تصویر



پیش گفتار 
با درود و عرض ادب به همه ی همراهان
پیش از آغاز مطلب اصلی لازم است چند نکته ی کوتاه و بسیار ضروری را یاد آور شوم
من (ع  ظ ) بدلیل پرسش های عزیزان و در دسترس نبودن اطلاعات بدرد بخور از این موشک در وب ،  سرانجام با بدست آوردن مقداری اطلاعات واقعی از منابع موثق و قابل اتکا در صنایع دفاع و نیروی هوایی این مطلب را جهت پاسخ به پرسش ها و انتظار به حق عزیزان برای آگاهی عمومی نوشتم . که البته کافی نیست اما بنا به نظامی بودن موضوع همین هم با زحمت بدست آمد



در این مورد ویژه چون کار به دست کاردان بوده این پروژه با وجود نتایج خیره کننده و عالی اما به خواست مدیرانش در جهت مناسب نگه داشتن بستر و فضای تحقیق و کار، کمترین تبلیغات ممکن را داشته و بدست آوردن حتی اخبار آن نیز چندان آسان نیست.  گرچه این نوشته دارای هیچ نوع اطلاعات طبقه بندی شده نیست اما اطلاعات مهم و کاملا حقیقی در آن موجود است که برخی برای نخستین بار اینجا منتشر میشوند .  بنابراین ازعزیزان انتظار دارم در صورت استفاده ذکر منبع کنند  .


دیگر اینکه این نوشته در صدد اثبات چیزی به کسی نیست و با تاکید بر واقعی بودن  مطلب، اما ضمنا هیج اصراری ندارد  که دوستان بدبین یا دیر باور مطالب این نوشته را باور کنند . بنابراین از این دوستان درخواست میشود که با شناخت و تشخیص موقعیت و در نظر گرفتن تعهد اخلاقی و بی غرضی  نویسنده احترام فضای  فنی و نظامی را نگه داشته، از اظهار نظر های جهت دار و ناکارآمد خود داری کنند . و به یاد داشته باشند بنده در تقبیح ادعاهای دروغین و عوام فریبانه از جلودارها هستم . اما فکور -۹۰ و توانایی آن  یکی از این ادعا ها نیست و یک حقیقت است که در دنیای فیزیکی تست و تایید شده است .


با پیش سپاس از همکاری همه ی بزرگواران و استادان بنده - ع ظ  



1-  نقطه ی آغاز 

 جنگ هشت ساله در میان آنهمه خونهایی که ریخته شد و هزینه هایی که ناچار پرداخت شد و تمام آن نکته های منفی به هر حال و ناچار مانند هر جنگی تجربه های با ارزشی هم داشت که البته به قیمت خون بدست آمد و در کنار آن برخی نیاز های جنگی در حالت اضطرار  موجب برخی ابتکارات شد . از جمله به دلیل کمبود موشک هوا به هوای  فینیکس (موشک عملیاتی و آماده) که جنگ افزار اصلی شکاری رهگیر محوری اف-۱۴ بود ، سرانجام موشک زمین به هوای MIM -23 Hawk B  بدلیل توانایی نسبتا خوب و بویژه تعداد بالای موجود در کشور گزینش شده، حدودا در دو سال پایانی جنگ تحت پروژه ای به نام سجیل توسط نیروهای داخلی روی این جنگنده نصب و پس از تستهای موفق، سرانجام بصورت محدود عملیاتی شد که چند شکار قطعی از جمله شکار میراژ و میگ -۲۹ را هم در کارنامه ی خود ثبت کرد . (1)




