در این بین دولت ایران در سال دهه 40 و اوایل دهه 50 شمسی تعداد فراوانی جنگنده F-5 A خریداری کرده بود، آمادگی خود را برای کمک به رژیم "وان تیو " اعلام کرد. در کنار این ایران آمادگی خود را برای اعزام تکنسین های خود برای تعمیر جنگنده های ایرانی در ویتنام اعلام کرد.
در طول جنگ ویتنام رژیم پهلوی با ثروت ملت ایران چندین جنگنده بمب افکن را به رژیم ویتنام جنوبی برای سرکوب مردم ویتنام امانت داد.
به گزارش فارس، در طول جنگ ویتنام و درگیری های نظامی این کشور در سال های دهه پنجاه و شصت تا اوایل دهه هفتاد کشورهای زیادی به طور مستقیم و غیر مستقیم در این جبهه نظامی به طرفداری از دوطرف جبهه حنگ وارد عمل شدند.
به طور مشخص و روشن جمهوری خلق چین و اتحاد جماهیر شوروی برای تسلیح و حمایت از دولت ویتنام شمالی و چریک های ویتنام جنوبی در تمام سال های نبرد حضور داشتند.
موشک های SAM-2 اتحاد جماهیر شوروی در طول دهه 60 ده ها هواپیمای آمریکایی را ساقط کردند و دولت چین نیز تا پایان جنگ حمایت های تسلیحاتی خود را از نیروهای ویتنامی ادامه داد.
در این بین کره شمالی نیز کمک های محدودی را برای ترمیم خطوط و راه های تخریب شده ارائه کرد.
در مقابل متحدان آمریکا در منطقه نیز همانند تایلند، کره جنوبی، فیلیپین و تایلند نیز کمک های فراوانی را به آمریکا و دولت دست نشانده این کشور در ویتنام جنوبی ارائه کردند.
کره جنوبی نزدیک به پنج هزار نفر نیرو و فیلیپبن و استرالیا نیز بخشی از نیروهای خود را برای کمک به ویتنام به این کشور اعزام کردند.
البته بخش اعظم این نیروها جنبه پشتیبانی از نیروهای آمریکایی را داشتند و نقش موثری مستقیم درعملیات رزمی ایفا نمی کردند.
ایران نیز به عنوان یکی از متحدان آمریکا در جهان نیز بدون شک نمی توانست، در مقابل این جنگ بی تفاوت بماند و در دورهای مختلف نقش های گوناگونی را در این واقعه ایفا کرده است.
* فقط بیانیه سیاسی
در طول سال های دهه های پنجاه وشصت میلادی رژیم پهلوی به دلیل درگیری با تحولات داخلی توان چندانی برای پرداختن به مساله ای که هزاران کیلومتر دورتر به وقوع می پیوست، را نداشت.
ایران با کمبود شدید منابع مالی روبه رو و از سوی دیگر اعتراضات داخلی که از فضای استبدادی کشور ریشه می گرفت، رژیم پهلوی را با مشکلات فراوانی روبرو کرده بود.
از سوی دیگر گرچه درپیمان "سیتو " حضور داشت و به همراه عراق، ترکیه و پاکستان کمربند دفاعی غرب را در جنوب اتحاد شوروی را تشکیل می داد، اما به دلیل نزدیکی به این کشور از پذیرفتن موضع خصمانه بر علیه این رژیم خودداری می کرد.
البته ایران از جمله کشورهایی بود، که از ابتدا رژیم دست نشانده ویتنام جنوبی را به رسمیت شناخت و با آن روابط سیاسی برقرار کرد.
همچنین رژیم پهلوی از تمام بیانیه های و قطعنامه هایی که در حمایت از آمریکا و رژیم ویتنام جنوبی صادر می شد، حمایت می کرد.
