جنگ جهانی دوم خونین ترین جنگ تاریخ بشر است و در وسعت و گستردگی اتفاق افتاد که درک آن تقریباً غیرممکن به نظر می رسد. از بسیاری جهات، این اولین جنگ مدرن تاریخ بشر به شمار می رفت که در آن قدرت هوایی نقشی حیاتی هم روی زمین و هم در دریا داشت، اگر چه بسیاری از نبردهای جنگ جهانی دوم در نهایت از طریق اراده آهنین و مصمم و البته شجاعت سربازان پیاده به پیروزی منتهی شدند. با داشتن این موضوع در ذهن، ما نمایی پانورامیک و وسیع از جنگ جهانی دوم را فراهم کرده و مهم ترین و حیاتی ترین نبردهای این جنگ جهانی ویرانگر را در ادامه آورده ایم که تصویری جالب و جدید از این جنگ را برایتان فراهم می سازد.

 

30 مورد از مهم ترین و سرنوشت سازترین نبردهای جنگ جهانی دوم

۱- نبرد دانکرک (می-ژوئن ۱۹۴۰)

 

پیروزی در هر نبردی به معنای این نیست که کل جنگ را برده اید. گاهی اوقات یک عقب نشینی به موقع و موفق می تواند یک پیروزی باشد و این دقیقاً اتفاقی بود که در اواخر می ۱۹۴۰ در نبرد دانکرک رخ داد. با فروپاشی سریع و مداوم مقاومت فرانسوی ها در برابر نیروهای آلمانی در جریان نبرد فرانسه، نیروهای بریتانیایی خود را در دانکرک گرفتار دیدند، شهری که در شمال فرانسه قرار دارد. تلاش وسیعی هم از جانب کشتی ها و قایق های نظامی و هم غیرنظامی صورت گرفت تا بیش از ۳۳۸,۰۰۰ سرباز اعزامی بریتانیایی با موفقیت از طریق کانال بریتانیا از ساحل دانکرک تخلیه شده و به بریتانیا منتقل شدند. از این عملیات با نام «معجزه دانکرک» یاد می شود و عملیاتی بود که به خوبی فریادی از وحشت روزهای پیش رو در جنگ جهانی دوم به شمار می رفت.

شاید بزرگ ترین کمک در فرار نیروهای متفقین در دانکرک، در کمال ناباوری، از جانب خود آدولف هیتلر بود که احتمالاً از ضد حمله متفقین بیم داشت و به مدت دو روز نیروهای زرهی آلمان در اطراف دانکرک را از پیشروی بازداشت. این ۴۸ ساعت برای تلاش های نجات متفقین برای خارج کردن سربازان گیر افتاده در ساحل دانکرک بسیار حیاتی بود. اگر چه این عقب نشینی عزم نخست وزیر وقت بریتانیا را راسخ تر کرد اما ماجرای دانکرک بیش از پیش وینستون چرچیل را با واقعیت روزهای سخت پیش رو آشنا کرد که در سخنرانی خود گفت: «ما باید خیلی مراقب باشیم که این رستگاری را یک پیروزی بنامیم… پیروزی در جنگ ها با تخلیه نیروها به دست نمی آیند».

30 مورد از مهم ترین و سرنوشت سازترین نبردهای جنگ جهانی دوم

۲- نبرد اوکیناوا (آوریل-ژوئن ۱۹۴۵)

 

در اول آوریل سال ۱۹۴۵، آخرین نبرد بزرگ جنگ جهانی دوم در جزیره اوکیناوا در فاصله ۴۰۰ مایلی از خاک اصلی ژاپن آغاز شد. به عنوان بخشی از عملیات موسوم به Operation Iceberg، متفقین نیروهای خود را در سواحل اوکیناوا و در قالب بزرگ ترین عملیات آبی خاکی جبهه اقیانوس آرام پیاده کردند. در شرایطی که ایالات متحده و متحدانش به شکلی بی محابا برای نزدیک شدن به سرزمین اصلی ژاپن تلاش می کردند، آن ها قبل از همه باید جزایر اوکیناوا و ریوکیو را تصرف می کردند و فرماندهان ژاپنی به خوبی می دانستند که اگر این دو جزیره سقوط کنند، مقصد بعدی سرزمین های اصلی این کشور و شهرهای پرجمعیتش خواهند بود.

نبرد برای تصرف این جزایر نزدیک به سه ماه به طور انجامید که به خاطر سهمگین بودن نبردها، امروزه با نام typhoon of steel به معنای طوفان فولاد شناخته می شود. در ۷ آوریل ۱۹۴۵، بمب افکن های روی ناوهای هواپیمابر ایالات متحده موفق به غرق کردن کشتی جنگی Yamato ژاپنی ها شدند که یکی از قدرتمندترین کشتی های جهان در زمان خود بود. بمب افکن ها بیش از ۲۰۰۰ خدمه این کشتی را کشتند و در نهایت ژاپنی ها بیش از ۱۱۰,۰۰۰ نفر از سربازانشان را در این جنگ از دست دادند. پیروزی متفقین باعث شد که ژاپن در معرض توپخانه دشمن قرار گیرد اما به جای پذیرفتن خطر یک حمله زمینی، رییس جمهور وقت ایالات متحده، هری ترومن، دستور استفاده از دو بمب هسته ای برای پایان دادن به جنگ را صادر کرد که همین اتفاق نیز افتاد.

