(۱۶ دسامبر ۱۹۴۴ تا ۲۵ ژانویه ۱۹۴۵)
نبرد بولج یا ضد حمله آردن، آخرین عملیات مهم تهاجمی ارتش آلمان در جنگ جهانی دوم بود، این عملیات در مناطق یخ زده والونیا در آردن در شرق بلژیک، شمال فرانسه و لوکزامبورگ، به فرماندهی آدولف هیتلر انجام گرفت. هدف عملیات جلوگیری از استفاده متفقین از بندر آنتورپ، شکاف خطوط متفقین، محاصره و نابود کردن ۴ ارتش متفقین و در نهایت وادار کردن متفقین به امضاء قرارداد صلح مطابق با خواسته آلمان نازی بود.
عملیات این نتایج را به بار آورد:
طرح حمله متفقین غربی به خاک آلمان ۵ تا ۶ هفته به تاخیر افتاد.
تمام منابع آلمان در خط مقدم جبهه غرب تمام شد.
فروپاشی ارتش آلمان باعث باز شدن مسیر های نامحدود برای ارتش متفقین برای حمله به خط دفاعی زیگفرید شد و حمله ارتش سرخ به لهستان را ۸ روز جلو انداخت.
در صبح روز ۱۶ دسامبر ۱۹۴۴، ارتش آلمان به یک حمله غافلگیر کننده کامل علیه متفقین دست زد. نیروهای آلمانی از مرز آلمان-بلژیک به سمت بلژیک پیشروی کردند و نبرد بولج را آغاز کردند. این عملیات آخرین تهاجم سنگین و منظم ارتش آلمان در جنگ جهانی دوم بود.
در سپتامبر ۱۹۴۴، هیتلر طرحی برای ضد حمله به ژنرال های خود ارائه کرد. هدف بلندپروازانه این حمله، عبور از خطوط دفاعی متفقین بین مونتشاو و اشترناخ، رساندن واحدهای زرهی آلمان به داخل آردن، رد کردن رود میوز و تصرف بندر آنتورپ در بلژیک بود، که همگی در چند منطقه اتفاق میافتاد. هیتلر معتقد بود که از این طریق میتواند نیروهای متفقین را از هم جدا کند و با توافق نامه های صلح، دولتهای بریتانیا و آمریکا را مجبور به تسلیم کند.
هیتلر معتقد بود که اگر با موفقیت این عملیات را به پایان برساند، زمان بیشتری به آلمان میدهد تا سلاحهای پیشرفتهای مانند جتهای وی-۱، موشک های وی-۲، زیردریایی های جدید و تانکهای فوقسنگین را توسعه دهد. حال این سوال ایجاد میشود که چرا هیتلر این تهاجم را در غرب انجام داد، نه در شرق؟ زیرا او معتقد بود بهترین راه برای به دست گرفتن ابتکار عمل، حمله در غرب علیه ارتشهای کوچکتر متفقین است، نه ارتش های بزرگ شوروی که هیچ قوایی توانایی جلوگیری از پیشروی آنها را نداشت.
این طرح مستلزم تاکتیکهای تهاجم سریع از طریق آردن با ضعف متفقین در آن ناحیه بود، به علت آب و هوای نامساعد، برتری نیروی هوایی متفقین به حداقل رسید. نام مستعار این عملیات 'دیدهبان راین' بود. ژنرالهای آلمانی، مدل و روندشتت مسئولیت حمله آردن را بر عهده گرفتند و آنها باید ۱۳ لشکر پیاده نظام، ۲ لشکر چترباز و ۶ لشکر زرهی را فرماندهی میکردند.
ژنرال روندشتت هنگامی که از دستور هیتلر برای این حمله بزرگ در جبهه غربی مطلع شد، گفت: "ما اکنون همه چیز خود را قمار میکنیم، پس تحت هیچ شرایطی نمیتوانیم شکست بخوریم."
با کمک آب و هوای نامساعد که اکثر گشت های شناسایی هوایی متفقین را مختل کرده بود، حمله ارتش آلمان در ۱۶ دسامبر با غافلگیری کامل آغاز شد. توپخانه ارتش آلمان با ۶۶۷ توپ و ۳۴۰ راکت انداز در ساعت ۵:۳۰ صبح شروع به بمباران مدافعان حیرت زده آمریکایی کرد و از ساعت ۸:۳۰ صبح، ارتش های پنجم و ششم زرهی آلمان با ۴۰۶ هزار سرباز و ۵۵۷ تانک از طریق آردن شروع پیشروی کردند؛ همانطور که فرماندهی آلمان پیشبینی کرده بود، این حمله بطور کامل مدافعان آمریکایی را در خط مقدم غافلگیر کرد و بسیاری از نیروهای آمریکایی با سردرگمی تسلیم یا عقب نشینی کردند.
آیزنهاور با اشاره به اینکه خستگی رزمی نیروهای آمریکایی نقش عمدهای در تسلیمها و عقبنشینیهای اولیه داشت، گفت: سربازان ما در خط مقدم بخاطر مواجهه با حمله کوبنده و غافلگیر کننده ارتش آلمان، دچار سردرگمی، گیجی و دلسردی شدهاند.
طوفان های سنگین برف تأثیر زیادی در این نبرد داشت، زیرا نه تنها نیروی هوایی متفقین را زمینگیر کرد، بلکه برای نیروهای آلمانی نیز به دلیل شرایط نامناسب جاده که باعث میشد مانع از پیشروی سریعشان شود، دردسرساز شد و همچنین ترافیک گستردهای ایجاد کرد که منجر به کمبود سوخت در واحدهای پیشرو شد.