تولید جنگنده بمب افکن بال متغیر آمریکایی اف.111 در نیمه دهه 1960
تهدیدی جدی برای شوروی سابق بود . به همین دلیل کارخانه سوخو هم مامور
ساختن هواپیمایی با قابلیتهای مشابه شد. بعضی از اهداف طراحان سوخو در طرح
جدیدشان ، قابلیت پرواز فراصوتی در ارتفاع پایین ، توانایی اجرای عملیات
در شب یا روز و در همه گونه شرایط جوی ، و قابلیت استفاده از باندهای
نامناسب و کوتاه بود. اولین طرح پیشنهادی ، که یک بمب افکن بال مثلثی عمود
پرواز بود، به نتیجه مطلوب نرسید، و سوخو با استفاده از تجربه حاصله از
تولید هواپیمای بال متغیر سوخو-17 و میگ -23 ، به طرح بال متغیر دیگری روی
آوردکه آن را رسما سوخو-24 نامیدند . پیش نمونه سوخو -24 برای نخستین بار
در 17 ژوئیه 1970 پرواز کرد.سوخو 24 از دسامبر 1974 تدریجا جانشین یاک-28
(بروئر) در نیروهای نظامی شوروی شد.بالهای متغیر این هواپیما به صورت
خشمگینانه ای درست شده است و بسته به سرعت آن به عقب و یا جلو حرکت می کند
. ناگفته نماند که هنگامی دو بال این هواپیما جمع می شود که دو موتور
هواپیما روشن باشد و به علت سرعت زیاد این عمل صورت می گیرد . بدنه
هواپیما کشیده و باریک می باشد و نوک هواپیما تیز و به شکل مستطیل است و
در پشت هواپیما برآمدگی هایی است که تا انتهای هواپیما کشیده شده است .
این هواپیمای فوق العاده دارای راداری به شکل چوب گلف می باشد که و در زیر
هواپیما نصب می شود . کارایی این رادار بدین صورت است که هنگامی که این
هواپیما وارد میدان نبرد می شود هر رادار زمینی که روشن باشد شناسایی و در
عرض کمتر از یک دقیقه منهدم می کند . در جنگ 8 ساله عراق علیه ایران ،
کشور عراق دارای تعدادی از این هواپیما بوده که با ورود این هواپیما به
خاک کشورمان رادارهای زمینی ما سریعا خاموش می گردید تا مورد گزند این
هواپیما واقع نشود . 12 فروند از سوخو 24 های عراق درسال 1990و زمان جنگ
خلیج فارس به ایران پناهنده شدند و در سال 1991 ایران 24 قروند از این
هواپیما را مستقیما از روسیه خریداری کرده است . و هدف اصلی خرید آن
تهدیدهای اسرائیل می باشد . ابتدائا غربیها نام محصول جدید سوخو را
اشتباها سوخو -19 می پنداشتند ، و ناتو آنرا به رویه استاندارد نامگذاری
جنگنده ها ، فنسر ، نامید؛ البته پس از فاش شدن اطلاعات دقیق تری درباره
سوخو -24 ، این نام همچنان حفظ شد. کمبود اطلاعات دقیق درباره سوخو-24 ،
آن را به شبه ترسناکی برای هواپیماهای غربی تبدیل کرده بود؛ ولی پس از
مدتی ، بویژه پس از آگاهی از نوع موتور در دهه 1980 ،تا حدی نگرانی های
قبلی درباره آن رفع شد. ویژگی های آئرودینامیکی سوخو-24 بسیار شبیه میگ
-23 است. شاید دلیل اصلی این شباهت ، بهره گیری هردو دفتر طراحی میگ و
سوخو از پژوهش های ” انستیتومرکزی آئرو هیدرو دینامیک “ ( ساگی ) در مسکو
برای تقویت طرح هایشان بوده است. بال سوخو 24 شهپر ندارد !! ، و حرکت غلت
هواپیما با تحریک دم تماما متحرک (شهپردم) انجام می شود. صندلیهای
دوسرنشین فنسر به صورت پهلو به پهلو قرار دارد(مانند جنگنده اف-111 ) که
آرایشی غیر عادی است. اتخاذ چنین آرایشی احتمالا برای افزایش کارایی چشمی
خلبان در پرواز سریع کم ارتفاع و همچنین ، تامین فضای مورد نیاز سیستمهای
راداری بوده است. با استفاده از یک رادار ویژه برای تعقیب ناهمواری های
زمین ، فنسر می تواند در ارتفاع بسیار پایین پرواز خودکار انجام دهد. از
عیوب سوخو24 سروصدای زیاد موتور آن است.
مشخصات :
نام ......................................................................... سوخو24 فنسر
شرکت سازنده .......................................................... سوخوی
کشور تولید کننده ..................................................... شوروی سابق
انواع مدل .............................................................. 7 مدل
تعداد تولید شده ...................................................... بیش از 900 فروند
موتور ................................................................ دو موتور توربوجت لیولکا مجهز به پس سوز
سال ساخت .................................................. 1965 الی 1969
اولین پرواز ................................................. 1970
سال به خدمت درآوردن .................................. 1974
هواپیماهای مشابه .......................................... تورنادو ، ا ف 111 ، ا ف 14 ، ا ف 15 ، میگ 23 ، میگ 27
کابین ......................................................... دو نفره
وظیفه
........................................................ هواپیمای
تهاجمی در انواع آب و هوا ، بمب افکن دوربرد سنگین ، هواپیمای ضربتی
طول ........................................................ 24 متر
اندازه بال ................................................. 6/17 متر
ارتفاع از زمین ......................................... 19/6 متر
وزن هواپیما بدون بار ................................. 22320 کیلوگرم
' ' با حد اکثر بار ............................. 39700 کیلوگرم
مقدار تسلیحات سوار شده بر بال ................... 945 کیلوگرم
سقف پرواز ............................................... 16500 متر
رنج پروازی ............................................. 2500 کیلومتر
رنج دریایی ............................................... 1930 نانو متر
سرعت .................................................... 18/2 ماخ و در مدلهای پیشرفته 4/2 ماخ
سرعت هنگام بلند شدن ................................ 280 کیلومتر بر ساعت
سرعت هنگام نشستن .................................. 280 کیلومتر بر ساعت
نرخ سرعت ............................................. 30000 پا در عرض یک دقیقه
سقف پرواز برای سرویس .......................... 57 هزار پا
مقدار باند برای پرواز.................................1300 متر
مقدار باند برای نشستن................................950 متر
سوخت گیری در آسمان ............................... بله
سوخت داخلی ........................................... 10385 کیلو گرم
سوخت خارجی ........................................ 2396 کیلوگرم
رادار .................................................... ????
تسلیحات ............................................... انواع موشکها و بمبها
کشور
های دارنده ................................... ایران ، روسیه ، اکراین ،
بلا روس ، سوریه ، قزاقستان ، لیبی ، ازبکستان ، الجزایر ، آذربایجان ،
عراق جنگها .................................................( ایران و عراق 1980-1988 ) (افغانستان 1984 – 1989)
۹۱/۰۶/۲۱
۰
۰
مصطفی نداف