هواپیمای چنگدو جی-۱۰ یک جنگنده چند منظوره بومی چینی است که توسط صنایع هوایی چنگدو تولید می‌شود. این جنگنده با نام‌های دیگری نظیر Jian 10 و Fighter 10 نیز شناخته می‌شود. این جنگنده با طول بیش از ۱۵ متر، عرض قریب به ۱۰ متر، وزن بیش از ۸ تن ، سرعت ۲٫۲ ماخ، می‌تواند انواع بمب های هدایت شونده تا ۵۰۰ کیلوگرم را حمل و پرتاب کند.
–
جنگنده بمب افکن چنگدو جی-۱۰
این هواپیما، که در غرب به نام اژدهای نیرومند معروف است، می‌تواند به‌طور هم‌زمان به عنوان یک جنگنده و یک هواپیمای تهاجمی ایفای نقش کند. این هواپیما برای اجرای عملیات در هرگونه شرایط آب و هوایی در شب و روز طراحی شده‌است. J-10 علاوه بر نبرد هوایی، در اجرای عملیات هوا به سطح و ضد کشتی نیز قابلیت دارد.
طراحی این هواپیما در اواخر دهه ۱۹۸۰ به عنوان پاسخی به دو جنگنده میگ-۲۹ و سوخو-۲۷ شوروی و با الهام‌گیری و تکامل جنگنده چنگدو جی-۹ آغاز شد. جی-۱۰ در سال ۱۹۹۸ اولین پرواز خود را انجام داد و تولید انبوه آن از سال ۲۰۰۲ آغاز شد. پاکستان هم سفارش ۱۵۰ فروند از این جنگنده را داده‌است که ۳۶ فروند نخست در سال ۲۰۱۲ تحویل شد. تعداد ساخت شده طبق منابع انگلیسی به ۴۰۰ عدد می‌رسد.در غرب هواپیمای J-10 را با نام Vigorous Dragon می‌شناسند.
موتور و پیشران چنگدو جی-۱۰
نیروی مورد نیاز جت J-10 از یک موتور توربوجت AL-31 ساخت ساترن لیونکا تامین می‌شود.
نسخه اولیه جی ۱۰ از موتور AL-31FN با قدرت رانش ۷۹ کیلو نیوتن در حالت عادی و ۱۲۳ کیلو نیوتون با استفاده از پس سوز را دارد.
این موتور با موتور مورد استفاده از سوخوی ۲۷ و سوخوی ۳۰ نیروی هوایی چین یکسان است.
مدل جدیدتر این هواپیما که در سال ۲۰۰۶ معرفی شد از موتور AL-31FN M1 ساخت سالیوت استفاده می‌کند.
این موتور ۱۳۲.۵ کیلو نیوتن رانش دارد و از سیستم کنترل دیجیتالی موتور بهره مند است.
نازل خروجی موتور نیز قابلیت تغییر بردار رانش در چهار جهت را دارد که به قابلیت مانور هواپیما کمک شایانی می‌کند.
هواپیمای J-10 در بیشترین ظرفیت خود می‌تواند ۴ هزار و ۹۵۰ لیتر سوخت را حمل کند.
از این مقدار سوخت ۳ هزار و ۱۸۰ لیتر آن در مخزن داخل بدنه و ۱۷۷۰ لیتر آن نیز درون بال‌ها هستند.
قابلیت سوختگیری هوایی نیز در J-10 پیش بینی شده است و نازل آن درست در جلوی خلبان قرار دارد.
سوخت رسانی هوایی به جی ۱۰ با استفاده از هواپیمای Xian H-6U تانکر انجام می‌شود.
امکان حمل سوخت اضافی در مخازن خارجی نیز در J-10 وجود دارد.
–
–
تاریخچه تولید و طراحی چنگدو جی-۱۰
چین به طور رسمی در سال ۲۰۰۷ برای اولین بار از J-10 رونمایی کرد.
برنامه تولید این هواپیما در سال ۱۹۹۴ آغاز شد.
چین از سال ۱۹۸۸ برنامه تولید یک هواپیمای چند منظوره تک سرنشینه را در سر داشت و این برنامه در نهایت به تولید J-10 در سال ۱۹۹۸ منجر شد.
در سال ۲۰۰۳ نیز نسخه دو سرنشینه از J-10 اولین پرواز خود را انجام داد.
