اولین چیزی که پس از شنیدن عدد 777 به ذهن آدمی خطور می کند نام هواپیمای مسافربری بوئینگ 777 است اما این عدد در دنیای نظامی نیز هماوردی قوی دارد. هویتزر فوق سبک 777 -با وزنی در حدود نصف هویتزرهای نسل قبل- به آرامی جای پای خود را در میان نیروهای مسلح ایالات متحده باز می کند. بد نیست که نگاهی به این هویتزر 155 میلیمتری مدرن بیاندازیم. طراحی در آخرین سالهای قرن گذشته یکی از زیرمجموعه های "بی آ ئی سیستمز" -غول تسلیحاتی بریتانیا- در حال کار بر روی پروژه یک هویتزر صحرایی فوق سبک بود. اگرچه طراحی این توپ در بریتانیا انجام شد اما درنهایت ساخت این هویتزر در آن سوی اقیانوس اطلس برعهده آمریکایی ها گذارده شد. در حدود 70 درصد از قطعات این توپ -ازجمله لوله توپ آن- در آمریکا تهیه می شود. این توپ در سال 1997 توسط تفنگداران دریایی به عنوان هویتزر صحرایی استاندارد این نیرو انتخاب شد و 5 نمونه اول آن در ژوئن سال 2000 به این نیرو تحویل گردیدند. در نوامبر 2002 قرارشد که برای مرحله اول تعداد 94 قبضه ام-777 ساخته شود. سپاه تفنگداران دریایی برای آزمایش ام-777 نزدیک به 12000 گلوله توسط 4 قبضه از توپها شلیک کردند. آزمایشهای کنترل کیفیت تفنگداران بر روی ام-777 در دسامبر 2004 به اتمام رسید. پس از اینکه ام-777 از این آزمایشها سربلند بیرون آمد قرارداد تولید کامل آنها در آوریل 2005 امضا شد. بی آئی سیستمز نمونه ای از ام-777 را بر روی یک خودرو 8×6 سوارکرده است. این نمونه با نام "ام-777 پورتی" در سال 2006 به نمایش گذاشته شد. جابجایی ام-777 با وزن 4218 کیلوگرم در حدود 42 درصد از ام-198 -توپ صحرایی استاندارد آمریکایی ها- سبک تر بود. در ساخت این توپ به مقدار زیادی از فلز گرانبهای تیتانیوم استفاده شد که باعث سبک شدن غیر عادی وزن آن گشته است. وزن کم این توپ سبب نشده است که از پایداری آن در هنگام شلیک کاسته شود و درنتیجه دقت ام-777 فدای سبکی وزن آن نشده است. وزن ام-777 تا اندازه ای کاهش یافته که حمل آن به سادگی توسط هلیکوپتر، هواپیمای موتور چرخان "وی-22" و کامیونهای کوچک انجام می پذیرد. در ماه جولای 2004 توسط سپاه تفنگدارن دریایی آزمایشهایی با هواپیمای عمودپرواز وی-22 برای حمل ام-777 انجام گرفت که کاملا موفقیت آمیز بودند. ام-777 را به راحتی می توان در میدان نبرد جابجا کرد. اندازه کوچک این توپ همچنین نیاز به انبارها، کشتی ها و هواپیماهای بزرگ را برای ذخیره سازی تعداد زیادی از آن از بین می برد. این خاصیت، ام-777 را به صورت سلاحی مناسب برای تفنگداران دریای درمی آورد چرا که تفنگداران دریایی مجبورند برای اجرای ماموریتهایشان در سریع ترین زمان تجهیزاتشان را با کشتی یا هواپیما به دورترین نقاط دنیا ارسال کنند. خدمه این توپ نیز نسبت به ام-198 کاهش یافته اند. ام-198دارای 9 نفر خدمه می باشد درحالیکه ام-777 به صورت عادی دارای 8 نفر خدمه می باشد ولی در هنگام ضرورت می توان آنها را تا 5 نفر نیز کاهش داد. ام-777 را می توان در جاده با سرعت 88 کیلومتر بر ساعت و در خارج از جاده با سرعت 50 کیلومتر بر ساعت یدک کشید و جابجا کرد. هدایت آتش ام-777 یک سیستم هدایت آتش مانند هویتزرهای خودکششی "ام-109 پالادین" دارد. این سیستم به خدمه ام-777 اجازه می دهد که ناوبری، هدف گیری و تعیین محل نصب توپ را به دقت و با سرعت بیشتری نسبت به توپهای صحرایی سنتی انجام دهند. این سیستم که تاد نام دارد- ساخت شرکت "جنرال دینامیکز" آمریکا است. هویتزرهایی که توسط کانادایی ها بکارگرفته شده اند از یک سایت هدفگیری سنتی به علاوه یک سیستم هدایت آتش