30 مورد از مهم ترین و سرنوشت سازترین نبردهای جنگ جهانی دوم

۳- نبرد باتان (ژانویه-آوریل ۱۹۴۲)

بعد از حمله غافلگیرانه ژاپنی ها به بندر پرل هاربر در دسامبر ۱۹۴۱، ژاپن عملیات تهاجمی بزرگی در فیلیپین را آغاز کرد که در نهایت نیروهای ایالات متحده و سربازان مشترک المنافع فیلیپینی را در شبه جزیره باتان (Bataan) در فیلیپین به دام انداخت. بدستور رییس جمهور فرانکلین روزولت، ژنرال داگلاس مک آرتور با بی میلی از باتان گریخت و به استرالیا رفت با این قول که روزی به باتان بازگشته و به نبرد ادامه خواهد داد.

نیروهای متفقین به مدت سه ماه در برابر نیروهای ژاپنی مقاومت کردند که امیدهای ژاپن برای افزایش دستاوردهای سرزمینی خود در صحنه نبرد اقیانوس آرام را ناامید کرد. اما در ۹ آوریل ۱۹۴۲، بیش از ۷۶,۰۰۰ نیروی متفقین به محاصره ارتش امپراطوری ژاپن درآمد و انتقال این سربازان که همگی به اسارت درآمدند بعدها به راهپیمایی مرگ باتان مشهور شد، به خاطر رنج فیزیکی و کشتارهای فراوانی که توسط نیروهای ژاپنی علیه اسرای متفقین در این مسیر صورت گرفت. در ادامه بود که نیروهای ایالات متحده با فریاد «باتان را به یاد داشته باشید» تلاش کردند انتقام این کشتار را از نیروهای ژاپنی بگیرند.

30 مورد از مهم ترین و سرنوشت سازترین نبردهای جنگ جهانی دوم

۴- نبرد تولاگی و گاووتو-تانامبوگو (آگوست ۱۹۴۲)

در جریان لشکرکشی و رشته عملیات موسوم به گوادال کانال (Guadalcanal) از آگوست ۱۹۴۲ تا فوریه ۱۹۴۳، نبرد تولاگی و گاووتو-تانامبوگو- که همگی از جزایر کوچک مجمع الجزایر سلیمان هستند- به پیش درآمدی تاریک برای نبردهای جزیره به جزیره بسیار خونین ادامه جنگ در اقیانوس آرام تبدیل شد. در حالی که نیروهای زمینی متفقین در گوادال کانال مجاور با مقاومت کمتری روبرو شدند اما نیروهای آمریکایی در این سه جزیره با نیروهای ژاپنی مواجه شدند که علیرغم کمتر بودن نفراتشان، تا آخرین نفس برای نگه داشتن جزایر مقاومت می کردند. این مقاومت خونین، سرسختانه و البته انتحاری ژاپنی ها در دیگر نبردهای صحنه اقیانوس آرام نیز شایع بود اما آمریکایی ها اولین بار طعم این مقاومت دیوانه وار را در جزیره دوردست تولاگی تجربه کردند.

30 مورد از مهم ترین و سرنوشت سازترین نبردهای جنگ جهانی دوم

۵- دومین نبرد العلمین (اکتبر-نوامبر ۱۹۴۲)

با پایانی که تقریباً با عملیات مشعل (Operation Torch) در نوامبر ۱۹۴۲ همزمان بود، نبرد دوم العلمین پایانی بر قدرت نمایی ادوین رومل معروف به روباه صحرا و پیشروی ها و عملیات های تهاجمی او در کارزار نظامی صحرای غربی آفریقا بود. این پیروزی نیروهای بریتانیایی که با نبردی سنگین و خونین به دست آمد، پیشروی آلمانی ها به سمت مصر را متوقف کرد و حتی الهام بخش وینستون چرچیل در گفتن این جمله شد که «پیش از العلمین ما هرگز پیروزی نداشتیم. بعد از العلمین هرگز شکست نداشتیم». نیروهای آلمانی و ایتالیایی شکستی قطعی و ویرانگر از ارتش بریتانیا در این نبرد خوردند.

اما در ماه های منتهی به این نبرد، ژنرال رومل که به نظر می رسید به خوبی با نبرد در صحرا سازگار شده است، خیلی زود در شرایطی قرار گرفت که می توانست وارد خاورمیانه شده و این منطقه را تصرف کند. نیروهای بریتانیایی اما نقشه های رومل را متوقف کردند و به شکلی قاطع، سرعت و شتاب کارزار آلمان در شمال آفریقا را تغییر دادند. بعد از سال ها شکست ها و افتضاحات متعدد، دومین نبرد العلمین به بریتانیا مقداری روحیه بخشید که به شدت به آن نیاز داشت.

30 مورد از مهم ترین و سرنوشت سازترین نبردهای جنگ جهانی دوم

۶- حمله به بندر پرل هاربر (۷ دسامبر ۱۹۴۱)

اگر چه ایالات متحده در جریان حمله غافلگیرانه به پایگاه دریایی پرل هاربر در هاوایی (که آن زمان بخشی از قلمرو ایالات متحده بود) در شرایط جنگی قرار نداشت، اما نبرد پرل هاربر یکی از نبردهای مهم و البته دامنه دار جنگ جهانی دوم بود. این اهمیت بدین خاطر است که این حمله ایالات متحده را که تا آن زمان به طور غیرمستقیم در این جنگ وارد شده بود، به طور کامل به دشمن قدرت های متحد تبدیل کرد. لحظاتی قبل از ساعت ۸ صبح در ۷ دسامبر ۱۹۴۱، بیش از ۳۵۳ فروند هواپیمای ژاپنی به پایگاه هوایی پرل هاربر در اقیانوس آرام حمله کردند که باعث صدمه دیدن هشت کشتی جنگی و کشته شدن ۲,۴۰۳ سرباز آمریکایی شد.

