از زمان جنگهای داخلی آمریکا در قرن نوزدهم میلادی سلاحی جدید به دنیا
معرفی شد که "زیردریایی" نام داشت. بسیاری از کشورهای بزرگ دنیا در طول
سالهای منتهی به جنگ اول جهانی به قدرت واقعی زیردریایی ها پی نبرده بودند.
در این جنگ بود که ناوگان زیردریایی های آلمان برای اولین بار در
تاریخ به معنای واقعی کلمه امپراطوری انگلستان را در معرض تهدید واقعی قرار
داده و در نیروی دریایی انگلستان را که در آن دوران شکست ناپذیر جلوه می
نمود در آستانه تسلیم قرار داد.در طول جنگ دوم جهانی نیز دوباره
این آلمان ها بودند که با استفاده از ناوگان زیردریایی خود حجم بسیار زیادی
از شناورهای نظامی و خصوصا تجاری متفقین را غرق کرده و باعث ایجاد مشکلات
فراوان برای دشمنان خود شدند. در هر حال با پایان جنگ دوم جهانی و آغاز
رقابت تسلیحاتی بین دو ابرقدرت شرق و غرب در قالب جنگ سرد جهان شاهد حضور
نسل زیردریایی های اتمی در ناوگان کشورهای قدرتمند بود. البته
ناگفته پیداست که پیچیدگی ها تکنولوژیکی و همچنین هزینه های بالای تعمیر،
نگهداری و نوسازی این شناورها باعث شده است تا این گونه از شناورها در
اختیار تعداد معدودی از کشورها باشد.اما باید به این نکته اشاره
کرد که زیردریایی ها با توان دیزل الکتریکی نیز در دنیا حضور داشته و
تقریبا کل بازار صادرات زیردریایی در جهان را به خود اختصاص داده اند. این
زیردریایی ها با وجود محدودیتهای خود در خصوص برد، عمق غوطه وری، ماندگاری
در دریا و همچنین تسلیحات قابل حمل در مقایسه با سلاح های اتمی همچنان می
توانند به عنوان یک عامل بازدارنده در دریاها وارد عمل شده و برای نیروهای
بزرگ مشکل ساز باشند. در این مطلب قصد داریم تا شما را با تعدادی از زیردریایی های دیزل الکتریک جدید در دنیا آشنا کنیم.کلاس Soryuنیروی
دریایی ژاپن در زمان جنگ دوم جهانی یکی از بزرگترین و نیرومندترین نیروهای
دریایی جهان به حساب می آمد و توانسته بود ضربات سنگینی را به آمریکا و
انگلستان در منطقه اقیانوس آرام وارد کند. در دوره پس از جنگ دوم جهانی و
به دلیل محدودیتهای ناشی از شکست این کشور در جنگ، نیروهای مسلح این کشور
با محدودیتهای فراوانی رو به رو شده اند. با این حال در سالهای
اخیر صنایع ژاپن توانسته اند به لطف پیشرفتهای خود در بخش های مختلف علمی و
صنعتی تسلیحات استاندارد و مناسبی را متناسب با نیازهای نیروهای مسلح این
کشور طراحی کرده و ارائه کنند.جدیدترین زیردریایی نیروی دریایی
دفاعی ژاپن کلاس " Soryu " است که به صورت مشترک توسط شرکتهای معروف ژاپنی
میتسوبیشی و کاوازاکی طراحی و ساخته شده اند. این زیردریایی توانایی انجام
ماموریتهای گشت و شناسایی، انتقال نیروهای ویژه و همچنین انجام عملیاتهای
ضد سطحی و ضد زیرسطحی را نیز دارا می باشد.کلاس " Soryu " با وزنی
در حدود 4200 تن و طول 84 متر سنگین ترین زیردریایی ژاپنی پس از جنگ دوم
جهانی به حساب می آید. در این زیردریایی از سامانه های پیشرانه مستقل از
هوا " AIP " بهره گرفته می شود که به این زیردریایی کمک می کند تا مدت زمان
بیشتری را در زیر آب بگذراند. با استفاده از این سامانه زیردریایی می
تواند در درون خود به تولید اکسیژن پرداخته و پس از دوره طولانی تری برای
شارژ باطری ها و گرفتن اکسیژن به سطح آب بیاید. این زیردریایی می تواند مسافتی در حدود 11 هزار کیلومتر را با سرعت 12 کیلومتر در ساعت در زیر آب طی کند."