* ثروت ملی ایران در خدمت بیگانگان
با تغییر وضعیت جهان وبه خصوص افزایش قیمت نفت ایالات متحده که با مشکلات فراوانی در جهان دست به گریبان بود، تصمیم گرفت تا هم پیمانان ثروتمند خود را به عنوان حافظان امنیت در مناطق مختلف جهان معرفی کند.
اهمیت استراتژیک ایران و کشورهای خلیج فارس به علت برخورداری از معادن نفت و گاز و اتکای روز افزون کشورهای صنعتی به منابع انرژی این منطقه؛ خروج نیروهای انگلیسی از شرق سوئز و خلیج فارس 22 در پی بحران اقتصادی و کاهش ارزش لیره استرلینگ و ملی کردن کانال سوئز از سوی مصر و تضعیف سیاسی، نظامی و اقتصادی آمریکا به سبب درگیر شدن در جنگ پرهزینه ویتنام عواملی بود که آمریکا را بر آن داشت که برای پر کردن خلاء قدرت در خلیج فارس، حفاظت منافع غرب را به ایران واگذار کند. این تصمیم ایالات متحده آمریکا اولین بار رد قالب دکترین نیکسیون از سوی ریچارد نیکسون در 26 ژوئیه 1968 در جزیره گوام اعلام شد.
ایران نیز به دلیل برخورداری از منابع وسیع نفت و گازعملا تمام هزینه های دپوی اسلحه در منطقه را برای کمک به همپیمانان نظامی منطقه آمریکا را تامین می کرد.
افزایش چندین برابری فروش سلاح به ایران و دسترسی ایران به تمام زراد خانه غیر هسته ای آمریکا نیز در این راستا بود.
از همین رو بود که رژیم پهلوی با پول ملت ایران کمکهای وسیعی در اختیار پاکستان، زئیر، ویتنام جنوبی و اتیوپی قرار داد.
* اف-5 های ایرای در ویتنام چه می کرد
با افزایش تلفات نیروهای آمریکایی در جنگ ویتنام، کیسنجر وزیر امور خارجه آمریکا تصمیم گرفت تا با انتقال بار جنگ به دولت ویتنام جنوبی هم زمینه خروج نیروهای آمریکایی را از این کشور فراهم کند هم اجازه پیشروی بیشتر به دلت ویتنام جنوبی را ندهد.
اما به دلیل ضعف تسلیحاتی ارتش ویتنام جنوبی، ایالات متحده از متحدان خود خواست تا به هرنحو ممکن به تسلیح دولت ویتنام جنوبی بپردازند.
در این بین دولت ایران در سال دهه 40 و اوایل دهه 50 شمسی تعداد فراوانی جنگنده F-5 A خریداری کرده بود، آمادگی خود را برای کمک به رژیم "وان تیو " اعلام کرد.
در کنار این ایران آمادگی خود را برای اعزام تکنسین های خود برای تعمیر جنگنده های ایرانی در ویتنام اعلام کرد.
در نهایت از اویل 1973 تحویل جنگنده های F-5 ایرانی به ویتنام جنوبی آغاز شد و اولین اسکادران ازهواپیماها در پایگاه هوایی دانانگ فرود آمده و تحویل نیروی هوایی ویتنام جنوبی شدند.
در کل 126 فروند F-5A از کشور های دوست آمریکا به نیروی هوایی ویتنام تحویل شد که شماری از این جنگنده ها را جنگنده های نیروی هوایی ایران تشکیل می داد.
به نظر می رسد که از این میان نزدیک به 34 فروند هواپیمای F-5 A از سوی ایران به ویتنام تحویل داده شد.
البته در این بین تنها ویتنام نبود که از این کمک ها برخوردار شد بلکه دولت ایران تعدادی از F-5 های خود را به دولت اتیوپی تحویل داد.
* سرنوشت هواپیماهای ایرانی در ویتنام
با وجود کمک های گسترده آمریکا و سایر کشورها به ویتنام جنوبی با این حال این رژیم توانایی ایستادگی در مقابل فشارهای ویتنام جنوبی رابه دست نیاورد و درسال 1975 سقوط کرد.
