باندها و طول موج مختلف رادار
نویسنده : الیاس المراء
رادار ها از امواج الکترومغناطیس جهت کشف اهداف خود استفاده میکنند ، شیوه عملکرد راهم خوب میدانید. یک موج منتشر شده با برخورد ب یک جسم شکسته و بازگشت پیدا میکند و موج بازگشت تجزیه و تحلیل شده تا جسم کشف شود
طیف های الکترومغناطیسی فرکانس هایی تا 10 بتوان 12هرتز را نشان میدهد این محدوده بسیار بزرگ و گسترده است امواج الکترومغناطیسی بر مبنای ویژگی های فیزیکی دسته بندی شده اند
تقسیم بندی فرکانس های الکترومغناطیسی رادار ها چیزی تجربی بود و سر در گذشته امواج الکترومغناطیسی دارند با این حال محدوده ها و دست بندی ها جدید نیز انجام شده است اما امروزه همچنان از طیف دسته بندیهای قدیمی استفاده میشود
از آنجا ک بدون آن موج صحیح شناخته شده است ، همیشه تبدیل ب نوار موج جدید همیشه امکان پذیر نیست ، اغلب تولید کنندگان رادار از تقسیمات سنتی قدیمی استفاده میکنند و این اطلاعاتی ک من از آن خبر ندارم
رادار ها در طیف فرکانس های فرستنده فعالیت میکنند که هرکدام تفاوت فیزیکی خود را دارند. هرچه فرکانس رادار افزایش یابد موج ارسالی بیشتر تحت تاثیر عوامل جوی همچون ابر و باران قرار میگیرند اما هرچه فرکانس بالاتر میرود ، فرکانس بازگشت نیز قوی تر میشود و این ل معنای دقت بیشتر است
و در ادامه باند های راداری و خواص فیزیکی آنها
( رادار جستجو و یا هشدار یعنی راداری که برای کشف هدف و رصد اسمان استفاده می شود رادار درگیری یعنی رادار که دقت کافی برای قفل روی هدف و هدایت سلاح را دارد. برخی رادار ها هر دو توان را دارند)
باند A و B رادار های VHF
این دسته از موج ها فرکانسی کوچکتر از 300 مگاهرتز دارند و سن زیادی دارند. چرا ک این باند ها لبه تکنولوژی رادیویی در جنگ جهانی دوم بودند ، امروزه از این دو باند در رادار های هشدار زود هنگام و فرا افق نگر استفاده میشود ، فرکانس این باند پایین است و کمتر از دیگران تحت تاثیر عوامل جوی اما در عوض طول موج بزرگی دارند و این باعث کم بود دقت میشود ، رادار های ک در فرکانس های کوچک کار میکنند نیاز ب آنتن های فیزیکی بزرگ دارند تا دقت و وضوح زاویه را مشخص کنند و از این نظر این باند ها برای افزایش دقت مقرون ب صرفه نیستند ، همچنین این دوباند در محدوده رله ارتباطی و رادیویی نیز استفاده میشوند. این نوع رادار ها دقت کمی دارند از این رو نمیتواند از انها برای هدایت سلاح استفاده کرد ولی برد انها بالا است و در نقش هشدار دهنده برد بلند که برای رصد اسمان یک منطقه وسیع به کار می رود . راداری مانند مطلع الفجر رادار اینچنین است
باند C رادار های UHF
فرکانس عملکرد این باند بین 300 مگاهرتز تا 1 گیگاهرتز است
این یک فرکانس خوب برای بهره برداری در رادار های با وظیفه شناسایی و ردیابی ماهواره ها و موشک های بالستیک در برد بلند است و این رادار ها شرایط جوی تاثیر کمی دارد ، رادار هایی ک در این باند فعالیت میکند امروزه ب عنوان رادار های پیش اخطار حملات موشک های بالستیک استفاده میشوند همانند پروژه MEADS. معمولا سامانه های پدافندی قدیمی چنین رادار برای یرای هشدار در مورد حمله هوایی با خود داشتند. این رادار کوچکتر از رادار VHF است برای همین برای رادار هشدار سامانه های پدافندی مناسب بود
علاوه بر آن از این باندها در تکنولوژی جدید UWB (یک فناوری رادیویی ارتباطی با سطح پاین انرژی اما با پهنای باند بسیار) و GPR (کاوش اعماق زمین ، ک باستان شناسی ، کشف سفره های آب زیر زمینی و … کار برد دارد ، در علوم نظامی از جی پی آر برای اهدافی همچون کشف تونل ها استفاده میشود)
رادارهای باند L