در کمال خوش شانسی، ناوهای هواپیمابر ایالات متحده که بعدها نقشی تعیین کننده در نبردهای اقیانوس آرام داشتند، در زمان حمله در بندر پرل هاربر نبودند. از آنجایی که این عملیات بدون اعلان جنگ صورت گرفته بود، حمله به بندر پرل هاربر به عنوان جنایت جنگی تلقی شده و عاملان آن در سال ۱۹۴۶ در جریان دادگاه های توکیو محاکمه شدند.

30 مورد از مهم ترین و سرنوشت سازترین نبردهای جنگ جهانی دوم

۷- عملیات باگراتیون (ژوئن-آگوست ۱۹۴۴)

پیروزی در اروپا هرگز به دست نمی آمد اگر به خاطر فداکاری سربازان اتحاد جماهیر شوروی در جبهه شرقی نبود. یکی از مهم ترین عملیات های تهاجمی ارتش سرخ در تابستان سال ۱۹۴۴ انجام شد که با نام عملیات باگراتیون ( Operation Bagration) شناخته می شود. این عملیات تهاجمی به دنبال اتفاقات روز موسوم به دی دَی (D-Day) در جبهه غربی رخ داد و هدف آن انتقام از آلمانی ها به خاطر تلفات سنگینی بود که شوروی در جریان پیشروی های سریع و برق آسای نازی ها در عملیات بارباروسا که سه سال پیش تر انجام شده بود.

نیروهای روس، در این عملیات، ۱۶۶ یگان نظامی خود را در جبهه بلاروس جمع آوری کرده و جبهه نبردی به وسعت ۴۵۰ مایل را باز کردند. این حمله چنان سریع بود که ارتش سرخ گاهی اوقات روزی تا ۱۵ مایل نیز پیشروی می کرد. اگر چه آلمان ها غافلگیر شدند اما همچنان تلفات سختی به نیروهای روسی وارد کردند که در طی نزدیک به دو ماه در این عملیات، بیش از ۷۵۰,۰۰۰ نفر از نیروهایشان را از دست دادند. اما عملیات باگراتیون به سرعت به عنوان صدای ناقوس مرگ آلمان نازی تعبیر شد.

30 مورد از مهم ترین و سرنوشت سازترین نبردهای جنگ جهانی دوم

۸- عملیات تورچ (نوامبر ۱۹۴۲)

به رهبری ژنرال دوایت آیزنهاور، ۳۳,۰۰۰ سرباز آمریکایی در جریان عملیات موسوم به تورچ به معنای مشعل (Operation Torch) در سواحل آفریقای جنوبی پیاده شدند، عملیاتی که چندین شاخه داشت. در تلاش برای بیرون راندن نیروهای آلمانی از سواحل آفریقای شمالی که متعلق به فرانسه بود و باز کردن دریای مدیترانه به روی کشتی های جنگی متفقین، عملیات تورچ اولین باری نیز بود که نیروهای آمریکایی در جنگ جهانی دوم در مقابل نیروهای آلمانی قرار می گرفتند. در ۸ نوامبر ۱۹۴۲، نیروهای آمریکایی در کازابلانکا، مراکش و شهر اوران در شمال غربی الجزایر پیاده شده و با مقاومت اندکی مواجه شدند.

در پایان آن ماه، نیروهای متفقین برای حمله به تونس برنامه ریزی می کردند. نیروهای متفقین به طور رسمی جبهه ای دیگر را در جنگ در شمال آفریقا باز کرده بودند که یکی از درخواست های مهم ژوزف استالین، رهبر اتحاد جماهیر شوروی، برای کاهش فشار بر نیروهای روسی در جبهه شرقی بود.

30 مورد از مهم ترین و سرنوشت سازترین نبردهای جنگ جهانی دوم

۹- نبرد ناروا (فوریه- آگوست ۱۹۴۴)

نبرد ناروا (Narva) را نباید با نبردی دیگر به همین نام که بین سال های ۱۷۰۰ تا ۱۷۲۱ در بحبوحه جنگ شمالی اشتباه گرفت هر چند هر دوی آن ها در شهر ناروا در استونی رخ دادند. نبرد ناروا در جنگ جهانی دوم بین نیروهای آلمانی و جبهه استالینگراد برای کنترل شهر ناروا ایثموس رخ داد. این نبرد شامل دو فاز بود: نبرد ناروا بریجهد و نبرد تاننبرگ لاین. اتحاد جماهیر شوروی- به طور خاص استالین- می خواست استونی را به کنترل خود درآورده و از لوکیشن های استراتژیک این کشور برای حمله به فنلاند و پروس (بخش شرقی آلمان کنونی و غربی لهستان امروزی) از طریق دریا و هوا استفاده کند. نیروهای آلمانی موقعیت خود را حفظ کرده و حملات نیروهای شوروی برای استقرار در ناروا را ناکام گذاشتند. هر دو طرف در این نبرد مجموعاً ۵۰۰,۰۰۰ سرباز خود را از دست دادند.

30 مورد از مهم ترین و سرنوشت سازترین نبردهای جنگ جهانی دوم

۱۰- محاصره لنینگراد (سپتامبر ۱۹۴۱- ژانویه ۱۹۴۴)

محاصره لنینگراد که با نام محاصره ۹۰۰ روزه نیز شناخته می شود زیرا تقریباً به همین اندازه طول کشید (اگر چه در واقع ۸۷۲ روز به طول انجامید) زمانی رخ داد که نیروهای آلمانی و فنلاندی، لیننگراد را محاصره کرده و کنترل شهر را بدست گرفتند. دولت شوروی شهروندان را مجبور کرده بود که در سراسر شهر در خانه هایشان سنگر بسازند، اگر چه با فرا رسیدن ماه نوامبر، تقریباً تمام شهر توسط نیروهای مهاجم محاصره شده بود. این محاصره جان بیش از ۶۵۰,۰۰۰ غیرنظامی روسی را در سال اول به خاطر گرسنگی، بیماری و بمباران نیروهای آلمانی گرفت.

