بالگرد سیکورسکی UH-60
موسوم به بلک هاوک، نقش اسب بارکش را در ارتش آمریکا و همپیمانان آن در
سراسر جهان بر عهده دارد. کاربریهای مختلف آن از کاربرد در عملیات ویژه و
عملیات تهاجمی گرفته تا آمبولانس هوایی، مرکز فرماندهی و کنترل سیار،
ترابری و ... آن را به عنوان یک بالگرد موفق چندمنظوره معرفی کرده است.
کار طراحی بلک هاوک در چارچوب طرحی موسوم
به هواگرد ترابری تاکتیکی همه منظوره ارتش آمریکا (UTTAS) در اواخر دهه
1960 میلادی آغاز شد. در این طرح از تجربیات حاصل از کاربرد چند منظوره
بالگرد UH-1 هیوی کبرا در میادین نبرد نیز استفاده شد.
اولین نمونه آزمایشی بلک هاوک به نام
YUH-60 ساخت کمپانی سیکوریکی برای نخستین بار در اکتبر سال 1974 به پرواز
در آمد. دومین نمونه نیز در سال 1975 ساخته شد. در ماه دسامبر 1976 نیروی
زمینی آمریکا هلیکوپتر UH-60 سیکورسکی را برتر از YUH-61 بوئینگ و برنده
پروژه UTTAS اعلام کرد. بالگرد بلک هاوک در سال 1979 وارد خدمت شد و اکنون
با گذشت بیش از سه دهه، همچنان مدلهای گوناگون آن در خدمتند.
ویژگیها
بلک هاوک در زمینه های مختلف از جمله
قابلیت اعتماد، سهولت تعمیر و نگهداری، بقاپذیری و کاربردهای چندگانه
خصوصیات ممتازی دارد. در حالی که بسیاری از هلیکوپترها به ازای هر ساعت
پرواز نیاز به 12 تا 20 نفر ساعت تعمیر و نگهداری دارند، بلک هاوک تنها به 2
الی 3 نفر ساعت تعمیرات برای هر پرواز نیازمند است.برای
افزایش بقاپذیری این هلیکوپتر در منطقه جنگی از تعداد قطعات تشکیل دهنده آن
کاسته شده و در عوض به مقاومت آنها افزوده شده است. در نتیجه بلاک هاوک
حتی در در صورت اصابت گلوله های 7.62 میلی متری باز هم قادر به ادامه پرواز
می باشد.
بلک هاوک در اصل به عنوان یک بالگرد ترابری طراحی شد
کاربرد بلک هاوک به عنوان آمبولانس هوایی در نیروی دریایی آمریکا
پیشرانه
سیستم تولید نیروی نخستین سری تولیدی بلک
هاوک شامل دو موتور توربوشفت از نوع T700-GE-701C700 ساخت کمپانی جنرال
الکتریک بود که قدرت کشش هر کدام به 1543 اسب بخار می رسید. این موتورها
همچنین در هلیکوپترهای YAH-64 ساخت هیوز و YAH-63 ساخت بل هم مورد استفاده
قرارگرفتند.
تسلیحات
هر چند که بلک هاوک به عنوان هلیکوپتر
ترابری، طراحی و ساخته شده ولی به منظور پشتیبانی از نیروهای محمول و نیز
برای دفاع از خود و پاسخ متقابل به تهدیدات زمینی به دو مسلسل 7.62 میلی
متری از نوع ام- 32 دی ساخت صنایع هاروارد مجهز شده که درداخل و به سمت
طرفین نصب شده اند. بلک هاک قابلیت حمل یک توپ ۱۰۵ میلیمتری را نیز دارد.
همچنین انواع تسلیحات دیگر از قبیل راکتها و موشکهای ضدزره، سیستم مین
ریزی، انواع مسلسل سبک و سنگین و ... نیز در آن قابل نصب است.
بلک هاوک مجهز به موشکهای ضدتانک
بلک هاوک در خدمت نیروهای ویژه
امکانات عملیاتی
بلک هاوک برای پاسخگویی به نیازهای نیروی
زمینی با قابلیت مانور زیاد و پاسخ سریع به فرامین خلبان (که برای عملیات
در ارتفاع کم ضرورت دارد) ساخته شده است. یک مدل از هلیکوپتر بلک هاوک که
برای فرود سریع در باندهای کوچک ساخته شده است، با سرعت 92 کیلومتر در ساعت
به طرفین و عقب پرواز می کند و این امر، توانایی اجرای عملیات فرود در
باندهای بسیار کوچک و حتی در حین وزش بادهای جانبی و یا از روبرو را فراهم
می سازد.تجهیزات منظور شده برای بلاک هاوک عبارتند از: سیستم اخلال مادون قرمز، سیستم هشدار دهنده امواج رادار و سیستم پرتاب چف و فلر.
وجود سیستم اخلال مادون قرمز به منظور
افزایش بقاپذیری بالگرد در مناطق مورد تهدید توسط موشکهای سطح به هوا با
هدایت فرو سرخ تعبیه شده است. این سیستم از طریق پخش علایم ساختگی مادون
قرمز باعث گمراهی سیستم جستجوگر موشکهای حرارت یاب می شود.