دیجیتالی ساخت شرکت "سلکس" بهره گیری می کند. سیستم ساخت سلکس قبلا بر روی توپهای سبک "ال-118" ارتش بریتانیا امتحان خود را پس داده اند. مانند تمام هویتزر-توپهای امروزی، ام-777 را می توان هم برای تهیه آتش مستقیم و هم آتشباری غیرمستقیم بکارگرفت. مهمات از مهمترین مشخصات ام-777 این است که می تواند از گلوله های استاندارد 155 میلیمتری موجود در بازار بهره گیری کند. برد گلوله های معمولی ام-777 به 24 کیلومتر می رسد. یکی از شاخص ترین مهمات هویتزر ام-777 گلوله های "اکسکالیبور" هستند که توسط "جی پی اس" هدایت شده و برد آنها تا 40 کیلومتر می رسد. این برد، محوطه تحت پوشش تنها یک قبضه توپ را تقریبا دو برابر کرده و به 5000 کیلومتر مربع افزایش داده است. شلیکهایی که ارتش آمریکا با این گلوله در فاصله 24 کیلومتری انجام داده است دقت این گلوله ها را 10 متر نشان می دهد. تحویل این مهمات به نیروهای نظامی آمریکا از سپتامبر 2006 آغازگشته است و آنها را در تابستان 2007 با موفقیت در عراق بکارگرفته اند. تاریخچه عملیاتی اولین واحدی رزمی که به هویتزر ام-777 مسلح شد گردان سوم لشکر 11 سپاه تفنگدارن دریایی آمریکا است. این واحد توپهای خود را در ماه می سال 2005 دریافت کرد. گردان دوم آتشبار صحرایی یازدهم نیروی زمینی آمریکا مستقر در هاوایی نیز نخستین هویتزرهایشان را در اکتبر 2006 تحویل گرفتند. قرار است که تفنگداران دریایی 380 قبضه و نیروی زمینی و گارد ملی آمریکا 273 قبضه از این هویتزرها را دریافت کنند. در دسامبر 2005، هنگ یکم سلطنتی توپخانه اسبی کانادا توسط 6 قبضه ام-777 اولین شلیک توپهای جدید خود را جشن گرفت. این توپها بر اساس موافقنامه بین آمریکا و کانادا توسط تفنگداران دریایی در اختیار کانادایی ها گذاشته شد. ام-777های کانادایی در افغانستان برای پشتیبانی عملیات "کمانگیر" بکارگرفته شدند و در اوایل سال 2006 نیز در نزدیکی قندهار از آنها استفاده شد. در تابستان همان سال ام-777 های کانادایی نقش با اهمیتی در عملیات "پانجوایی" اجرا کردند و نیروهای طالبان را که در حال عقب نشینی از منطقه نبرد بودند با موفقیت به توپ بستند. بنابر گزارشهای دریافت شده از این نبرد، بیشتر 72 نفر تلفاتی که طالبان برجای گذاشتند نتیجه آتش 2 قبضه از ام-777 ها بوده است. در اواخر سال 2006 هویتزرهای کانادایی به سیستم هدفگیری دیجیتال مجهز شدند که دقت آنها را به مقدار زیادی بالا برد و توپها را توانا کرد تا در فواصل نزدیک به تهیه آتش پشتیبانی برای سربازان کانادایی و آمریکایی بپردازند. به هرحال، در اوایل سال 2007 مهمات توپها کاهش یافت و به ناچار آتشباری آنها کمتر شد. موفقیت این توپها به اندازه ای بود که کانادا 6 قبضه دیگر را به بی آ ئی سیستمز سفارش داد با این شرط که اجازه دریافت 15 قبضه دیگر را نیز داشته باشد. نیروی زمینی و سپاه تفنگداران دریایی آمریکا نیز از دسامبر 2007 به بعد ام-777 را در افغانستان بکارگرفتند و قرار بود که آن را در سال 2008 به عراق نیز اعزام کنند. تا فوریه 2008 بیش از 300 قبضه از این هویتزر به نیروهای مسلح آمریکا تحویل داده شده است. مشخصات طول:9.30متر (در حالت حمل و نقل)؛10.2 متر (در حالت شلیک) عرض:2.77 متر (در حالت حمل و نقل)؛3.72 متر (در حالت شلیک) ارتفاع:2.26 (در حالت حمل و نقل) طول عمر لوله: 2650 شلیک 2650 شلیک برد موثر:24.7 کیلومتر (با گلوله عادی)؛30 کیلومتر (با گلوله راکت دار) نواخت آتش:5 گلوله در دقیقه (سریع)؛2 گلوله در دقیقه (عادی) سرعت دهانه:827 متر بر ثانیه وزن:4218 کیلوگرم منبع مجله جنگ افزار نویسنده رضاکیانی موحد