اوگان پنجم نیروی دریایی آمریکا وظیفه حفظ و حراست از منافع امریکا در خلیج فارس- دریای عمان – دریای سرخ – خلیج عدن و بخشی از دریای سرخ را بر عهده دارد.در ذیل نگاهی به ساختار عملکرد و اهداف این نیرو در منطقه خلیج فارس خواهیم داشت..
بسیاری از کارشناسان معتقدند، تا پیش از حمله صدام حسین به کویت و به خطر افتادن منافع آمریکا در خاورمیانه هیچ کس نامی از بحرین و ایفای نقش آن در منطقه به گوشش نخورده بود، اما از آن تاریخ بحرین یکباره مورد توجه آمریکایی‌ها قرار گرفت تا از این کشور به عنوان پایگاهی برای پشتیبانی جنگنده‌های آمریکایی استفاده شود که برای عقب نشاندن نیروهای عراقی از کویت راهی منطقه شده بودند.
سابقه همکاری نظامی بحرین و آمریکا
بحرین یکی از قدیمی‌ترین کشورهای عربی است که همکاری‌های نظامی را با آمریکا آغاز کرد. بحرین و آمریکا در سال ۱۹۷۱ توافقنامه نظامی مشترکی را امضا کردند که براساس آن زمینی به مساحت ۴۰ کیلومتر مربع در اختیار آمریکایی‌ها قرار گرفت.
در ژوئیه ۱۹۷۳ توافقنامه اخیر دوباره در دستور کار دو کشور آمریکا و بحرین قرار گرفت و در ۳۰ ژوئن ۱۹۷۷ به توافقنامه دیگری تغییر کرد. براساس توافقنامه جدید، نیروی دریایی آمریکا از تسهیلات گسترده‌ای در بندر سلمان بحرین برخوردار می‌شد.
همچنین از سال ۱۹۹۳ نیز فرماندهی منطقه‌ای نیروی دریایی آمریکا در بحرین مستقر شد و ژوئیه ۱۹۹۵ هم بحرین میزبان ناوگان پنجم دریایی آمریکا شد. امضای توافقنامه همکاری دفاعی واشنگتن براساس توافقنامه همکاری دفاعی که با بحرین به امضا رسانده بود، از امکانات و تسهیلات بسیاری در فرودگاه‌ها و بنادر بحرین برخوردار شد.
ارائه این تسهیلات به آمریکایی‌ها پس از حوادث ۱۱ سپتامبر بویژه در فرودگاه المحرق، بندر سلمان، پایگاه هوایی شیخ عیسی و پایگاه نظامی الجفیر در نزدیکی منامه افزایش یافت. ناوگان پنجم دریایی آمریکا هم اکنون در پایگاه نظامی الجفیر مستقر است.
با این که دولت بحرین استفاده از این پایگاه برای انجام هر اقدامی علیه ایران را ممنوع کرده، اما جمهوری اسلامی ایران اعلام نموده، در صورت تجاوز به ایران ناوگان پنجم یکی از ۳۷ هدفی است که به شدت مورد حمله قرار خواهد گرفت.
ساختار نیروی دریایی آمریکا
نیروی دریایی آمریکا دارای ۷ ناوگان فعال است که شامل ناوگان دوم ،سوم، چهارم، پنجم، ششم، هفتم به اضافه ناوگان “رزرو” نیروی دریایی و ۶ ناوگان غیر فعال است که ناوگان یکم، هشتم، دهم، دوازدهم، ناوگان سفید بزرگ و به اضافه ناوگان آسیایی را دربرمی‌گیرد.
شکل گیری ناوگان پنجم
بعد از پایان جنگ و شکست فضاحت بار صدام بحرین موقعیت استراتژیکی می‌یابد و در دوره ریاست جمهوری “بیل کلینتون” در سال ۱۹۹۵ اسلکه اصلی نیروی دریایی بحرین با تغییر کاربری گسترده و هجوم مهندسان آمریکایی به سرعت تجهیز، بازسازی و قدرتمند می‌شود و ناوگان پنجم نیروی دریایی آمریکا در غرب منامه پایتخت بحرین افتتاح می‌گردد.
