از ابتدای قدم گذاشتن انسانها بر روی کره خاکی، آنان همواره علاقهمند به پرواز بودند. انسانهای نخستین از ایدههای نهچندان جالب شروع کردند، مانند بستن پرهای پرندگان به دست و حتی پا! اما هرچه به سمت قرون جدید میرویم، ساخت بالنهای غیرواقعی شدت یافت. این بالنها بهگونهای بودند که حتی تحمل بالا بردن وزن خودشان را هم نداشتند، چه رسد به حمل سرنشینان! بااینحال ایده پرواز برای سالیان متمادی در گوشه ذهن بشر امروزی قرار داشت. تا آنکه برای اولین بار برادران رایت هواپیما را ساختند. در حقیقت این زمان، شروعی بود برای صنعت هوانوردی.
تاکنون هواپیماهای زیادی در انواع گوناگون ساخته شده است. ساعتها وقت و همچنین سرمایه هنگفت برای هر یک از این پرندههای هوایی صرف شده تا بتوانند مسافران، وسایل و حتی تجهیزات جنگی را حمل کنند. بنابراین با توجه به وجود هواپیماهای متعدد در انواع مختلف، تشخیص دادن ۳۰ هواپیمای برتر کمی دشوار به نظر میرسد. بااینحال سعی میکنیم مهمترین پرندههای ساخته دست بشر را به شما معرفی نماییم، با دنده 6 همراه باشید.
۱. هواپیمای برادران رایت
میتوان گفت هواپیمای برادران رایت، اولین وسیلهای در تاریخ بود که میتوانست با وزن بالای خود، پرواز کند. مردم شهر کیتیهاوک برای اولین بار در عمرشان پرندهای را میدیدند که میتوانست با سرعت به سمت جلو حرکت کند. برادران رایت برای بنک زدن (چرخش) به سمتهای مختلف از رادر (سکان، بال عمودی عقب هواپیما) استفاده میکردند. امروزه نیز برای هدایت هواپیما، علاوه بر شهپر از رادر هم کمک میگیرند.
برادران رایت از اولین پرواز خود راضی بودند. اما چیزی که باعث دلسردی آنها شد، این بود که با وجود وقت گذاشتن طی سالیان متمادی برای ساخت هواپیما، نمیتوانستند اختراع خود را به ایالات متحده به فروش برسانند، چه رسد به عرضه آن در اروپا! بااینحال امید خود را از دست ندادند. برادران رایت برای فروش محصولشان، تور جهانی را آغاز نمودند. پنج سال بعد از اولین پرواز هواپیما، یعنی سال ۱۹۰۸ اتفاقی جالب در لمانز فرانسه رخ داد. ویلبر رایت توانست با هنرنمایی، تمامی بینندگان را مات و مبهوت کارهای خود نماید. درنتیجه رضایت تجار را کسب نمود و بدین ترتیب، هواپیما بهسرعت تبدیل به کالایی استراتژیک در اروپا گردید.
۲. سوپرمارین اسپیتفایر
اسپیتفایر تنها جنگنده بریتانیایی بود که توانست طی سالهای جنگ جهانی دوم ساخته شود و به بقای خود ادامه دهد. در آن سالها این هواپیما، ستون فقرات نیروی هوایی سلطنتی را تشکیل میداد. در حقیقت میتوان گفت جنگنده اسپیتفایر توانست نیروی هوایی لوفتوافه آلمان را به عقب براند. دلیل برتری آن، بالهای بیضوی انتهایی و سطح مقطع عرضی کوچکتر نسبت به سایر رقبا بود؛ که باعث میشد سرعت بیشتری داشته باشد. البته بخشی از این سرعت مدیون پیشرانه قدرتمند ۱۰۰۰ اسب بخاری V12 رولزرویس بود که بعدها اسپیتفایر به پیشرانه قویتر گریفین با قدرت ۲۳۰۰ اسب بخار تجهیز شد.
۳. بوئینگ ۷۸۷ دریم لاینر
نسخه ۷۸۷ از سری هواپیماهای بوئینگ، اولین ساخته این کمپانی از مواد کامپوزیتی بود. مزیت این ماده به نسبت آلومینیوم، این است که دیگر لازم نیست از اتصالات فراوان استفاده نمود. همانطور که میدانید قبل از شروع دوره جدید پرواز هواپیما میبایست تمامی اتصالات چک شود. چراکه حتی یک ترک در بدنه یا محل سفت شدن پیچ، عواقب جبرانناپذیری خواهد داشت. بدین ترتیب اتصالات کمتر، دقت متخصصین را برای پیدا کردن نواقص و خرابیها بیشتر میکند. بوئینگ ۷۸۷ نسبت به ۷۶۷ حدود ۲۰ درصد سوخت کمتری مصرف میکند که میبایست از آئرودینامیک بهبودیافته تشکر نمود. البته بخت با این هواپیما در روزهای اول پرواز چندان یار نبود و مشکلات عدیدهای را متحمل شد. بااینحال شرکت بوئینگ بهسرعت در پی جبران خسارات برآمد، بهگونهای که ۷۸۷ هماکنون یکی از هواپیماهای مدرن و ایمن در دنیا به شمار میرود.
