آشنایی با گراز نیروی هوایی آمریکا ، RC-135

 

بوئینگ RC-135 یکی از اعضای خانواده هواپیماهای شناسایی بزرگ مورد استفاده توسط نیروی هوایی ایالات متحده برای حمایت اطلاعاتی از سران بلند پایه سطح ملی است که قابلیت جمع آوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات نزدیک به زمان واقعی را دارا می باشد . اساس بدنه این هواپیما ، Stratolifter C-135 می باشد که بر مبنای آن انواع مختلفی از RC-135 از سال 1961 تاکنون در خدمت بوده است . بر خلاف دو اعضای دیگر این خانواده یعنی C-135 و KC-135 که به عنوان مدل 717 شناخته می شوند ، RC-135 از مدل 739 طراحی شده  توسط همین شرکت بهره می برد . شایان ذکر است که این طرح چندین بار اصلاح گردیده و در نتیجه این امر این هواپیما دارای تنوع زیادی نیز از نظر پیکر بندی ، طراحی و نام برنامه می باشد .

طراحی و توسعه

اولین مدل از این هواپیما که ملقب به RC-135A بود در سال 1962 توسط نیروی هوایی ایالات متحده برای جایگزینی با بوئینگ Superfortress RB-50 سفارش داده شد . در ابتدای امر تعداد این سفارش 9 فروند اعلام شد که بعد ها به چهار فروند کاهش یافت . این شرکت در آغاز کار ، بوئینگ 700-739 را برای ساخت این طرح در نظر گرفت اما این طرح دچار تغییر و قرار شد تا از مدل بدنه هواپیمای KC-135A استفاده شود که این مدل نیز همانند KC 135 از موتور J57-P بهره می برد . نوع بعدی این هواپیما که سفارش داده شد یک هواپیمای الینت ( ELINT ) برای جایگزینی با Stratojet RB-47H بود تا اینکه بتواند به صورت کامل تر و بهتری نسبت به RB-47H به انجام ماموریت بپردازد . بدنه این مدل نیز همانند مدل پیشین خود بود اما با این تفاوت که برای پیشران خود ، به جای موتورJ57 از موتورهای TF-33 قدرت می جست . ده فروند از این مدل در سال 1965 در حالی که در انتظار مجموعه لوازم الکترونیکی جدید برای ارتقا بودند ، برای ذخیره سازی به طور کامل تحویل گشتند . تمامی این 10 فروند که  ذخیره شدند ، پس از بروز رسانی ؛ در سال 1967   به عنوان RC-135C ظهور یافتند که هر ده فروند در همان سال تحویل داده شدند . بوم سوخت گیری در این هواپیما برداشته شده و جایگاه اپراتور بوم نیز به همین ترتیب حذف شده و محل قرار گیری دوربین KA-59 شده است . سطح خارجی هواپیما مجهز به آنتن رادار SLAR می باشد که در زیر و در قسمت جلوی بدنه واقع شده است . RC-135B آخرین هواپیمای جدیدی بود که ساخته شد ، تمامی مدل های ساخته شده RC ، از نوع تغییر یافته مدل اولیه یا تانکر ( KC 135 ) بودند . در سال  2005 ، ناوگان RC-135 دچار تغییراتی در قسمت بدنه و ارتقا در ناوبری و... گشت که یکی از این ارتقاها شامل تعویض شدن موتورهای پرات اند ویتنی TF-33 با موتور F-108-CF-201 ( مورد استفاده در تانکر سوخت رسان KC-135R ) و همچنین شامل ارتقا ابزار دقیق کابین خلبان و سیستم ناوبری با استاندارد AMP می شد . این استاندارد مشمول ابزار انالوگ و تبدیل آن ها به سیستم های دیجیتال می شود .

