به راستی F-15 چگونه جنگنده ای استهواپیمایی
که توسط شرکت مک دانل داگلاس طراحی شده بود، می توانست به شایستگیاز عهده
هر گونه جنگ هوایی برآید، خواه که این نبرد یک نبرد نزدیک یا Dog Fight یا خواه یک نبرد دور یا ماورایدید بصری یا BVR بود. شرکت مک دانل داگلاسبرای طراحی اف-15، از شیوه های طراحی بال با جدید ترین متد های آیرودینامیکی بهرهجست. اما
با وجود این، درنخستین پروازهای این جنگنده که از 27 جولای 1972 آغاز شد،
اشکالاتی همچونناپایداری و لرزش شدید در بال ها در سرعت های نزدیک به سرعت
صوت ظاهر گشت که بعداًبا طراحی دوباره لبه حمله و لبه فرار بال و همچنین
تغییراتی در پروفیل آن، اینمشکلات نیز تا حدود زیادی برطرف گردید. اگرچه
استفاده از فلز تیتانیوم که به مراتباز فولاد سبک تر و مقاوم تر است و
همچنین به کاربردن دریچه های ورودی موتور متغیر،اجازه دستیابی به سرعت های
بالای 2.5 ماخ را به اف-15 می داد، اما اجازه پرواز بااین سرعت در حالی که
هواپیما به طور کامل با تسلیحات مختلف لود شده است مشکلاتی رابرای ادامه
پرواز به وجود می آورد. بدین ترتیب، سرعت هواپیمای اف-15 در حالت مسلحبه
1.78 ماخ محدود شده است و کامپیوتر های کنترل کننده سرعت، اجازه دستیابی
بهسرعت های بالاتر را به خلبان نمی دهند. طراحی هواپیمای اف-15، انقلابی در
در طراحیکاکپیت هواپیماهای جنگنده نیز به شمار می آمد. این هواپیما با در
اختیار گذاشتنکاکپیتی وسیع، دید بسیار عالی را برای خلبان فراهم آورده و
نشان دهنده ها دربهترین وضعیت ممکن برای راحتی خلبان در جای خود قرار داده
شده اند. پس از تولید410 فروند از مدل های Aو مدل آموزشی B از این هواپیمای تاکتیکی قدرتمند، مدل های C و D نیز با تغییراتی چونموتورهای نیرومندتر و رادار جدید AN/APG-70 معرفیشدند. در این میان، مدل Cبه محبوبترین مدل اینهواپیما در بین دارندگان این جنگنده خوش ساخت تبدیل گردید. علاوه بر تغییراتمذکور، مدل C این
هواپیما توانایی حمل دو مخزن سوخت اضافه درزیر هواکش موتورها را نیز
دارابود که به نوبه خود، تاثیر به سزایی در افزایش برداین هواپیما در یک
پرواز بدون سوخت گیری هوایی را داشتند. جالب این جاست که اینهواپیما با
سوخت گیری هوا به هوا می تواند مدت 15 ساعت تمام به انجام ماموریت
بهپردازد. اهمیت این مسئله هنگامی روشن می شود که بتوانید فشاری را که در
چنین مدتیطولانی بر موتورها، سازه هواپیما و دستگاههای الکترونیکی هواپیما
وارد می آید،تصور کنید. گفتنی است که اف-15، به داشتن محکم ترین بدنه
جنگنده در دنیا مشهوراست، چرا که بدنه ی این هواپیما در مانورهای جی شدید،
می تواند تا بالای 9 جی یا 9برابر شتاب جاذبه زمین را تحمل کند. اگر این
مسئله به خوبی برایتان قابل درک نیست،باید اضافه کنیم که در این مانورها،
وزن هواپیما به دلیل مقابله با شتاب جاذبه بهحدود 225 تن می رسد!
F-15 E-Strike Eagle یا اف-15 بمب افکنپس
از موفقیت های بزرگی که اف-15 بدست آورد، کم کم از گوشه و کنارصحبت طرحی
که این جنگنده موفق را تبدیل به یک بمب افکن سبک نماید شنیده می شد. درآن
زمان، تنها بمب افکن سبک نیروی هوایی یعنی هواپیمای اف-111 بازنشست شده بود
ومی بایست هرچه سریعتر، جای خالی این بمب افکن پر می شد. در ابتدا، نیروی
هواییمخالف تبدیل اف-15 به یک بمب افکن بود، چرا که اعتقاد بر این بود که
با تبدیل اینجنگنده به بمب افکن، قابلیت های رزمی آن در نبردهای هوا به هوا
به شدت کاهش مییابد. اما پس از پیاده ساختن این طرح، نتیجه کاملاً برعکس
از آب درآمد. بله، اف-15پتانسیل تبدیل به یک بمب افکن موفق را در حالی که
هنوز هم واقعاً یک «عقاب» بودداشت. این
مدل از اف-15، در جنگ عراق در سال 1991، نقش عمده ای را دربمباران اهداف
معین شده بازی کرد. گفته می شد در آن زمان تنها دو هواپیما باآسودگی کامل
به انجام عملیات بر فراز عراق می پرداختند: یکی هواپیمای F-117 که
یک هواپیمای مخفی ازدید رادار بود و دیگری، همین اف-15 سترایک ایگل بود که
به دلیل مانور پذیری وچالاکی بی حد و مرزش، به راحتی می توانست پس از
انجام عملیات، منطقه نبرد را ترک کردهو بدون هیچ آسیبی به پایگاه بازگردد.
