EA-6B Prowler
EA-6B Prowler آن چیزی نیست که یک ناو هواپیمابر آمریکایی بدون آن سر به
دریاها بگذارد. EA-6B جزء جدا نشدنی خط مقدم دفاعی ناوگان است. مأموریت
اصلی Prowler پاسداری از واحدهای سطحی ناوگان و هواگردهای خودی به واسطه ی
جمینگ رادارها و ارتباطات دشمن است. {{ jamming = ایجاد اختلال عمدی در
دستگاه ها و سامانه های الکترونیک (دشمن) که از طریق تابش و یا بازتابش
انرژی الکترومغناطیسی صورت می گیرد }}. EA-6B جنگنده ی جنگ الکترونیک است و
قابلیت تهاجمی پرنده های ناوهای هوا پیمابر را، و نیز نیروی هوایی و
نیروهای متحد را، بهبود می بخشد. این هواگرد ابزاری چند کاره و توانا است
که واسطه ی انسانی را با ترکیبی پیچیده از جنگ الکترونیک در یک جا گرد می
آورد. توانایی این هواگرد در دیده بانی طیف الکترومغناطیس و بازداشتن دشمن
از بکارگیری رادار و ایجاد ارتباطات، بی نظیر است.
سازماندهی دوباره ی دارایی های وزارت دفاع در سال 1995 و تصمیم به
بازنشستگی EF-111 Raven از نیروی هوایی و بنابراین، واگذاری همه ی مأموریت
های جمینگ رادار به Prowler EA-6B ، بر اهمیت این هواگرد در رزم مشترک
افزود. EA-6B Prowler با داشتن قابلیت جمینگ و دارا بودن موشک های تندرو ضد
تابش (High-Speed Anti-Radiation Missile / HARM) یک دارایی ملی بی مانند
است که در پایگاه های زمینی و ناوهای هواپیمابر جای دارد. موشک تندرو ضد
تابشی که Prowler آن را به کار می برد، از نوع AGM-88 می باشد که در مؤسسه
Raytheon (سابقآ Texas Instruments) توسعه یافته است. این موشک می تواند
رادارهای زمینی و دریایی دشمن، سامانه های پدافند هوایی و سامانه های موشک
های سطح به هوا را بیابد و نابود کند.
به دنبال تصمیم بودجه ای وزرات دفاع برای بازنشستگی F-4G Wild Weasel و
کنار گذاری تدریجی EF-111 Raven ، فرمانده ی نیروهای مشترک برای سرکوب
مشترک دفاع هوایی دشمن، بیش از پیش به EA-6B تکیه کرد. چنین دریافته اند که
سرکوب دفاع هوایی دشمن، بسیار فرا تر از جمینگ و موشک ها ی ضد تابش است.
بلکه در سرکوب مشترک دفاع هوایی دشمن، همه ی نیرو ها توانایی های خود را در
تکمیل تلاش کلی به کار می برند و همگی به برتری هوایی با تمام سودهایش
دست می یابند.
Prowler نخستین هواگردی است که بر اساس یک طرح اولیه برای ایفای نقش یک
هواگردِ رزم الکترونیک ساخته شده است. این هواپیما برای تکمیل دفاع نیروی
دریایی در محیط جنگ الکترونیک امروزی طراحی شده است. EA-6B یک سامانه ی
کاملآ جامع جنگ الکترونیک را با توانایی های "دور برد" و "همه هوایی" در هم
می آمیزد و بدین گونه است که قابلیت رهگیری، تجزیه و تحلیل، و خنثا سازی
مؤثر رادار های متخاصم را دارا می باشد. به هر روی، برای رقابت با پیچیدگی
همیشه فزاینده ی جنگ افزار ها، موشک ها و هواگردهایی که به وسیله ی
رادارهای متخاصم هدایت می شوند، به بهبود در اقدامات متقابل الکترونیک نیاز
بوده است.