فرکانس این باند بین 1 گیگاهرتز تا 2 گیگاهرتز است ، این باند ها برای کنترل دوربرد آسمان در حدود برد 250 ناتکایل مایل (بیش از 400 کیلومتر) این باند پالس هایی با قدرت بالا و پهنای باند وسیع دارد اما مشکلی نیز دارد ، رادار های باند ال بیشتر در تاثیر عامل انحنای زمین قرار میگیرند و اهداف در ارتفاع پست در برد کمتر نسبت ب باقی رادار ها محو میشود .این رادار برای رادارهای جستجو و اخطار دهنده مورد استفاده قرار میگیرد از جمله برای کشف موشک های بالستیک و یا اهداف ارتفاع بالا
رادار باند اس (باند ایی و اف)
فرکانس این دو باند بین 2 گیگاهرتز تا 4 گیگاهرتز است ، قدرت انتقال قابل توجهی نسبت به محدوده فرکانس های پائینتر دارد ، در مورد برد و خواص مشابه باند دی(ال) است با این تفاوت ک تأثیرپذیری از عوامل جوی بیشتری دارد ، از رادار های مشغول در این باند در فرودگاه های نظامی و غیر نظامی جهت کنترل ترافیک استفاده میشود.باند اس معمولا برای رادار هشدار دهنده و یا جستجو استفاده می شود ولی رادار های باند اس(ایی و اف) هم هستند که به عنوان رادار هشدار با توان هدایت موشک استفاده می شوند)
رادار باند سی (باند Hو G)
موج هایی با فرکانس 4 الی 8 گیگاهرتز ، کار برد اصلی این باند در رادار های نظامی است ، ابعاد فیزیکی خوب رادار در کنار برد مناسب و وضوح و دقت بالا رادار های باند سی باعث بهره جستن در امر کشف و هدایت موشک های پدافندی استفاده گسترده داشته باشند ، همچین این رادار ها جست جوی افق بهتری دارند و پرنده های پرواز در ارتفاع پست در برد بیشتر نسبت ب باند ال کشف میشوند . برخی سامانه های پدافندی از این رادار در نقش جستجو و هدایت اتش به شکل ترکیبی استفاده میکنند
رادار های باند ایکس و کی یو (باند I و J)
فرکانس این باند بین 8 تا 12 گیگاهرتز است ، نسبت ابعاد فیزیکی آنتن و وزن در حالتی ک برد های بالا لزوم بالایی ندارند بسیار ایده آل است ، رادار ها مشغول در این باند دارای دقت و وضوح بالا هستند و نگاه به پایین یا همان پایین نگری خوبی دارند ، مجموع این امکانات در رادار های باند ایکس و کایو باعث استفادهای در بحث رادار های نظامی هوابرد یعنی رادار های جنگنده ها شده است که در آن وزن و ابعاد فیزیکی رادار اهمیت ویژه دارد
همچین رادار های باند ایکس با ابعاد فیزیکی کوچک و سرعت سرچ بالا و قیمت مناسب در امر رادار های ناو بری در شناور های نظامی و غیر نظامی استفاده میشوند.همانگونه گفته شد توان پایین نگری خوبی دارند و توان اجرای نقشه برداری راداری یا همان سار نیز توسط رادار های فعال در باند ایکس و کایو وجود دارد. این باند به شکل گسترده ای روی جنگنده ها، پدافند و ناو ها برای هدایت موشک (رادار درگیری ) استفاده می شود(تقریبا هر رادار که موشکی را هدایت میکند از این باند است). باند کی یو از باند ایکس دقیقتر ولی بردش کمتر است از این رو روی سامانه هایی ضد موشکی چون فلانکس استفاده می شوند
رادار باند K و KA (باندK)
فرکانس این باند بین 12 تا 40 گیگاهرتز است ، این باند در مقابل شرایط جوی آب هوایی تاثیر پذیری بالایی دارد و در کنار آن برد کمی نیز دارد ، اما در عوض وضوح و دقت بالا و سرعت سرچ بالایی دارد ، رادار های این باند برای هدایت آتش در برد کوتاه استفاده دارند و در فرودگاه ها در نقش رادار جا به جایی سطح هواپیما استفاده میشود. این رادار های برای برخی سامانه های ضد موشکی چون سامانه گلکیپر نیز استفاده می شوند
V band
این موج فرکانس بیش از 40 گیگاهرتز دارد و در مقابل عوامل جوی تاثیر پذیرای بسیار زیادی دارند. این موج کار برد نظامی و غیر نظامی ندارد
W band
این موج فرکانس بیش از 70~75 گیگاهرتز دارد و در علوم غیر نظامی ، مهندسی خودرو در عامل ترمز خودکار و پارک خودرو کار برد دارند و در فرکانس های 90 گیگاهرتز ب بالا در امور آزمایشگاهی کاربرد دارند