اسکله ناوگان پنجم
این اسکله در بخش غربی شهر منامه پایتخت بحرین قرار دارد و به طور معمول پذیرای ۲ الی ۴ ناوشکن در آن واحد است و حدود ۱۰ ناوچه نیز در آن پهلو می‌گیرند. تعدادی شناور تندرو هم در آن حضور دارند. در جوار آن نیز یک فرودگاه نظامی برای فرود هلی کوپترها و هواپیماهای نیروی دریایی امریکا وجود دارد.
ناوشکن‌های موجود در آن از نظر ظاهری به ناوشکن جماران ایران شباهت نسبی دارند، ولی سامانه‌های موشکی- پدافندی- وجنگ الکترونیک آنها پیشرفته‌تر است. بیشتر ناوها به گشتزنی در محدوده آب‌های بین المللی خلیج فارس و غیر سرزمینی ایران می‌پردازند و بقیه به صورت رزرو در اسکله پنجم بحرین می‌مانند.
وظایف ناوگان پنجم
این ناوگان وظیفه حفظ و حراست از منافع امریکا در خلیج فارس- دریای عمان – دریای سرخ – خلیج عدن و بخشی از دریای سرخ را بر عهده دارد. بخش سی تی اف ۱۵۸ ناوگان پنجم به عملیات در بخش شمالی خلیج فارس می‌پردازد. ناوگان پنجم دریایی امریکا دست کم یک ناوهواپیمابر را به طور دایمی در خلیج فارس و یک گروه شامل ناوها و زیردریایی‌های امریکایی را در بیرون از خلیج فارس مدیریت می‌کند.
ماموریت‌های مختلفی برای این پایگاه تعریف شده و همانطور که گفته شد، حفاظت از منافع آمریکا در خلیج فارس مهمترین این وظایف است.
پرسنل ناوگان پنجم
ناوگان پنجم مانند بسیاری از پایگاه های نیروی دریایی آمریکا شامل: ملوانان- تفنگداران – خلبانان – ستاد فرماندهی – موتوریست‌ها – و کارمندان بخش‌های مختلف است و فرماندهی آن در حال حاضر بر عهده دریادار “کوین کاسگریف” است.
با این که دولت بحرین استفاده از این پایگاه برای انجام هر اقدامی علیه ایران را ممنوع کرده، اما جمهوری اسلامی ایران اعلام نموده، در صورت تجاوز به ایران ناوگان پنجم یکی از ۳۷ هدفی است که به شدت مورد حمله قرار خواهد گرفت.
ارائه این تسهیلات به آمریکایی‌ها پس از حوادث ۱۱ سپتامبر بویژه در فرودگاه المحرق، بندر سلمان، پایگاه هوایی شیخ عیسی و پایگاه نظامی الجفیر در نزدیکی منامه افزایش یافت
توسعه پایگاه دریایی ناوگان پنجم
در ۲۶ می سال گذشته میلادی نیروی دریایی آمریکا اجرای طرح توسعه پایگاه ناوگان پنجم دریایی آمریکا در بندر سلمان واقع در شرق منامه پایتخت بحرین را آغاز کرد. هزینه این طرح توسعه ۵۸۰ میلیون دلار اعلام شد که از طرف نیروی دریایی آمریکا هزینه و در زمینی به مساحت ۲۸ هکتار و در چهار مرحله اجرا می‌شود و قرار است، اجرای آن تا سال ۲۰۱۵ بطول بیانجامد که به معنی دو برابر شدن مساحت پایگاه نیروی دریایی آمریکا در بحرین است.
این طرح توسعه شامل ساخت و راه اندازی بخش‌های زیرساختی، مرکز عملیات، بندر و اسکله، منازل مسکونی، ساختمان های اداری و پل است. مقامات آمریکایی قصد دارند با اجرای این طرح توسعه، توانمندی های نظامی ناوگان پنجم دریایی خود را افزایش دهند، اما تحولات اخیر بحرین همه چیز را در این کشور در پرده ابهام فرو برده است.
قیام مردم بحرین و به خطر افتادن منافع امریکا با توجه به اینکه امیرنشین بحرین، میزبان دیرینه ناوگان پنجم دریایی و پایگاه اصلی ارتش امریکا در خلیج فارس است، ناآرامی در این کشور منافع امریکا را به خطر خواهد انداخت. اگر چه اعتراض‌ها در منامه – پایتخت بحرین- تاکنون به طور مستقیم متوجه ایالات متحده نبوده، اما گسترش ناآرامی‌ها حضور نظامی امریکا در خلیج فارس را به مخاطره خواهد انداخت.