تکنولوژی بالای بلاک هاوک، آن را به هلی
کوپتری با کارایی بالا در میادین نبرد تبدیل کردهاست. بدنه مقاوم بلاک
هاوک به خوبی خلبان و کمک خلبان را در برابر بیشتر حملات و خطرات محافظت
میکنند. همچنین سپر محافظ خارجی آن نیز میتواند در برابر گلولههای ۲۳
میلیمتری به خوبی مقاومت کند.
بلک هاوک با قلاب حمل بار (Cargo hook)
خود قادر به حمل بار به صورت خارجی نیز هست. حداکثر سرعت بلک هاوک 294
کیلومتر بر ساعت است. ملخ اصلی آن از مواد کامپوزیت فایبرگلاس و
تیتانیوم شامل چهار تیغه طراحی و ساخته شده است.
بلک هاوک از قابلیت سوخت گیری هوایی نیز برخوردار است
نمایی از کاکپیت بالگرد بلک هاوک
مدلها
UH-۶۰A:
در سال ۱۹۷۸ به کار گرفته شد و از سال ۱۹۷۸ تا ۱۹۸۹ ارتش امریکا مدل
UH-۶۰A را در خدمت داشت. در اکتبر ۱۹۸۹ با انجام تغییراتی در پیشرانههای
بلاک هاوک، مدل UH-۶۰L ساخته شد که ۲۴ درصد از مدل A قویتر بود و کارایی
بهتری داشت.
UH-۶۰L:
در اکتبر ۱۹۸۳ موتورهای جنرال الکتریک مدل T۷۰۰-GE-۷۰۱C جایگزین موتورهای
قبلی شدند. در نتیجه مدل A به مدل L تغییر کرد. موتورهای جدید در ارتفاع
بالا و نیز هوای گرم نیروی برای (Lift) بیشتری تولیدی میکردند و در برابر
خوردگی نیز مقاومتر بودند. هلی کوپتر اکنون میتوانست تا وزن ناخالص ۲۲۰۰۰
پوند به صورت داخلی و ۹۰۰۰ پوند به صورت خارجی حمل کند.
با نصب تانکرهای سوخت خارجی، بلاک هاوک به برد ۱۱۵۰ ناتیکال مایل یعنی چیزی در حدود ۲۰۰۰ کیلومتر بدون توقف دست یافت.
تاریخچه خدمتی
بلک هاوک نخستین حضور رزمی خود را در
جریان دخالت نظامی آمریکا در گرانادا در سال 1983 و اندکی بعد در هجوم به
پاناما در سال 1989 به ثبت رساند. بعدتر در سال 1991 و در جریان جنگ اول
خلیج فارس برای بیرون راندن نیروهای عراقی از کویت، بلک هاوک حضور پررنگی
داشت. اما معروفترین رویداد در تاریخچه خدمتی بلک هاوک، عملیات در موگادیشو
(پایتخت سومالی) بود. در این عملیات که به یک تراژدی تمام عیار تبدیل شد،
دو فروند بلک هاوک توسط موشکهای ضدتانک شورشیان سومالیایی سرنگون شد.
در پی رویدادهای پس از 11 سپتامبر و در جریان نبرد علیه تروریسم و حمله
آمریکا به افغانستان و عراق نیز بلک هاوکها نقش بسزایی ایفا کردند.
شمای کلی هلی کوپتر بلک هاوک از سه نمای مختلف
کشورهای دارنده بالگرد بلک هاوک
مشخصات بالگرد UH-۶۰ Blackhawk:
کشور سازنده: آمریکا
شرکت سازنده: Sikorsky Aircraft
سال ورود به خدمت: 1979
تعداد تولیدی: 2625 فروند
تعداد خدمه پروازی: 2
طول: 15.26 متر
عرض: 16.36 متر
ارتفاع: 3.76 متر
وزن (خالی): 5224 کیلوگرم
بیشینه وزن برخاست: 11113 کیلوگرم
پیشرانه: دو موتور توربوشفت جنرال الکتریک T700-GE-701C
تعداد روتورها (ملخها): 2 (یک روتور 4 پره اصلی و یک روتور 4 پره در دم)
بیشینه سرعت: 294 کیلومتر بر ساعت
بیشینه برد: 584 کیلومتر
سقف پرواز: 5790 متر
نرخ اوج گیری: 472 متر بر دقیقه
آویزگاه: 4
تسلیحات: 2 مسلسل خودکار 7.62 میلیمتری در طرفین کابین
تجهیزات و تسلیحات آپشنال: مخازن سوخت
خارجی، شانزده موشک ضد تانک هلفایر، سیستم مین ریزی، دو مسلسل 12.7
میلیمتری گاتلینگ GAU-19، دو مسلسل 7.62 میلیمتری M240H7 و ...
۹۲/۰۳/۱۶
۰
۰
مصطفی نداف