Soryu " به دو موتور دیزل ساخت شرکت کاوازاکی و 4 موتور مخصوص تولید
اکسیژن که به طور مشترک بین سوئد و ژاپن ساخته شده است مجهز شده و می تواند
تا حدود 900 متر در دریا پایین برود.بدنه داخلی این زیردریایی از
فولاد قابل انبساط ساخته شده و بر روی آن نیز پوشش های مخصوص جاذب امواج
صوتی کار شده است که به کاهش صدای تولیدی در این شناور زیر سطحی منجر می
شود. در بخش تسلیحات نیز این زیردریایی به اژدرهای بومی تایپ 99 ساخت ژاپن
و همچنین موشکهای ضد کشتی هارپون ساخت آمریکا مجهز است.تاکنون 4
فروند از این زیردریایی ها به صورت عملیاتی به نیروی دریایی ژاپن تحویل
داده شده اند و قراراست 4 فروند دیگر از این زیردریایی ها نیز ساخته شده و
به نیروی دریایی ژاپن تحویل شد. ناگفته نماند که به دلیل قوانین خاص حاکم
بر ژاپن این زیردریایی و بسیاری دیگر از سلاح های ساخت این کشور برای
صادرات عرضه نمی شوند.کلاس گوتلندزیردریایی
های کلاس A19 مشهور به " گوتلند " از جمله پیشرفته ترین زیردریایی های
دیزل الکتریکی موجود در جهان به حساب می آید که سابقه مغلوب کردن نیروی
دریایی آمریکا را نیز در جریان یک تمرین واقعی در کارنامه خود دارد.باید
گفت که کشور سوئد از سالهای بسیار دور تا به امروز به عنوان یکی از
کشورهای مستقل در جهان از نظر تسلیحاتی شناخته شده است و همیشه سعی کرده
است تا در این بخش به توان بومی خود تکیه کند. سه فروند زیردریایی کلاس
گوتلند توسط شرکت " Kockums " سوئد طراحی و ساخته شده است.این
زیردریایی ها دیزل الکتریک جزء اولین شناورهایی بودن که به سامانه پیشران
مستقل از هوا " AIP " که در بالا به آن اشاره شد مجهز شده اند. " گوتلند "
می تواند در نقش های بسیار متنوعی به مانند جستجو و شناسایی، جمع آوری
اطلاعات الکترونیکی، جنگ ضد سطح و ضد زیر سطحی، انتقال نیروهای ویژه و
همچنین مین گذاری به کار رود. برای افزایش پنهان کاری این
زیردریایی تمام بخش های سامانه پیشرانه که معمولا بیشتر صدا را تولید می
کنند در بخش پایین زیردریایی و در درون یک پوشش لاستیکی به منظور کاهش
امواج صوتی قرار گرفته است.این شناور به دلیل همین مسائل بارها از
سوی آمریکا و ناتو برای ایفای نقش دشمن دعوت شده است. بنا بر اخبار موجود
یک فروند از این زیردریایی ها در سال 2000 میلادی موفق شد در رزمایشی در
دریای مدیترانه واحدهای دریایی اسپانیا را مغلوب کرده و سپس یک زیردریایی
اتمی فرانسوی و سپس آمریکایی را نیز از پیش رو بردارد.بین سالهای
2004 تا 2006 نیز یک زیردریایی کلاس گوتلند با خدمه خود در آمریکا حضور
پیدا کرده و با حضور در مانورهای نیروی دریایی آمریکا موفق شد تا چند بار
بدون شناسایی شدن به ناوهای هواپیمابر آمریکایی نزدیک شده و اصطلاحا آنها
را غرق کند.این زیردریایی دارای 33 نفر خدمه بوده و طول آن در حدود
60 متر، وزن آن در حدود 1490 تن و سرعت زیردریایی کلاس گوتلند در زیر آب
در حدود 20 گره می باشد.گوتلند دارای 4 پرتاب گر اژدر 533 میلی
متری و 2 پرتاب گر اژدر 400 میلی متری است و از دو موتور دیزل ام تی یو و
دو سیستم پیشران مستقل از هوا که حامل اکسیژن مایع است، بهره می برد.تاکنون 3 فروند از این زیردریایی ساخته شده است و قرار است تا با زیردریایی های پیشرفته تر کلاس " A26 " جایگزین شوند.کلاس یوآنکشور