30 مورد از مهم ترین و سرنوشت سازترین نبردهای جنگ جهانی دوم

۱۱- نبرد کرت (می ۱۹۴۱)

یکی از ترسناک ترین و خونین ترین نبردهایی که در جریان فتح اروپا توسط آلمان رخ داد، حمله هوایی به جزیره یونانی کرت (Crete) بود، اولین عملیاتی که در آن نیروهای چترباز در تعداد انبوه در قلمرو دشمن رها شدند. جزیره کرت توسط نیروهای بریتانیایی و یونانی دفاع می شد که پیروزی هایی در مقابل سربازهای با سلاح های سبک آلمانی که از آسمان بر بالای جزیره رها شده بودند کسب کردند. اما تاخیرها و ناکامی در ارتباطات مناسب بین نیروهای متفقین به آلمان ها امکان داد تا پایگاه هوایی حیاتی مالم (Maleme) را به تصرف درآورده و نیروهای پشتیبانی به جزیره بفرستند. وقتی نیروهای آلمانی برتری هوایی را بدست آوردند، پیاده سازی نیروها از راه دریا نیز آغاز شد. نیروهای متفقین بعد از دو هفته مقاومت بالاخره تسلیم شدند.

30 مورد از مهم ترین و سرنوشت سازترین نبردهای جنگ جهانی دوم

۱۲- نبرد آیوجیما (فوریه- مارس ۱۹۴۵)

نبرد آیوجیما یک اتفاق نمادین در جنگ جهانی بود، بیشتر به خاطر تصویر مشهوری که جو روزنتال از بلند کردن پرچم آمریکا در این جزیره ثبت کرد. اما تحلیل گران نظامی هنوز هم بر سر این بحث دارند که آیا ارزش استراتژیک اندک این پیروزی، ارزش تلفاتش را داشت یا خیر. ۲۰,۰۰۰ سرباز مدافع ژاپنی در سیستم های پیچیده ای از سنگر، غار و تونل های زیرزمینی در جزیره آیوجیما مخفی شده بودند. پیش از حمله زمینی، بمباران هوایی و دریایی سنگینی در روزهای قبل انجام شده که تمام جزیره را به تلی از خاکستر تبدیل کرده بودند. اگر چه تعداد سربازان ژاپنی نسبت به آمریکایی ها یک به پنج بوده و هیچ امیدی به پیروزی شان نبود، اما سربازان ژاپنی مقاومت سرسختانه ای انجام داده و تقریباً هیچ کدامشان تسلیم نیروهای مهاجم نشدند. بسیاری از موقعیت های ژاپنی ها تنها با نارنجک های دستی و شعله افکن ها قابل تسخیر و پاکسازی بود، از جمله تانک های شعله افکن ترسناک M4A3R3 Sherman “Zippo”.

30 مورد از مهم ترین و سرنوشت سازترین نبردهای جنگ جهانی دوم

۱۳- نبرد آنزیو (ژانویه- ژوئن ۱۹۴۴)

نیروهای متفقین در سال ۱۹۴۳ به ایتالیا حمله کردند اما تا سال ۱۹۴۴ تنها تا خط گوستاو در جنوب رُم پیشروی کرده بودند. از این رو، نیروهای متفقین یک عملیات آبی خاکی بزرگ را برای وادار کردن مدافعان به تقسیم کردن نیروهایشان یا محاصره کردن آن ها آغاز کردند اما موفقیت سریع به پیشروی زودهنگام از جانب دریا وابسته بود. حدود ۳۶,۰۰۰ سرباز در کمال ناباوری دشمن به ساحل رسیدند اما در شرایطی که نیروهای متفقین دور هم جمع شده بودند، آلمانی ها منطقه را با همین اندازه نیرو محاصره کرده و استحکامات دفاعی ساختند. در فوریه، بعد از نبردهای سنگین و شکست های متعدد در پیشروی، نیروهای متفقین به ساحل عقب رانده شدند. در نهایت تنها با ۱۰۰,۰۰۰ نیروی پشتیبانی و ۵ ماه نبرد دیگر بود که متفقین توانستند وارد شهر آنزیو (Anzio) در لاتزیو شوند.

30 مورد از مهم ترین و سرنوشت سازترین نبردهای جنگ جهانی دوم

۱۴- نبرد بولژ (دسامبر ۱۹۴۴-ژانویه ۱۹۴۵)

بدنبال حمله روز دی دی در ژوئن ۱۹۴۴، نیروهای متفقین از نورماندی عبور کرده و به سرعت به سمت فرانسه و بلژیک پیشروی کردند. هیتلر می خواست که از طریق یک عملیات برق آسای زمینی با نیروهای پیاده و زرهی، پیشروی آن ها را متوقف کند. چندین واحد زرهی در آردن مستقر شدند تا در خطوط نیروهای متفقین رخنه ایجاد کنند. نیروهای آمریکایی علیرغم تلفات سنگین، مقاومت کردند اما بیش از ۱۹,۰۰۰ نیروی آمریکایی کشته شدند. نیروهای آلمانی تجهیزات و آذوقه محدودی داشتند و تنها چند روز توانستند به جنگ ادامه دهند تا اینکه سوخت و مهماتشان به پایان رسید و به همین خاطر این عملیات تهاجمی به سرعت قدرتش را از دست داد.