EA-6B Prowler از هواگرد تهاجمی دو سرنشینه ی Intruder EA-6A برگرفته شده
است. (تصویر پایین را باز کنید و Prowler و Intruder را در کنار هم ببینید و
مقایسه کنید). پیکره ی Intruder را برای سازگاری با اتاقک چهار سرنشینه ی
Prowler، مقاوم تر و کشیده تر کرده اند. همچنین از آنجا که EA-6B بزرگ تر و
سنگین تر از EA-6A می باشد، بخش زیرین پیکره را در ناحیه ی مربوط به قلاب
بازدار (قلاب برای نگهداشتن هواگرد به هنگام فرود روی ناو) و ارابه ی فرود
تقویت کرده اند تا این قسمت ها مقاومت لازم برای فرود بر ناو هواپیمابر را
دارا باشند. اتاقک چهار سرنشینه ی دو بخشی Prowler، بزرگ تر از گونه ی
پیشین و پوزه ی آن دراز تر است. وجه تمایز دیگر در Prowler، یک بخش محفظه
مانند است که برلبه ی بالایی تیغه ی عمودی دم قرار دارد.
چهار سرنشین Prowler، چه به یک اسکادران VAQ ناونشین نیروی دریایی اعزام
شوند، و چه به یک اسکادران VMAQ تفنگداران دریایی گسیل شوند، و چه رهسپار
یک اسکادران تازه تأسیس شوند، و چه به یک اسکادران VAQ در یک پایگاه زمینی
مشترک نیروی دریایی فرستاده شوند، آن ها به عنوان مردانی با ویژگی های سطح
بالا وارد کارزار خواهند شد، مردانی که آموزش های متمرکزشان را در پایگاه
هوا-دریایی Whidbey Island در ایالت واشینگتن به پایان رسانده اند. این
چهار سرنشین شامل یک خلبان (در سمت چپ اتاقک پیشین) و سه "افسر اقدامات
متقابل الکترونیک" (/ ECMO Electronic Counter-measures Officer) می باشند.
(تصویر زیر را باز کنید و از نزدیک با چهار خدمه ی EA-6B آشنا شوید )
قلب Prowler سیستم جمینگ تاکتیکی AN/ALQ-99 است. سیستم ALQ-99 OBS در
Prowler برای گردآوری داده های مربوط به وضعیت تاکتیکی جنگ الکترونیک به
کار می رود. این داده ها می توانند به واسطه ی سامانه ی فرماندهی و کنترل،
در حین هوابرد منتشر شوند. همچنین این داده ها می توانند ثبت، و پس از
پایان مأموریت به منظور به روز کردن اطلاعات مربوط به شرایط عوامل نبرد
پردازش شوند. سیستم تاکتیکی ALQ-00 TJS، جمینگ مؤثر را به منظور پشتیبانی
تهاجمی، و پشتیبانی هواگردهای تهاجمی، و نیز واحدهای زمینی فراهم می آورد.
همچنین قابلیت سرکوب دفاع هوایی دشمن به وسیله ی HARM (موشک تندرو ضد
تابش) امکان پذیر است.
این هواگرد می تواند تا پنج غلاف (Pod) الکترونیک را حمل کند، یکی زیر شکم و
دو تا زیر هر بال. این غلاف ها، جمینگ کننده های (Jammer) بسیار جامعی
هستند که هر کدام از آن ها دو فرستنده ی موج پایدار (Continuous Wave) قوی
را در خود جای داده و یکی از هفت باند فرکانس را پوشش می دهند. غلاف ها
مستقل از یکدیگرند و هر یک با رایانه ی مرکزی سیستم ALQ-99 پیوند دارند .