 اما این موشک جدای از هر چیز خیلی بزرگ بود بطوری که تنها میشد دوتیر آن را به صورت یک تیر زیر هر بال لود کرد و قابلیت نصب زیر شکم تامکت را نداشت . همین دو تیر هم محدودیت هایی در انجام مانور از نظر g برای خلبان ایجاد میکرد . پس از پایان جنگ و در سال 1992 پروژه ای در صنایع دفاع کلید خورد که هدف از آن در ابتدا ایجاد تغییراتی روی موشک هاگ از نظر جثه بود به نحوی که بتوان آنرا زیر شکم تامکت هم نصب کرد . این پروژه آرام آرام و باتوجه به نتایج به دست آمده سرانجام به سمت تغییر پایه ی کار از هاوک به فینیکس پیش رفت و سرانجام حدود هفده سال پیش یعنی حدود سال 2000 پروژه ی ساخت موشک هوا به هوای فکور کلید خورد با زیر و بم های زیاد و چند بار تعطیلی اما در نهایت تا همین امروز هم ادامه دارد و پول کلانی هم برایش هزینه شده.  ضمنا بدلیل هدف پروژه که برابری حتی المقدور این موشک با موشک های رقبای منطقه ای می باشد با وجود اینکه آخرین ورژن این موشک عملیاتی شده اما این پروژه در راستای به روز سازی و بهینه سازی ادامه دارد و خواهد داشت.


2-   فکور چه نوع موشک هوا به هوایی است؟  

خوانندگان گرامی توجه بفرمایید که تا کنون هشت ورژن گوناگون از این موشک ساخته شده که تنها هشتمی عملیاتی شده بنا بر این ما تنها درباره ی این آخری سخن میگوییم.  موشک فکور موشک فینیکس نیست.  اما نگران نباشید چون :



موشک فکور یک موشک هوا به هوای بلند برد راداری از نوع فعال و دارای قبلیت شلیک پسیو میباشد که کاملا مطابق و همخوان با رادار AWG-9 ساخت هیوز جنگنده ی اف -14 طراحی و ساخته شده است که البته ویژگی پسیو گزینه ای است که برای رقابت با رقبای منطقه ای هنوز درحال بهینه سازی است تا به توان مورد نظر گردان شکاری برسد. باید توجه داشت برای نمونه نسخه ی اروپایی آمرام با موتور رمجت با هوامکش که هیچ کانتریلی از خود به جا نمیگذارد یک پسیو بسیار خطرناک و با برد بسیار بلند است بدون بر جا گذاشتن هیچ ردی نه در سیستم های های هشدار دهنده و نه در آسمان برای دید چشمی هدف خود را شکار میکند و فرار از دستش بسیار دشوار است. 


فکور  تنها در شکل و ظاهر شبیه فینبکس است و نه بیشتر. 
این موشک دارای یک رادار صفحه تخت تولید داخلی است که عکس بزرگ میانی، این رادار را نشان میدهد. هر چند این رادار  با الگو برداری از یک رادار روسی ساخته شده اما باز طراحی اساسی در آن صورت گرفته و محصول دیگری بدست آمده که ضمن همخوانی کامل با رادار و بطور کلی سیستم کنترل فایر تامکت، دارای مشخصات متفاوت فنی و کارایی بهتر نسبت به نمونه ی اولیه ی روسی است. بطوریکه در مراودات دوجانبه چندین بار از کنجکاوی روسها درباره ی این رادار جلوگیری شده است.   

 
 
از نظر برد اسمی موشکAIM-54 A Phoenix   میتواند به مدت حدود 150 ثانیه با سرعت دور و بر 5 ماخ مسیر پیمایی کند و برای این کار سوخت و باتری کافی دارد که میشود حدود 207 کیلومتر از آتش تا خودکشی موشک.  البته برد های بسیار بلند قابلیت عملیاتی ندارند و اسمی هستند چون به هدر رفتن موشک به دلایل گوناگون در آن حالت تقریبا قطعی است. و بنابراین برد رسمی یعنی او فلایت اهمیت دارد که برای  فینیکس 112 کیلومتر تعیین شده اما در عمل زیر صد کیلومتر آن کاربرد دارد. 