بسیاری از این جنگنده نیز به هیچ عنوان فرصت عملیات نظامی را پیدا نکردند چرا که دولت ویتنام جنوبی در بحبوحه بحران نفت که در اثرجنگ اعراب و اسراییل به وجود آمدخ بود به هیچ عنوان توانایی تامین سوخت این هواپیما ها نداشت.
در ایران نیز رژیم پهلوی که سال ها یا استبداد در ایران حکومت کرده بود، با انقلاب اسلامی مردم ایران به رهبری امام خمینی سقوط کرد و دو کشور انقلابی ایران و ویتنام روابط دوستانه ای با یکدیگر برقرار کردند.
در نهایت تعدای از جنگنده های F-5 که به دست نیروهای ویتنام شمالی افتاده بود، با مساعدت دولت ویتنام به کشور بازگشت و در جبهه های جنگ حق علیه باطل به ایفای نقش پرداختند.
البته یکی از هواپیماهای F-5 ایرانی اهدایی به ویتنام جنوبی نیز در موزه نیروی هوایی انقلابی در معرض نمایش عمومی مردم است.
حضور صلح بانان ایرانی درویتنام
با آغاز مذاکرات صلح در سال 1973 بین ویتنام شمالی و جنوبی صلح بانان سازمان ملل در مناطق درگیری به عنوان نیروهای حافظ صلح حضور پیدا کردند.
از ایران نیز شهید جواد فکوری به عنوان نماینده جمهوری اسلامی ایران در تیم صلح بانان حضور پیدا کرد.
وی از سال 1351 تا اواسط سال 1353 وی با درجه سرهنگ دوم به همراه گروهی از افسران ایرانی به عنوان ناظر صلح سازمان ملل در آتش بس ویتنام، به آن کشور اعزام شد و در کناردیگر نمایندگان کشورهای اندونزی، لهستان و مجارستان، به عنوان فرمانده ایرانی مقیم یکی از ایالات ویتنام ماموریتش را آغاز کرد.
شهید فکوری سالها بعد به سمت وزیر دفاع منصوب ودر فاجعه سقوط هواپیمای C-130 به همراه تنی چند از فرماندهان ارتش به شهادت رسید.
به گزارش فارس، در طول جنگ ویتنام و درگیری های نظامی این کشور در سال های دهه پنجاه و شصت تا اوایل دهه هفتاد کشورهای زیادی به طور مستقیم و غیر مستقیم در این جبهه نظامی به طرفداری از دوطرف جبهه حنگ وارد عمل شدند.
به طور مشخص و روشن جمهوری خلق چین و اتحاد جماهیر شوروی برای تسلیح و حمایت از دولت ویتنام شمالی و چریک های ویتنام جنوبی در تمام سال های نبرد حضور داشتند.
موشک های SAM-2 اتحاد جماهیر شوروی در طول دهه 60 ده ها هواپیمای آمریکایی را ساقط کردند و دولت چین نیز تا پایان جنگ حمایت های تسلیحاتی خود را از نیروهای ویتنامی ادامه داد.
در این بین کره شمالی نیز کمک های محدودی را برای ترمیم خطوط و راه های تخریب شده ارائه کرد.
در مقابل متحدان آمریکا در منطقه نیز همانند تایلند، کره جنوبی، فیلیپین و تایلند نیز کمک های فراوانی را به آمریکا و دولت دست نشانده این کشور در ویتنام جنوبی ارائه کردند.
کره جنوبی نزدیک به پنج هزار نفر نیرو و فیلیپبن و استرالیا نیز بخشی از نیروهای خود را برای کمک به ویتنام به این کشور اعزام کردند.
البته بخش اعظم این نیروها جنبه پشتیبانی از نیروهای آمریکایی را داشتند و نقش موثری مستقیم درعملیات رزمی ایفا نمی کردند.