خطوط متفقین در این عملیات دچار صدماتی شد اما هرگز به طور کامل شکسته نشد و هزاران سرباز جدید برای تقویت خطوط متفقین به این منطقه سرازیر شدند. بعد از نبرد بولژ (Bulge)، آلمان دیگر منابع کافی برای یک عملیات تهاجمی دیگر را نداشت و پایان رایش سوم اجتناب ناپذیر بود.

30 مورد از مهم ترین و سرنوشت سازترین نبردهای جنگ جهانی دوم

۱۵- نبرد مونت کاسینو (ژانویه-می ۱۹۴۴)

بعد از نبرد آنزیو، آلمان ها موقعیت های دفاعی موسوم به خط زمستانی را که متشکل از سنگرها، سیم خاردارها، میدان های مین و خندق ها بود تصرف کردند. چهار حمله متوالی نیروهای متفقین به این موقعیت ها بعدها به نبرد مونت کاسینو (Monte Cassino) مشهور شد. این جنگ بسیار شبیه نبردهای جنگ جهانی اول بود در شرایطی که بمباران توپخانه پیش از حملات خونین نیروهای پیاده به موقعیت های ثابت رخ می داد. موفقیت متفقین با کشته شدن بیش از ۵۰,۰۰۰ سربازشان بدست آمد. امروزه این نبرد بیشتر به خاطر ویرانی صومعه مونت کاسینو به یاد آورده می شود که غیرنظامیان در آن سنگر گرفته بودند و بیش از ۱۰۰ بمب افکن B-17 Flying Fortresses آن را بمباران کردند، وقتی نیروهای متفقین به اشتباه فکر می کردند این صومعه محل دیده بانی توپخانه آلمانی هاست.

 

جنگ جهانی دوم بزرگ ترین و ویرانگرترین جنگ تاریخ بشر بود که از سال ۱۹۳۹ تا ۱۹۴۵ ادامه داشت، جنگی که جان میلیون سرباز را در میدان نبرد و میلیون ها غیرنظامی در پشت جبهه ها به دلیل قحطی، گرسنگی و بمباران گرفت. جنگ جهانی دوم چنان حادثه ای بزرگ و ویرانگر بود که اکنون بعد از هفت دهه پس از پایانش هنوز هم در مورد آن صحبت می شود، جنگی که دورنمای جهان را به کلی تغییر داد و با قاطعیت می توان گفت که در صورت عدم وقوع این جنگ، دنیای کنونی دنیایی بسیار متفاوت از آن چیزی بود که اکنون می بینیم. در قسمت اول این مطلب ۱۵ مورد از مهم ترین و سرنوشت سازترین نبردهای جنگ جهانی دوم که دنیای نبردهای مدرن را شکل دادند را معرفی کردیم و در ادامه این مطلب نیز شما را با ۱۵ مورد دیگر آشنا خواهیم کرد تا بیش از پیش با این واقعه تاریخی هولناک و بزرگ آشنا سازند.

 

برای مطالعه قسمت اول این مطلب روی این لینک کلیک کنید.

سرنوشت سازترین نبردهای جنگ جهانی دوم

 

۱۶- نبرد بریتانیا (جولای- اکتبر ۱۹۴۰)

در اواخر سال ۱۹۴۰، بریتانیا با تهدید حمله آلمان مواجه بود اما این حمله تنها با برتری هوایی به موفقیت ختم می شد. اتفاقی که در ادامه افتاد، اولین مبارزه بزرگی بود که نیروهای هوایی دو کشور در آن نقش اصلی و مطلق را داشتند. به مدت چهار ماه، نیروی هوایی آلمان نازی موسوم به لوفت وافه، حملاتی را به پایگاه های هوایی، ایستگاه های راداری و کارخانه های هواپیماسازی بریتانیا انجام می داد و شهرهای این کشور را نیز بمباران می کرد. اما بمب افکن های شیرجه زن آلمانی موسوم به Stuka که بمب افکن هایی با بال کوتاه و تک موتوره بودند بسیار آسیب پذیر بوده و آلمان ها نتوانستند هواپیماهای کافی برای شکست خلبانان جنگنده های نیروی هوایی سلطنتی بریتانیا در هوریکن ها و اسپیت فایرهایشان آماده کنند. تلفات سنگین باعث شد که لوفت وافه از وسعت حملاتش بکاهد و بدین ترتیب بود که نقشه های تهاجمی هیتلر به صورت نامحدودی به تعویق افتاد.

سرنوشت سازترین نبردهای جنگ جهانی دوم

۱۷- نبرد سدان (می ۱۹۴۰)

 

وقتی بریتانیا و فرانسه به دنبال حمله نازی ها به لهستان، به این کشور اعلان جنگ دادند، بسیاری انتظار داشتند که جنگ شیوه ای جدید از تاکتیک های پیاده نظامی جنگ جهانی اول باشد. این سبک فکری باعث شد که استراتژی فرانسوی ها متمرکز بر ساخت استحکامات سنگین دفاعی از بتن موسوم به ماژینو لاین باشد. این انتظارات در می ۱۹۴۰ به یکباره فرو ریخت وقتی نیروهای آلمانی عملیات برق آسای موسوم به Blitzkreig به معنای «جنگ رعدآسا» را با پیشتازی تانک های پنزر (Panzer) را آغاز کردند. نداشتن توپخانه سنگین باعث شد که آلمان ها با بمب افکن های شیرجه زن پرتعداد Stuka در منطقه سدان (Sedan) به موقعیت نیروهای فرانسوی حمله کنند. این حملات هوایی سنگین به سرعت باعث از بین رفتن روحیه مدافعان شده و نیروهای آلمانی به سرعت در خط دفاعی فرانسوی ها نفوذ کردند. پس از آن بود که فرانسه به سرعت به تصرف نیروهای آلمانی درآمد.