 
موشک فکور ولی دارای موتور کاملا متفاوتی است که میتواند بالای صد ثانیه با سرعت حدود 4 ماخ ادامه ی راه دهد که میشود بالای 112کیلومتر بنا بر این در عمل و با توجه به قدرت رادار و مانورپذیری ، برد او فلایت فکور کم و کسری از فینیکس ندارد. تغییر موتور و تغییرات کوچکی در بالچه های موشک مانور پذیری آن را در اندازه ی قابل توجهی بهبود داده و بیشتر از فینیکس کرده. که پایین تر و با بررسی نتیجه ی یکی از تست ها تاثیر عملی آنرا خواهم گفت. 




کار مهم و دشوار دیگری که روی فکور انجام شده حفظ تراژکتوری بالستیکی فینیکس برای برد های بلند در فکور است. منظور از تراژکتوری بالستیکی فینیکس همان مستقیم نرفتن به سمت هدف و سپس شیرجه زدن به سوی هدف است که البته بنا به اینکه از چه ارتفاعی به چه ارتفاعی شلیک کنیم دو شکل گوناگون دارد.



3-  دو نمونه تست فکور  

عکس بالایی که به صورت دیاگرام است تست موفق و بسیار قابل توجهی را نشان میدهد که. این موشک توانست در ارتفاع 37000 پایی بالای خلیج فارس از فاصله ی 45 ناتیکال مایلی هدف در حال پرواز خود را در ارتفاع 150 پایی روی سطح آب شکار کند. یعنی از ارتفاع بالاتر و فاصله ی حدود 84 کیلومتری هدف ارتفاع پایین روی آب خود را شکار کرده که کار دشواری است. 



حالا یکی از دوستان نکته گیر باز به عزیزی که در گذر زمان برخی مطالب را فراموش کرده مراجعه نکند که سپس بدون داشتن دیتیل کافی نتیجه گیری ذهنی قاطع و لا یتغیر کند وسپس تشریف بیاورد اینجا بفرماید در این حالت تامکت باید استال میکرده  پس حتما استال کرده و بنابراین هدفش را نزده است! 

خواستم یادآور شوم که بنده آنرا بلدم و این آن شرایط نیست! و چنین دوستانی اگر چنانچه اطلاعات کافی فنی داشته باشند و سپس کتاب باز کنند، پیدا خواهند کرد که چگونه قابل انجام است. البته توضیح آن جایش اینجا نیست اما حتما پیدا میکنند که میشود.


 این تست موفق پیش از هر چیز نخست توانایی و انعطاف پذیری رادار AWG-9  تامکت را نشان میدهد. این رادار درواقع با این هدف طراحی شده که بتواند حتی موشک های کروز که با سرعت بالا و اصطلاحا سینه کش آب حرکت میکنند را هم هدف قرار دهد اما در عمل چنین کاری بسیار دشوار است.  



دیاگرام پایین در عکس مربوط به همان تستی است که از تلویزیون پخش شد اما توضیح کافی در مورد جزییات مهم آن داده نشد.  در این تست که در ویژوال بود تامکت با پهباد هدف نخست بصورت  Head on بودند یعنی نزدیک شونده بودند که موشک فکور از فاصله ی 10 ناتیکال مایلی لانچ شد. در این حالت کنترلر پهباد کاری را انجام داد که هر خلبانی وقتی با چشم میبیند به سمتش آتش شده انجام میدهد. او پهباد را در یک لحظه به گردش در آورده و با کشیدن جی بالا آنقدر با دماغه ی تامکت زاویه پیدا کرد که حالت نزدیک شوندگی را به دورشوندگی تغییر داد که این بصورت نرمال به معنی شکستن قفل و دیفیت شدن موشک است.


اما با شگفتی،  موشک فکور بدلیل مانور پذیری فوق العاده ای که دارد به تعقیب خود ادامه داد و از پشت هدف را زد.  این یکسانی عملکرد در رینج های های مختلف باعث میشود خلبان آزادی عمل بیشتری داشته باشد و موفق تر عمل کند. 
 

تصویر