چین به صورت سنتی در تاکتیکهای دریایی خود دنباله رو شوروی سابق است و از
ابتدا زیردریایی ها به عنوان سلاح اصلی نیروی دریایی چین در آب های آزاد به
شمار می رفتند. البته باید گفت که در دوران جنگ سرد زیردریایی های چینی به
هیچ عنوان مناسب نبوده و در صورت هر گونه درگیری با نیروی دریایی آمریکا
یا شوروی سابق به سادگی شکار واحدهای ضد زیردریایی آنها می شدند.با
فروپاشی شوروی سابق و بهبود روابط دو کشور و همچنین رشد بی سابقه اقتصاد
چین حجم زیادی از سرمایه به همراه دانش روسی به صنعت زیردریایی سازی چین
سرازیر شد تا چین به سرعت در این بخش وارد جاده رشد و ترقی شود. شاید
آمریکایی ها خیلی زیردریایی های چین را به عنوان یک تهدید به حساب نمی
کردند. این مسائل در سال 2006 میلادی برای همیشه تغییر کرد.در 26
اکتبر سال 2006 میلادی یک فروند زیردریایی کلاس " یوآن " نیروی دریایی چین
در فاصله 9 کیلومتری ناوهواپیمابر یو اس اس کیتی هاوک آمریکا در اقیانوس
آرام بدون شناسایی شدن به سطح آب آمد. اگر این حادثه در زمان جنگ رخ داده
بود این به این معنی بود که زیردریایی چینی می توانست به راحتی به پرتاب
اژدر گرداخته و ناو اتمی آمریکایی با بیش از 5000 نفر خدمه را به اعماق
اقیانوس بفرستد.اما جانشین کلاس " سانگ " زیردریایی های دیزل
الکتریک تایپ 041 یا کلاس " یوآن " هستند. در نگاه اول به این زیردریایی
بسیاری از آشنایان این فن متوجه شباهتهای فراوانی ظاهری این زیردریایی به
خانواده " کیلو" روسیه می شوند. بر اساس اطلاعات موجود روسها در زمینه
طراحی بدنه دو بخشی و همچنین طراحی پروانه های سیستم پیشرانه این زیردریایی
کمک های زیادی را به چین کرده و باعث شدند تا یوآن یه یکی از کم صداترین
زیردریایی های دیزل الکتریک حال حاضر در دنیا تبدیل شود.این
زیردریایی با 6 پرتاب گر اژدر 533 میلی متری مجهز شده است و می تواند علاوه
بر عنوان اژدر ها موشکهای ضد کشتی سری " C-801 " را نیز پرتاب کند. این
زیردریایی دارای طولی در حدود 75 متر بوده و سرعت آن در حدود 25 گره گزارش
شده است.در بحث سامانه پیشران نیز " یوآن " علاوه بر سامانه پیشران
مستقل از هوا ساخت صنایع داخلی چین مجهز شده است که اطلاعات چندانی از آن
منتشر نشده است. در سال 2011 اعلام شد که دولت پاکستان قراردادی برای خرید 6
فروند از این زیردریایی ها به امضاء رسانده است.بنا بر اخبار موجود قرار
است تا این زیردریایی ها نیز با مدل " تایپ 043 " در آینده جایگزین شوند.کلاس لادابدون
شک یکی از موفق ترین کشورهای جهان در بازار صادرات زیردریایی روسیه به
شمار می آید. حجم زیادی از زیردریایی های روسی در حال حاضر مشغول خدمت در
نقاط مختلف دنیا هستند. روسها برای جایگزین کردن زیردریایی های موفق کلاس "
کیلو " کلاس " لادا" یا پروژه 667 را طراحی کردند.این زیردریایی
که توسط دفتر طراحی رابین در روسیه طراحی شده است به عنوان جایگزین
زیردریایی کلاس کیلو از سامانه های پیشران کم صدا تر و درعین حال نیرومند
تر بهره می برد و توانایی انجام ماموریتهایی مثل گشت و شناسایی، جنگ ضد
سطحی و ضد زیرسطحی و همچنین حفاظت از پایگاه های دریایی را نیز دارد.لادا
با طول 72 متر و وزنی در حدود 2700 تن از سامانه پیشران دیزل الکتریک