تاریخچه عملیاتی

ناوگان کنونی RC-135 آخرین گونه از نسل این هواپیما می باشد که از دهه 60 تا کنون در حال انجام وظیفه هستند . در ابتدای امر این هواپیما در اختیار فرماندهی استراتژیک هوایی  برای مقاصد شناسایی قرار داده شد و پس از آن از سال 1992 به بعد در اختیار فرماندهی جنگ هوایی (ACC) قرار گرفت و این پرنده در تمامی جنگ هایی که ایالات متحده در آن شرکت کرد ، حضور مستمر داشت که از جمله این عملیات ها می توان به عملیات پشتیبانی در ویتنام ، طوفان صحرا ، آزادی عراق و ... اشاره نمود که از اوایل دهه 90 میلادی به صورت ثابت در جنوب غربی آسیا حضور دارد . لازم به ذکر است که تمامی RC-135 ها در تمامی عملیات های مختلف ( تا قبل از سال 1992 ) از سوی فرماندهی استراتژیک هوایی مورد استفاده قرار گرفتند و پایگاه دائمی این پرنده ها پایگاه هوایی  Offutt واقع در نبراسکا می باشد که در وینگ 55 ام مشغول خدمت می باشند . وینگ 55 ام شامل 22 پلت فرم از سه مدل  : سه فروند RC-135 S ، دو فروند RC-135 U و هفده فروند RC-135 V/W می باشد . در تاریخ 9 آگوست 2010 ، بیستمین سالگرد Rivet Joint  RC-135 V/W  به خاطر خدمات مستمر در فرماندهی مرکزی ( که قدمت آن به آغاز عملیات طوفان صحرا باز می گردد ) به رسمیت شناخته شد که این نشان دهنده حضور ناگسستنی این هواپیما در میان موجودی های نیرویی هوایی آمریکاست که در طول مدت خدمتش توانست بیش از 8000 پرواز عملیاتی برای حمایت از نیروهای هوایی و زمینی در عملیات طوفان صحرا ، آزادی عراق ، دیده بان شمالی و ... انجام دهد که تا کنون نیز ادامه دارد .
در 22 مارس 2010 وزارت دفاع بریتانیا اعلام کرد که با دولت ایالات متحده بر سر خرید این هواپیما و جایگزینی با هواپیمای Nimrod R1 ( که در سال 2011 بازنشسته شد ) به توافق رسیده است که قرار است در میان سال های 2014 تا 2018 تحویل ارتش انگلستان گردد .

 

وظایف و نقش ها

نقش پایه ای این هواپیما عبارتند از :

- ارائه نشانه های مربوط به مکان دشمن و اخطار از فعالیت های تهدید آمیز آن .

- پخش انواع ارتباطات صوتی به صورت مستقیم . از بالاترین اولویت های آن نیزمی توان به توانایی پخش برنامه های مشاوره ای برای نبرد و هشدار در مورد خطر های قریب الوقوعی که هواپیما را در خطر مستقیم قرار می دهد ، اشاره کرد .

- ارائه اطلاعات هدف به صورت داده ها و لینک های صوتی به مراکز دفاع هوایی .

- انجام عملیات  ELINT و COMINT  در محدوده 240 کیلومتری .

 

مراکز عملیاتی و آموزش پرسنل

 

این هواپیما در شهر نبراسکا و دروینگ 55 ام واقع در پایگاه Offutt قرار دارد که اطلاعات شناسایی و پشتیبانی جنگ الکترونیک را نزدیک به زمان واقعی و به طور مستقیم در اختیار فرماندهان و واحد های رزمی قرار می دهد . در حمایت از اسکادران 55 ام ، اسکادران 95 شناسایی مشغول به تربیت خلبانان و ناوبران برای پرواز این هواپیما شد و اسکادران 488 اطلاعات نیز پرسنل اطلاعاتی را که در قسمت هواپیما کار می کنند ، تامین کرد .

 

توانایی ها

این هواپیما توانایی جمع اوری اطلاعات ، تجزیه و تحلیل و گزارش از وضعیت دشمن را دارد ( BM/C4I ) . همچنین توانایی تبادل اطلاعات با هواپیماهای آواکس نظیر E-2و E-3 و همچنین E-8 و ... را به صورت دیتالینک و صدا دارا می باشد . داده های اطلاعاتی را که از طرف RC 135 تصفیه شده است  می توان از طریق TADIL / A به آواکس  یا این که از طریق کانال اطلاعاتی و بوسیله ماهواره و TIBS ، که نزدیک به زمان واقعی است انتقال داد . Rivet Joint دارای ارتباطات امن UHF، VHF، HF و SATCOM ( ارتباط ماهواره ای ) می باشد .

موتور

 

بوئینگ RC-135 مجهز به چهار موتور توربوفن F108-CF-201 است که هریک از این موتور ها نیروی بالغ بر21 هزار پوند تولید می کنند . از مزایای این موتور کاهش سر و صدا ، کاهش مصرف سوخت و کاهش تولید گازهای گلخانه ای می باشد و همچنین طول و قطر موتور به ترتیب برابر با 2.43 متر و 1.73 متر می باشد .