EA-6B می تواند هر ترکیبی از غلاف ها، مخزن های سوخت و یا موشک های تندرو
ضد تابش (HARM) را با توجه به مقتضیات مأموریت، حمل کند. الکتریسیته ی مورد
نیاز هر یک از غلاف های الکترونیک به واسطه ی یک توربین هوایی که در جلو
غلاف قرار دارد تأمین می شود. این توربین ها به هنگام پرواز در تماس با هوا
به چرخش در می آید. (در تصویر زیر می توانید غلاف های الکترونیک و توربین هوایی آن ها را در کنار موشک تندرو ضد تابش AGM-88 به وضوح ببینید)
غلافی که روی لبه ی بالایی تیغه ی عمودی دم قرار دارد، جایی برای گیرنده
های حساس کاوشی (تجسسی) است، که قادرند تابش های رادار دشمن را در برد زیاد
ردیابی کنند. (این غلاف در تصویر مربوط به مقایسه ی Prowler و Intruder، و
نیز در دیگر تصاویر قابل تشخیص است). اطلاعات دریافتی به وسیله ی این
گیرنده های حساس در رایانه ی مرکزی پردازش می شود تا ویژگی های سیگنال ها و
منبع آن ها شناسایی شوند. ردیابی، شناسایی، سمت یابی و حمله ی الکترونیک
ممکن است به طور خودکار یا به وسیله ی سرنشینان انجام پذیرد. جمینگ کننده
های (Jammer) تاکتیکی ALQ-99 به وسیله ی دو نفر ECMO (افسر اقدامات متقابل
الکترونیک) که در اتاقک پسین می نشینند به کار گرفته می شوند و هر دو نفر
می توانند سیستم ALQ-99 را نظارت و کنترل کنند. آن ECMO دیگر که در صندلی
سمت راست اتاقک پیشین و در کنار خلبان می نشیند، مسئولیت ناوبری، ارتباطات،
و اقدامات متقابل الکترونیک دفاعی را به عهده دارد. در هر اتاقک، سرنشینان
در کنار یکدیگر می نشینند که این شیوه ی قرار گرفتن بالاترین میزان
کارآیی، دید و راحتی را در پی دارد. داده های پردازش شده در رایانه ی مرکزی
به منظور فعالیت های مربوط به مدیریت تهدیدهای سیستم جمینگ تاکتیکی، و نیز
برای آگاهی دائم از شرایط، برای ECMO ها (افسران اقدامات متقابل
الکترونیک) نمایش داده می شود. به محض اینکه تهدیدها شناسایی یا پیش بینی
می شوند، ECMO ها دو گزینه را پیش رو دارند؛ آن ها می توانند از جمیگ دستی
یا خودکار بهره گیرند و یا اینکه از HARM (موشک تندرو ضد تابش) استفاده
کنند.
واحد پردازش گر مرکزی (CPU)، سیگنال های تهدید کننده ی دریافتی را پردازش
کرده، عملیات جمینگ را مدیریت می کند و داده ها را به منظور نمایش برای
سرنشینان تولید می کند. پیش از آغاز مأموریت، داده های مربوط به ویژگی های
فرستنده هایی که احتمالآ توسط دشمن به کار خواهند رفت در بانک تهدیدات
متعلق به واحد پردازش گر مرکزی (CPU) ذخیره می شود. CPU، پارامتر های
سیگنال های تهدیدی شناسایی شده را با بانک تهدیدات مقایسه می کند؛ آن گاه
تهدید ها شناسایی می شوند، مکانشان تعیین می شوند، اولویت بندی می شوند و
سرانجام، CPU برای رویارویی با تهدید اقدام لازم را پیشنهاد داده، یا اینکه
به طور خودکار تابش (امواج) به سمت مکان هدف را هدایت کرده و مراحل جمینگ
را آغاز می کند.Prowler EA-6B می تواند رادار دشمن را به گونه ای غیر
فعال کشف کند، بی آنکه حضور خود را لو دهد.
EA-6B با تضعیف توانایی پیش اخطار دشمن و سامانه های جنگ افزار های
الکترونیک، کار پشتیبانی از هواگرد های تهاجمی، ناو ها، و نیرو های زمینی
را به انجام می رساند. ایویانیکس به کار رفته در Prowler این توانایی را به
این هواپیما می دهد که در هر نوع شرایط آب و هوایی و بدون کمکِ ناوبری
زمینی، خودش کار ناوبری را انجام داده و در ارتفاع زیاد یا کم پرواز کند، و
تابش های رادار دشمن را ردیابی و آن را جمینگ کند.
