دوران پس از جنگ جهانی دوم شاهد پیشرفت های تکنولوژیکی بود که هواپیماهای جنگی را به شکل قابل توجهی قدرتمندتر از قبل کرد. موتورهای جت، رادار و موشک های هدایت شونده، تک هواپیماها را سریع تر، توانمندتر و کشنده تر از اسکادران یا تعداد بیشتری از همتایان زمان جنگ خود می کردند. این پیشرفت های “عصر جت” منجر به برخی پیشرفت های رکورد سازی و رکورد شکنی شد.
این پنج هواپیمای نظامی که در ادامه به آن ها اشاره خواهیم کرد در زمینه نبرد هوایی، قدرت موتور، بار، استقامت و تعداد قابل توجه تولید شده به اوج های جدیدی رسیده و رکوردشکنی کردند.
قهرمان نبردهای هوا به هوا
تنها ۲۰ سال پس از پایان جنگ جهانی دوم، جنگ ویتنام شگفتی های زیادی برای ایالات متحده به همراه داشت. عملکرد ضعیف جنگنده های نسل سوم مانند اف -۴ فانتوم ۲ و اف -۱۰۵ تاندرچیف در نبرد هوا به هوا، در برابر یک قدرت نظامی کوچک مجهز به هواپیماهای کوچک تر، مهندسان طراحی جنگنده های نسل چهارم را بر آن داشت تا مجدداً قدرت مانور را بر سرعت ارجح بدانند.
اف -۱۵ ایگل صرفاً به عنوان یک جنگنده برتری هوایی طراحی شده بود و تیم طراحی بر اساس اصل فدا نکردن سرعت و قدرت مانور هواپیما برای عملیات های زمینی عمل کرده و در نتیجه اف -۱۵ رکورد باورنکردنی ۱۰۴ پیروزی در برابر صفر شکست را در نبردهای هوایی داشت و ۱۰۴ هواپیمای دشمن ساقط شد در حالی که تلفات ایگل صفر بود. (البته سابقه ساقط شدن اف-۱۵ در اثر آتش موشک سطح به هوا وجود دارد، از جمله یک مورد در سال ۲۰۱۸ بر فراز یمن).
این احتمالاً رکورد پایدار یک هواپیمای جنگنده در هر جایی، در هر زمانی از تاریخ، برای نبرد هوایی است. ساقط کردن یک موشک کروز حوثی ها در ۲۰ اکتبر اخیر توسط یک جنگنده نیروی هوایی عربستان سعودی که احتمالاً یک جنگنده اف-۱۵ بوده است، احتمالاً رکورد دیگری برای این جنگنده نسل چهارمی به شمار می آید.
زمان اوج گیری
گذشته از قابلیت مانور، یکی از مفیدترین ویژگی های یک جت جنگنده، قدرت موتور است. یک جت سریع با قابلیت شتاب بالا می تواند سریع تر به دشمن نزدیک شود، سریع تر مانور دهد و در صورت لزوم سریع تر فرار کند. مهم تر از همه، این هواپیما می تواند سریع تر ارتفاع بگیرد که به خلبان جنگنده نه تنها برتری موقعیتی بلکه انرژی لازم برای مانور را می دهد.
در دهه ۱۹۷۰، یک اف -۱۵ ایگل ملقب به “استراک ایگل” تنها در ۳ دقیقه و ۲۷.۸ ثانیه پس از تیک آف به رکورد ارتفاع ۹۸،۴۲۵ پایی رسید. حتی در آن زمان، این جنگنده شتاب کافی برای ادامه اوج گرفتن تا نزدیک به ۱۰۳,۰۰۰ پا قبل از کاهش ارتفاع را داشت. همچنین استریک ایگل رکورد اوج گرفتن به مقدار ۱۵ هزار متر (۴۹،۲۱۲ پا) در ۷۷.۰۲ ثانیه را به ثبت رساند.
در دهه ۱۹۸۰، یک فروند جنگنده سوخو سو-۲۷ فلانکر که جنگنده ساخت اتحاد جماهیر شوروی در پاسخ به ا ف -۱۵ بود، به آسانی رکورد ۱۵ هزار متر را شکست و در عرض ۷۰.۳۳ ثانیه به همین ارتفاع رسید.