سرنوشت سازترین نبردهای جنگ جهانی دوم

۱۸- نبرد برودی (ژوئن ۱۹۴۱)

طرح هیتلر برای حمله به شوروی با نام عملیات بارباروسا (Operation Barbarossa) شناخته می شد و با توجه به برتری عددی نیروهای روسی و تاریخچه مشهور و بدفرجام حمله نیروهای دشمن به روسیه، روی کاغذ بسیار دیوانه وار به نظر می رسید. هیتلر، اما، بر این باور بود که حمله رعدآسا غیرقابل توقف است و نبرد برودی (Brody) در غرب اوکراین برای مدتی ثابت کرد که حق با اوست. هفتصد و پنجاه دستگاه تانک پنزر آلمانی با چهار برابر تانک روسی مواجه شدند اما نیروی هوایی روسیه از بین رفته و بمب افکن های آلمانی توانستند به خوبی بر منطقه نبرد حاکم شوند. علاوه بر نابودی تانک ها، این بمب افکن ها به آذوقه، مهمات و سوخت روس ها نیز حمله کرده و ارتباطات آن ها را مختل کردند. نیروهای مبهوت روسی کاملاً در موقعیت شکست قرار گرفتند و برتری عددی آن ها نیز کمکی بهشان نکرد.

سرنوشت سازترین نبردهای جنگ جهانی دوم

۱۹- نبرد خلیج گیت (اکتبر ۱۹۴۴)

نبرد خلیج گیت (Leyte Gulf) که بزرگ ترین نبرد دریایی تاریخ است در سواحل فیلیپین رخ داد، مرحله ای دیگر از پیشروی ایالات متحده به سمت جزایر سرزمین اصلی ژاپن. تمامی نیروهای موجود ژاپنی در این منطقه مستقر شده بودند اما واحدهای مجزا نتوانستند متحد شده و به چندین عملیات ناموفق و پراکنده در گستره ای وسیع محدود ماند. تمامی چهار ناو هواپیمابر سبک ژاپنی ها در این نبرد غرق شدند و همچنین سه ناو جنگی آن ها. خلیج گیت، همچنین، اولین باری بود که ژاپنی ها از تاکتیک جدید خود از روی درماندگی استفاده کردند: ناو هواپیمابر اسکورت USS St. Louis بعد از حمله یک هواپیمای کامیکازه ژاپنی که حامل بمب بود و خود را به بدنه آن کوبید، غرق شد.

سرنوشت سازترین نبردهای جنگ جهانی دوم

۲۰- نبرد آتلانتیک (سپتامبر ۱۹۳۹-می ۱۹۴۳)

نبرد زیردریایی ها تاثیر اندکی در جنگ جهانی اول داشت اما در جنگ جهانی دوم اهمیت بسیار بیشتری پیدا کرد وقتی یوبوت های آلمانی توانستند مسیرهای دریای منتهی به اروپا را مسدود کنند. کشتی های تجاری با تعداد زیاد حرکت می کردند، در حالی که توسط ناوشکن ها و ناوچه های مجهز به مهمات های عمق زن و سونار. فرماندهان بی باک یوبوت های آلمانی با اژدرهای خود به کشتی های جنگی و تجاری متفقین حمله می کردند و وقتی چندین زیردریایی با هم حمله می کردند، مدافعان شانس زیادی برای مقابله نداشتند. در نهایت، در نبرد آتلانتیک، تکنولوژی پیروز شد. رادار برای شناسایی یوبوت ها از روی سطح آب، رهگیری رادیویی و شکستن کد مکالمات نازی ها همگی در شکست زیردریایی های آلمانی ها در نبرد آتلانتیک نقش داشتند. jتا پایان جنگ، بیشس از ۳,۰۰۰ کشتی تجاری توسط یوبوت های آلمانی غرق شده و در مقابل تقریباً ۸۰۰ زیردریایی آلمانی نیز از بین رفته بودند.

سرنوشت سازترین نبردهای جنگ جهانی دوم

۲۱- نبرد دریای مرجانی (می ۱۹۴۲)

بعد از ماجرای پرل هاربر، ژاپنی ها قصد داشته به گینه نو و جزایر سلیمان حمله کنند. نیروهای آمریکایی به کمک کشتی های استرالیایی وارد عمل شدند تا آن ها را متوقف کنند. این تلاش منجر به اولین نبرد دریایی از راه دور بین ناوهای هواپیمابر شد. بمب افکن های شیرجه زن و بمب افکن های اژدرانداز به کشتی هایی که توسط تعداد زیادی جنگنده محافظت می شدند حمله می کردند. این یک شکل جدید و پیچیده از جنگ بودند و هر دو طرف برای پیدا کردن دشمن تقلا می کردند و درک واضحی از کشتی هایی که دیده و با آن ها درگیر می شدند نداشتند. بزرگ ترین تلفات جدی در این نبرد ناو هواپیمابر آمریکایی USS Lexington بود که بعد از آتش گرفتن، به ناچار توسط نیروهای خودی غرق شد. این نبرد باعث شد که ژاپن عملیات تهاجمی اش را متوقف کند.