ایران نیز به عنوان یکی از متحدان آمریکا در جهان نیز بدون شک نمی توانست، در مقابل این جنگ بی تفاوت بماند و در دورهای مختلف نقش های گوناگونی را در این واقعه ایفا کرده است.
* فقط بیانیه سیاسی
در طول سال های دهه های پنجاه وشصت میلادی رژیم پهلوی به دلیل درگیری با تحولات داخلی توان چندانی برای پرداختن به مساله ای که هزاران کیلومتر دورتر به وقوع می پیوست، را نداشت.
ایران با کمبود شدید منابع مالی روبه رو و از سوی دیگر اعتراضات داخلی که از فضای استبدادی کشور ریشه می گرفت، رژیم پهلوی را با مشکلات فراوانی روبرو کرده بود.
از سوی دیگر گرچه درپیمان "سیتو " حضور داشت و به همراه عراق، ترکیه و پاکستان کمربند دفاعی غرب را در جنوب اتحاد شوروی را تشکیل می داد، اما به دلیل نزدیکی به این کشور از پذیرفتن موضع خصمانه بر علیه این رژیم خودداری می کرد.
البته ایران از جمله کشورهایی بود، که از ابتدا رژیم دست نشانده ویتنام جنوبی را به رسمیت شناخت و با آن روابط سیاسی برقرار کرد.
همچنین رژیم پهلوی از تمام بیانیه های و قطعنامه هایی که در حمایت از آمریکا و رژیم ویتنام جنوبی صادر می شد، حمایت می کرد.
* ثروت ملی ایران در خدمت بیگانگان
با تغییر وضعیت جهان وبه خصوص افزایش قیمت نفت ایالات متحده که با مشکلات فراوانی در جهان دست به گریبان بود، تصمیم گرفت تا هم پیمانان ثروتمند خود را به عنوان حافظان امنیت در مناطق مختلف جهان معرفی کند.
اهمیت استراتژیک ایران و کشورهای خلیج فارس به علت برخورداری از معادن نفت و گاز و اتکای روز افزون کشورهای صنعتی به منابع انرژی این منطقه؛ خروج نیروهای انگلیسی از شرق سوئز و خلیج فارس 22 در پی بحران اقتصادی و کاهش ارزش لیره استرلینگ و ملی کردن کانال سوئز از سوی مصر و تضعیف سیاسی، نظامی و اقتصادی آمریکا به سبب درگیر شدن در جنگ پرهزینه ویتنام عواملی بود که آمریکا را بر آن داشت که برای پر کردن خلاء قدرت در خلیج فارس، حفاظت منافع غرب را به ایران واگذار کند. این تصمیم ایالات متحده آمریکا اولین بار رد قالب دکترین نیکسیون از سوی ریچارد نیکسون در 26 ژوئیه 1968 در جزیره گوام اعلام شد.
ایران نیز به دلیل برخورداری از منابع وسیع نفت و گازعملا تمام هزینه های دپوی اسلحه در منطقه را برای کمک به همپیمانان نظامی منطقه آمریکا را تامین می کرد.
افزایش چندین برابری فروش سلاح به ایران و دسترسی ایران به تمام زراد خانه غیر هسته ای آمریکا نیز در این راستا بود.
از همین رو بود که رژیم پهلوی با پول ملت ایران کمکهای وسیعی در اختیار پاکستان، زئیر، ویتنام جنوبی و اتیوپی قرار داد.
* اف-5 های ایرای در ویتنام چه می کرد
با افزایش تلفات نیروهای آمریکایی در جنگ ویتنام، کیسنجر وزیر امور خارجه آمریکا تصمیم گرفت تا با انتقال بار جنگ به دولت ویتنام جنوبی هم زمینه خروج نیروهای آمریکایی را از این کشور فراهم کند هم اجازه پیشروی بیشتر به دلت ویتنام جنوبی را ندهد.
اما به دلیل ضعف تسلیحاتی ارتش ویتنام جنوبی، ایالات متحده از متحدان خود خواست تا به هرنحو ممکن به تسلیح دولت ویتنام جنوبی بپردازند.