بعلاوه سامانه پیشران مستقل از هوا بهره می برد. این زیردریایی می تواند با
سرعت 21 گره دریایی در زیر آب حرکت کند.این زیردریایی به موشکهای
سری " کلاب اس " با بردی در حدود 300 کیلومتر و سر جنگی 400 کیلویی مجهز
شده اند که می تواند هم بر علیه اهداف روی سطح دریا و هم بر علیه اهداف
زمینی به کار رود. این قابلیت به همراه سامانه های کم صدا تر پیشرانه به
همراه سیستم " AIP" به کار رفته در آن در مجموع توان آفندی این زیردریایی
را شدیدا افزایش می دهد.تا به امروز بنا بر اخبار موجود تنها یک
فروند از این زیردریایی ها تکمیل شده و به نیروی دریایی روسیه تحویل شده
است اما روسها برنامه های گسترده ای را برای این زیردریایی در نظر گرفته
اند تا 7 فروند دیگر از این زیردریایی ها را بسازند.در عین حال
باید توجه داشت که کشورهای دیگر از جمله کاربران فعلی زیردریایی های کلاس
کیلو از جمله مشتریان بالقوه این زیردریایی ها خواهند بود.تایپ 212آلمان
بدون شک یکی از باسابقه ترین کشورها در تاریخ زیردریایی ها به شمار می
آید. نام زیردریایی های آلمانی در هر دو جنگ جهانی باعث ترس و وحشت تمامی
فرماندهان متفقین در اقیانوس اطلس می شد. پس از شکست آلمان در جنگ دوم
جهانی این کشور تا سالها از ساخت زیردریایی منع شده بود. اما کم کم با گذشت
زمان محدودیتهای آن دوران رفع شده و آلمان نیز مجددا به جمع طراحان و
سازندگان زیر سطحی ها پیوست.شرکت طراحی " HDW " آلمان امروزه اصلی
ترین سازنده زیردریایی در این کشور به حساب می آید. زیردریایی های کلاس
"تایپ 212 " جدیدترین زیردریایی های آلمانی به حساب می آید که به صورت
مشترک و اختصاصی برای دو نیروی دریایی آلمان و ایتالیا ساخته شده است. این
زیردریایی به هیچ کشور دیگری صادر نشده است. زیردریایی های " تایپ 214 "
گونه ساده تر این زیردریایی ها هستند که به یونان، پرتقال و کره جنوبی صادر
شده اند.این زیردریایی ها دیزل الکتریک علاوه بر سامانه " AIP "
از سلول های سوخت هیدروژنی نیز بهره می برد و می تواند به مدت 3 هفته در
زیر آب باقی بماند. قابلیت حرکت بسیار آرام و همچنین طراحی پیشرفته که
تشعشعات حرارتی را در این زیردریایی به کمترین حد ممکن رسانده است آن را به
نوعی غیر قابل شناسایی کرده است.این زیردریایی از جمله اولین
زیردریایی هایی در جهان حساب می شود که توانایی درگیری با اهداف هوایی را
از زیر آب نیز دارد. تایپ 212 با موشکهای سری " IDAS " که بر اساس سری
موشکهای هوا به هوای مدل " IRIT-S " ساخته شده اند توانایی درگیری با اهداف
هوایی تا فاصله 20 کیلومتری زیردریایی را می دهد. همچنین در بخش
برج فرماندهی این زیردریایی نیز 3 فروند پهپاد نصب می شوند که قابلیت انجام
شناسایی را برای این زیردریایی فراهم می کنند.این زیردریایی برای
مقابله با تهدیدات سطحی و زیر سطحی نیز با شش پرتاب گر 533 میلی متری اژدر
مسلح شده است که می تواند انواع مختلفی از اژدرها را شلیک کند. تایپ 212
همچنین قابلیت مین گذاری را نیز دارد.این زیردریایی با وزنی در
حدود 1830 تن و طول 56 متر توان خود را از یک دستگاه موتور دیزل به همراه
یک موتور برقی تامین می کند و می تواند مسافتی در حدود 14800 کیلومتر را با
سرعت 15 کیلومتر در ساعت طی کند.
۹۱/۰۶/۲۶
۰
۰
مصطفی نداف