در اواخر حکومت پهلوی آیران دست به نوسازی گسترده ارتش زد و قراردادهای متعدد و بسیار گسترده ای با ایالات متحده و بریتانیا و تا حدودی هم فرانسه و اتحاد شوروی منعقد نمود
بطور خاص در بخش زرهی دو محصول در خط تولید بریتانیا یعنی تانک چیفتن و خودروی زرهی مسلح اسکورپیون مورد تایید ایران قرار گرفت
در واقع FV-101 اسکورپیون تانک سبک هوابرد بود که بهمراه چیفتن دو زره پوش انگلیسی خریداری توسط ایران بود اسکورپیون در اصل در بریتانیا بعنوان خودروی شناسایی و سبک هوابرد توسعه یافته بود
اسکورپیون خودرو پیشرو زرهی و دارای قابلیت پشتیبانی اتش در بین هفت نوع خودرو رزمی شناسایی شنی‌دار (CVR-TT) ارتش بریتانیا محسوب میشد که در دهه ۱۹۶۰ در کمپانی آلویس طراحی و از سال ۱۹۷۳ وارد ارتش بریتانیا شد. در مجموع بیش از ۳۳ هزار دستگاه اسکورپیون ساخته شد
این تانک سبک تا سال ۱۹۹۵ در ارتش بریتانیا در حال فعالیت بود و هم‌اکنون نیز
استفاده از آن در برخی ارتش‌های دیگر دنیا از جمله ایران، ایرلند، فیلیپین و بوتسوانا به عنوان خودرو زرهی شناسایی و تانک سبک ادامه دارد
اسکورپیون واژه‌ای انگلیسی از ریشه یونانی به معنی عقرب است. انتخاب این نام به دلیل شکل ظاهری این خودرو است که با قرار گرفتن برجک و توپ در قسمت عقب خودرو به عقرب شباهت پیدا کرده‌است
سلاح اصلی این خودرو جنگی توپ کم‌شتاب( لوله کوتاه ) ۷۶ میلیمتری با ۴۰ تا ۴۲ گلوله است که یک تیربار ۷٫۶۲ ال۷ نیز هم‌محور با آن قرار داده شده‌است و دو نارنجک انداز دود زا نیز در طرفین خودرو قرار گرفته‌اند
موتور اصلی این خودرو بنزینی۶ سیلندر ایکس‌کا۶ جگوار بود که سپس با موتور دیزلی کامینز و پرکینز جایگزین شد
در ارتش ایرلند این موتور با موتور پرقدرت‌تر ۶ سیلندردیزلی اشتایرموتورز ام۱۶ جایگزین شده‌است تانک سبک اسکورپیون به عنوان یک تانک سبک شناسایی با توانایی رزمی محدود به تعداد 250 دستگاه در سالهای 1355 تا 1357 به ایران تحویل شد
ایران اسکورپیونهای خود را همزمان با ارتش انگلستان تحویل می گرفت و اسکورپیون اولین و تنها تانکی است که در ایران توسط چتر از هواپیما بیرون پرتاب شده وزن و ابعاد مناسب
باعث می شد تا C-130 قادر به حمل 2 دستگاه اسکورپیون باشد. تانک تنها 8 تن وزن داشت و از زره آلومینیومی با ضخامت 7/12 تا 25 میلیمتر برخوردار بود که حفاظت کافی در برابر کالیبر ۷/۶۲
میلیمتر و ترکشها از تمام جهات و فواصل ایجاد میکرد ولی در برابر کالیبر ۱۴/۵
میلیمتر برخورد کننده از روبرو تنها در فواصل بیش از 200 متر مقاوم بود که البته قرارگرفتن موتور در جلو حفاظت بیشتری برای خدمه فراهم می کرد. تسلیحات آن شامل یک توپ 76 میلیمتری L23A1 با 45 گلوله ذخیره و تیربار ۷/۶۲
میلیمتری L43A1 هم محور با توپ با 3000 گلوله ذخیره بود. موتور 190 اسب بخار توان ایجاد می کرد و تانک با سه نفر خدمه از سرعتی برابر 80 کیلومتر در ساعت برخوردار بود...
اسکورپیون ۹۰ یا اسکورپیون ۲ مدل دیگر این خودرو است که با توپ پرقدرت‌تر ۹۰۰ میلیمتری با لوله بلندتر برای بازار صادراتی ساخته شده تا قابلیت ضد تانک بهتری به این خودور ببخشد.خودرو شناسایی زرهی توسن که مقامات ایران یک بار در سال ۱۳۷۶ و بار دیگر در سال ۱۳۸۷ اعلام کردند که تولید انبوه آن را آغاز کرده‌اند. این خودرو برگرفته از اسکورپیون است اما به جای توپ ۷۶ م‌م از توپ ۹۰ میلیمتری استفاده می‌کند و یک پرتابگر موشک تاو نیز بر روی آن نصب شده‌است .
ولی به تاریخچه توسعه و ساخت اسکورپیون بر میگردیم که به بعد از جنگ دوم جهانی بازمیگردد تا پیش از طراحی تانک اسکورپیون بریتانیا از تانک متوسط کرامول درنقش شناسآیی بهره میبرد نام این تانک برگرفته از نام تنها ریاست جمهوری تاریخ بریتانیا ، یعنی اولیور کرامول بود که در قرون وسطی مدتی با بر اندازی سیستم پادشاهی اقدام به ایجاد جمهوری نمود
اما خود کرامول در جنگ جهانی دوم بخاطر پوشش ضعفهای شدید بریتانیا در برابر المان به میدان آمد.