 

مدل ها

RC-135A

با توجه به عکس های گرفته شده چهار فروند از این مدل با شماره سریال های 8058 - 63 الی 8061 - 63 یک پلتفرم برای نقشه برداری هوایی در پایگاه هوایی Turner گرجستان مستقر بودند که پس از مدتی به پایگاه هوایی Forbes و به اسکادران 1370 ام نقشه برداری واقع در کانزاس منتقل شدند . اندکی بعد این وظیفه به ماهواره ها محول شد و تمامی RC-135A ها با اصلاحاتی در دهه 80میلادی به تانکر های KC-135D تبدیل شدند .


RC-135B

یک نمونه از مدل های تحویلی RC-135 می باشد که در هیچ عملیاتی شرکت داده نشد که به همین دلیل هیچ نوع تجهیزات ماموریتی بر روی آن نصب نشد . به همین دلیل هر ده فروند به بالتیمور فرستاده شدند تا تجهیزاتی تحت برنامه Big Safari بر روی  آنان نصب گردد . پس از اتمام کار نام RC-135C بر آنان اطلاق شد .


RC-135B

یک نمونه از مدل های تحویلی RC-135 می باشد که در هیچ عملیاتی شرکت داده نشد و به همین دلیل هیچ نوع تجهیزات ماموریتی بر روی آن نصب نشد . به همین علت هر ده فروند به بالتیمور فرستاده شدند تا تجهیزاتی تحت برنامه Big Safari بر روی  آنان نصب گردد . پس از اتمام کار نام RC-135C بر آنان اطلاق شد .


RC-135C Big Team

این مدل ها همانگونه که گفته شد نمونه ارتقا یافته مدل B این هواپیما هستند که مجهز به سیستم  AN/ASD-1 برای امور ELINT  و همچنین یک جایگاه دوربین در قسمت دماغه می باشند . خدمه این هواپیما را دو خلبان ، دو افسر ناوبری و زبانشناسان هوابرد و متخصصان جمع آوری اطلاعات تشکیل می دهند .


RC-135D Office Boy

هواپیماهای این مدل در پایگاه نیروی هوایی در آلاسکا مستقر بودند که بیشترین ماموریت آن ها پرواز در امتداد مرز شوروی بود . همچنین این مدل از هواپیما در جنوب شرقی آسیا نیز به ماموریت پرداخته است . در اواخر دهه 70 میلادی با گسترش ناوگان RC-135 ، هواپیماهای این مدل به تانکر تبدیل شدند .


RC-135S Cobra Ball

این مدل که به  Cobra Ball معروف می باشد دارای MASINT و مجهز به ابزار الکترواپتیکی برای مشاهده پرواز موشک های بالستیک در محدوده طولانی است . سه فروند از این مدل هواپیما موجود است که همگی در وینگ 55 ام و در اسکادران 45 شناسایی واقع در پایگاه هوایی Offutt مشغول به خدمت می باشند . در ابتدا این هواپیما برای خدمت در منطقه Shemya ( واقع در آلاسکا ) برای مشاهده آزمایش موشک های بالستیک مستقر شد . در سال 1969 دو هواپیمای RC-135 به مدل کبرا تبدیل شدند و در پی از دست دادن یکی از هواپیماها در سال 1981 و یکی دیگر در سال 1983 ، تنها مدل از هواپیمای RC-135X در سال 1990 به RC-135S تبدیل شد .


سایر مدل ها


RC-135E Lisa Ann

RC-135W Airseeker

RC-135X Cobra Eye

RC-135M Rivet Card

RC-135T Rivet Dandy

RC-135V/W Rivet Joint

RC-135U Combat Sent

RC-135S Nancy Rae / Wanda Belle / Rivet Ball




مشخصات


طول : 41.53 متر

طول بال : 39.88 متر

مساحت بال : 226 متر مربع

وزن خالی : 44663 کیلوگرم

وزن بارگیری : 135000 کیلوگرم

حداکثر وزن برخاست : 146000 کیلوگرم

خدمه : 3 خلبان ، 2 افسر ناوبری و 22 نفر خدمه در قسمت عقب .

پیشرانه : 4 موتور توربوفن F-108-CF-201 با قدرت 96 کیلو نیوتن



عملکرد


برد : 3450 مایل

نرخ صعود : 1490 متر بر دقیقه

حداکثر سرعت : 580 مایل بر ساعت

سقف پرواز : 50 هزار فوت ( 15200 متر )