C-5M Super Galaxy زمانیکه
اولین فروند از خانواده C-5 Galaxy تحت نام C-5A در سال 1970 توسط
Lockheed تولید گردید, مشکلات عدیده بسیاری در زمینه اطمینان پذیری به
تکنولوژی آن وجود داشت. هنگامیکه خط تولید آن مجددا" در سال 1980 و با
حمایت مستقیم Reagan بازگشایی شد, نمونه ای تحت عنوان C-5B با انبوهی از
سیستم های ارتقا یافته در جهت افزایش اطمینان پذیری این جت غول پیکر معرفی
گردید. با وجود تمام این تغییرات و هزینه های فراوان, بازهم قابلیت های
عملیاتی Galaxy همچنان رو به کاهش بود. در اواسط سال 1990 حدود 126 فروند
انواع C-5A/B در خدمت قرار داشت که از این تعداد بیش از 32% بنا به دلایل
مختلف اعم از تعمیرات و ... بطور همزمان زمینگیر و در حال مرمت بودند. کلیه
C-5 ها توسط فرماندهی لجستیک هوابرد در نیروی هوایی ایالات متحده مورد
استفاده قرار میگرفتند و در این حالی بود که میزان قابلیت عملیات پذیری
آنها در میان تمام ناوگان این نیرو به بدترین درجه ممکن دست یافته بود, این
میزان حتی بدتر از KC-135 Stratotankers های دهه 1950 الی 1960 بود! در
سال 1988 نیروی هوایی ایالات متحده برنامه ای تحت عنوان AMP (مخفف
Avionics Modernization Program یا همان برنامه مدرن سازی سیستم های
الکترونیکی پرواز) برای کلیه C-5 ها اعمال نمود که شامل سیر عظیم تغییرات و
ارتقاهای متعدد بر روی تجهیزات کابین خلبان و سیستم های کنترل ترافیک
میگردید. با وجود این موارد بازهم میزان عملیاتی هواپیما رو به وخامت بود.
در سال 2001 فقط 60% از مجموع ناوگان C-5 ها در هر زمان عملیاتی بود.
پشتیبانی از عملیات Enduring Freedom (آزادی پایدار) در افغانستان نیازمند
پشتیبانی سنگین ناوگان برابری C-5 ها بود و به همین دلیل در آن دوره بودجه
بیشتری برای تعمیر این هواپیما اختصاص یافت و درجه عملیاتی آنها به بیش از
75% افزایش یافت. اما سرعت عمل و قابلیت های یگان ترابری هوایی بطور خاصی
به C-5 ها اختصاص یافته بود, بگونه ای که بر اساس برخی گزارشات تنها در
Ramp یک پایگاه عملیاتی بیش از 8 فروند و در موردی دیگر 22 فروند C-5
زمینگیر و در حال تعمیر بودند! حمل و نقل سربازان به افغانستان در سال 2009
به نقطه اوج وخامت عملیات C-5 تبدیل گردید, بطوریکه تعداد زیادی Galaxy بر
روی Ramp پایگاه های Ramstein در آلمان و NAS Rota در اسپانیا زمینگیر
بودند. پرسنل تعمیر و نگهداری به عنوان یک شوخی معتقد بودند عبارت AMC مخفف
Airplane Might Come میباشد! مجموعا"
2 برنامه ارتقا همزمان بر روی C-5 و در جهت بهبود مشکلات بی پایان آن
تصویب گردید. همانطور که پیشتر ذکر شد, اولین آنها AMP نام داشت و در سال
1988 آغاز گردید و آخرین Galaxy این پروسه در ماه آگوست سال 2009 مورد
ارتقا قرار گرفت. مجموعا" 55 فروند C-5 شامل 50 فروند C-5A , 2 فروند C-5B و
3 فروند C-5C طی پروسه AMP ارتقا یافتند. اما برنامه دوم بزرگترین ارتقا
در تاریخچه Galaxy بود و در وحله نخست شامل تعویض موتورهای مسن TF39
میگردید. موتورهای TF39 هواپیمای Galaxy به عنوان اولین موتورهای Turbofan
دارای ضریب کنارگذر بالا در دنیا شناخته میشوند. بر همین اساس General
Electric از سال 1965 تا امروز مراحل توسعه TF39 را دنبال مینماید و همین
موضوع باعث شده موتوری با تکنولوژی متعلق به بیش از 40 سال همچنان در حال
استفاده توسط انواع مختلف هواپیماهای تجاری و نظامی در دنیا باشد. برای از
میان برداشتن این شکاف, کمپانی Lockheed و نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا
در سال 2006 اقدام به پیگیری برنامه موسوم به RERP (مخفف Reliability
Enhancement and Re-engining Program یا "برنامه مهندسی مجدد و بهبود
اطمینان پذیری") نمودند. پس
از آنکه نیروی هوایی آمریکا اعلام نمود پس از دریافت 223 فروند C-17A
Globemaster III قصد خرید مجدد آن را ندارد, پروسه مدرنسازی Galaxy اهمیت
بیشتری یافت. برنامه RERP بسیار پرهزینه بود, بطوریکه در آن زمان تخمین زده
میشد هزینه صرف شده بر روی هر فروند C-5 تحت برنامه RERP معادل خرید 2
فروند C-17A Globemaster III میباشد! هنگامیکه هریک از C-5 ها قدیمی جهت
مدرن سازی وارد کارخانه Lockheed در شهر Marietta ایالت Georgia میگردیدند,
در اولین اقدام موتورهای قدیمی TF39 و باقی مانده سوخت هواپیما تخلیه
میگردید و سپس هواپیما جهت گذراندن دوره 18 ماهه ارتقاهای تخصصی به آشیانه
مخصوص منتقل میشد تا در آنجا نزدیک به 11000 فوت (حدود 3.3 کیلومتر!) سیم
کشی و کابل های قدیمی جدا گردیده و با سیستم های مدرن و جدید جایگزین شوند.