اگرچه بریتانیا خود مبتکر تانک بود ولی همانگونه که گفتیم المان قدرت اول صنعتی اروپا و جهان در آنزمان بحساب می امد
و وقتی که طرحی صنعتی در صنایع المان تولید میشد جزو بهترین ها قرار میگرفت به همین دلیل المان پس از دسترسی به اسرار و فن اوری این ماشین زرهی بسرعت ان را با توان صنعتی خود ترکیب و محصول نهایی تانکهایی مانند پانتر و تایگر از اب درامد که هیچکدام از تانکها متفقین حتی دو به یک هم از تایگر ضعیف تر بودند و تنها به لطف برتری انبوه و تعداد بالا در کورس رقابت باقیمانده بودند
لازم به ذکر است تی -۳۴ روسها بهیچوجه از نظر تیراژ تولید با تانکهای المانی قابل قیاس نبود و به ازای هر تانک المان تعداد بالایی تی۳۴تولید میشد و به همین دلیل تلفات بالای ان هم خیلی در توان زرهی شوروی تاثیری نداشت لازم به ذکر است کل تیراژ تانک پانتر المانی ۶۰۰۰ دستگاه بود این درحالی بود که تانک تی -۳۴ به تنهایی ۵۷۰۰۰ دستگاه در طول اندکی بیشتر از 3 سال تولید شد و علیرغم‌برتری مطلق تانکهای المانی در بخش زره ، توان آتش‌و تحرک ولی همین سرعت بالای تولید وتیراژ انبوه این ضعف ها راپوشش داده بود.
همچنین از نظر سطح رفاهی کابین بهچوجه تانک تی ۳۴ با تانکهای تایگر قابل قیاس نبود و واقعا به رفاه خدمه اهمیتی داده نشده بود این درحالی بود که تانکهای تایگر برای خدمه صندلی مناسب در نظر گرفته شده بود و از رفاه نسبی برخوردار بودند
حال به انگلستان برمیگردیم در انگلیس بر خلاف شوروی که سرعت تولید و تیراژ بالا هدف بود و خیلی بر روی کیفیت سخت گیری نمیکردند ، بریتانیا سعی نموده بود بینابین را هدف خود قرار دهد یعنی اینکه نه مانند المان کمیت را فدای کیفیت کند و نه مانند شوروی کیفیت را فدای کمیت کند زیرا در طول جنگ مشخص گردید هر دو این استراتژی ها اشتباه است
در زمان جنگ یگان زرهی سپاه ورماخت به راحتی با یک دسته از یگان زرهی خود
بعضا حتی یک گردان زرهی ارتش سرخ را در هم شکسته بودندو بهیچوجه یگانهای زرهی متفقین در برابر زرهی آلمان حریفی بسیار پر زور نبودند و اغلب تنها با پشتیبانی آتش هوایی زرهی آلمان را مهار میکردند و شوروی علرغم تیراژ بالای تولید ولی در زمان یوروش آلمان تانکهای شرمن امریکایی برای این کشور ارسال میشد تا بتوانند فشار سنگین زرهی آلمان را کاهش دهند مشکل آلمان این بود که سرعت تولید پایین بود و تلفات این کشور بالا و جایگزینی مناسب همه تانکها امکانپذیر نبود در نتیجه زرهی آلمان شروع به تحلیل رفتن کرد در مقابل متفقین با وروی امریکا به جنگ‌و ارسال تانکهای پرشمار خود به جبهه جان تازه ای گرفتند و برتری مطلق زرهی آلمان هر روز کمتر و کمتر میشد از طرفی با ورود جنگنده های پی -۴۷ تاندربولت امریکایی که متخصص شکار تانک بودند عرصه بر زرهی آلمان تنگ تر شده بود و اسفناک تر این بود که پشتیبانی هوایی مناسبی هم از یگانهای المانی انجام نمیگرفت ولی تانکهای متفقین از پشتیبانی کامل جنگنده های تاندربولت که در پناه ماستانکها عملیات میکردند برخوردار بودند
بهرحال کرامول حاصل تجربه یگانهای انگلیسی در جنگ بود و توان تحرک حفاظت و قدرت آتش مناسبی در کنار سادگی و سهولت در تولید را با هم داشت و در واقع چیزی میان روش شوروی و المان بود البته کرامول یک تانک متوسط در کلاس تی -۳۴ و پانتر بود ولی بخاطر تحرک مناسب بعنوان خودروی زرهی شناسایی هم از ان بهره گرفته میشد
تانک کرامول انقدر موفق بود که نسخه‌هایی متعددی بر اساس پلتفرم ان تولید گردید
تانک کرامول از یک توپ 76 میلیمتری بهره میبرد که در آنزمان تقریبا از پس تخریب زره اغلب تانکها برمیامد و موتور 600 اسب بخاری ان حداکثر سرعت تانک را به 65 کیلومتر میرساند که رقم بسیار عالی در آنزمان و حتی امروزه هم بحساب می امد حفاظت تانک ها در قسمت جلو از 102 میلیمتر بر اساس زره فولادی برخوردار بود و کمتر تانکی از لحاظ تحرک توان رقابت با ان را داشت و دیگر ویژگی ان استفاده از طراحی زره زاویه دار بخش جلوی تانک بود که حفاظت ان را در برابر گلوله های شلیک شده از تانکهای دیگر و بخصوص در برابر راکت های ضد تانک افزایش میداد
تانک امریکایی شرمن بهیچوجه توان رقابت با کرامول را نداشت و حتی پانتر نیز توان رقابت با کرامول را نداشت و تنها تایگر را میتوان برتر از ان دانست. در این سالها ارتش انگلستان از تانک این تانک جهت انجام شناسایی استفاده میگردد.
نویسنده: خانم گلرو
