در اوایل دهه ی 80 و ورود جهان به نقطه ی عطف رقابت تسلیحاتی غرب و شرق ،
توان نظامی دو طرف با استفاده از هزاران کلاهک اتمی که قادر بود بارها حیات
را روی کره ی زمین از بین ببرد ، روز به روز در حال افزایش بود . در این
برهه ، کارشناسان نظامی در شوروی و آمریکا با مشاهده ی قدرت غیر قابل کنترل
تسلیحات هسته ای ، دست به تولید سیستمها و ادوات پیشرفته برای تضمین بقای
ارکان حکومت این کشورها ، حتی پس از یک جنگ اتمی تمام عیار بودند که از
میان آنها میتوان به پناهگاه های مجهز و وسیع زیرزمینی و سیستم های کنترل
خودکار تسلیحات اتمی اشاره کرد .
هواپیماهای فرماندهی مخصوص ریاست جمهوری ، یکی از محصولات جالب و غیر
متعارف این برهه ی حساس است که حتی امروزه نیز ، رنگ و بوی دوران پر تنش
جنگ سرد را با خود دارند . هواپیمای IL-86VKP یکی از همین هواپیماهاست که
در دوران جنگ سرد برای حفظ مقامات عالی مقام نظامی و سیاسی ، از جمله رهبر
شوروی ، در مقابل انفجارهای اتمی و امکان نظارت و فرماندهی نیروهای مسلح
حتی پس از جنگ اتمی ، طراحی و ساخته شد . امروزه نیز این هواپیما بصورت 24
ساعته در حالت آماده باش قرار دارد تا مقامات سیاسی ، و در راس آن رییس
جمهور فدراسیون روسیه را از حملات اتمی حفظ کند .
عبارت VKP مخفف Vozdushnyy Komahndnyi Punkt به معنای پست فرماندهی هوابرد
است ، این هواپیما که در ناتو با کد Maxdome و در ارتش روسیه با کد Aimak
شناخته میشود . گفته میشود اولین تست این هواپیماها در تابستان 1985 انجام
شده و تولید آن از سال 1987 آغاز گردیده . از این هواپیما که بر پایه ی
هواپیمای مسافربری IL-86 ساخته شده است ، 3 نمونه تولید شده که یک فروند
برای رییس جمهور روسیه (با نام IL-86VKP) و 3 فروند دیگر با نام IL-80 برای
مقامات نظامی ارتش روسیه ساخته شده است که با کدهای 'SSSR-86146',
'SSSR-86147'، 'SSSR-86148' ، 'SSSR-86149' شناخته میشوند .
این هواپیما بطور ویژه برای مقابل با اثرات انفجار اتمی مقاوم گردیده ،
بدنه هواپیما با مواد جاذب امواج الکترومغناطیسی ، حرارت و نور (Flash)
تقویت شده است تا اثرات ناشی انفجار اتمی بر سیستمهای ناوبری و ارتباطی
هواپیما تاثیر نگذارد ، برخی درها و تمام پنجره های این هواپیما (بجز پنجره
ی کاکپیت) برای جلوگیری از ورود نور خیره کننده و امواج الکترومغناطیسی
حذف شده اند و پنجره های طرفین کاکپیت هم با لایه های منحرف کننده امواج
الکترومغناطیسی تقویت شده اند . این هواپیما همچنین از سیستم تهویه هوای
مخصوص برای تصفیه هوای ورودی از گرد و غبار اتمی استفاده میکند .
هواپیمای IL-80VKP مجهز گستره ی وسیعی از تجهیزات ارتباطی و ناوبری جهت
ارتباط مقامات نظامی و سیاسی روسیه با نیروهای مسلح این کشور و بقیه مراکز
حساس است . برجستگی بالای بدنه ی این هواپیما محل استقرار تجهیزات پیشرفته
ارتباط ماهواره ای است که به رییس جمهور روسیه امکان ارتباط امن با نیروهای
مسلح و مراکز سیاسی از طریق شبکه ماهواره های مخابراتی نظامی Molnyia و
ماهواره های سری جدیدتر را میدهد . علاوه بر این ،IL-80VKP مجهز به انتن
های ارتباطی رادیویی در بقیه قسمتهای هواپیماست . طبق گزارشات ، یکی از این
آنتن ها که در دم هواپیما نصب شده ، برای ارتباط رادیویی در باند VLF
(فرکانس 3 تا 30 کیلوهرتز) میباشد که احتمالا جهت ارتباط مستقیم رییس جمهور
روسیه با زیردریایی های اتمی استراتژیک نصب گردیده است .
این هواپیما دارای قابلیت سوختگیری هوایی بوده و دو پاد ژنراتور توربینی
9.5 متری برای تامین انرژی الکتریکی تجهیزات ناوبری و ارتباطی هواپیما در
زیر بالها و کنار بدنه نصب شده اند . این پاد ها از یک ورودی هوا (Intake)
در قسمت راست ، خروجی جت در قسمت انتهایی و چند ورودی هوایی جانبی در طرفین
پاد استفاده میکند . در نوک این پاد ، یک نورافکن برای فرود نصب شده است .
طبق اطلاعات موجود ، این هواپیماها در حال حاضر در لشگر هوابرد مخصوص 8ام
نیروی هوایی روسیه در حال خدمت بوده و در فرودگاه نظامی Chkalovsky در 30
کیلومتری شمال شرقی مسکو مستقر هستند . این 4 هواپیما با کد های هواپیماهای
مسافربری بین المللی RA-86147, RA-86148, and RA-86149. RA-86147 ثبت شده
اند و با رنگ شرکت مسافربری هوایی Aeroflot رنگ آمیزی شده اند .
۹۱/۰۳/۰۴
۰
۰
مصطفی نداف