گزارش‌های دیگری هم وجود دارند که خبر از ورود به خدمت J-10 در سال ۲۰۰۵ می‌دهند.
چنگدو جی-۱۰ را باید اولین هواپیمای نسل چهارم بومی چین دانست.
پاکستان اولین مشتری خارجی J-10 بود که در سال ۲۰۱۵ تعداد ۳۶ فروند از این هواپیما را از چین خریداری کرد.
چین و پاکستان همکاری نظامی نزدیکی با هم دارند.
به طوری که پاکستان در تولید جنگنده‌های JF-17 و FC-1 با چین همکاری کرده است.
ویژگی‌های کلی چنگدو جی-۱۰
خدمه: ۱
طول: ۱۶٫۴۳ متر (۵۳ فوت ۱۱ اینچ)
پهنای بال: ۹٫۷۵ متر (۳۲ فوت ۰ اینچ)
ارتفاع: ۵٫۴۳ متر (۱۷ فوت ۱۰ اینچ)
مساحت بال‌ها: ۳۳ متر مربع (۳۶۰ فوت مربع)
وزن خالی: ۹٬۷۵۰ کیلوگرم (۲۱٬۴۹۵ پوند)
وزن ناخالص: ۱۲٬۴۰۰ کیلوگرم (۲۷٬۳۳۷ پوند)
بیشترین وزن برخاست: ۱۹٬۲۷۷ کیلوگرم (۴۲٬۴۹۹ پوند)
ارزیابی عملکرد چنگدو جی-۱۰
بُرد: ۳٬۲۰۰ کیلومتر (۱٬۹۸۸ مایل؛ ۱٬۷۲۸ مایل دریایی)
بُرد رزمی: ۱٬۲۵۰ کیلومتر (۷۷۷ مایل؛ ۶۷۵ مایل دریایی)
Maximum speed: Mach2.2[۷][۸]
حداکثر ارتفاع: ۱۸٬۰۰۰ متر (۵۹٬۰۰۰ فوت)
حد شتاب جی: +۹ –۳
بارگیری بال: ۳۸۱ کیلوگرم بر متر مربع (۷۸ پوند بر فوت مربع)
نیرو به وزن: ۱٫۱۵ (with Saturn AL-31FN3); 1.16 (with WS-10A)
توان عملیاتی و تسلیحات چنگدو جی-۱۰
چنگدو جی-۱۰ دارای ۱۱ جایگاه حمل سلاح و مهمات است عنوان داشت: این جنگنده طیف وسیعی از سلاح های با کالیبرهای مختلف از جمله سلاح ۲۳ میلی متری و انواع موشک‌های “سطح به سطح هواپایه” را می‌تواند حمل کند.
جنگنده J-10 توانایی حمل انواع موشک‌های هوا به هوا چینی مانند پیتون ۳PL-8، P-11، و P12، و موشک‌های روسی ویمپل R-73 و R-77 را دارد.
موشک چینی PL-8 یک موشک کوتاه برد هوا به هوا با جستجوگر مادون سرخ است.این موشک نسخه‌ای چینی از موشک هوا به هوای پیتون ۳ اسرائیلی‌ها حساب می‌شود.
موشک PL-11 نیز نسخه چینی از موشک هوا به هوای ایتالیایی Aspide است.
چینی‌ها موشک PL-12 را هم با همکاری روس‌ها تولید کرده‌اند.این موشک از فناوری موشک روسی AA-12 Adder استفاده می‌کند.موتور این موشک در چین توسعه پیدا کرده است و می‌تواند اهدافی تا برد ۹۰ کیلومتر را هدف قرار دهد.
هواپیمای J-10 توانایی حمل انواع بمب‌های هدایت لیزری، موشک‌های ضد کشتی YJ-8K و C-801K و موشک هوا به زمین و ضد کشتی C-82 را دارد.
موشک ضد رادار YJ-9 نیز از دیگر تسلیحات کارآمد J-10 است.
–
طراحی چنگدو جی-۱۰
جنگنده چند منظوره چنگدو جی-۱۰ از طراحی بال‌های دلتا (بال مثلثی) استفاده می‌کند.
دم این هواپیما نیز از نوع تکی است و در زیر بدنه یک ورودی هوای بزرگ برای موتور دیده می‌شود.