فیلم های واقعی که از نبرد این هواپیما درزمان جنگ عراق تهیه شده است، مو
را بر اندام راست می کند. اما این در حالی است کهخلبانان این هواپیما،
اظهار کرده اند که عملیاتشان را با آسایش کامل انجام داده اند.
F-15 با چه تسلیحاتی تجهیز شده استهواپیمای اف-15 ایگل، همانند هواپیماهای قبلی نیروی هوایی، می تواندموشک های سایدویندر AIM-9که یک موشک حرارت یاب استو همچنین موشک راداری اسپارو AIM-7 راحمل نماید، اما علاوه بر این موشک های همیشه در صحنه، موشک بسیار خطرناک و کشندهآمرام AIM-120 که
یک موشک «شلیک کن،فراموش کن» است، می تواند روی هواپیمای اف-15 نصب شده و
به راحتی سلطه آسمانپهناور را به «عقاب» واگذار نماید. چرا که حمل ترکیبی
از این موشک ها به وسیلهشاهین تیز پروازی چون F-15دیگر جایی برای دیگرهواپیماها در آسمان باقی نمی گذارد.
سابقه نبردهای F-15 Eagle1- اسرائیل،1979: سرنگونی پنج فروند میگسوریه 2- اسرائیل،1981: حمله به راکتور هسته ایاوسیراک عراق 3- اسرائیل،1982: حمله به لبنان توسطاسرائیل 4- عربستانسعودی، 1984: سرنگونیدو فروند فانتوم ایرانی به وسیله اف-15 های عربستان 5- اسرائیل،1985:عملیات حمله اسرائیل به تونس 6- نیرویهوایی آمریکا، نیروی هوایی عربستان، 1991: شرکتدر عملیات جنگ عراق 7- نیرویهوایی آمریکا، 1991: عملیاتNorthern & SouthernWatch در جنگ عراق 8- نیرویهوایی آمریکا، 1995: عملیاتدر بوسنی و هرزگوین 9- نیرویهوایی آمریکا، 1998: عملیاتروباه صحرا در عراق 10- نیروی هوایی آمریکا، 1999: عملیاتدر کوزوو به وسیله نیروهای متحد 11- نیروی هوایی آمریکا، 2001: عملیاتجنگ افغانستان 12- نیروی هوایی آمریکا، 2003: عملیاتآزادی عراق
مدل های مختلف F-15 Eagleاولین نمونه ی هواپیمای اف-15 با نام F-15A به عنوان اولین نمونه این هواپیما به تعداد 355 فروند تولید گردید.مدل دو نفره یا مدل آموزشی این جنگنده با نام F-15B یا TF-15 به تعداد 57 فروند برایمقاصد آموزشی ساخته شد. مدل جدید این جنگنده یا سیستم های اویونیکی و موتورهایپیشرفته تر، با نام F-15Cبا برد بیشتر به تعداد 408 فروند توسط شرکت مکدانلداگلاس به تولید رسید. همچنین از همین مدل، مدلی آموزشی نیز با نام F-15D به تعداد 61 فروند طراحی وساخته شد. مدل بعدی این هواپیما، مدل مشهور F-15E بود
که همانطوری که گفته شد، دارای قابلیتهای چشمگیر هوا به زمین وتوانایی
بسیار در هدف قرار دادن اهداف زمینی بود. از هواپیمای اف-15، مدل
هایصادراتی نیز تولید گردید که از جمله ی آن ها می توان به اف-15 اسرائیلی،
اف-15 هایعربستان صعودی و اف-15 های ژاپن اشاره کرد که البته هواپیماهای
ایگل ژاپن با کد J شناخته
می شوند. همچنین، به تازگی، کره جنوبی نیزسفارش این هواپیما را به دولت
آمریکا تسلیم کرده است که قرار است اف-15 های تحویلیبه کره جنوبی، مدل Kنامیده شوند. در سال هایاخیر، برنامه هایی نیز برای تولید نمونه ای از اف-15 با کد PDF برای ایفای نقش هواپیمای F-22 باهزینه کمتر در نظر بود که سرانجام لغو شد. هواپیمای
اف-15 با آنکه بیش از 30 سال از حضورش در نیروی هواییآمریکا و چندی از
کشورهای دیگر می گذرد، اما بازهم جوان، نیرومند، سرحال و جنگندهمی نماید.
احتمال فراوان می رود که مدل های ابتدایی این جنگنده تا سال 2010 ازخدمت
بازنشسته شوند و مدل های جدیدتر نیز، پس از تکمیل حضور هواپیمای پیشرفته F-22، از خدمت نیروی هواییایالات متحده خارج شوند.
۹۱/۰۳/۳۰
۰
۰
مصطفی نداف