اکنون نوزده اسکادران از Prowler ها در تشکیلات نظامی ایالات متحده خدمت می
کنند که چهار اسکادران متعلق به تفنگداران دریایی و پانزده اسکادران متعلق
به نیروی دریایی است. تعداد اسکادران های Prowler خدمت کننده در پایگا های
خارج از کشور آمریکا به چهار می رسد. Prowler های پایگاه های خارج از
کشور، جایگزینی برای EF-111 Raven بوده اند و کاربران آن ها از هر دو نیروی
هوایی و دریایی هستند. اسکادران های تفنگداران دریایی در کالیفرنیای شمالی
(در Cherry Point) مستقر می باشند. چهارده اسکادران نیروی دریایی در
پایگاه هوا-دریایی Whidbey Island در ایالت واشینگتن مستقر می باشند، و یک
اسکادران آن نیرو همیشه در آتسوجی ژاپن استقرار دارد. (احتمالآ در مدت
اخیر، تغییراتی در آمار و آرایش Prowler ها، به ویژه Prowler های نیروی
دریایی ایجاد شده است. مخصوصآ با ورود Growler های تازه وارد به این نیرو)
Prowler های متعلق به تفنگداران دریایی به "فرماندهی و کنترل هوابرد" این
امکان را می دهد تا از نیروهای FMF پشتیبانی کند. {{ FMF / Fleet Marine
Force= نیرویی متعادل از سلاح های ترکیب شده که عناصر زمینی، هوایی و
خدماتی تفنگداران دریایی آمریکا را در هم می آمیزد}}. این پشتیبانی
دربرگیرنده ی حمله ی الکترونیک، پشتیبانی الکترونیکِ تاکتیکی، حفاظت
الکترونیک، و موشک تندرو ضد تابش (HARM) می باشد.
Prowler های نیروی دریایی ممکن است زمین پایه بوده و از فرودگاه های تدارک
دیده شده، یا از پایگاه های نظامی در کشور های دیگر به پرواز درآیند.
همچنین ممکن است، دریا پایه باشند و بر ناو های هواپیما بر بنشینند. EA-6B
های نیروی دریایی از لحاظ مشارکت در سیستم شناسایی "پردازش تاکتیکی و سنجش
الکترونیک" ( Tactical Electronic Reconnaissance Processing and
Evaluation System / TERPES ) منحصر به فرد هستند. این سیستم (TERPES)،
تحلیل از نوع پس از مأموریت (Post-mission) را برای داده های سیستم خبره ی
(Expert System / ES) این هواگرد ارائه می دهد، که حاصل آن برای گزارش و به
روز رسانی اطلاعات مربوط به شرایط نبرد به کار می رود. این سیستم (TERPES)
همچنین تحلیلِ پس از مأموریت را از جمینگ و به کار گیری HARM (موشک تندرو
ضد تابش) به دست می دهد که برای گزارش، ارزیابی و ثبت داده های مأموریت، به
کار می رود.
EA-6B Prowler از زمان معرفی به ناوگان تا کنون، برنامه های نوین سازی و به
روز رسانی بسیاری به خود دیده است. این برنامه های گوناگون برای آن بوده
است که این جنگنده ی الکترونیک نسبت به تهدیدهای پویا و فزاینده عقب نمانده
و ایمن بماند. برای مثال برنامه ی به روز رسانی Block 89A متوجه ی مشکلات
مربوط به ساختار و قابلیت پشتیبانی است که بیش تر در ارتباط با هواگرد های
کهنسال است و در بر گیرنده ی بهبود بسیار زیاد در ایویانیکس است که ایمنی
پرواز و قابلیت همکار ی در عملیات مشترک را در پی دارد. مثال دیگر،
بهبودهای مربوط به سیستم جمینگ تاکتیکی AN/ALQ-99 است که در قالب برنامه ی
به روز رسانی ICAP III، فرستنده های جدید فرکانس بالا و پایین، و اصلاحات
ساختاری پیوسته اعمال شده است. به هر حال باید توجه داشت که Prowler را
بهینه سازی نمی کنند تا که به لطف یک چتر الکترونی پناهگاه امنی فراهم
آورد. بلکه اگر این دارایی محدود را به طرز اثربخش و کارآمدی به کار گیرند،
می تواند به فرمانده ی نیروی های مشترک مزیت قاطع تاکتیکی ببخشد.
