صورت فلکی شکارچی (جبار)
مختصات: ۰۵h ۳۰m ۰۰s +۰۰° ۰۰′ ۰۰″
شکارچیصورت فلکیفهرست ستارههای شکارچینام لاتینOrionبعدساعتمیل°پهنهدرجه مربعفاصله نزدیکترین ستارهسال نوریمشهود بین عرضهای °+ و °-بهترین زمان مشاهده در ماه
صورت فلکی شکارچی (در قدیم بزرگمنش[۱]) (در عربی: جبار یا راعی، در انگلیسی: orion) صورت فلکی است که نیمی از آن در نیمکره جنوبی و نیم دیگر آن در نیمکره شمالی قرار دارد. این صورت فلکی شاید شناختهشدهترین و زیباترین صورت فلکی
در آسمان باشد. هیچ یک از صورتهای فلکی دیگر تا این حد شباهت به نامش
ندارد. جبار شامل ستارگان درخشان بسیار است. ستارههای صورت جبار شباهت به
یک شکارچی لاف زن دارد که از هزارها سال پیش در جهان شناخته شدهاست.
زمان رسیدن به نصف النهار :۵ بهمن، مساحت :۵۹۴ درجهٔ مربع،
محتویات
۱ اطراف صورت فلکی شکارچی۲ ستارهها۳ پیدا کردن شکارچی در آسمان۴ شکارچی در افسانهها
اطراف صورت فلکی شکارچی
این صورت فلکی در جنوب صورت فلکی ارابهران و در شرق صورت فلکی دوپیکر
قرار دارد. همچنین در شمال شرقی آن صورت فلکی گاو قرار دارد. دستها و
بالاتنه شکارچی در نیم کره شمالی حاوی یکی از پرنورترین ستارهها به نام ابطالجوزا میباشد. در نیم کره جنوبی که پایین تنه شکارچی در آن قرار دارد صوُر تکشاخ و نهنگ قرار دارد، در جنوب و جنوب غربی شکارچی خرگوش و سگ بزرگ قرار دارد و به همین دلیل شکارچی را شکارچی سگ میدانند !در جنوب شرقی شکارچی نیز صورت فلکی جوی (Eridanus) واقع است... فقط در نیمی از سال میتوان شکارچی را در آسمان دید.
ستارهها
تشریح صورت فلکی شکارچی در کتاب صورالکواکب از دانشمند ایرانی، عبدالرحمان صوفی رازی.
ستارههای صورت فلکی شکارچی
رجل الجبار و ابطالجوزا
دو ستاره پر فروغ این صورتاند. رجل الجبار هفتمین ستاره پر نور آسمان از
لحاظ روشنی ظاهری است. در واقع این ستاره درخشندهترین ستارهٔ کهکشان ماست.
هر گاه رجل الجبار به فاصله خورشید از زمین بود و نه پانصد سال نوری،
۲۱۰۰۰ مرتبه روشن تر از خورشید به نظر میآمد. رجل واژهای عربی به معنای
پا، پای شکارچی را مشخص میکند. ابط الجوزا به رنگ نارنجی روشن، زیر بغل
شکارچی را مشخص میکند و به دلایل چند متمایز است. این ستاره نخستین
ستارهای بود که قطر آن از طریق اندازهگیری مستقیم با استفاده وسیلهای به
نام تداخلسنج تابهای
بدست آمد. یکی از بزرگترین ستارههای شناخته شدهاست و قطر آن تقریبا ۸۰۰
برابر قطر خورشید است. مدار زمین در دل ستاره جای میگیرد. این ستاره به
خاطر تغییر پیوستهای که در قطرش صورت میگیرد شایان توجهاست. قطر آن
همچون بادکنکی که پر و خالی شود متناوبا افزایش و کاهش مییابد.
میان ابطالجوزا و رجلالجبار
سه ستارهاست، سه ستاره از قدر دوم به فاصله مساوی از هم که کمربند جبار
را مشخص میسازد. شئی بسیار قابل توجهی در شمشیر شکارچی وجود دارد. در آن
جا چشم برهنه ستاره محو ابر مانندی را مشاهده میکند. مطالعه دقیق تر نشان
میدهد که این جسم سحابی
جبار است: توده عظیمی از گاز و غبار که در حالت انگیزش دائمی است و جرم آن
به ۱۰۰۰۰ برابر خورشید برآورد میشود. این سحابی بر اثر نور ستاره
تتا-شکارچی که در نزدیکی مرکز این ابر وسیع قرار دارد دیده میشود.
تتا-شکارچی در واقع ستارهای چهار گانهاست. چهار ستاره که ذوزنقه ای میسازند.
پیدا کردن شکارچی در آسمان
شکارچی حدود ۹۰ درجه از جدی فاصله دارد این صورت فلکی را میتوان به
سهولت در آسمان پیدا کرد باید رو به جنوب ایستاد و رو به بالا، نیمهٔ راه
میان افق و سمت الراس را نگاه کرد.
شکارچی در افسانهها
در بارهٔ شکارچی که نام لاتینی آن اریون (orion) است افسانههای زیادی
وجود دارد بنابر یکی از افسانهها اریون لاف آن زد که هیچ جانوری نمیتواند
بر او چیره شود. او جان خود را بر سر این لاف گذاشت عقربی که ژوپیتر
فرستاده بود او را کشت الهه دیانا را دل بر اریون بسوخت و او را به آسمان
برد ودر مکانی دور از عقرب به- دوری نیمی از آسمان- جای داد. جبار را اغلب به صورت مردی که گرزی در یک دست و پوست شیری در دست دیگر دارد تصویر میکنند.
۹۱/۰۳/۱۷
۰
۰
مصطفی نداف