamov Ka-31 برای نیروی دریایی شوروی توسعه یافت و اکنون در ارتش های روسیه، چین و هند به کار گرفته می شود. هند در سال ۱۹۹۹ بود که سفارش خرید ۴ فروند از این هلیکوپتر را داد و در سال ۲۰۰۱ بود که خرید ۵ فروند دیگر را نیز به سمت رساند تا همگی را تا سال ۲۰۰۵ دریافت و وارد سرویس کند. نیروی دریایی هند دریافت که این هلیکوپتر دارای استقامت و برد محدودی است که باعث شد سیستم سوختگیری هلیکوپتر به هلیکوپتر را برای جبران این نقص توسعه دهند. در این میان، چین نیز از هلیکوپترهای این دسته در پایگاه های دریایی مناطق شرقی خود استفاده می کند. Kamov Ka-31 دو خدمه دارد و طول آن ۱۲.۵ متر است. این هلیکوپتر از دو موتور توربوشفت Isotov TV3-117VMA استفاده کرده و می تواند به سرعت حداکثری ۲۵۶ کیلومتر بر ساعت برسد. برد آن در کل ۵۱۲ کیلومتر بوده و می تواند ۲ ساعت و نیم پرواز مداوم داشته باشد.
۱۲- Mil Mi-34
هلیکوپتر Mil Mi-34 که در اواخر دوران اتحاد جماهیر شوروی معرفی شد، اولین پرواز خود را در ۱۷ نوامبر ۱۹۸۶ انجام داد و بعد از آن در نمایشگاه هوایی پاریس ۱۹۸۷ به نمایش گذاشته شد. بدنبال این نمایش، این هلیکوپتر چند سال بعد در ۱۹۹۳ وارد تولید انبوه شد. Mi-34 قدرت مانور هوایی بالایی داشته و می تواند انواع پیچ و تاب ها و لوپ های هوایی را انجام دهد. این هلیکوپتر سبک و چابک توسط نیجریه و بوسنی و هرزگوین نیز به کار گرفته شده است. Mi-34 حدود ۱۱.۵ متر طول داشته و حداکثر وزن آن در هنگام بلند شدن ۱.۴۵ تن است، در حالی که حداکثر سرعت آن به ۲۰۸ کیلومتر بر ساعت می رسد که به لطف یک موتور پیستونی رادیال خنک شونده به هوای ۹ سیلندر Vedeneyev M-14V-26V امکانپذیر می شود.
۱۳- Mil Mi-38
این هلیکوپتر ترابری سبک اولین بار در سال ۲۰۰۳ به پرواز درآمد اما تست های اولیه آن در سال ۲۰۱۰ نیز ادامه یافت و در نهایت در سال ۲۰۱۹ وارد تولید انبوه شد. در واقع مدت زمان توسعه این هلیکوپتر روسی بسیار طولانی تر بوده و به دهه ۱۹۸۰ باز می گردد. در ۲۳ نوامبر ۲۰۱۸ بود که اولین نسخه نظامی از Mi-38 تست پرواز را تجربه کرد. وزارت دفاع روسیه از نقشه خود برای خرید دستکم ۱۵ فروند از این هلیکوپتر ترابری کوچک خبر داده است. طول هلیکوپتر Mi-38 حدود ۱۱.۴ متر بوده و می تواند تا حدود ۵ تن بار را در فضای داخلی خود حمل کند. این هلیکوتر از دو موتور توربوشفت TVA-3000 استفاده می کند و حداکثر سرعت آن به ۲۵۶ کیلومتر بر ساعت می رسد.
۱۴- VRT 500
این پروژه ادامه دار تولید یک هلیکوپتر سبک در سال ۲۰۰۷ آغاز شد و یک نسخه ماکتی از آن در نمایشگاه هوایی MAKS در سال ۲۰۱۷ به نمایش درآمد و نسخه کاملتری از آن در سال ۲۰۱۸ در نمایشگاه HeliRussia رونمایی شد. رد آگوست ۲۰۱۹ بود که یک کمپانی مالزیایی به نام Ludev Aviation سفارش خرید ۵ فروند از این هلیکوپتر را داد. VRY-500 در کارخانه هایی در نزدیکی شهر رم ساخته شده و یک خط تولید دیگر نیز در امارات راه اندازی می شود، در پروژه ای که هزینه توسعه آن به حدود ۴۰۰ میلیون یورو می رسد. اولین پرواز این هلیکوپتر در اواخر سال ۲۰۲۰ انجام شد و اواخر سال گذشته مجوزهای پرواز را دریافت کرد. هنوز مشخصات این هلیکوپتر در دست نیست زیرا توسعه آن ادامه دارد. برخی برآوردهای اولیه می گوید که این هلیکوپتر می تواند ۶ مسافر و باری به وزن ۷۳۰ کیلوگرم را بلند کند و سرعت آن حداکثر به ۲۴۸ کیلومتر بر ساعت می رسد.
