مین دریایی صدف-2 یک مین تماسی از نوع لنگردار (moored) است که نام ایرانی
مین دریایی M-08 ساخت اتحاد جماهیر شوروی که در نیروهای مسلح ایران استفاده
میشود است . سابقه ی تولید مین M-08 در روسیه به سال 1908 باز میگردد ،
اما هنوز هم در بسیاری از کشورها از این مین بدلیل اطمینان پذیری بالا برای
دفاع ساحلی و غیر قابل استفاده کردن کریدورهای دریایی برای دشمن (Denial
of sea) استفاده میشود .
مین صدف-2 مجهز به 115 کیلوگرم مواد منفجره و مکانیزم انفجار تماسی متشکل
از 5 حسگر 5 هرتزی در قسمت بالای سر و یک سوییچ هیدرواستاتیکی در قسمت
مرکزی بالای سر خود برای مقابله با شناورهای سطحی است . این مین از دو قسمت
تشکیل شده ، قسمت اول خود مین و قسمت دوم لنگر که در عمق دریا قرار میگیرد
. این مین قابلیت استفاده در آبهای با عمق حداکثر 110 متری را دارد .
انواع مین ها بر حسب نوع استقرار ، مدل 3 مین های "لنگردار" را نشان میدهد
طبق اطلاعات موجود ، این مین که از کره ی شمالی به ایران صادر شده بود در
جنگ ایران و عراق توسط کشتی های مین گذاری ایران در خلیج فارس استفاده شده
است . هزینه تولید هر یک از این مین ها 1500 دلار تخمین زده شده است .
مین های صدف-2 در عرشه ی کشتی مین گذاری ایران عجر
عملیات Earnest Will ، قدرت نمایی دریایی آمریکا به قیمت دور زدن قانون ... و مین صدف-2
سال 1987 ، جنگ نفت کشها میان ایران و عراق شدت گرفته و کشورهای عربی نفت
خیز به دنبال امنیت نفت کشهای خود هستند و در این میان کشمکش میان ابرقدرت
ها برای حضور نظامی در خلیج فارس به اوج خود رسیده بود . روسها از یک سال
پیش (سپتامبر 1986) با از بازرسی کشتی های تجاری شوروی توسط نیروهای ایرانی
و صدمه دیدن ناو تجاری مارشال چویکف توسط مین ایرانی در خلیج فارس بهانه ی
لازم برای حضور نظامی در خلیج فارس را پیدا کرده بودند و ناوهای ارتش سرخ
کشتی های تجاری شوروی را در خلیج فارس اسکورت میکردند . تا ژوئن 1987 ، یک
رزمناو کلاس Kara ، ناوشکن کلاس Kashin ، 3 ناو مین روب و چندین ناو حمایتی
ارتش شوروی در منطقه مستقر شده بودند .
با تشدید جنگ نفت کشها ، کویت به هر دو کشور شوروی و آمریکا درخواست افزایش
اسکورت دریایی نفت کشهای خود را میدهد (شوروی طبق توافق صورت گرفته با
کویت از اول آوریل 1987 ، 5 تانکر کویتی را اسکورت کرده بود) اما قوانین
آمریکا اجازه ی اسکورت یک کشتی با پرچم کشور دیگر توسط نیروی دریایی این
کشور را نمیدهد ، اما کاخ سفید برای جلوگیری از گسترش بیشتر حضور شوروی در
خلیج فارس و قدرت نمایی ارتش خود در خلیج فارس ، با دور زدن قانون ، تحت
عملیات Earnest will اسکورت کشتی های کویتی ثبت شده با پرچم آمریکا توسط
ناوهای آمریکا را میپذیرد...
از همان اولین عملیات اسکورت نفت کشهای کویتی توسط ناوهای آمریکایی تحت
عملیات Earnest will ، کشتی الرکاه (ثبت شده در در آمریکا با نام
Bridgeton) مورد اصابت مین ایرانی قرار میگیرد ...
14 آوریل 1988 ، در جریان یکی از عملیات های اسکورت ، ناو USS Samuel B
roberts در حال اسکورت کشتی کویتی از مسیری در مرکز خلیج فارس که در چند
روز گذشته به سلامت از آن عبور کرده بود ، ناگهان متوجه میشود که وارد یک
منطقه ی مین گذاری شده است . ناو بسرعت تغییر مسیر میدهد تا از منطقه خارج
شود ، اما دیگر دیر شده ... یک مین تماسی درست در زیر ناو منفجر میشود و یک
سوراخ 25 فوتی (8 متر) در بدنه ی ناو ایجاد میکند ، کل موتورخانه ی ناو پر
از آب شده و دو توربین گازی ناو از کار میافتند ، صدمه به ساختار ناو در
این حد معمولا به غرق ناو میانجامد ، اما ملوانان موفق شدند ناو را نجات
دهند ، در نتیجه این اصابت مین ، 10 نفر صدمه دیده و چند صد میلیون دلار
خسارت به ناو وارد گردید .
صدمه دیدن این ناو توسط مین صدف-2 یکی از بدترین صدمات ناشی از مین در
نبردهای مدرن بود که عملیات تلافی جویانه ی آمریکا بر ضد نیروی دریایی
ایران (عملیات آخوندک) را در پی داشت .
راه های مقابله با مین های دریایی :
مین های تماسی از نوع لنگردار رو معمولا با استفاده از انفجار مواد منفجره در مجاورتشان منهدم میکنند. اما تجهیزات و روش کار :
زیردریایی بدون سرنشین کنترل از راه دور مانند
AN/SLQ-48 که در ابتدا مین رو با استفاده از سونار کشف میکند و علاوه بر
اون دارای سیستم های تصویربرداری هستند. این سیستم بعد از کشف مین ابتدا به
قطع ارتباط مین با لنگر اقدام میکنه تا در اون صورت مین به سطح آب بیاد و
عملیات انهدام انجام بشه. در غیر اینصورت با جاسازی بسته های مواد منفجره
در مجاورت مین و منفجر کردن اون اقدام به خنثی سازی میکنه
علاوه بر سامانه فوق ، سیستم های BAE سامانه ای
نوین تحت نام Archerfish طراحی کرده و به ساخت رسانده است که سرعت خنثی
سازی به مراتب بالاتری دارد. این سامانه در حقیقت یک اژدر هدایت شونده مجهز
به سونار فرکانس بالا و سیستم تصویربرداری در محیط های کم نور است که با
استفاده از فیبر نوری با مرکز کنترل ارتباط دارد و پس از کشف مین در مجاورت
آن منفجر میشود و مین رو به این روش خنثی میکند. این اژدر ها قابلیت پرتاب
از زیر دریایی و یا از خارج از آب با استفاده از بالگرد را دارند.
۹۱/۰۲/۱۶
۰
۰
مصطفی نداف