EA-6B Prowler محصول شرکت هوافضای Northrop Grumman است که در سال 1971
عملیاتی شد و خیلی زود روانه ی عرصه ی نبرد شد. این هواگرد در سال 1972 در
جنگ ویتنام شرکت کرد. از آن پس تا کنون Prowler توان اجرای جنگی اش را در
حملات مشترک به اثبات رسانده است. EA-6B در سال 1986 در رویارویی با
تروریست های لیبیایی شرکت کرد. نبردهای دیگری که این هواپیما در آن ها شرکت
کرده است عبارت اند از: عملیات طوفان صحرا، بوسنی و هرزگوین، کوزوو، و
عملیات آزادی عراق. این پرنده کلید موفقیت مقتدرانه و زود هنگام در عملیات
طوفان صحرا بود و اکنون نیز نقش کاملی در عملیات (های) آشتیبانی (عملیات
حافظ صلح) جهانی دارد.
ویژگی ها:
کارکرد: فرماندهی و کنترل هوابرد که شامل پشتیبانی، محافظت و حمله ی الکترونیک می باشد.
تولید کننده: شرکت هوافضای Northrop Grumman.
پیشرانه: دو پیشرانه ی توربوفن مدل Pratt & Whitney J52-P408A.
نیروی پیشرانش: 5080.235 کیلوگرم برای هر پیشرانه.
طول هواپیما: 17.98 متر.
ارتفاع هواپیما: 4.57 متر.
فاصله ی دو سر بال ها: 16.15 متر.
سرعت بیشینه: 1181 کیلومتر بر ساعت.
سرعت کروز: 859.5 کیلومتر بر ساعت.
برد عملیاتی بدون سوخت گیری هوایی: 1573 کیلومتر.
برد عملیاتی با سوخت گیری: نامحدود. بستگی به توان خدمه دارد. تقریبآ 8 ساعت.
سقف پرواز: 11460 متر.
وزن در حالت تهی: 15240.700 کیلوگرم.
وزن بیشینه: 27895.900 کیلوگرم.
میزان سوخت داخلی: 6995.300 کیلو گرم.
میزان سوخت بیرونی: 4535.900 کیلوگرم.
کمترین فاصله ی مورد نیاز برای تیک آف: 838 متر.
کمترین فاصله ی مورد نیاز برای فرود: 666 متر.
جنگ افزار: سامانه ی جمینگ تاکتیکی ALQ-99و موشک تندرو ضدتابش AGM-88.
خدمه: چهار نفر. یک خلبان و سه افسر اقدامات متقابل الکترونیک (ECMO).
تاریخ نخستین پرواز: 25 می 1968.
تاریخ عملیاتی شدن: جولای 1971.
EA-18G Growler
در چهارم جون سال گذشته ی میلادی (2008)، شرکت Boeing اولین ناوگان EA-18G
Growler را در پایگاه هوادریایی Whidbey Islandدر ایالت واشینگتن به
اسکادران تهاجم الکترونیک 129 نیروی دریایی تحویل داد. این تحویل جلوتر از
برنامه و در چارچوب بودجه ی مقرر شده انجام پذیرفت. پیش از این، شرکت
Boeing پنج فروند EA-18G را به انجمن آزمون پروازی نیروی دریایی تحویل داده
بود. در واقع شرکت Boeing قرداد توسعه ی EA-18G را در دسامبر 2003 دریافت
کرد و اولین نمونه را در سبتامبر 2006 به نیروی دریایی تحویل داد. EA-18G
Growler وظیفه ی حمله ی الکترونیک هوابرد را بر عهده خواهد داشت و طبق
برنامه قرار است تا سال 2015 به طور کامل جایگزین AE-6B Prowler در نیروی
دریایی شود.