۴. لاکهید مارتین SR-71 بلکبرد
گرچه بلکبرد آخرین پرواز خود را در سال ۱۹۹۹ انجام داد، بااینحال هنوز توانسته رکورد سریعترین هواپیما جهان را داشته باشد. البته این رکورد ۴۱ سال پیش و در سال ۱۹۷۶ به دست آمد. مأموریتهای شناسایی، پرواز در ارتفاع بالا و فرار از موشکهای زمین به هوا ازجمله ویژگیهای مهم این پرنده خوفناک است. بعد از بازنشستگی بلکبرد، بسیاری تعجب کردند که چه هواپیمایی میتواند طراحی و قابلیتهای بینظیر آن را دوباره زنده کند. در همان موقع شایعات توسعه SR-72 شدت گرفت. چند سال پیش شرکت لاکهید مارتین توانست مجوز ساخت هواپیمایی با سرعت ۷ ماخ را از وزارت دفاع ایالات متحده کسب نماید که شاید کلید ساخت نسخه SR-72 همین مجوز باشد.
۵. سیراس SR22
در سال ۲۰۰۱ هواپیما ۴ سرنشین و تک موتور SR22 توانست لقب برترین هواپیما را در کلاس خود دریافت نماید. چتر نجات بالستیک و مواد کامپوزیتی باعث شده تا در عین سبک بودن، کارایی بالایی داشته باشد. این هواپیما تابهحال توانسته جان صدها نفر را در نقاط مختلف کره زمین نجات دهد.
۶. لیرجت ۲۳
در سال ۱۹۶۰ آقای بیل لیر از خانه خود در کالیفرنیا به سمت سوئیس رفت تا بتواند اولین شرکت هواپیمایی آمریکایی-سوئیسی را تشکیل دهد. او قصد داشت با طراحی مجدد FFA P-16 که نمونه اولیه یک جنگنده بود، از آن یک هواپیمای مسافربری با گنجایش محدود بسازد. اما شکست خورد و درنهایت مجبور شد تا به آمریکا برگردد و با طراحی جدید، هواپیما SAAC-23 ExecutJet را تولید نماید. سرعت این هواپیما به حدود ۹۰۰ کیلومتر بر ساعت میرسد و توانایی انتقال ۸ سرنشین را داراست. او در سال ۱۹۶۴ کارخانه خود را در ایالت کانزاس ایجاد کرد و به مدت دو سال ۱۰۴ فروند لیرجت ۲۳را به مشتریان تحویل داد.
۷. لاکهید مارتین C-130
بهجرئت میتوان گفت C-130 ازجمله هواپیماهای استراتژیک در جنگها است که توانسته بعد از گذشت ۵۰ سال هنوز هم در کشورهای مختلف مورد استفاده قرار گیرد. لاکهید مارتین C-130 از ۴ موتور توربو پراپ (توربینی) استفاده میکند. این هواپیما به ۷۰ کشور فروخته شده و درمجموع توانسته ۱.۲ میلیون ساعت در آسمان پرواز کند.
۸. داگلاس DC-3
DC-3 اولین هواپیمای مسافربری نیست، اما انقلابی در این بخش به وجود آورد. این هواپیما در سال ۱۹۳۶ توانست مسیر لسآنجلس تا نیویورک را بدون توقف طی کند. در حقیقت دیگر لازم نبود مسافران مانند گذشته توقفهای طولانی را تجربه کنند. نوآوریهای بکار رفته در این هواپیما شامل: موتورهای سوپرشارژ، بالهای فلزی و چرخدنده فرود بود. در جنگ جهانی دوم با تغییراتی که بر روی این هواپیما اعمال شد؛ DC-3 میتوانست نیروهای نظامی را هم جابجا کند.
۹. بلریو XI
لوئیس بلریو اولین کسی در اروپا بود که با الهام از ساخته برادران رایت، هواپیمایی را تولید نمود که توانست کانال مانش را طی کند و از فرانسه به انگلستان برسد. افراد بسیاری از ایده بلریو استقبال کردند ازجمله سلیده سسنا، بنیانگذار شرکت هوایی سسنا، که امروزه به تولید هواپیماهای تکسرنشین آموزشی مشهور است.
۱۰. سسنا ۱۷۲
سسنا ۱۷۲ بیشتر از هر هواپیما دیگری در دنیا به فروش رفته است. در سال ۱۹۵۶ این هواپیمای شخصی چهار سرنشین و تک موتور برای اولین بار به پرواز در آمد. نزدیک به ۴۳ هزار فروند از نسخه ۱۷۲ ساخته شده است. در نقاط مختلف دنیا برای آموزش خلبانان، چه جنگی و چه بازرگانی، از این هواپیما استفاده میشود. این نسخه سسنا قابلاعتماد، مقرونبهصرفه و پایداری بیشتری نسبت به رقبا دارد و همین باعث شده بتواند هواپیمایی پرفروش در کلاس خود باشد.