سرنوشت سازترین نبردهای جنگ جهانی دوم

۲۲- نبرد لوزون (ژانویه-آگوست ۱۹۴۵)

لوزون (Luzon) بزرگ ترین جزیره در فیلیپین بود که در سال ۱۹۴۲ به دست نیروهای ژاپنی افتاد. ژنرال داگلاس مک آرتور که سوگند خورده بود به فیلیپین باز می گردد، اهمیت این جزیره را درک می کرد و در سال ۱۹۴۵ بود که حمله به این جزیره را فرماندهی کرد. پیاده کردن نیروهای متفقین در ساحل جزیره با مقاومت روبرو نشد اما در داخل جزیره نبردهای سنگینی بین نیروهای آمریکایی و نیروهای پراکنده ژاپنی در گرفت. برخی از این نیروهای به کوهستان ها عقب نشینی کرده و تا سال ها پس از پایان جنگ نیز به نبرد ادامه دادند. ژاپن بیشترین تلفات را در این جنگ متحمل شد و بیش از ۲۰۰,۰۰۰ نفر از نیروهای این کشور کشته شد در حالی که تلفات نیروهای آمریکایی حدود ۱۰,۰۰۰ نفر بود که باعث شد این نبرد، خونین ترین نبرد تاریخ جنگ جهانی دوم با مشارکت نیروهای آمریکایی باشد.

سرنوشت سازترین نبردهای جنگ جهانی دوم

۲۳- دومین نبرد خارکوف (می ۱۹۴۲)

استالین تصمیم گرفته بود تا نیروهای مهاجم آلمانی را با یک عملیات تهاجمی به عقب براند، عملیاتی که به کمک ۱,۰۰۰ تانک و با پشتیبانی ۷۰۰ هواپیما انجام می شد. اما آلمانی ها با برتری قدرت هوایی خود پس از به پرواز درآوردن بیش از ۹۰۰ هواپیما، این عملیات را ناکام گذاشتند. آلمانی ها در ادامه وارد فاز تهاجمی شده و به کمک چندین واحد تانک خود توانستند نیروهای روسی را محاصره کنند. نیروهای روسی که به دام افتاده، محاصره شده و بمب افکن های آلمانی از آسمان به روی آن ها بمب می انداختند، در تعداد زیاد به اسارت آلمان ها درآمدند. بیش از ۲۵۰,۰۰۰ سرباز روسی در این نبرد کشته، زخمی یا به اسارت گرفته شدند که ده برابر بیشتر از تلفات آلمانی ها بود.

سرنوشت سازترین نبردهای جنگ جهانی دوم

۲۴- نبرد برلین (آوریل-می ۱۹۴۵)

برای کسانی که در غرب بودند، نبرد برلین شاید یک نوش دارو پس از مرگ سهراب باشد زیرا سرنوشت جنگ از پیش تعیین شده بود. در واقع، نبرد برلین بسیار بزرگ و خونین بود در شرایطی که یک سوم از نیروهای یک میلیونی آلمان به رهبری هیتلر، آخرین دفاعشان را در برابر ارتش سرخی انجام می دادند که به سرعت به سمت برلین در حرکت بود. روس ها در تعداد تانک ها برتری داشتند اما خودروهای زرهی در برابر راکت های ضد تانک جدید دستی آلمانی ها بسیار آسیب پذیر بودند، راکت هایی که بیش از ۲,۰۰۰ تانک روسی را از بین بردند. همانند استالینگراد، نبرد برلین یک نبرد بین نیروهای پیاده نظام در فاصله نزدیک بود و توپخانه روس ها دائماً استحکامات دفاعی نیروهای آلمانی در شهری که از قبل در اثر بمباران های سنگین ویران شده بود را زیر آتش می گرفتند. تلفات بسیار سنگین بود و هزاران غیرنظامی کشته شدند. در ۳۰ آوریل ۱۹۴۴، هیتلر به جای تسلیم شدن، تصمیم به خودکشی گرفت و بدین ترتیب بود که جنگ در اروپا به پایان رسید.

سرنوشت سازترین نبردهای جنگ جهانی دوم

۲۵- نبرد دریای فیلیپین (ژوئن ۱۹۴۴)

آخرین نبرد بزرگ ناوهای هواپیمابر در جنگ جهانی دوم، نبرد دریایی فیلیپین بود، نبردی که با پیشروی نیروهای آمریکایی در اقیانوس آرام رخ داد. نیروهای ژاپنی متشکل از پنج ناو هواپیمابر بزرگ و چهار ناو سبک، به علاوه هواپیماهایی که از زمین بر می خواستند، به مقابله با هفت ناو هواپیمابر و هشت ناو سبک آمریکایی پرداختند. نیروهای آمریکایی نه تنها از برتری عددی سود بردند بلکه هواپیماهای بسیار بهتری نیز در اختیار داشتند. هواپیماهای جدید Grumman F6F Hellcat توانستند به راحتی جنگنده بمب افکن های قدیمی ژاپنی را شکست دهند. این اختلاف قدرت باعث شد تا از این جنگ با نام «Great Marianas Turkey Shoot» به معنای تیراندازی بزرگ به بوقلمون در ماریانا مشهور شود که در آن هواپیماهای ساقط شده ژاپنی چهار برابر هواپیماهای آمریکایی بودند.

سرنوشت سازترین نبردهای جنگ جهانی دوم

۲۶- نبرد کورسک (جولای- آگوست ۱۹۴۳)

عملیات سیتادل (Operation Citadel) آخرین عملیات تهاجمی آلمان در جبهه شرقی بود کورسک بزرگ ترین نبرد تانک ها در کل جنگ جهانی دوم به شمار می آید. در کورسک، نازی ها می خواستند موفقیت اولیه خود در محاصره و نابودی نیروهای روسی را تکرار کنند. به لطف شکستن کدهای ارتباطات آلمان ها توسط نیروهای متفقین، روس ها از پیش از حمله خبر داشته و خطوط دفاعی شامل خندق و میدان مین برای جذب حمله آلمان ها تدارک دیده بودند. در هوا نیز هواپیماهای آلمانی مجهز به توپ های ۳۷ میلیمتری با بمب افکن های Sturmovik روسی مواجه شدند که ده ها بمب ضد تانک رها می کردند. در شرایطی که پیشروی آلمانی ها متوقف شده بود، مارشال ژوکوف، ضدحمله خود را آغاز کرد و آلمان ها را با تلفات سنگین وادار به عقب نشینی کرد.