در این بین دولت ایران در سال دهه 40 و اوایل دهه 50 شمسی تعداد فراوانی جنگنده F-5 A خریداری کرده بود، آمادگی خود را برای کمک به رژیم "وان تیو " اعلام کرد.
در کنار این ایران آمادگی خود را برای اعزام تکنسین های خود برای تعمیر جنگنده های ایرانی در ویتنام اعلام کرد.
در نهایت از اویل 1973 تحویل جنگنده های F-5 ایرانی به ویتنام جنوبی آغاز شد و اولین اسکادران ازهواپیماها در پایگاه هوایی دانانگ فرود آمده و تحویل نیروی هوایی ویتنام جنوبی شدند.
در کل 126 فروند F-5A از کشور های دوست آمریکا به نیروی هوایی ویتنام تحویل شد که شماری از این جنگنده ها را جنگنده های نیروی هوایی ایران تشکیل می داد.
به نظر می رسد که از این میان نزدیک به 34 فروند هواپیمای F-5 A از سوی ایران به ویتنام تحویل داده شد.
البته در این بین تنها ویتنام نبود که از این کمک ها برخوردار شد بلکه دولت ایران تعدادی از F-5 های خود را به دولت اتیوپی تحویل داد.
* سرنوشت هواپیماهای ایرانی در ویتنام
با وجود کمک های گسترده آمریکا و سایر کشورها به ویتنام جنوبی با این حال این رژیم توانایی ایستادگی در مقابل فشارهای ویتنام جنوبی رابه دست نیاورد و درسال 1975 سقوط کرد.
بسیاری از این جنگنده نیز به هیچ عنوان فرصت عملیات نظامی را پیدا نکردند چرا که دولت ویتنام جنوبی در بحبوحه بحران نفت که در اثرجنگ اعراب و اسراییل به وجود آمدخ بود به هیچ عنوان توانایی تامین سوخت این هواپیما ها نداشت.
در ایران نیز رژیم پهلوی که سال ها یا استبداد در ایران حکومت کرده بود، با انقلاب اسلامی مردم ایران به رهبری امام خمینی سقوط کرد و دو کشور انقلابی ایران و ویتنام روابط دوستانه ای با یکدیگر برقرار کردند.
در نهایت تعدای از جنگنده های F-5 که به دست نیروهای ویتنام شمالی افتاده بود، با مساعدت دولت ویتنام به کشور بازگشت و در جبهه های جنگ حق علیه باطل به ایفای نقش پرداختند.
البته یکی از هواپیماهای F-5 ایرانی اهدایی به ویتنام جنوبی نیز در موزه نیروی هوایی انقلابی در معرض نمایش عمومی مردم است.
حضور صلح بانان ایرانی درویتنام
با آغاز مذاکرات صلح در سال 1973 بین ویتنام شمالی و جنوبی صلح بانان سازمان ملل در مناطق درگیری به عنوان نیروهای حافظ صلح حضور پیدا کردند.
از ایران نیز شهید جواد فکوری به عنوان نماینده جمهوری اسلامی ایران در تیم صلح بانان حضور پیدا کرد.
وی از سال 1351 تا اواسط سال 1353 وی با درجه سرهنگ دوم به همراه گروهی از افسران ایرانی به عنوان ناظر صلح سازمان ملل در آتش بس ویتنام، به آن کشور اعزام شد و در کناردیگر نمایندگان کشورهای اندونزی، لهستان و مجارستان، به عنوان فرمانده ایرانی مقیم یکی از ایالات ویتنام ماموریتش را آغاز کرد.
شهید فکوری سالها بعد به سمت وزیر دفاع منصوب ودر فاجعه سقوط هواپیمای C-130 به همراه تنی چند از فرماندهان ارتش به شهادت رسید.
آیا امروز ثروت ملی ایران در اختیار بیگانگان نیست ؟!