مسجد سلیمان...اولین مکانی که یک هواپیما در خاورمیانه در آن به زمین نشست...
مسجد سلیمان را می توان شهر اولین ها در ایران دانست.
اولین شهر صنعتی کشور و خاورمیانه،دارنده ی اولین چاه نفت اکتشافی در کشور و
خاورمیانه و ... و اولین فرودگاه ایران و خاورمیانه و اولین جایی که
هواپیما و بالگرد در خاورمیانه به زمین نشست.
ویلیام
ناکس دارسی امتیاز استخراج معدن از جمله نفت را از ناصرالدین شاه
میگیرد،مهندس رینولدز را برای کشف نفت به ایران می فرستد اما جستجوها در
مناطق مختلف بینتیجه میماند تا رینولدز داستان آتشکدههای فروزان و چشمه های
ساری و جاری نفت را در مسجدسلیمان میشنود و توجه اش به آنجا جلب میشود.
پس از کشف گنج
ارزشمند نفت در مسجد سلیمان رینولدز چاه شماره یک را بنا و شروع به حفاری
میکند.از رینولدز می خواهد حفاری را متوقف کند، اما او آنقدر به وجود نفت
ایمان دارد که مته حفاری را خاموش نمی کند و سر انجام در صبح درخشان روز
پنجم خردادماه 1287 خورشیدی نفت با فشار زیادی فوران می کند و فصل جدیدی در
تاریخ سیاسی اجتماعی، اقتصادی ایران و خاورمیانه آغاز می شود. یک چاه به
316 چاه میرسد، قصبه قشلاقی طوایف بختیاری که اسم و رسمی نداشت تبدیل به
شهری مدرن میشود.
تنها چند سال پیش از فوران اولین چاه نفت در مسجد سلیمان ، یعنی اوایل قرن
19 میلادی ، تکه زمینی مسطح کافی بود تا نخستین پرواز در خاورمیانه انجام
شود و یک فروند هواپیمای راپیر (قدیمی ترین هواپیمای استفاده شده در صنعت
نفت) که از فرودگاه لندن برخاسته بود ، در مسجد سلیمان فرود آید ، پروازی
که حامل یک هیات از کارشناسان ، لوازم زمین شناسی ، میکر.سکوپ و اندکی
مواد دارویی بود.
این پرواز مقدمه ای شد برای احداث نخستین فرودگاه غیر نظامی ایران که حدود
80 سال پیش در منطقه نفتی "یمهه" مسجد سلیمان ساخته شد تا کار جابجایی
مدیران و کارکنان ، ارسال مراسلات و بارهای ویژه صنعت نفت از این طریق
انجام شود.
مراد علی بهرامی (آموزگار بازنشسته مدارس صنعت نفت) با افسوس از گذر گذشته
های خوش ، به خوبی به یاد دارد که بچه ها لحظاتی پیش از پرواز هواپیما ،
از معلم شان اجازه می گرفتند و برای رسیدن به فرودگاه و تماشای لحظه پرواز
، نفس زنان و سراسیمه می شتافتند.
اما مسجد سلیمان را نمی توان اولین فرودگاه رسمی ایران دانست.
زمانی که اولین هواپیما در مسجد سلیمان نشست در واقع فرودگاهی در کار نبود
بلکه زمینی مسطح برای نشستن هواپیما در نظر گرفته شده بود و پس از چندی با
توجه به رفت و آمد زیاد انگلیس ها به مسجد سلیمان تصمیم به ساخت فرودگاه در
همان مکان مسطح گرفته شد.
این فرودگاه در منطقه ای ساخته شد که در حال حاضر به آن گلگیر می گویند.
اولین فرودگاه رسمی ایران فرودگاه قلعه مرغی است که به دستور رضاخان ساخته شد.
اما از اولین ها در مسجد سلیمان که به پایان رسیدند یکیش همین فرودگاه مسجد سلیمان است.
فرودگاه مسجد سلیمان هم با پایان کار شرکت نفت و انگلیس ها در مسجد سلیمان به فراموشی سپرده شد و تعطیل گشت.
این فرودگاه هم مانند قلعه مرغی سرانجام غریبی دارد.
روزگاری فرودگاه مسجد سلیمان محلی برای رفت و آمد انگلیسی ها و شرکت نفتی ها بود اما الان رها شده است.
هرچند هنوز آن را تبدیل به پارک و بوستان نکرده اند.
اما برای قدرشناسی از جایی که روزگاری منبع درآمد فراوانی برای این کشور و صد البته بیگانگان بوده است
هواپیمایی نفت یکی از فوکرهای 100 خود را مسجد سلیمان با رجیستر EP-MIS نام گذاری کرده است.
فرتورهایی از فرودگاه مسجد سلیمان در روزگاران گذشته:
"فرتورها از پایگاه اطلاع رسانی مناطق نفت خیز جنوب"
هرچند برنامه هایی برای بازسازی این فرودگاه قدیمی
به مناسبت صد سالگی صنعت نفت درنظر گرفته شده بود اما تاکنون اقدامی در این
زمینه صورت نگرفته است.
حداقلش این است که مسئولان اگر هم قصد بازگشایی فرودگاه را در این مکان
ندارند حداقل کاری نکنند که در آینده هیچ اثری از اولین فرودگاه خاورمیانه
باقی نماند.
با سپاس فراوان از تمامی مسجد سلیمانی ها که نسبت به این فرودگاه تعصب خاصی دارند
۹۱/۰۹/۲۴
۰
۰
مصطفی نداف