مباران استراتژیک یک استراتژی جنگی است که در یک
جنگ همه جانبه برای از بین بردن توان و امکانات اقتصادی دشمن مورد استفاده
قرار میگیرد.
بطور سیستماتیک سازماندهی و اجرای این استراتژی از طریق هوا صورت میگیرد.
بایستی یادآور شوم که بمباران استراتژیک با بمباران تاکتیکی (Tactical
Bombing) کاملاً متفاوت میباشد، اهداف در بمبارانهای استراتژیک معمولاً
کارخانجات، خطوط راه آهن، پالایشگاهها، شهرها و ... میباشد در صورتی که هدف
از بمباران تاکتیکی معمولاً انهدام پادگانها، مراکز فرماندهی، انبارهای
مهمات، فرودگاه ها و در کل اهداف نظامی میباشد با توجه به این تفاوت ها
مشخص میگردد که بمب افکن های استراتژیک هواپیماهایی بزرگ و دور برد میباشند
در صورتی که بمب افکن های تاکتیکی بالنسبه کوچکتر و سریع تر هستند و در
بسیاری از موارد بمباران های تاکتیکی توسط شکاری بمب افکن ها صورت میگیرد،
در بعضی از مواقع، قبل از اجرای یک بمباران استراتزیک با اجرای بمباران های
تاکتیکی سیستم های دفاع ضد هوایی دشمن مورد تهاجم قرار گرفته و منهدم
میگردد و سپس بمباران استراتژیک انجام میگیرد.
دریک بمباران استراتژیک معمولاً یکی از 3 روش زیر برای فرو ریختن بمب ها یا
پرتاب موشک ها مورد استفاده قرار میگیرد: Carpet Bombing - Smart Bombing -
Nuclear Bombing
در روش Carpet Bombing یا بمباران منطقه ای (معنی واژه Carpet فرش میباشد
اما در اینجا معنی منطقه ای یا گسترده میدهد) یا بمباران گسترده روشی است
که در آن چندین بمب افکن استراتژیک، منطقه ی مورد نظر را با بمب هایشان فرش
میکنند. این روش معمولاً فاقد دقت مناسبی است و باعث کشتار غیر نظامیان در
سطحی وصیع میگردد، معمولاً هدف از این نوع بمباران ایجاد رعب و وحشت در
بین غیر نظامیان و آسیب رسانی گسترده به امکانات و ساختمانهای غیرنظامی
میباشد.
در روش Smart Bombing یا بمباران هوشمند از بمب ها و موشک های هدایت شونده
با دقت بالا استفاده میگردد، به دو دلیل این روش بمباران اکنون بسیار مورد
استفاده میباشد. یک اینکه در این روش تلفات غیر نظامی به حداقل میرسد و دو
اینکه توسط سلاحهای هدایت شونده میتوان به صورتی موثرتر و دقیق تر اهداف را
منهدم نمود.
روش سوم Nuclear Bombing یا بمباران هسته ای میباشد که با توجه به توان
تخریبی بسیار بالای بمب ها و تسلیحات هسته ای، باعث کشتار جمعی غیز نظامی
در حجمی وحشت آور شده و تاسیسات و بناهای غیر نظامی را به صورتی غیر قابل
تصور نابود میسازد.
از لحاط تاریخی اولین بمباران استراتزیک در جنگ یکم جهانی به اجرا درآمد،
در آغاز جنگ تقریباً تمام بمباران ها از نوع تاکتیکی بود. معمولاً بمب یا
بسته انفجاری به صورت دستی توسط خلبان بر روی اهداف نظامی پرتاب میگردید،
در مواقعی نادر ممکن بود این خلبانها اهداف غیر نظامی نزدیک به نواحی جنگی
را هدف قرار دهند که این موارد جز بمبارانهای استراتژیک قرا نمیگیرد.
اولین بمباران هوایی رسمی بر ضد اهداف غیرنظامی در 19 ژانویه سال 1915
انجام گرفت، در این روز دو فروند زپلین ارتش آلمان 24 بمب 50 کیلویی حاوی
مواد منفجره پر قدرت و همچنین بسته های آتش زا 3 کیلوگرمی را بر روی شهرهای
شرینگهام، گینگزلین و یارموث که در شرق انگلستان قرار دارند، قرو ریختند.