بزرگ ترین محموله بمب افکن
پس از جنگ جهانی دوم، موتور جت به سرعت جایگزین موتورهای پیستونی شد. موتورهای جت عمدتاً می توانستند نیروی رانش بسیار بیشتری را نسبت به موتورهای پیستونی تولید کرده و امکان تولید هواپیماهای سنگین تر، سریع تر و با قدرت حمل بارهای سنگین تر را ممکن کنند. بمب افکن ها، به طور ویژه، با این موتورهای جدید شاهد افزایش قابل توجه تعداد و وزن بمب هایی بودند که می توانستند حمل کنند. بمب افکن B-52 که برای اولین بار در سال ۱۹۵۲ به پرواز درآمد، رکوردها را شکست، در حالی که یک بمب افکن به تنهایی قادر به حمل باری مشابه دو اسکادران بمب افکن های B-17 بود.
بی -۵۲ قهرمان تمام دوران حمل بمب است و شرکت سازنده آن، بوئینگ، مدعی شده که این بمب افکن می تواند بیش از ۳۱,۷۵۰ کیلوگرم را حمل کند. از ۷۶ فروند بی-۵۲ موجود در خدمت، ۳۶ فروند قادر به حمل تا ۳۶ فروند موشک کروز با کلاهک هسته ای AGM-86B هستند.
تمام B – ۵۲ ها می توانند بمب های JDAM هدایت شونده با GPS، بمب های هدایت لیزری Paveway ، موشک های کروز غیرهسته ای JASSM – ER، موشک های ضد کشتی LRASM، موشک های ضد کشتی Harpoon، مین های دریایی Quickstrike و بمب های معمولی و بدون قابلیت هدایت را حمل کنند.
طولانی ترین پرواز بدون سوختگیری مجدد
همه هواپیماها در زمینه مسافت و ارتفاعی که می توانند به آن برسند دچار محدودیت هستند. عواملی مانند محموله، آب و هوا و استقامت خدمه نیز می توانند بر مدت زمان ماندن هواپیما در آسمان تاثیر بگذارند. هواپیماهای بدون خلبان و تجهیزات پشتیبانی لازم برای زنده نگه داشتن خلبان می توانند مقدار محموله یا برد را کاهش دهند و به همین خاطر، هواپیماهای بدون سرنشین در زمینه برد نسبت به هواپیماهای سرنشین دار وضعیت بهتری دارند. بنابراین تعجبی ندارد که هواپیمای نظامی با رکورد جهانی در زمینه پرواز بدون توقف حتی خلبان هم نداشته باشد.
در سال ۲۰۱۳، یک هواپیمای بدون سرنشین شناسایی با ارتفاع پروازی و تاب آوری بالا از نوع RQ-4 Global Hawk متعلق به نیروی هوایی آمریکا از پایگاه نیروی هوایی گرند فورکس بلند شد و به مدت ۳۴.۳ ساعت در آسمان باقی ماند. این هواپیما که با نام “لیدی هاوک” شناخته می شود، همچنین رکوردی را برای یک هواپیما با خدمه پرواز و پشتیبانی کاملاً زنانه ثبت کرد.
پرتولیدترین جت جنگنده
اگر می خواهید به دنبال پرتولیدترین جت جنگنده تاریخ باشید، تنها دو کشور کاندید وجود دارد: ایالات متحده و اتحاد جماهیر شوروی سابق. این دو کشور در طول جنگ سرد ابرقدرت هایی بودند که بلوک های مخالف را رهبری کرده و نه تنها متحدان خود در ناتو و پیمان ورشو را مسلح و مجهز نموده بلکه کشورهای غیر متحد خود را نیز تجهیز می کردند. اگر چه کشورهایی مانند فرانسه و سوئد جنگنده های بسیار خوبی ساختند، اما نتوانستند به اندازه یک ابرقدرت برای مشتریان خارجی جذاب باشند.
پرتولیدترین جت جنگنده تاریخ Mikoyan-Gurevich MiG-21 است. میگ-۲۱ که برای ناتو با نام “Fishbed” شناخته می شد، جنگنده ای بهینه شده برای نبرد هوا به هوا بود اما توانایی انجام ماموریت های محدود هوا به زمین را نیز داشت. این جت بسیار صیقلی و به شکل دارت بود با بال های کوتاه و کلفت و ورودی هوای موتور که در دماغه داشت. این جنگنده می توانست به سرعت حداکثری ماخ ۲ برسد و چهار موشک هوا به هوای کوتاه برد و مادون قرمز را حمل کند.
بر اساس دقیق ترین آمار موجود، اتحاد جماهیر شوروی دست کم ۱۰،۱۵۸ فروند میگ -۲۱ ساخت که آن را به پرتولیدترین جنگنده دوران پس از جنگ جهانی دوم تبدیل کرد. میگ -۲۱ همچنین به طور رسمی توسط کتاب رکوردهای جهانی گینس به عنوان پرتولیدترین هواپیماهای جت نظامی شناخته می شود.