سرنوشت سازترین نبردهای جنگ جهانی دوم

۲۷- عملیات دی دَی (ژوئن ۱۹۴۴)

بزرگ ترین عملیات آبی خاکی تاریخ با حضور بیش از ۵,۰۰۰ کشتی حاوی نیروهای متفقین در گستره ای به شدت حفاظت شده به طول ۵۰ مایل در ساحل نورماندی انجام شد، در حالی که هزاران نفر دیگر نیز در قالب چترباز وارد این نبرد شدند. یک عملیات فریب بزرگ باعث شده بود که آلمان ها به اشتباه به این باور برسند که عملیات پیاده سازی نیروها در ساحل نورماندی فریب بوده و به همین خاطر خطوط دفاعی در چهار مورد از پنج محل پیاده شدن نیروهای متفقین بسیار سبک و اندک بود. در نقطه پنجم که با نام ساحل اوماها (Omaha Beach) شناخته می شود، نیروهای آمریکایی زیر آتش سنگین آلمانی ها قرار گرفته و در تلاش برای عبور از ساحل بیش از ۲,۰۰۰ سرباز آمریکایی کشته شدند. اما آلمان ها نتوانستند در مقابل این حمله سریع السیر خود را سازماندهی کرده و در عرض یک هفته، متفقین بیش از ۳۰۰,۰۰۰ سرباز دیگر را در نورماندی پیاده کردند.

سرنوشت سازترین نبردهای جنگ جهانی دوم

۲۸- نبرد مسکو (اکتبر ۱۹۴۱- ژانویه ۱۹۴۲)

بیش از یک میلیون سرباز آلمانی در حمله به مسکو مشارکت داشتند، در شرایطی که هیتلر دستور داده بود این شهر باید به جای تصرف شدن، با خاک یکسان شود. در ابتدا، پیشروی نیروهای آلمانی بسیار سریع بود؛ در ۱۵ نوامبر ۱۹۴۱، نیروهای آلمانی به فاصله ۱۸ مایلی شهر مسکو رسیدند. سپس مقاومت نیروهای روسی، پیشروی آن ها را کند کرد و زمستان از راه رسید، در شرایطی که دمای هوا به شدت به زیر صفر رفت. زنجیره تامین آلمانی ها دچار مشکل شده و مارشال ژوکوف، فرمانده روسی نیروهای مقاومت، از نیروهای ذخیره سیبری خود برای ضدحمله استفاده کرد. در ژانویه سال بعد، نیروهای آلمانی بیش از ۱۰۰ مایل عقب رانده شدند. تلفات روس ها سنگین بود اما سرعت پیشروی نیروهای آلمانی گرفته شد.

سرنوشت سازترین نبردهای جنگ جهانی دوم

۲۹- نبرد میدوی (ژوئن ۱۹۴۲)

نبرد میدوی (Midway) یک شکست ویرانگر و فاجعه بار بود که نیروی دریایی امپراطوری ژاپن هرگز نتوانست بعد از آن روی پا بایستد. بخش زیادی از این پیروزی به کدشکن هایی باز می گردد که برنامه ژاپنی ها برای شبیخون زدن به نیروهای آمریکایی در هنگام ضدحمله-شبیخون متفقین را فاش کردند. بدین ترتیب نقشه ژاپنی ها برای دو نیم کردن نیروهای آمریکایی نیز شکست خورد. در ادامه نیروهای آمریکایی یک حمله هوایی بزرگ را به ناوهای هواپیمابر ژاپنی انجام دادند. بمب افکن های اژدرانداز TBF Avenger توسط جنگنده های ژاپنی رهگیری و نابود شدند اما بمب افکن های شیرجه زن SBD Dauntless عملیات تهاجمی موفقی داشتند. آن ها درست زمانی از راه رسیدند که هواپیماهای جنگی ژاپنی در حال سوختگیری و تجهیز مجدد روی عرشه ناوهای این کشور بودند. در نتیجه این حمله، سه فروند از چهار فروند ناوهای هواپیمابر ژاپنی نابود شده و مسیر جنگ به ضرر این کشور تغییر کرد.

سرنوشت سازترین نبردهای جنگ جهانی دوم

۳۰- نبرد استالینگراد (آگوست ۱۹۴۲- فوریه ۱۹۴۳)

در مقایسه با نبردهای سنگین تانک ها در دیگر نقاط جبهه شرقی، استالینگراد یک نبرد طولانی و خونین شهری بود که خیابان به خیابان، خانه به خانه و اتاق به اتاق انجام می شد، در شرایطی که ارتش سرخ در مقابل تلاش های نازی ها برای تصرف شهر استالینگراد مقاومت می کردند. خطوط دفاعی روس ها بر اساس هزاران پایگاه دفاعی شکل گرفته بود که هر کدام در آپارتمان ها، ساختمان های اداری و کارخانه ها ایجاد شده و دستور اکید وجود داشت که نیروهای مستقر در این پایگاه ها به هیچ عنوان اجازه عقب نشینی ندارند. توپخانه و بمب افکن های آلمانی شهر را به تلی از خاک تبدیل کرده بودند اما نتوانسته بودند نیروهای مدافع روسی را وادار به عقب نشینی نمایند زیرا همین ویرانه ها به پایگاه هایی دفاعی تبدیل شده بودند. در نهایت خود نیروهای آلمانی به محاصره درآمدند. تعداد تلفات نبرد استالینگراد بیش از دو میلیون نفر بود که غیرنظامیان را نیز شامل می شد.