توسعه فعالیت ایرلاین‌های خصوصی و فروش سهام شرکت‌های هواپیمایی دولتی به بخش خصوصی یکی از تدابیر قابل توجه برای تعدیل و فنی‌سازی آثار تحریم‌های استکبار جهانی در ناوگان هوایی جمهوری اسلامی ایران (بخش غیرنظامی – مسافری) به شمار می‌آید. البته سیر خصوصی‌سازی ایرلاین‌های دولتی موجود در حال انجام است و مذاکراتی نیز برای ایجاد کنسرسیوم شرکت‌های هواپیمایی داخلی – خارجی در راستای افزایش سهم جابه‌جایی مسافران هوایی مراحل اجرایی را می‌گذراند.از آنجا که با اتخاذ تدابیر مذکور طی چند سال اخیر حرکت‌های قابل توجهی درخصوص افزایش ناوگان هوایی کشور صورت گرفته است به نظر می‌آید تداوم حمایت‌های منطقی نهادهای قانونی از جمله دولت و مجلس از شرکت‌های هواپیمایی برای تسهیل شرایط ارائه تسهیلات با تمرکز بر تأمین نیاز ارزی ایرلاین‌های ایرانی بتواند به گونه‌ای بسترهای اولیه برای توسعه پایدار بخش هوایی را به وجود بیاورد. بر این اساس فرصتی پیش آمد که با کاپیتان دکتر سیروس باهری مدیرعامل جدید هواپیمایی ایران ایرتور پیرامون برخی مسائل این شرکت هواپیمایی به گفت‌وگو بنشینیم.با توجه به اینکه بیشترین عملیات پروازی ایران ایرتور با حدود 13 فروند توپولف انجام می‌شد بعد از ممنوعیت پرواز توپولف‌ها طی اواخر سال گذشته در ناوگان هوایی چه مسائلی در روند فعالیت‌های این مجموعه به وجود آمد؟این مسئله، سختی و بحران‌هایی را برای مدیریت سابق و تیم همراهش به وجود آورد. همچنین مسائل تا جایی پیش رفت که بحران بیکاری پرسنل و رکود فعالیت‌ها در حال رخ دادن بود.برای ساماندهی مسائل مذکور چه تدابیری مدنظر قرار گرفت؟اگرچه در این زمینه استفاده از هواپیماهای بوئینگ MD به عنوان یک گزینه در ناوگان ایرتور لحاظ شد اما عدم شناخت خلبانان و بخش فنی از نحوه فعالیت‌ و اجاره‌ای بودن این نوع هواپیما ، مشکلاتی را در پی داشت. البته در مجموع‌ طی نیمه اول سال‌جاری (اسفند 89 لغایت آبان 90) ایام سخت و عبور از مرحله گذار برای کاربری مطلوب این نوع هواپیما پشت سرگذاشته شد. همچنین طی مدت مذکور بیشتر مشکلات یاد شده با توجه به تجارب مدیریت سابق و تیم همراهش سامان یافت. به صراحت باید گفت طی مدت مذکور ایران ایرتور بار دیگر متولد شد که از کنار این مسئله نباید به سادگی گذشت و جای سپاس از مدیران و افرادی که در این برهه با تمام توان به حل مشکلات پرداختند وجود دارد.بر این اساس تا اوایل نیمه دوم سال‌جاری هواپیماهای MD توانستند جایگاه مناسبی در ناوگان ایران ایرتور به دست بیاورند و خدماتی مطلوب ارائه دهند.به طور کلی چه تعداد هواپیما MD طی سال‌جاری در ناوگان ایرتور فعال شده است؟تا زمان حضور بنده به عنوان مدیریت جدید شرکت (اوایل آبان‌ماه) حدود پنج فروند هواپیمای MD در ناوگان ایران ایرتور حضور یافته بودند. البته در این زمینه به طور معمول یک فروند از هواپیماهای مذکور مراحل اورهال (تعمیرات اساسی) را می‌گذراند. همچنین برای افزایش ناوگان و گرفتن سهم بیشتر از جابه‌جایی مسافران هوایی نیز در چند ماه اخیر افزایش هواپیماهای MD با هدف ارتقای درآمدزایی شرکت مدنظر قرار گرفت، چراکه تعداد محدود هواپیما برای یک ایرلاین هزینه‌های آن را تأمین نمی‌کند.بر این اساس در گام اول داشتن 14-12 فروند انواع هواپیما در ناوگان ایران ایرتور هدفگذاری شد که با تحقق این مسئله علاوه بر تأمین هزینه‌ها، می‌توان در مسیر سودآوری شرکت نیز حرکت کرد. اگرچه در شرایط کنونی حدود 12 فروند هواپیمای MD در مجموع ناوگان ایران ایرتور فعال شده‌اند اما حدود سه فروند آن نیز مراحل اورهال دوره‌ای را می‌گذرانند که از این تعداد تا پایان سال دو فروند در ناوگان شرکت حضور می‌یابد و یک فروند دیگر نیز در اوایل سال آینده به ناوگان ایران ایرتور می‌پیوندد.چندی پیش رئیس سازمان هواپیمایی کشوری از موافقت بانک مرکزی برای تأمین نیاز ارزی ایرلاین‌ها خبر داد. حرکت مذکور چه تأثیری در روند فعالیت شرکت‌های هواپیمایی خواهد داشت؟در صورت تحقق این مسئله ایرلاین‌ها می‌توانند تسریع در روند خرید هواپیماهای جدید را به وجود بیاورند. البته تاکنون فقط طرح مسئله مذکور در حد یک اعلام خبری بوده است و ایرلاین‌ها نیز منابعی را دریافت نکرده‌اند.