ابعاد و طراحی J-10 شباهت زیادی به جنگنده اسرائیلی لاوی دارد.
شباهت چنگدو جی-۱۰ به جنگنده اسرایلی لاوی
هواپیمای چنگدو جی-۱۰ شباهت بسیار زیادی به جنگنده لاوی ساخت کشور اسرائیل دارد. پروژه لاوی که یک کپی از جنگنده جنرال داینامیکس اف-۱۶ فایتینگ فالگن بوده‌است، آغاز راه هواپیماسازی اسرائیل شناخته می‌شود. ایالات متحده فناوری ساخت جنرال داینامیکس اف-۱۶ فایتینگ فالگن را در اختیار اسرائیل گذاشت تا این کشور راه پیشرفت در صنعت هوایی را سریعتر بپیماید. مجلهٔ اطلاعاتی «جینز» از بریتانیا، ادعا کرده که توسعه و تولید جنگنده چنگدو جی-۱۰ به دست کارشناسان چینی، حاصل دانش فنی مربوط به پروژهٔ لاوی بوده‌است. کارشناس روسی نیز گفته‌است که بنا به اطلاعای موثق از یکی از همکاران چینی‌اش این ادعا درست است و فناوری آمریکایی در جنگنده جی-۱۰ به کار رفته‌است.
در سال ۲۰۰۷ میلادی، «سانگ ونکونگ» طراح چنگدو جی-۱۰ هرگونه ارتباط با پروژهٔ لاوی اسرائیل را رد و تکذیب کرده‌است. وی همچنین ادعا کرده‌است که جی-۱۰ درواقع توسعه‌یافته از پروژهٔ جی-۹ مروبط به دهه ۶۰ میلادی است. نیروی هوایی چین نیز سخنان این طراح چینی را در سال ۲۰۱۲ تأیید کرد. گرچه ارزیابی‌های آمریکا چیز دیگری را نشان داده‌است و این کشور، اسرائیل را بشدت بازخواست کرده‌است که چرا اسرائیل بعنوان یک متحد آمریکا، فناوری پیشرفتهٔ آمریکایی را در اختیار چین قرار می‌دهد. این موضوع باعث شد که اسرائیل بخاطر فشارها از سوی آمریکا، فروش هواپیمای آواکس پیشرفتهٔ ساخت اسرائیل با نام EL/M-2075 به چین را به‌کلی لغو کند. زیرا این آواکس کاملاً طراحی شده در ایالات متحده است ولی مونتاژ اسرائیل می‌باشد. در سالهای بعد موارد بحث‌برانگیز دیگری در مورد هواپیماهای جی-۳۱ و چنگدو جی-۲۰ نیز مطرح شده‌است.
–
–
قیمت چنگدو جی-۱۰
قیمت هر فروند جنگنده “چنگدو جی-۱۰ (Chengdu J-10) حدود ۴۰ تا ۵۰ میلیون دلار برآورد می‌شودکه بدین ترتیب قیمت مناسبی به حساب می‌آید.
–چنگدو جی-۱۰ در ایران
دبکا فایل(وبسایت اطلاعاتی نظامی اسرائیلی) در ادعایی مطرح کرد که ایران قصد دارد پس از جمع بندی مذاکرات هسته‌ای و با آزاد شدن اموال بلوکه شده، ۱۵۰ فروند جنگنده “چنگدو جی- ۱۰” از جمهوری خلق چین و ۲۵۰ فروند جنگنده “سوخو- ۳۰ کلاس فلانکر” را از فدراسیون روسیه خریداری کنند.
جمهوری اسلامی ایران در ۴ سال گذشته چهار نوع جنگنده ساخته که از جمله آن می‌توان به جنگنده “صاعقه”،”آذرخش”،”قاهر۳۱۳″ و”جت آموزشی کوثر” اشاره کرد که این توانمندی در آینده نیز ادامه خواهد داشت و نسل‌های جدید جنگنده‌ها در نیروی هوایی و وزارت دفاع ساخته خواهد شد.
از سویی ایرانیان باید متوجه شده باشند که چین در بین عمده صادرکنندگان تسلیحات نظامی، قابل اطمینان‌ترین تامین کننده تجهیزات نظامی است و همچنین چین در زمینه پرداخت‌های مالی نیز انعطاف پذیر است.
–
Bonus J-10 paint scheme photos
