با شروع جنگ تحمیلی ظرفیت بنادر خرمشهر و آبادان به دلیل اینکه در
معرض تیر مستقیم نیروهای بعثی بود غیرقابل استفاده گردید. با غیرقابل استفاده شدن
اسکلهها و لنگرگاههای بنادر حاشیه اروندرود و عدم وجود بندر مناسب در خلیج فارس
و دریای عمان، عمده تلاش تأمین مایحتاج و ارزاق عمومی و ضروری کشور و نیازمندیهای
جبهه و جنگ در بندر امام خمینی(ره) متمرکز گردید.کشتیهای ورودی و خروجی به
خورموسی در تیررس موشکهای ساحل به دریا و موشکهای دریا پایه و هوا پایه عراق
قرار داشت و آسیب دیدن و متوقف ماندن کشتیها در این آبراه، علاوه بر ایجاد
محدودیت تردد در این کانال راهبردی و قطع خطوط مواصلاتی دریای خودی میتوانست در
ابعاد مختلف نظامی، سیاسی و به ویژه در اداره امور جنگ و امنیت ملی کشور تأثیر
فوقالعادهای گذارده و کشور با بحران کمبود مایحتاج عمومی روبرو گردد، این موضوع
برای دشمن بعثی چنان اهمیتی داشت که در طول جنگ تحمیلی همواره تمام سعی و تلاش خود
را در شمال خلیج فارس به این مسأله معطوف نموده بود، بگونهای که در این زمینه در
طول 8 سال جنگ تحمیلی با شلیک بیش از 1100 فروند موشک و استفاده از صدها مین شناور
در دریا سعی در ایجاد اختلال در خطوط کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران داشت . دشمن در
روزهای آغاز جنگ با بکارگیری موشکهای استیکس ناوچههای موشکانداز، کشتیهای تجاری
و نفتکش جمهوری اسلامی ایران را مورد هدف قرار میداد، لیکن پس از عملیات ظفرمند
مروارید در هفتم آذرماه 1359 که موجب انهدام نیمی از نیروی دریایی عراق و کسب
سیادت دریایی جمهوری اسلامی ایران شد، دشمن با بهرهگیری از ترفندهای مختلف دیگر
از جمله پرتاب موشکهای ساحل به دریای کرم ابریشم مستقر در منطقه رأسالبیشه و
موشکهای اگزوست اهدایی غرب توسط هواپیماهای اجارهای سوپر اتاندار و بالگردهای
سوپر فرلون سعی در قطع خطوط مواصلاتی دریایی و اختلال در امر صدور نفت جمهوری
اسلامی ایران را داشت . نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران با اتخاذ تدابیر
لازم و اجرای تاکتیکهای خاص و بکارگیری مناسب یگانهای شناور رزمی و تیمهای
عملیات ویژه تکاوران و غواصان و پشتیبانی هوایی جنگندههای نیروی هوایی قهرمان
کشور و بالگردهای هوادریا در طول جنگ با اسکورت هزاران فروند کشتی در قالب 250
عملیات اسکورت کارونهای تجاری و نفتکش و در منطقهای به وسعت 61 هزار کیلومتر
مربع با موفقیت کامل و کمترین تلفات و خسارات ممکن انجام داده و در این
راستا توانسته است یکی از اهداف مهم جنگ دریایی که همانا باز نگه داشتن خطوط
مواصلاتی دریایی خودی است را تحقق بخشد. سلسله عملیات اسکورت کاروان تجاری و نفتکش
با اهداف زیر در طول جنگ با قدرت هرچه تمامتر به اجرا درآمد:
-باز نگهداشتن خطوط مواصلاتی دریایی کشور.
-جلوگیری از قطع صادرات و واردات کالاهای مورد نیاز کشور.
-مقابله با افزایش نرخ بیمه کشتیها در منطقه و افزایش هزینه جنگ.
-به حداقل رساندن آسیبپذیری کشتیهای تجاری و نفتکش خودی .
در طول عملیات اسکورت کاروانهای تجاری و نفتکش ، حملات هوایی عدیدهای
از سوی دشمن متجاوز شکل میگرفت که هوشیاری کارکنان یگانهای شناور اسکورت کننده
و تیمهای عملیات ویژه تکاوران مستقر در کشتیهای اسکورت شونده و همچنین استفاده
از سامانههای جنگ الکترونیک و انواع تاکتیکهای دیگر فریب شامل طراحی و ساخت هدفهای
کاذب، علاوه بر انهدام تعدادی از هواپیماها و شناورهای دشمن، موجب انحراف صدها
فروند از موشکهای دشمن گردید. بطوریکه در طول این عملیاتهای گسترده و اسکورت بیش
از 10 هزار فروند کشتی تعداد 259 فروند کشتی (6/2%) مورد اصابت قرار گرفت که از
این تعداد 20 فروند دچار صدمات جدی شده و بقیه سالم و یا با بار سالم به بنادر
مقصد هدایت گردیدند که این آمار در مقایسه با حجم تلاشهای دشمن در وارد نمودن
خسارات و لطمات به منابع حیاتی جمهوری اسلامی ایران موفقیت بسیار ناچیزی را برای
رژیم بعثی به دنبال داشته و همانند سایر صحنههای نبرد برای دشمن ناکامی بزرگی به
حساب میآید.
عملیات اسکورت کشتیهای با محموله ویژه
سلسله عملیات اسکورت کشتیهای با محموله ویژه به لحاظ شکلی و حوزه
جغرافیایی و نوع تهدیدات با عملیات اسکورت کاروانهای تجاری متفاوت بود. نیروی
دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران با هماهنگی سازمان بنادر و دریانوردی، وزارتخانههای
دفاع، بازرگانی و سایر ارگانهای ذیربط حفاظت کشتیهایی که محمولههای حساس و
ضروری کشور و جنگ را از بنادر مبدأ بارگیری مینمودند در برنامههای خود قرار میداد
و از زمانی که این کشتیها به شمال اقیانوس هند وارد میگردیدند، حمایت و اسکورت
آنها را تا بندر مقصد که عمدتاً بندرعباس بود با قدرت هرچه تمامتر انجام میداد.
این عملیات از زمانی که دشمن بعثی به هواپیماها و بالگردهای دارای موشک هوا به سطح
پیشرفته اگزوست مجهز گردید از حساسیت و اهمیت بیشتری برخودار گردید.
۹۱/۰۳/۰۸
۰
۰
مصطفی نداف