سخت ترین قسمت کار و بخشی که باعث پرهزینه شدن برنامه RERP میگردید, مبحث
مهندسی مجدد و نصب موتورهای CF6-80C2 ساخت General Electric بر روی هواپیما
بود. از آنجا که هر فروند C-5 بیش از 30 سال در معرض فرسایش و از هم
گسیختگی قرار داشت, در نتیجه برای موقعیت یابی دقیق محل نصب موتورها از یک
سیستم لیزری مخصوص و منحصر بفرد استفاده شد. بر این اساس هر فروند C-5 طی
پروسه RERP , مجهز به Pylon های اختصاصی خود میگردید که با دیگری متفاوت
بودند. نکته
جالب در اینجاست که موتورهای CF6-80C2 که جایگزین TF39 ها میگردیدند, در
واقع نمونه ای مشتق از TF39 بودند! CF6-80C2 نمونه فعلی موتورهای CF6
میباشد که در سال 1985 وارد ناوگان تجاری گردیدند اما اصل سابقه طراحی پایه
CF6 ها به استفاده بر روی هواپیماهای DC-10 و A300 بازمیگردد. CF6-80C2
مجموعا" بر روی 2 نمونه از A300 (نسخه 600), دو نمونه از A310, چهار نمونه
از خانواده B767, سه نمونه از خانواده B747-400 و در نهایت MD-11 مورد
استفاده قرار گرفت. اگرچه ساختار پایه هر 2 موتور یکسان است اما CF6-80C2
بسیار کارآمدتر و مدرنتر از نمونه 30 سال پیش خود میباشد. آنچه این موتور
بر روی Galaxy اعمال مینماید کمی بیشتر از تاثیرپذیری عادی میباشد! استفاده
از موتورهای مدرن بر روی C-5M Super Galaxy باعث شده تا شاهد مواردی
همچون: افزایش 22 درصدی توان و پیشرانش, کاهش 30 درصدی طول باند مورد نیاز
جهت برخاست, نرخ صعود دو برابر, افزایش وزن قابل حمل و افزایش برد به میزان
بیش از 1000 مایل (حدود 1610 کیلومتر) باشیم. همچنین C-5M بسیاری از
استاندارهای سختگیرانه در خصوص تولید صدای موتور را با موفقیت پاس نموده
است و به همین دلیل میتواند در بسیاری از فرودگاه های جهان حضور فعال داشته
باشد. اولین
Super Galaxy خروجی از پروسه RERP در اصل یک C-5B با شماره سکان 0013-86
بود که در تاریخ 16 می 2006 از کارخانه خارج و به دنبال آن مراحل آزمایشی
پرواز با موتورهای جدید را تا تاریخ 19 جون همان سال ادامه داد. پس از
اعلام نتایج موفقیت آمیز تست های پروازی, نخستین 2 فروند C-5M به اسکادران
436 ترابر هوایی در پایگاه Dover واقع در Delaware منتقل گردیدند. در
تابستان گذشته (مربوط به سال 2010 میلادی و زمان نگارش مقاله اصلی) 2 فروند
C-5M به همراه 8 فروند C-5A/B جهت انتقال هلیکوپترهای نیروی زمینی از
پایگاه NAS Rota به افغانستان اعزام گردیدند. این هلیکوپترها پیشتر با
استفاده از کشتی به اسپانیا منتقل شده بودند و از آنجا با استفاده از C-5
مسیر خود را ادامه دارند. 8 فروند Galaxy قدیمی در طول این ماموریت مجموعا"
23 پرواز را ثبت نمودند در حالیکه 2 فروند C-5M به تنهایی توانستند رکورد
22 پرواز را ثبت نمایند! با وجود ثبت یک پرواز کمتر, دو فروند C-5M
توانستند 55% از محموله باربری آن عملیات را جابجا نمایند و همچنین توان
جابجایی را 96% اضافه نمودند. این رکوردها هیچگاه تا پیش از آن در تاریخچه
خدمت Glaxy ها ثبت نشده بود. کابین C-5A Galaxyکابین C-5M Super Galaxy
۹۲/۰۷/۰۸
۰
۰
مصطفی نداف