اکنون چهار دهه از عمر EA-6B Prowler می گذرد و نیروی دریایی در حال
جایگزین کردن این هواگرد جنگ الکترونیک با هواگرد جدید EA-18G Growler می
باشد. EA-18G در کالبد جنگنده ی دو سرنشینه ی F/A-18F Super Hornet توسعه
یافته است. F/A-18F Super Hornet از جنگنده های نیروی دریایی است که بر
هواپیمابر های این نیرو خدمت می کند. این جنگنده ی تهاجمی در هنگام ورود
EA-6B به خدمت (1971 ( اصلآ وجود نداشت و حتا هنوز مرحله ی طراحی آن آغاز
نشده بود.
قرار بر این است که Prowler تا سال 2015 یک بخش فعال از ناوگان هوایی
نیروی دریایی باشد. Growler نیز طی سال جاری میلادی (2009) تلاش خواهد کرد
تا برنامه ی کسب توانایی های اولیه ی عملیاتی (initial Operational
Capability / IOC ا ) را در ارتباط با به کار گیری سامانه ها و جنگ افزار
ها دنبال کند.
حتا با وجود آخرین توانایی های بهینه سازی شده ی EA-6B، مانند برنامه ی
بهینه سازی ICAP III، آنچه که EA-18G برای جنگ الکترونیک دریا پایه ی
آمریکا به ارمغان می آورد، نماینده ی پیشرفت های عمده ی فن آوری در سال های
دهه ی 1990 و 2000 خواهد بود.
چنان که گفته شد، Growler بر پایه ی جنگنده ی تهاجمی F/A-18E/F Super
Hornet شکل گرفته است. این جنگنده که اخیرآ معرفی شده است، از لحاظ درازای
بال و طول پیکره 1.219 متر بزرگ تر از F/A-18E/F می باشد و نیز بهینه سازی
بسیار زیادی در آن اعمال شده است. Growler به لطف طراحی انعطاف پذیری که از
Super Hornet وام گرفته است، قادر است تا از خشکی و دریا ترکیب های مختلفی
از مأموریت های حمله ی الکترونیک هوابرد را به اجرا بگذارد. EA-18G
Growler پیشرفته ترین سامانه های هجوم الکترونیک را با جنگ افزارها، حساسه
ها، و سامانه های ارتباطی Super Hornet در هم می آمیزد.
آقای گرگ دروهت (Greg Drohat)، معاون مدیریت برنامه های EA-18G می باشد و
نیز مدیریت غیر نظامی دفتر برنامه های اجرایی هواگردهای تاکتیکی در یگان
فرماندهی سامانه های هوادریایی را به عهده دارد. او در باره ی Growler می
گوید: "از هنگام کسب توانایی اولیه عملیاتی (برای به کار گیری سامانه ها و
جنگ افزار ها) در سال 2009 تا هنگام رسیدن به توانایی کامل عملیاتی در قالب
ده اسکادران هواپیمابری در سال 2012 ، ما زمان کوتاهی در اختیار داریم.
بنابراین، ما نیاز داریم که ریسک مربوط به فن آورری را کاهش دهیم تا از
برنامه عقب نمانیم". او در جایی دیگر از سخنانش می گوید: " قصد ما توسعه ی
فن آوری های تازه نبوده است. بلکه قصد ما این بوده است که آنچه را که در
دسترس داریم سرهم کنیم و منتظر بهینه سازی های آینده باشیم".
شرکت Boeing به عنوان مشارکت کننده در سامانه ی جنگ افزاری و نیز پیمانکار
اصلی، گروه صنعتی EA-18G Growler را رهبری می کند. شرکت Northrop Grumman
پیمانکار درجه دوم اصلی است و مشارکت کننده در زیرسامانه ی هجوم الکترونیک
هوابرد است. گروه صنعتی Hornet شامل شرکت هایBoeing ، Northrop Grumman،
General Electric و Raytheon می باشد. در پایان باید گفت که برنامه ی ثبت
شده ی نیروی دریایی، 85 فروند Growler را فرا خواهد خواند.
۹۱/۰۸/۳۰
۰
۰
مصطفی نداف