هواپیمای بمب‌افکن سوخو۲۴ (Sukhoi Su-۲۴) یک جنگنده‌بمب‌افکن زمینی مافوق صوت، دو کابینه، بال‌متغیر و دو موتوره است که توسط شرکت سوخو روسیه (شوروی سابق) تولید شده است.
این هواپیما که نخستین سیستم ناوبری و حمله دیجیتال شوروی را در خود داشت نخستین پرواز خود را در سال ۱۹۷۰ انجام داد و از سال ۱۹۷۴ وارد ارتش شوروی شد و در ارتش‌های کشورهای شوروی سابق و کشورهای دیگری که به آنها صادر شد در حال خدمت است.
تولید جنگنده بمب افکن بال متغیر آمریکایی اف.۱۱۱ در نیمه دهه ۱۹۶۰ تهدیدی جدی برای شوروی بود. به همین دلیل کارخانه سوخو هم مامور ساخت هواپیمایی با قابلیت‌های مشابه شد.
بعضی از اهداف طراحان سوخو در طرح جدیدشان، قابلیت پرواز فراصوتی در ارتفاع پایین، توانایی اجرای عملیات در شب یا روز و در همه گونه شرایط جوی و قابلیت استفاده از باندهای نامناسب و کوتاه بود.
اولین طرح پیشنهادی، یک بمب‌افکن بال مثلثی عمود پرواز بود، که به نتیجه مطلوب نرسید و کارخانه سوخو با استفاده از تجربه حاصله از تولید هواپیماهای بال متغیر سوخو۱۷ و میگ۲۳، به طرح بال متغیر دیگری روی آورد که آن را رسما سوخو۲۴ نامیدند. پیش‌نمونه سوخو ۲۴ برای نخستین بار در ۱۷ ژوئیه ۱۹۷۰ پرواز کرد.
از قابلیت‌های ویژه سوخو 24 که مشابه هواپیماهای جنگنده بمب افکن اف111 آمریکا است، پرواز اتوماتیک در ارتفاع پست و مصون ماندن آنها از دید رادارهاست.
هواپیمای سوخو 24 توانایی از کار انداختن تمامی رادارها و موشک‌های دشمن را دارد و می تواند به عنوان هواپیمای پیشرو، سامانه جنگ الکترونیک را به کار گیرد و هواپیماهای دیگر به دنبال آن برای بمباران اهداف دشمن وارد عمل شوند.
از ویژگی‌های منحصر به فرد این نوع هواپیما آن است که در صورت روشن بودن رادار دشمن و به دلیل توانایی حمل موشک‌های لیزری قادر است هرگونه فرکانس موشکی را شناسایی و با متمرکز شدن روی مراکز راداری و هواپیماهای دشمن، به طور اتوماتیک این مراکز و هواپیماها را به طور صددرصد منهدم کند.
پس از پایان جنگ تحمیلی، با درایت شهید منصور ستاری و سایر کارشناسان نهاجا، هواپیمای بمب افکن تاکتیکی سوخو-24 (ملقب به فنسر یا شمشیرباز) به عنوان یک هواپیمای جنگی با مأموریت تخصصی ضربتی و بمباران خریداری شد.
این هواپیما اما به صورت استاندارد به تسلیحات دورایستا مجهز بود. هر چند که با کارشکنی روس‌ها، از ابتدا با توانمندی کامل عمل نمی‌کرد.
از دیگر توانمندی‌های این پرنده، توانایی بمباران دقیق در شب است که به معنای حمله به دشمن در تمام ساعات شبانه روز خواهد بود. در شب به دلیل کاهش قابل توجه امکان رؤیت شدن چشمی، احتمال موفقیت حمله با توجه به عنصر مهم غافلگیری، بالاتر است.
با احیای نوعی سوختگیری در سوخو-24های نهاجا این بمب افکن تاکتیکی، توانایی رسیدن به مسافت بیش از 1800 کیلومتری را با حمل محموله جنگی یافته است؛ بردی که برای ضربه زدن به هر هدفی تا شرق دریای مدیترانه کافی است.
مشخصات سوخو 24:
- نام: سوخو 24 فنسر
- شرکت سازنده:sukhoi
- کشور تولید کننده: روسیه (شوروی سابق)
- انواع مدل: 7 مدل
- موتور: دو موتور توربوجت لیولکا مجهز به پس سوز
- سال ساخت: 1965 الی 1969
- اولین پرواز: 1970
- سال به خدمت درآوردن: 1974
- هواپیماهای مشابه: تورنادو، ا ف 111، ا ف 14، ا ف 15، میگ 23، میگ 27، میگ 29
- کابین: دو نفره
- وظیفه: هواپیمای تهاجمی در انواع آب و هوا، بمب افکن دوربرد سنگین، هواپیمای ضربتی
- طول: 24 متر
- اندازه بال: 17.6 متر
- ارتفاع از زمین: 6.19 متر
- وزن هواپیما بدون بار: 22320 کیلوگرم
- وزن هواپیما با حد اکثر بار: 39700 کیلوگرم
- مقدار تسلیحات سوار شده بر بال: 945 کیلوگرم
- سقف پرواز: 16500 متر
- رنج پروازی: 2500 کیلومتر
- رنج دریایی: 1930 نانو متر
- سرعت: 2.18 ماخ و در مدل‌های پیشرفته 2.4 ماخ
- سرعت هنگام بلند شدن: 280 کیلومتر بر ساعت
- سرعت هنگام نشستن: 280 کیلومتر بر ساعت
- نرخ سرعت: 30000 پا در عرض یک دقیقه
- سقف پرواز برای سرویس: 57 هزار پا
- مقدار باند برای پرواز: 1300 متر
- مقدار باند برای نشستن: 950 متر
- سوخت گیری در آسمان: بله
- سوخت داخلی: 10385 کیلو گرم
- سوخت خارجی: 2396 کیلوگرم
- تسلیحات: انواع موشک‌ها و بمب‌ها
- کشور های دارنده: ایران، روسیه، اکراین، بلاروس، سوریه، قزاقستان، لیبی، ازبکستان، الجزایر، آذربایجان، عراق
- جنگ‌ها: ( ایران و عراق 1980 - 1988) و (افغانستان 1984 - 1989).