در اثر این بمباران 4 نفر کشته و 16 نفر زخمی شدند، خسارات مالی وارد شده
بر اثر این بمباران نزدیک به 7740 پوند تخمین زده شد. واکنش رسانه ها و ملل
به این بمباران در آن زمان خارج از حد تصور بود، اما این حقیقت تلخ بر
همگان نمایان گردید که در یک جنگ همه جانبه دیگر هیچ کس در امان نیست، نه
کودکان، نه زنان و نه غیز نظامیان، پیشرفت تکنولوژی دامنه جنگ را به گشتره
وسیعی از مناطق غیر نظامی کشاند.
تا پایان سال 1915 نوزده بمباران هوایی انجام گردید که در کل 37 تن بمب فرو
ریخته شد. در اثر این بمبارانها 181 نفر کشته و 455 نفر زخمی شدند.
آلمانیها در سال 1916 نیز به حملات و بمبارانهای هوایی بر ضد انگلستان
ادامه دادند، در ماه می همین سال بود که آلمانیها لندن را مورد بمباران
قرار دادند و در ماه جولای بود که قیصر مجوز رسمی برای بمباران اهداف شهری و
غیر نظامی را صادر نمود.
با پایان یافتن سال 1916، آلمانیها 23 بار انگلستان را بمباران نموده و در
حدود 125 تن بمب و مواد منفجره را به کار بردند. در طی این سال 293 نفر در
اثر این بمبارانها کشته و 691 نفر زخمی شدند.
در طی سالهای 1917 و 1918 با قدرت گرفتن نیروی هوایی انگلستان و ساخت
هواپیماهای شکاری موثر، زپلین های آلمانی رفته رفته، کارآیی خود را از دست
دادند، زیرا زپلین یک هدف سهل الوصول برای هواپیماهای شکاری به شمار میرفت.
در طی این 2 سال 11 حمله هوایی توسط زپلین های آلمانی انجام شد، آخرین حمله
در 5 آگوست سال 1918 انجام گرفت که در این حمله زپلین آلمانیها مورد
برخورد گلوله های شکاریهای انگلیسی قرار گرفت و فرمانده کل زپلین های
آلمانی، فرمانده پیتر اشتراسر کشته شد.
در کل تا پایان جنگ جهانی یکم، 51 بمباران هوایی انجام شد که طی این حملات
5806 بمب بر روی غیر نظامیان فرو ریخته شد. کل تلفات این بمبارانها 557
کشته و 1358 زخمی ارزیابی شد.
در جنگ دوم جهانی نیز بارها بمبارانهای استراتژیک توسط نیروهای متفقین و
متحدین به اجرا درآمد که تلفات انسانی و اقتصادی بسیار گسترده ای بر جای
نهاد.
ظهور بمب افکن های غول پیکر و دوربرد و تولید مواد منفجره پرقدرت طی جنگ
دوم جهانی باعث گردید که بمبارانهای استراتژیک یکی از مهم ترین حربه ها
برای تخریب ساختارهای اقتصادی، شهری و ... باشد.
یکی از وحشتناکترین بمبارانهای استراتژیک طی جنگ دوم جهانی حمله متفقین به
شهر درسدن آلمان بود. درسدن یکی از مهمترین شهرهای صنعتی آلمان طی جنگ دوم
جهانی به شمار میرفت، کارخانجات و صنایع موجود در این شهر به نحو مناسبی در
برابر بمبارانهای معمولی مقاوم سازی شده و آماده بودند و علاوه بر این
تعداد زیادی تیربار و توپهای ضد هوایی از این شهر محافظت مینمودند به همین
دلیل فرماندهان ارشد انگلیسی و آمریکایی تصمیم گرفتند با اجرای یک بمباران
گسترده و سهمگین منابع انسانی، صنعتی و اقتصادی این شهر را یکجا از بین
ببرند، برای پیاده سازی این تصمیم یک هزار بمب افکن انگلیسی و آمریکایی در
یک روز به درسدن حمله کردند و شهر را چنان بمباران کردند که چیزی از آن
باقی نماند. در این بمباران سهمگین 300،000 هزار غیر نظامی کشته شدند.
منبع: مجله جنگ افزار
۹۱/۰۷/۲۳
۰
۰
مصطفی نداف