در این زمینه ایران ایرتور چه درخواستی را ارائه کرده است؟ همچنین ماهیانه نیاز ارزی شرکت چه میزان برآورد می‌شود؟براساس برنامه پنج ساله شرکت خـرید حدود 30 فروند انواع هواپیماهای ایرباس توسط ایران ایرتور مدنظر قرار دارد. اگرچه در این روند تعداد نیاز سالیانه و محاسبه هزینه هر فروند از هواپیماهای مذکور مشخص شده است اما مجموع این برنامه نیز برای تأمین منابع اولیه، به ارگان‌های مرتبط ارسال شد. در شرایط کنونی برای داشتن سرویس‌دهی منظم و انجام تعمیرات دوره‌ای برای داشتن پروازهای ایمن باید ماهیانه حداقل حدود 7 میلیون دلار ارز تأمین شود.به عنوان نمونه برای افزایش ناوگان و داشتن سهم بیشتر از جابه‌جایی مسافران هوایی چه برنامه‌ای در سال آینده دارید؟در این راستا براساس اهداف سال اول برنامه پنج ساله شرکت طی مذاکرات متعدد با کشورهای مختلف اروپایی، حدود 12 فروند انواع هواپیمای ایرباس مدل‌های مختلف 300 (از جمــــــله 321-320-310) به صورت ملکی – استیجاری در ناوگان ایران ایرتور فعال خواهند شد.ارزش این هواپیما‌ها چقدر برآورد می‌شود و تاکنون چه حرکت‌هایی در این زمینه صورت گرفته است؟حدود 250 میلیون دلار برای تحقق این مسئله باید تأمین اعتبار شود. اگرچه مذاکرات انجام شده و تمام مسائل برای عقد قرارداد مهیاست اما در صورت تخصیص منابع توسط مراجع مسئول می‌توان این قرارداد را عملیاتی ساخت. البته در مجموع بسیاری از ایرلاین‌ها از جمله ایران ایرتور براساس مذاکرات متعدد و عقد توافقنامه‌های اولیه با کشورهای مختلف از جمله کشورهای اروپایی بسته‌هایی را برای خرید هواپیما به سازمان هواپیمایی کشوری ارائه کرده‌اند که در صورت تأمین منابع ارزی می‌توان ورود انواع هواپیمای جدید به ناوگان هوایی کشور را توسط ایرلاین‌های داخلی شاهد بود.به عنوان نمونه در شرایط کنونی باید حداقل چه میزان نرخ بلیت هواپیما تعیین شود تا ایرلاین‌ها بتوانند در یک فضای رقابتی به ارائه خدمات بپردازند؟اگرچه در سال جاری حدود 15 درصد افزایش قیمت بلیت هواپیما لحاظ شد اما در این زمینه سایر خدماتی که به ایرلاین‌ها داده شد افزایش بیشتری از رقم مذکور داشت. براین اساس در شرایط کنونی بیشتر ایرلاین‌ها سودآوری مناسب ندارند و با مشکلات بسیاری از جمله افزایش بدهی‌هایشان فعالیت می‌کنند. باید در نظر داشت که در تمام دنیا، ایرلاین‌ها به گونه‌ای سوبسید دریافت می‌کنند چرا که داشتن توجیه اقتصادی و کسب درآمد برای شرکت‌های هواپیمایی با مسائل بسیاری (از جمله ریسک بالای فعالیت) ارتباط دارد و این مسئله برای ایرلاین‌هایی که ناوگانی با سن بالا و در شرایط تحریم به سر می‌برند دوچندان است. در مجموع در شرایط کنونی باید حداقل با توجه به نرخ تورم افزایش قیمت بلیت هواپیما صورت گیرد تا بتوان بخشی از زیاندهی ایرلاین‌ها را کاهش داد. همچنین در این روند افزایش تعرفه ارائه خدمات مرتبط با شرکت‌های هواپیمایی (نظیر کترینگ، هندلینگ، سوخت و امور فرودگاهی) باید متناسب با افزایش قیمت بلیت هواپیما صورت گیرد تا حداقل تأمین هزینه‌ها متناسب با درآمد (سربه سر) ایرلاین‌ها باشد.با توجه به اعمال افزایش نرخ سوخت هواپیما از 100 به 400 تومان در اواخر نیمه اول سال جاری، پرداخت مابه‌التفاوت نرخ مذکور توسط شرکت های هواپیمایی برای حمایت از ایرلاین‌ها در آینده مدنظر قرار گرفت، برای تعدیل مشکلات این مسئله چه راهکاری را پیشنهاد می‌کنید؟ثابت نگه داشتن نرخ خدمات مرتبط با شرکت‌های هواپیمایی نظیر کترینگ، هندلینگ، خدمات فرودگاهی، سوخت و افزایش قیمت بلیت هواپیما براساس نرخ تورم از پارامترهایی است که می‌تواند عاملی برای کاهش زیان انباشته ایرلاین‌ها مدنظر قرار بگیرد. باید در نظر داشت که با توجه به شرایط اقتصادی شرکت‌های هواپیمایی، اخذ قیمت سوخت برای هر لیتر 400-200 تومان نیز، ورشکستگی ایرلاین‌ها را در پی خواهد داشت. البته با محاسبه درآمد، مصرف سوخت و هزینه‌های شرکت‌های هواپیمایی می‌توان ابعاد این مسئله را شفاف ساخت.www.inn.ir